İLAÇ UYGULAMA SÜRECİ (ASG ÖRNEĞİ) Hazırlayan: Uzm. Ayten ÇELİK Acıbadem Sağlık Grubu Hemşirelik Gelişim Koordinatörlüğü Atakent Hastanesi Eğitim Gelişim Hemşiresi Hazırlanma Tarihi: 09/06/2016 Sunu Planı 1. İlaç uygulama süreci ve hemşirelerin sorumlulukları 2. İlaç uygulama sürecinde 8 doğru ilkesi 3. İlaç uygulama basamakları İlaçların saklanması İlaç isteminin yapılması İlacın onaylanması İlacın hazırlanması İlacın uygulanması İlaç etkilerinin takip edilmesi 4.Yüksek riskli İlaçların yönetimi İlaç Uygulama Sürecindeki Sorumluluklarım http://comprehensiveathome.com/prp/ İlaç Uygulama Sürecinde 8 Doğru • İlaç uygulamalarında "sekiz doğru" yaklaşımının izlenmesi gerekmektedir. İlaç Uygulama Sürecinde 8 Doğru Doğru hasta : M.Ç /30.12.1985 Ekrandan hasta kimilk bilgileri kontrol edilir Doğru ilaç : Sulcid Ekran ve alınan ilaç üzerinden kontrol edilir Doğru doz : 1000 mg Doğru zaman : 12:00 Doğru yol: Intavenöz Doğru form: Flakon Doğru etki: Ağrısı beklenen sürede azaldı mı? Doğru kayıt: Uyguladıktan sonra yapıldığını kaydettik mi? İlaç Uygulama Sürecinde 8 Doğru İsim bileziğinden kimlik bilgilerini kontrol edilir Doğru yol IV Doğru ilaç Doğru doz Doğru form Doğru kayıt İlaç etkisi izlenir http://www.igkh.gov.tr/yeni/userfiles/files/58INTRAVENOZ(IV)PUSEYADABOLUSYONTEMIILEILACU YGULAMA.pdf İlaç Uygulama Süreci (ASG Örneği) İlaçların Saklanması • İlaçlar, ilaç güvenliği açısından Bio ID denen parmak izi ile giriş yapılan kilitli ilaç istasyonlarında saklanmaktadır. • Oryantasyon eğitimini başarı ile tamamlayanlara ilaç uygulama yetkisi tanımlanır. • Hastaların evden getirdiği ilaçlar da kontrol edilerek ilgili bölümlere yerleştirilir. İlaçların Saklanması • İlaç güvenliği açısından benzer görünümlü ilaçlar yan yana depolanmaz. • Okunuşu ve yazılışı benzer ilaçlar yan yana depolanmaz. • Aynı ilacın farklı dozları yan yana depolanmaz. İlaçların Saklanması • İlaçların bulunduğu alanların ısısı 21-24 ᵒC arasında tutulmakta olup oda nemi %20-60 arasında tutulmaktadır. • İlgili alanların ısısı ve nem takibi yapılmaktadır. İlaç İsteminin Yapılması • Elektronik İstem • Manuel istem • Sözel istem – Hekim hastane dışında olduğunda, – Steril uygulamalarda olduğunda, – acil müdahale durumlarında alınabilir. İlaç İsteminin Kontrol Edilmesi • • • • • • • • • Kimlik İlaç adı İlacın Dozu Veriliş yolu Seyreltme durumu Hastanın alerji bilgisi İlaç besin etkileşimi İlaç ilaç etkileşimi Hastanın özelliği İlaç İsteminin Kontrol Edilmesi-EHR Hastanın adı soyadı Protokol numarası Alerjisi var mı? İlacı vermeden önce dikkat etmemiz gereken bir durum var mı? İlaç ilaç etkileşimi gibi İlaç hastanın durumu ile uyuumlu mu, hangi endikasyon için istemi yapıldı? Yazılan doz hastanız için güvenli doz aralığında mı? İlaç İsteminin Kontrol Edilmesi-EHR İlaç ilaç etkileşimi var mı? İlaç besin etkleşimi var mı? Eşdeğer ilaç bilgisi var mı? İlaç İsteminin Kontrol Edilmesi-EHR Veriliş yolu uygun mu ? Saatlendirme uygun mu? İlacın Alınması • İlaç alımında istemde yer alan ; • Doğru hastaya • Doğru ilacın • Doğru doz • Doğru formdaki ilacın alınması sağlanır • İlaç etiketi dökülür Ekran bilgileri ile alınan ilaç bilgileri kontrol edilir İlacın Hazırlanması • Parenteral ilaç hazırlığında eldiven kullanılır. • İlaç uygulama saatinden hemen önce hazırlanır. • Farklı hastaların ilaçları aynı anda aynı kişi tarafından hazırlanmamalıdır. • Hazırlanma ve uygulama özelliklerini belirlemek için ilacın prospektüsü kontrol edilmeli “İlaç İnfüzyonları ve Olası Reaksiyonları Klavuzu”na göre ilaç