Dış Ticaret Verileri Bülteni Ekim- 2016 TÜİK dış ticaret verilerine göre ihracat 2016 yılı Ekim ayında, 2015 yılının aynı ayına göre %3 azalarak 12 milyar 841 milyon dolar gerçekleşirken, ithalat ise %0,5 artarak 17 milyar 4 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aylara Göre Dış Ticaret - MTEA 20 (Milyar $) 15 10 5 0 - 5 - 10 Kas Ara Oca İhracat Şub Mar İthalat Nis May Haz Denge Tem Ağu Eyl Eki TÜİK 2016 Eylül ayında dış ticaret açığı %13,2 artarak 4 milyar 164 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2015 Ekim ayında %78,3 iken, 2016 Ekim ayında %75,5'e düştü Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise ihracat aylık bazda %2,5 arttı, ithalat %1,7 azaldı. Parite Türkiye ağırlıklı olarak hammadde ithal edip tüketim malı ihraç etmektedir. Hammaddelerin ticareti ise başta petrol olmak üzere Dolar üzerinden olup; ihracatın yapıldığı mamul ürünlerin ticareti de en büyük ihracat pazarımızın AB bölgesi olması sebebiyle Euro üzerinden gerçekleşmektedir. Bu doğrultuda Doların Euro karşısında değer kaybetmesi, net dış ticaret rakamlarını pozitif yönden etkilerken bir yandan da maliyetleri azaltarak ihracatı teşvik etmektedir. Aşağıdaki grafikler de göstermektedir ki dış ticaretimizde TL’nin rolü sınırlı olup, ihracatta Euro’nun, ithalatta ise Dolar’ın etkisi ön plana çıkmaktadır. Sayfa 1 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni 0,95 - 0,9 0,85 0,8 0,75 0,7 Dolar/Euro Paritesi Dış Ticaret Dengesi Investing-TÜİK Döviz Türlerine Göre İthalat Döviz Türlerine Göre İhracat 12 7 6 5 4 3 2 1 0 10 Milyon $ Milyon $ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8 6 4 2 0 Euro Dolar TL Euro Dolar TL Bu doğrultuda son zamanlarda Dolar/Euro paritesinde gerçekleşen yükseliş trendi dış ticaretimizi desteklemektedir. İtalya’ da hafta sonu gerçekleşecek olan referandum Euro varlıklarda aşağı yönlü baskıya neden olmayı sürdürüyor. Anketlere göre İtalya’nın AB’den ayrılma yanlılarının son 4 yılın en yüksek seviyesine çıktığı görülüyor. Dolar varlıkların ABD başkanlık seçimlerinin sonuçlanmasından sonra değer kazanmaya devam etmesine ek olarak şimdi de ABD tarafından gelen büyüme verisinin % 3.2 ile 2015’in 2. çeyreğinden beri en yüksek seviyede gelmiş olması USD/EUR paritesinde yukarı yönlü baskı yapıyor. Sayfa 2 tedam.ticaret.edu.tr Milyar $ Dolar/Euro Paritesi - Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Verileri Bülteni Açıklanacak olan ABD Tarım Dışı İstihdam verisi parite üzerinde oynaklığa sebep olabilir. Euro bölgesinde ise TÜFE verisini ve M.Draghi’ nin açıklamaları dalgalanmalara kaynaklık edebilir. Ülkeler Bazında Dış Ticaret Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Ekim ayında %47,3 iken, 2016 Ekim ayında %48,4 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %0,8 azalarak 6 milyar 211 milyon dolar olarak gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya olup, Ekim ayında 1 milyar 308 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 49 milyon dolar), Irak (774 milyon dolar) ve İtalya (739 milyon dolar) takip etti. Milyar $ Ekim Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 10 Ülke 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Almanya İngiltere Irak İtalya ABD BAE Fransa İran İspanya Hollanda TÜİK İthalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat, 2016 yılı Ekim ayında 2 milyar 214 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 757 milyon dolar), Rusya (1 milyar 204 milyon