09 Ocak 2016 Sanayi Üretim Endeksi Bülteni Kasım 2016 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi 2016 yılı Kasım ayında geçen seneye göre %2,5 artış ile ve geçen ay ile aynı kalarak 128,1 olarak gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %0,3 ve imalat sanayi sektörü endeksi %0,2 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,5 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8, imalat sanayi sektörü endeksi %2,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %7,8 arttı. Ana Sanayi Gruplarına Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA 160 150 140 130 120 110 100 90 Ara Oca Şub Mar Toplam sanayi DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı SEM-Sermaye malı imalatı Nis May Haz Tem Ağu Eyl ARM-Ara malı imalatı DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı Eki Kas TÜİK Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %2,6 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek artış %5,7 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. Bu artışı, %5,0 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ve %3,7 ile ağaç, ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) takip etti. 09 Ocak 2016 Sanayi Üretim Endeksi Bülteni İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en yüksek azalış %6,7 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatında ve deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %2,9 ile giyim eşyalarının imalatı takip etti. LME metalleri genelinde 2016 yılında önemli yükselişler gözlemlendi. Özellikle Trump’ın seçimleri kazanmasının ardından altyapı harcamaları ve tüketimin artacağı yönündeki beklentilerinin desteği ile Kasım ayında yönünü yukarı çeviren bakır, 2016 yılını %17,6 primle kapattı. Son zamanlarda ise açıklanan Çin verilerindeki toparlanma 2017 yılında talebin artacağı beklentilerini güçlendirdi. Buna ek olarak ABD’de 2017 yılında harcamaların artacağına dair beklentiler de sürdü ve metalleri destekledi. Yeni yılın ilk işlem gününe yükselişle başlayan ve $5600 bandının üstüne kadar yükselen bakır, dolar endeksinde yaşanan %1’in üzerindeki yükselişin baskısı ile kazançlarının tamamını geri vererek $5500 seviyelerinden işlem görmeye devam ediyor. 7 6 5 4 3 2 1 0 140 120 100 80 60 40 20 B-Madencilik ve Taşocakcılığı Bakır Ara Kas Eki Eyl Ağu Tem Haz May Nis Mar Şub 0 Oca Bin Madencilik-Taşocakçılığı Kalemi - Küresel Maden Piyasası Bloomberg, Dow Jones Geçtiğimiz ay boyunca petrol fiyatlarında olumlu seyir sürdü. Ancak buna rağmen beklenen yukarı yönlü kalıcı kırılma henüz gerçekleşemedi. Yeni yılın ilk haftası ile birlikte OPEC ve OPEC-dışı üreticilerin, önceden belirlenen kotaya göre üretimlerini düzenlemeye başladıkları gözlemleniyor. Katar ve Umman’ın ardından Irak Petrol 09 Ocak 2016 Sanayi Üretim Endeksi Bülteni Bakanlığı da yaptığı yazılı açıklamada, OPEC’in Viyana’daki son toplantıda aldığı, “günlük petrol üretiminin azaltılması” yönündeki karara ülkesinin bağlı olduğunu kaydetti. Ayrıca, OPEC genel sekreterinin basına vermiş olduğu bir söyleşide, arzda kısıntıya giden OPEC üyeleri arasında Suudi Arabistan’ın da olduğunu kaydetti. Gelen bu ve benzeri haberler de petrol fiyatlarını olumlu etkilemeye devam ediyor. Enerji Kalemi - Küresel Enerji Piyasası Enerji Doğalgaz Ara Kas Eki Eyl Ağu Tem Haz May Mar Oca Nis 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Şub 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Petrol Bloomberg Dış ticaretimiz ile Sanayi üretimimiz birbirlerini karşılıklı olarak etkilerler. Bu doğrultuda, 2016 yılı Kasım ayında ihracatta görülen 9,7’lik artış ile dış ticaret hacminde görülen %7,57’lik artış sanayi üretim adına olumlu oldu. (Dış Ticaret Verileri Bültenimiz). Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Yıllık Değişim(%) 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 Ara Oca Şub Mar Sanayi Üretim Nis May Haz Tem Ağu Dış Ticaret Hacmi Eyl Eki Kas TÜİK 09 Ocak 2016 Sanayi Üretim Endeksi Bülteni Hem dış ticaret verilerine ve sanayi endeksine hem de diğer öncü verilere baktığımızda büyüme hakkında bir değerlendirme yapabiliriz. Üçüncü çeyrekte tahminlerimizle aynı doğrultuda % 1,8 yaşanmıştı. Göstergelere bakarak 2016 son çeyrekte ise %1 civarında büyüme beklediğimizi söyleyebiliriz. 77,0 53 76,0 52 51 75,0 74,0 73,0 PMI-2015 50 KKO-2016 49 KKO-2015 48 72,0 47 TCMB Trading Economics 80,00 112,0 75,00 110,0 70,00 108,0 65,00 106,0 RKGE-2016 RKGE-2015 104,0 60,00 55,00 PMI-2016 TGE-2016 TGE-2015 50,00 102,0 100,0 98,0 TÜİK TCMB