Romatoid Artrit bağışıklık sistemi hastalığıdır

Romatoid Artrit bağışıklık sistemi hastalığıdır
Romatoid Artrit nedir?
Herhangi bir eklemin bir çok nedene bağlı olarak “inflamasyonu” artrit olarak isimlendirilir.
Eklem şişmiş, dokunmakla hassas ve hareketleri kısıtlıdır. Vucudun birkaç eklem bölgesi
hariç hemen her eklem hastalıktan etkilenir Hem kadın hem de erkeklerde görülür, oran
olarak kadınlarda 2-3 kat daha sıktır.
Diğer bir çok hastalıkta olduğu gibi romatoid artrit için de “herkes kendi hastalığını yaşar”
demek doğru olur. Yani hastalık her bir hastada farklı özellikler ile seyreder. Hastalığı bir
misafire benzetecek olursak, bu misafirin nasıl ağırlanacağını etkileyebilecek bir çok faktör
olabileceğini tahmin edebiliriz.
Romatoid Artrit için bugün tedavi edilebilir bir hastalık
Romatoid Artrit hastalığının nedeni açıkça bilinmemektedir. Bununla birlikte hastalığın oluş
mekanizmaları konusunda her geçen gün daha çok şey öğrenilmektedir. Yeni bilgiler
hastalığın tedavisine yansıyınca, eskiden tedavisi mümkün olmadığı söylenen Romatoid Artrit
için bugün tedavi edilebilir bir hastalık cümlesi kullanılabilir.
Nedeni bilinmese de oluş mekanizması konusunda bilinenler az değildir. Romatoid Artrit
hastalığı bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bağışıklık sistemi insan vucudunu korumakla görevli
bir sistemdir. Vucuda gelebilecek her türde kötülüğe karşı koruyucudur. Bunun için lökosit
dediğimiz çok geniş bir hücre topluluğu görevlendirilmiştir. Bu hücrelerin bir grubu olan
lenfositler ve onların salgıladığı aracı maddeler hastalığın ortaya çıkmasında ve ilerlemesinde
çok önemli rol oynarlar.
Ellerindeki sabah katılığı nedeniyle musluğu açamazlar, elbiselerini giyip
çıkaramazlar
Bağışıklık sisteminin hedefi, normalde bakteriler, virüsler, mantarlar gibi vucuda zarar
verecek ajanlardır. Ancak Romatoid Artrit hastalığında hastaların eklemleri, eklemleri
oluşturan yapılar “hedef” olmuştur. Mikropları yok etmekle görevli bağışıklık sistemi kendi
özüne, kendi öz hücrelerine ve dokularına karşı zarar vermeye başlar. Adeta bir savaş vardır.
Bağışıklık sisteminin hedef seçtiği dokularda, eklemlerde savaşan hücre sayısı çok artar, çok
fazla sıvı birikir, eklemler şişer. Eklem hareketleri kısıtlanır. Özellikle sabah uykudan
uyandıklarında hastalar, hastalığın şiddetine göre saatlerce hareket kısıtlılığı yaşarlar.
Eklemlerini açıp kapayamazlar. Örneğin,ellerindeki sabah katılığı nedeniyle musluğu
açamazlar, elbiselerini giyip çıkaramazlar. Hastalıktan etkilenen tüm eklemler sabah katılığı
denilen yakınmayı yaşarlar.
Elde el bilekleri ve kök ve orta boğum eklemleri tutulur
Hastalık en fazla el eklemlerini etkiler. Elde el bilekleri ve kök ve orta boğum eklemleri
tutulur. Eklem tutulumu her iki tarafta yani simetriktir. Eklemdeki değişiklikler hastalık erken
tanı konulup tedavisine başlanamadığında, hastalığın gidişi yeterince iyi kontrol
edilemediğinde eklemlerde şekil değişiklikleri ortaya çıkar. Eklem yada eklem dışı organ
tutulumlarıyla hastalık yaşam kalitesini bozar ve yaşam süresini kısaltır.
Romatoid artrit, sadece bir eklem hastalığı değildir. Bağışıklık sistemi bir güvenlik sitemi
olduğuna göre, vucudun her yerinde yerleşiktir. Deridedir, akciğerdedir, kalpdedir, beyinde,
barsaklarda, böbreklerdedir. Buna bağlı olarak Romatoid Artirt hastalığının eklemler dışında
bir çok organa ait belirtileri görülür. Ancak eklem dışı organ tutulumu iyi tedavi edilmemiş,
uzun hastalık süresine sahip hastalarda daha fazla görülmektedir.
Baştan aşağı sırasıyla eklem dışı organ tutulumunu kısaca şöyle anlatabiliriz:
Gözde kum hissi, gözlere yabancı cisim varmış gibi yakınmaya neden olan gözyaşı azalması
ile ortaya çıkan sjögren sendromu..
Akciğer tutulumu. Buna bağlı olarak nefes darlığı, öksürük gibi yakınmalar
Kalp tutulumu.. çarpıntı, göğüs ağrısı, kalp ritim bozukluğu
Daha çok kullanılan ağrı kesicilere bağlı olarak mide yakınmaları.. mide de ağrı, yanma…
Böbrek tutulumu…
Deride nodüller, damar tutulumuna bağlı nekroz…
Romatoid Artrit hastalığının tedavisi nedir?
Romatoid Artrit hastalığının tedavisi özellikle son 10 yılda çok gelişmiştir. Eskiden sadece
kontrol altına alınabilen hastalık için yeni ilaçlar ile artık “tedavisi yoktur” demek yanlış olur.
Klasik antiromatizmal ilaçlardan başka anti-TNF, B ve T hücrelerine yönelik tedavi
seçenekleri ile hastalık bugün başarı ile tedavi edilmektedir.
Günümüzden çok eski yıllarda hastalığın tedavisinde artık çok sık olmamakla beraber
kortizonlu ilaçlar kullanılırdır. Uzun yıllar hastalığın en önemli ilacı sayılan kortizona bugün
mecbur kalınmadıkça başvurulmaz. Hastalarımızın da doktorlarına danışmadan kortizon
kullanmaları son derce sakıncalıdır.
Sulfasalazin, Antimalaryal tedavi ve Methotreaxate (yanlışlıkla halen kanser ilacı olduğu
zannedilir) ile leflunomide hastalığın tedavisinde ilk başvurulan ilaçlardır. Özellikle
methotrexate tüm dünyada kabul görmüş çok etkili bir romatoid artrit hastalığı ilacıdır.
İlaçlar tek tek olabileceği gibi 2li-3lü kombibasyonlar halinde birarada kullanılabilir.
Tedavide amaç öncelikle inflamasyonu baskılamak, dolayısıyla hastanın ağrı, şişlik, kızarıklık
gibi yakınmalarını önlemek ve sonra remisyon sağlamaktır.
İlaçların ikili, üçlü kullanımına ağmen halen aktif olarak devam eden yakınmaları ve
fonksiyonel kısıtlanmaları ile seyreden ağır hastalık durumunda günümüzde biyolojik ilaçlar
olarak bilinen anti-TNF, B hücre tedavileri ve T hücre tedavileri kullanılabilir. Tüm dünyada
olduğu gibi ülkemizde de bu ilaçlarn kullanımı ile ilgili tedavi kuralları vardır.
PROF.DR.SÜLEYMAN ÖZBEK
http://romatolog.net/?p=240