GÜNÜMÜZ İŞLETMELERİNDE ENFORMASYON SİSTEMİ Araştırma Görevlisi: PH.D. M. Necati Cizrelioğulları Yönetim Bilişim Sistemleri, insan, teknoloji, sistem teorisi ve bilgi yönetimi alanlarını bir araya getiren akademik bir alandır. Yöneticilerin karar vermesini kolaylaştırmak için, değişik yerlerdeki bilgilerin toparlanarak, bütün halinde sunmak, Yönetim Bilişim Sistemleri'nin en önemli görevlerinden biridir. Bulut Bilgi İşlem Yazılım Mobil Dijital Platform WEB 2.0 Dijital işletme örgütün müşteri, tedarikçi ve çalışanlarıyla gerçekleştirdiği önemli iş ilişkilerinin yaklaşık tümünün dijital olarak dolaylı ve dolaysız desteklediği bir işletme... İŞ SÜRECİ • Zaman içinde örgütlerin işletme amaçlarını gerçekleştirmek üzere düzenleyerek ve koordine ederek gerçekleştirdiği faaliyetlerden oluşan birbiriyle mantıksal olarak ilişkili görev ve davranışlar... • Yeni Bir ürün geliştirmek • Bir sipariş yaratmak ve gerçekleştirmek • Bir pazarlama alanı oluşturmak • Bir çalışanı işe almak İşlemsel Mükemmeliyet • Daha yüksek karlılığa ulaşmak için yöntemler aranması • Enformasyon sistemleri ve teknolojilerini faaliyetlerde yüksek düzeyde etkinlik ve verimlilik elde etme çabası • WALMART İş Modeli; Bir işletmenin refah yaratmak için bir ürünü/ hizmeti nasıl ürettiği, teslim ettiği ve sattığını tanımlar... Enformasyon sistemleri ve teknolojilerin işletmeler için yeni ürün ve hizmet oluşturması Apple İpod İtunes Müşteri ve Tedarikçiyle İlişkiler • İşletmelerin tedarikçiyle Bütünleşmesi • İşletmenin müşteriyi tanıyarak ona iyi hizmet sunması • Otellerde müşterilerin tercih ettiği oda sıcaklığı, giriş zamanı, sıklıkla aranan telefon numaraları ve televizyon programları... • JCPnney Etkinleştirilmiş Karar verme • Yöneticinin enformasyon faaliyetlerini gerçekleştirmesinde doğru zamanda doğru enformasyona sahip olması • Enformasyon sistemleri ve teknolojileri karar vermede yöneticilerin pazardan gerçek zamanlı veri elde etmesine olanak tanımış... • ABD’deki Verizon Corporation • Web tabanlı dijital kontrol paneli Rekabetçi Avantaj • İşlerinizi rakiplerden daha iyi yapmak için iyi ürünleri daha düşük fiyatlarla sunması müşteri ve tedarikçilerinize daha kısa zamanda cevap vermeniz sonucunda rakiplerinizin ulaşamayacağı şekilde satışları ve kar oranını artıracaktır... • Apple Inc • Walmart • UPS Ayakta Kalma • Müşteri çekmek için ATM kullanılması Bir örgütte karar verme ve kontrolü destekleyecek şekilde enformasyonu toplayan işleyen, depolayan ve dağıtan birbiriyle ilişkili bileşenleri... • İnsanlar, konumlar ve örgüt veya çevresinde bulunan nesnelerle ilgili önemli enformasyon içerir. VERİ Örgütlerde veya fiziksel çevresinde gerçekleşen olayları temsil eden insanların anlayabileceği ve kullanabileceği şekilde ayarlanıp düzenlemeden önceki ham gerçekler yığınıdır. Bir enformasyon sistemde üç faaliyet örgütlerin karar verme, işlemleri kontrol etme, problemleri analiz etme ve yeni ürün/hizmet yaratma için gerek duydukları enformasyonu üretmektedir. Bu faaliyetler; GİRDİ, İŞLEME, ÇIKTI