dolar) ve İtalya (850 milyon dolar) izledi. Sayfa 3 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Ekim Ayı En Fazla İthalat Yapılan İlk 10 Ülke Milyar $ 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Çin Almanya Rusya İtalya Fransa ABD BAE İspanya Güney Kore Hindistan TÜİK İhracatta (en çok ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında) yıllık bazda en fazla artış gerçekleşen ülkeler %108,5 ile BAE, %59,4 ile Bulgaristan ve %57,2 ile İran olurken, en fazla azalış gerçekleşenler -%50,3 ile Rusya, -%17,8 ile Romanya, -%14,0 ile Suudi Arabistan oldu. İthalatta ise (en çok ithalat yapılan ilk 20 ülke arasında) yıllık bazda en fazla artış gerçekleşen ülkeler %357,7 ile BAE, %165,9 ile İsviçre ve %55,4 ile Malezya olurken, en fazla azalış gerçekleşenler ise, -%20,7 ile Rusya, -%18,6 ile Güney Kore ve -%16,8 ile ABD oldu. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerinin Ekim ayında toplam ihracattaki payı %92,9; yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,1 oldu. Ekim ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %85,4; yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16,1, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %43,6 oldu. Sayfa 4 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Emtia 3 000 50 2 500 40 2 000 30 1 500 20 1 000 10 500 0 Bin Ham Petrol: Fiyat ($) - İthalat (Ton) 60 0 Ara Oca Şub Mar Nis May Ham Petrol:($)(CL1:COM) Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas TÜİK-Bloomberg Ham Petrol: İthalat(Ton) Ham petrol fiyatı Kasım boyunca 45 Dolar seviyelerinde gidişatını sürdürdü. Ham petrol ithalatı Ekim’de 2 milyon tonun üzerine çıktı ve 2 milyon 166 bin oldu. Kasım’ın son haftalarında 30 Kasım’da Viyana toplantısında OPEC üyelerinden üretim kısıntısı konusunda karışık haberler gelmeye devam ediyor. Bir kısım yetkililer Viyana’da görüşmeleri sürdürürken Başkanların Moskova’da toplantısı vardı. Toplantı öncesinde yapılan görüşmelerde Rusya’nın üretim kısıntısına soğuk yaklaşması, OPEC üreticisi olmayan ülkeler ile görüşmelerin de ertelenmesine neden oldu. Bu durum dolayısıyla üretim kesintisi kararı alınması zorlaştığı görülüyor, bunun da fiyatlara yansıması olumsuz oldu. Tüm bunlara rağmen nihayetinde bir arar çözüm ve uzlaşma çıkacak gibi görünüyor toplantıdan. Bin Altın: Fiyat (Ons/$) - Net İhracat ($) 1500 1500 1000 1000 500 500 0 Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu -500 Eyl Eki Kas 0 Altın: Net İhracat Altın: Fiyat(Ons/$)(GC1:COM) TUİK - Bloomberg Sayfa 5 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Ekim ayında altın net ihracatı 209 bin Dolar açık verdi. Altının ons fiyatı ise uluslarası piyasalarda Kasım sonu itibariyle 1 191 Dolar Kasım sonunda ABD’de beklentilerin üzerinde açıklanan veri akışı sonrası doların dünya genelinde değer kazanması sonra altında görülen satış baskısı 1180 seviyesi etrafında dengelendi. Tepki alımları sonrası altında 1190 seviyesi önemli olmaya devam ediyor. Ancak ABD’de açıklanacak olan yoğun veri akışı altın cephesinde oynaklık yaratabilir Aralık’ta. Gündem ve Etkileri Net İhracat: Rusya - İran Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz 0 Tem Ağu Eyl Eki 400 -500 200 100 -1000 Bin Bin 300 0 -100 -1500 -200 Rusya İran TÜİK Petrol fiyatındaki artış yerini geçici bir azalışa bırakarak cari açığı biraz rahatlatmış olsa da bunun kalıcı olacağını düşünmek iyimserlik olabilir. Dolayısıyla Türkiye için açığın finansmanı riski