hazırlanmalıdır İlacın Uygulanması • İlaç uygulamadan önce hastanın sözel onayı alınır. • Uygulama öncesi ilaç etiketi üzerindeki bilgi ile hastanın kimlik bilgileri kontrol edilir. • İlacın uygulanacağı yola göre uygun bölge belirlenir. SC İM http://immunisation.book.health.govt.nz/2+Processes+for+safe+immunisation/2.3+Vaccine+administration İlaç Uygulamalarına Örnek Olaylar •Oliclinomel N4 1x1 IV 80 ml/st Merhaba Ben Hemşire Nurcan Beslenmenize destek olacak ve damar yolunuzdan gidecek ilacınızı takacağım ve takip edeceğim Kimilik bilgilerinizi doğrulamam içn adınız soyadınız ve doğum tarihinizi alabilirmiyim İlacınız sürekli olarak ilaç pompası ile gidecektir, Bana sormak istediğiniz birşey olursa çağrı zili ile ulaşabilirsiniz https://www.medikalakademi.com.tr/kanser-tedavisi-goren-hastalarda-agiz-ve-dis-bakimi-nasil-olmali/ İlaç Etkilerinin Takip Edilmesi •İlacın etkileri/yan etkileri/advers etkisi takip edilir. •İlaca bağlı yan etki gelişirse hekime haber verilir. •Advers etki durumunda Farmakovijilans noktalarına haber verilir. http://img.pngget.com/clip2/0tdai2tedov.png İlacın Kaydı • İlaç uygulandıktan sonra ekran üzerinden uygulama kaydı yapılır. Yüksek Riskli İlaçlar Yüksek riskli ilaçlar uygulama öncesi hazırlayan kişi dışında ikinci bir sağlık çalışanı tarafından ilacın adı, dozu, veriliş yolu, veriliş sıklığı, uygulama yolu, veriliş saati ve seyretilecek mayi bilgileri kontrol edilir. Yüksek riskli ilaçlarda "yüksek riskli ilaç" etiketi bulundurulur. Kilitli özel gözlerde saklanır Narkotik/Psikotrop İlaçlar • Narkotik ve Psikotrop ilaçlar oryantasyonunu başarıyla tamamlamış çalışanlar tarafından uygulanır. • Narkotik ilaçlar açılan bölümden istem kontrolü yapılarak iki kişi şahitliğinde alınır (doğru ilaç , doğru doz, doğru form). • İlacın kaydı narkotik defterine yapılır. Narkotik/Psikotrop İlaçlar • İlaç bilgilerini ve hastanın kimlik bilgilerini içeren ilaç etiketi dökülür. • İlaç iki kişi şahitliğinde hazırlanır. • İmha edilmesi gereken doz var ise kalan miktar iki kişi ile imha kutusuna atılır. • Narkotik defterine imha dozu kayıt edilir. İmha kutusu eczane tarafından narkotik defterinde, yapılan doz ve imha dozu kontrol edilierek boşaltılır. Kilitli özel gözlerde saklanır Yüksek Konsantrasyonlu Elektrolitler • Konsantre elektrolitler “yüksek riskli ilaç” grubundadır ve yeşil etiket ile etiketlenir. • Alanlarda konsantre elektrolitler bulundurulmamaktadır. • Elektrolitler Eczane tarafından seyreltilerek alana kullanıma hazır bir şekilde ulaştırılmaktadır. Kaynaklar 1. ASG"Psikotrop ve narkotik ilaç istem, hazırlama ve uygulama süreci, Ulaşım Tarihi: 6.06.2016 2. ASG "Yüksek Riskli İlaçların Yönetim Prosedürü", Ulaşım Tarihi: 6.06.2016 3. Avşar G, Çifçi B. Hemşirelierin oral ilaç tedavileri ile ilgili bilgi ve uygulamalarının değerlendirilimesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi/Gümüşhane University Journal of Health Sciences; 2014; 3 (2): 710 – 713. 4. Aygin D, Cengiz H. İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2011; 45 (3): 110 – 114. 5. Badır A, Klinik Cep Kitabı. Hiperlink Yayınları. 2008, İstanbul ss.159. 6. Özkan S. Pediatrik İlaç Hazırlama ve Uygulamada Yapılan Hataların Önlenmesine Yönelik Hemşirelik Stratejilerinin Geliştirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir, 2010 (Danışman: Prof. Dr. Gülseren Kocaman). 7. Tosun H. İlaç Yönetimi . Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı. Aştı Ataberk T, Karadağ A. Eds, İstanbul Akademi Basın ve Yayıncılık: 2012, ss.722 – 742.