GİRDİ: İŞLETMEDEN VEYA ÇEVRESİNDEN HAM VERİ TOPLAR.. İŞLEME: TOPLANAN HAM VERİYİ ANLAMLI BİR BİÇİME DÖNÜŞTÜRÜR. ÇIKTI: İŞLENMİŞ ENFORMASYONU KULLANACAK KİŞİLERE VEYA KULLANACAĞI FAALİYETLERE TRANSFER EDER. ÖRGÜTLER Üst düzey yönetim; ürün ve hizmetler ile ilgili uzun dönemli stratejik kararlar verir ve işletmenin finansal performansını kontrol eder. Orta düzey yönetim; üst düzey yönetimin belirlediği planları ve programlar uygular. Alt düzey yönetim; İşletmenin günlük faaliyetlerini gerçekleştirmede sorumludur. Üst düzey Yönetim (ÜDY) Orta Düzey Yönetim Bilim Adamları ve bilgi işçileri Alt Düzey Yönetim Üretim ve Hizmet İşçileri Veri İşçileri Örgütlerin karşı karşıya kaldığı durumları hissetmek Kara vermek Örgüt problemlerini çözmek için hareket planları hazırlamak • Çevrede işletmeye zorluk çıkaracak konuları algılar, • Bu zorluklara cevap vermek için örgüt stratejileri oluşturur, • İşleri koordine etmek ve başarıya ulaşmak için insan ve finansal kaynakları dağıtır. Bilgisayar Donanımı; bir enformasyon sistemde girdi, işleme ve çıtkı faaliyetleri için kullanılan fiziksel ekipman... (mobil el cihazları) Veri yönetim teknolojisi; fiziksel depolama ortamında verinin düzenlenmesini yöneten yazılım... Bilgisayar yazılımı; bir enformasyon sisteminde bilgisayar donanımı bileşenlerini kontrol ve koordine eden detaylı, daha önceden programlanmış komut... Ağ ve telekomünikasyon teknolojisi; fiziksel aygıt ve yazılımların tümünü içermekte ve donanımın farklı parçalarını bağlamakta ve veriyi bir fiziksel konumdan diğerine transfer eder... World wide web; internette enformasyonun bir sayfa düzeninde depolanmasını, elde edilmesini, düzenlenmesini ve görüntülenmesi için evrensel olarak kabul edilen ve internet tarafından kullanılan hizmet... (metin,grafik,animasyon, ses ve video) Tedarik zinciri Yönetimi Veri toplama ve depolam a İş sistemlerine dönoştürme Kurumsal Yönetim Müsteri Yönetimi Bilgi Yönetimi İşletme Karlılıgı ve Stratejik Konumlandırma Dağıtma Planlama Koordinasyon Kontrol Modelleme ve karar verme Örgüt performansını artırmak • işletme karlılığını artırmak için enformasyon elde eden, dönüştüren ve dağıtan, değer katan faaliyettir. Enformasyon sistemleri; Yöneticilerin karar vermelerini etkinleştirmek, 1. Teknik Yaklaşım: • Enformasyon sistemleri ile çalışmak yapmak için matematik tabanlı modeli vurgulamanın yanında bu sistemlerin fiziksel teknoloji ve biçimsel kapasiteleri ile ilgilenir. • Bilgisayar Bilimi • Yönetim Bilimi • Yöneylem Araştırması 2. Davranışsal Yaklaşım: • Yaklaşım teknolojiyi göz ardı etmez. • Davranışsal bir problem ve konuyu uyarır. • Tutum, yönetim ve örgüt politikasındaki değişimlerle ilgilenir. 3. Sosyoteknik Sistemler • Optimal örgütsel performans üretiminde kullanılan sosyal ve teknik sistemlerinin her ikisinde optimizasyonu ile elde edilir. • Bir sistemin performanssının optimize edilmesi tatminkar bir uyum elde edilinceye kadar teknoloji ve örgütün karşılıklı olarak birbirine göre düzenlenmesidir.