Dolar’ın da yükselmesi ile birlikte giderek artıyor. Öyle ki Dolar’daki düşüşler artık sakinlemeye sebep olmak yerine yabancı yatırımcının düşüşü fırsat bilip Lira’dan tamamen çıkması ile sonlanıyor ve Dolar kaldığı yerden yükselişine devam ediyor. Rusya ile ilişkilerde krizin aşılmasından sonra istenen ilerleme sağlanamadı. Son dönem Suriye krizine ve Esad’a dair yapılan açıklamalar ile birlikte de her ne kadar ilişkileri bir yandan geliştirmek yönünde çabalar harcansa da temel görüş ayrılıklarının sürdüğünü görmek mümkün. Bu da özellikle Rusya tarafında Türkiye’ye olan güvenin tesis olmasına engel olmaya devam ediyor ve edecek. Sayfa 6 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Küresel Görünüm Avrupa Birliği Avrupa Birliği Eylül ayında 176,7 milyar Euro düzeyinde ihracat gerçekleştirdi. Böylece geçen sene aynı ayda 173,2 milyar olan ihracat %2 artmış oldu. İthalat ise yıllık bazda %2 oranında azalışla 154 milyar Euro’dan 150,2 milyar Euro’ya indi. Geçen yıl aynı dönemde 19,2 milyar Euro olan dış ticaret açığı Eylül 2016’da 26,5 milyar Euro oldu. AB İhracat (Milyar EURO) 150 100 50 0 -50 Eki Kas Ara Oca İhracat Şub Mar Nis May Dış Ticaret Dengesi Haz Tem Ağu Eyl Eurostat Çin Ekim 2016’da Çin’de ihracat Eylül’deki %10,0’luk düşüşten sonra yıllık bazda %7,3 azalarak 178,18 milyar Dolar olarak gerçekleşmiş oldu. Ulaşılan bu rakam ise 6 ayın en düşük rakamı olurken, ilk 10 ayda ihracat toplamda %7,7 düşmüş oldu. İthalat ise Eylül’deki %1,9’luk düşüşün ardından yıllık bazda %1,4 azalarak 129,12 milyar düzeyinde gerçekleşti. Bu rakam 8 ayın en düşüğü olurken ilk 10 ayda ithalat %7,6 düşmüş oldu. Toplam dış ticaret fazlası geçen sene 61,26 milyar Dolar iken bu sene %49,06 milyar Dolar olarak gerçekleşti. Sayfa 7 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Çin İhracat (HML USD) 2500 2000 1500 1000 500 0 Kas Ara Oca Şub Mar İhracat Nis May Haz Tem Ağu Dış Ticaret Dengesi Eyl Eki Trading Economics Amerika Birleşik Devletleri Eylül’de ABD’de ihracat aylık bazda %0,6 artarak 189,19 milyar Dolar’a yükselerek Temmuz 2015’ten beri en yüksek rakam oldu. İthalat ise aylık bazda %1,3 azalışla 225,6 milyar Dolar olarak Mayıs’tan beri en düşük düzeye ulaştı. Böylece dış ticaret açığı Şubat 2015’ten beri en düşük düzeye ulaşarak %9,9 azalışla 36,44 milyar Dolar oldu. ABD İhracat (Milyon USD) 200 100 0 Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl -100 İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics Birleşik Krallık Toplam ihracat Eylül’de ayında bir önceki aya göre %0,4 düştü ve 45,4 milyar Pound Oldu. İthalat Ağustos’a göre %2,5 arttı ve 50,6 milyar Pound oldu. Dış ticaret açığı ise bir önceki aya göre 1,4 milyar Pound artarak 5,2 milyar Pound oldu. Sayfa 8 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016 Dış Ticaret Verileri Bülteni Birleşik Krallık İhracat (Milyar Pound) 50 30 10 -10 Eki Kas Ara İhracat Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Trading Economics Dış Ticaret Dengesi Almanya Eylül ayı ihracatı bir önceki yıl aynı dönemine göre %0,9 artarak 106,4 milyar Euro olarak gerçekleşti. İthalat ise %1,4 düştü aya göre 82 Milyar Euro oldu. Dış ticaret dengesine baktığımızda ise Eylül’de 24,4 Milyar Euro fazla verdi Almanya. Milyar Almanya İhracat (Milyar Euro) 120 100 80 60 40 20 0 Eki Kas İhracat Ara Oca Şub Dış Ticaret Dengesi Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Trading Economics Sayfa 9 tedam.ticaret.edu.tr 30 KASIM 2016