EET 132 Elektronik I Deney 6: Filtre Devreleri Amaç : Bu deneyde amaç AC\DC dönüştürücülerde çıkış geriliminin nasıl olup da DC gerilime dönüştürüldüğünü anlamaktır. Kullanılan Alet ve Malzemeler: AVO , Osiloskop, montaj tabağı, çeşitli direnç ve 1N4001 diyotlar Deney: Buraya kadar anlatmış olduğumuz tam dalga doğrultma devrelerinde devre çıkışları ya pozitif ya da negatif darbeli sinüzoidal gerilimlerdi. Bu kısımda devre çıkışı pozitif ve negatif olan tam dalga doğrultma devrelerini inceleyeceğiz. Bu deverelerin AC\DC güç kaynaklarında kullanımları oldukca yaygındır. Şekil 1`de pozitif tam dalga doğrultma devresi gösterilmektedir. Devredeki R1 yük direnci C1 kondansatörü ile filtrelenmiştir. Dolayısıyle R1 yük direnci üzerindeki gerilim artık DC gerilimdir. D1 T1 + 240Vrms 50 Hz C1 220uF 2x12Vrms R1 1k D2 Şekil 1 Filtrelenmiş pozitif tam dalga doğrultma devresi 19 Devrenizi kurmadan önce trafonuzun sağlamlığından emin olunuz. Devrenize enerji verip, aşağıdaki ölçümleri AC voltmetre ile ölçünüz. V sek1 = ................. V (rms), V sek1 = ................. V (rms), V sekT = ................. V (rms) Tablo I deki çeşitli yük dirençleri için Ryük direncinin DC akım ve gerilimlerini ölçünüz. Ryük 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ VDC IDC Tablo I Pratik değerler Tablo I deki yük dirençleri için ölçülen DC gerilim ve akım değerleri kuramsal (teorik) olarak bulunuz ve Tablo II`yi tamamlayınız. Her iki tablo daki değerleri karşılaştırınız. Ryük 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ VDC IDC Tablo II Kuramsal değerler D1 T1 + 240Vrms 50 Hz C1 220uF R1 1k D2 2x12Vrms Şekil 2 Filtrelenmiş negatif tam dalga doğrultma devresi 20 Tablo III deki çeşitli yük dirençleri için Ryük direncinin DC akım ve gerilimlerini ölçünüz. Ryük 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ VDC IDC Tablo III Pratik değerler Tablo III deki yük dirençleri için ölçülen DC gerilim ve akım değerleri kuramsal (teorik) olarak bulunuz ve Tablo IV`ü tamamlayınız. Her iki tablo daki değerleri karşılaştırınız. Ryük 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ VDC IDC Tablo IV Kuramsal değerler Şekil 3 deki devrede her iki yük direnci üzerindeki gerilimlerin eğerleri büyüklük olarak ayni değerde olup yalnızca polariteleri tersdir. + Vo1 T1 C1 220uF RL1 C2 RL2 240Vrms 50 Hz + 2x12Vrms 220uF Vo2 Şekil 3 Pozitif ve negatif çıkışlı AC\DC devresi 21 Şekil 3 de gösterilen devre çeşitli değerlerdeki yük dirençleri için montaj tabağı üzerine kurulucaktır. Bu devreler üzerinde RL1, RL2 yüklerinin gerilim ve akım değerleri ölçülecektir. Devrenizi kurmadan önce trafonuzun sağlamlığından emin olunuz. Devrenize enerji verip, aşağıdaki ölçümleri AC voltmetre ile ölçünüz. V sek1 = ................. V (rms), V sek1 = ................. V (rms), V sekT = ................. V (rms) Tablo V deki çeşitli yük dirençleri için DC gerilim ve akım değerlerini ölçünüz. Ryük (RL1, RL2) 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ Vo1 Vo2 Io1 Io2 Tablo V Tablo V deki yük dirençleri için ortalama değerleri kuramsal (teorik) olarak bulunuz ve Tablo VI`yi tamamlayınız. Her iki tablo daki değerleri karşılaştırınız. Ryük (RL1, RL2) 470 Ω 1kΩ 2.2kΩ Vo1 Vo2 Io1 Tablo VI Kuramsal değerler - 22 Io2