Anatomi Anabilim Dalı Anatomi Anabilim Dalı Prof. Dr. M. Kamil ÖCAL Prof. Dr. Hasan ERDEN Prof. Dr. İlknur DABANOĞLU Anatomi Anabilim Dalı Prof. Dr. Erkut TURAN Dr. Figen SEVİL KİLİMCİ Prof. Dr. M. Erkut KARA Anatomi Anabilim Dalı Araş. Gör. Firuze TÜRKER Anatomi Anabilim Dalı Dersleri • VFZ 101 ANATOMİ I • VFU 103 Anatomik Model Hazırlama Teknikleri • VFZ 102 ANATOMİ II • VFS 132 Yaban ve Süs Hayvanları Anatomisi • VFZ 415 KLİNİK ANATOMİ • VFZ 502 İntörn Programı BEKLENTİLERİNİZ ? ORTAMLA İLGİLİ YANITLAR Materyal ve gereç yeterliliği 2 Teorik dersliğin uygunluğu 3 Laboratuarın uygunluğu 4,4 4,4 4,0 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 DERSLE İLGİLİ YANITLAR Not verme ve değerlendirmede adil davranma ve objektiflik Dersle ilgili kaynaklara ulaşabilme Uygulama sırasında öğretim elemanlarından yararlanma düzeyi Sınavların derste işlenen konuların içeriğine uygunluğu Uygulama sınav sorularının öğrenilenleri ölçmeye uygunluğu Dersin amacının dönem başında net olarak açıklanması Uygulamanın öğretimin amaç ve hedeflerine ulaşma düzeyi Derslerin uygulamasının teorik bilgilerle uyumlu ve tamamlayıcı olması Teorik sınav sorularının öğrenilenleri ölçmeye uygunluğu Sınavdaki soru sayısının yeterliliği Sınav şeklinin uygunluğu Sınavların zorluk derecesi 4,5 4,4 4,5 4,6 4,5 4,8 4,6 4,6 4,3 4,5 4,5 4,4 ÖĞRENCİYLE İLGİLİ YANITLAR 1 Veteriner hekim olma isteğiniz Derse ayırdığınız zaman ve ders başarı durumunuz arasındaki ilişki 3 Derse ders saatleri dışında ayırdığınız zamanın yeterliliği 4 Genel not ortalaması düzeyiniz 2 4,1 3,6 3,4 3,6 BEKLENTİLERİ MİZ Teorik ve uygulama derslerinin başlama saatlerine DİKKAT Devamsızlık durumunuzu TAKİP Verilecek ödevlere ÖZEN DÜZENLİ ÇALIŞMA Anatomi’nin konusu ? Sistemler Evcil hayvanlar Latince terminoloji gerekli mi? Anatomi, heyecanlı ve gergin durumdaki birinci sınıf öğrencilerinin, vücuttaki organları, boşlukları, sinirleri, damarları adları ve yerleriyle öğrenmek için kadavraları kesip incelediği bir derstir (Dr. Neil Shubin). ANATOMIA SYSTEMATICA 1- Systema locomotorium (hareket sistemi) A- Pasif hareket sistemi a) Osteologia (kemik bilimi) b) Arthrologia (eklem bilimi) c) Chondrologia (kıkırdak bilimi) B- Aktif hareket sistemi a) Myologia (kas bilimi) 2- Systema digestorium (sindirim sistemi) 3- Systema respiratorium (solunum sistemi) 4- Systema urogenitalis (sidik ve dölerme sistemi) 5- Systema nervosum veya neurologia (sinir sistemi) 6- Systema vasorum veya angiologia (dolaşım sistemi) 7- Aesthesiologia veya organa sensuum (duyu sistemi). ANATOMIA TOPOGRAPHICA anatomia topographica comparativa Evcil Memeli-Kanatlı Hayvanlar I- Equidae (tek tırnaklılar) a) Equus caballus (at) b) Equus asinus (eşek) c) Equus mulus (katır) II- Ruminantia (geviş getirenler) a) Bos taurus (sığır) b) Bos bufalo (manda) c) Ovis aries (koyun) d) Capra hircus (keçi) e) Camelus (deve) III- Carnivora (etçiller) a) Canis familiaris (köpek) b) Felis domestica (kedi) IV- Omnivora (hem otçul hem etçil) a) Homo sapiens (insan) b) Sus scrofa domestica (domuz) V- Rodentia (kemiriciler) a) Rattus (Sıçan) b) Mus (fare) c) Cavia cobaya (kobay) d) Lepus (tavşan) VI - Gallus domesticus (kanatlılar) a) Gallus gallus (tavuk) b) Meleagridis gallopavo (hindi) c) Anas platyrynchos (ördek) d) Anser anser (kaz) e) Columba livia (güvercin) f) Serinus canarius (kanarya) g) Melopsittacus undulatus (muhabbet kuşu) h) Coturnix coturnix (bıldırcın) Evcil Memeli Hayvanlar Equidae (Tek tırnaklılar) Equus caballus (at) Equus asinus (eşek) Equus mulus (katır) Evcil Memeli Hayvanlar Ruminantia (Geviş getirenler-Çift tırnaklılar-?) a) Bos taurus (sığır) b) Bos bufalo (manda) c) Ovis aries (koyun) d) Capra hircus (keçi) e) Camelus (deve) Evcil Memeli Hayvanlar Carnivora (Etciller) a) Canis familiaris (köpek) b) Felis domestica (kedi) Evcil Memeli Hayvanlar Omnivora (Etcil-otcullar) a) Homo sapiens (insan) b) Sus scrofa domestica (domuz) Evcil KanatlıHayvanlar Gallus domesticus a) Gallus gallus (tavuk) b) Meleagridis gallopavo (hindi) c) Anas platyrynchos (ördek) d) Anser anser (kaz) e) Columba livia (güvercin) f) Serinus canarius (kanarya) g) Melopsittacus undulatus (muhabbet kuşu) h) Coturnix coturnix (bıldırcın) latince / grekçe Kullanılacak ders kaynakları Anatomi Ders Notları Anatomi Anabilim Dalı facebook sayfası takibi Diğer ders kaynakları Vücudun bölümleri ve planum’lar amacımız Oluşumları isimlendirirken konumunu saptayabilmek TRUNCUS COLLUM CAPUT CAUDA MEMBRUM THORACİCUM COLLUM TRUNCUS MEMBRUM PELVİNUM MEMBRUM THORACİCUM MEMBRUM PELVİNUM Partes Corporis – Vücut Bölümleri CAUDA Planum’lar (Düzlemler) planum medianum (orta düzlem) planum sagittale (oksal düzlem) Planum’lar (Düzlemler) Planum transversum(vertical düzlem?)- planum segmentale Planum’lar (Düzlemler) Planum dorsale /planum horizontale (yatay düzlem, frontal, coronal) Sık kullanılan ve yön gösteren terimler dexter : sağ inferior : alttaki sinister : sol proximalis : gövdeye yakın cranialis : baş'a yakın distalis : gövdeden uzak caudalis : kuyruğa yakın superficialis : yüzlek oralis : ağıza yakın profundus : derin aboralis : ağızdan uzak median (medius) : orta düzlemde bulunan anterior : önde olan medialis : ortaya yakın posterior : arkada olan lateralis : yan tarafta bulunan volaris : el ayası tarafında olan intermedius : iki şeyin arasında olan palmaris : el ayası tarafında olan transversalis : enine olan plantaris : ayak tabanı tarafında olan verticalis : dikey bulunan dorsalis : sırta yakın longitudinalis : uzunlamasına olan ventralis : karına yakın externus : dış tarafta bulunan superior : üstteki internus : iç tarafta bulunan ilk beş sayı sıfatı primus : birinci quartus : dördüncü secundus : ikinci quintus : beşinci tertius : üçüncü Integumentum commune (Cutis-Deri) Integumentum commune Deri- Mukoza Özel deri oluşumları • Penis’i örten deri preputium, • Testis’leri içine alan torba şeklindeki deride scrotum • Koyun’larda, fossa lacrimalis externa üzerindeki deri çukurluğuna sinus • • infraorbitalis, parmaklar arasındakine sinus interdigitalis, inguinal bölgedekine sinus inguinalis Küçük ruminant’ın boyun üzerinde görülen deri oluşumlarına apendices colli Büyük ruminant’ın, gerdan bölgesinde bulunan katlanmış sarkık deriye plicae cutis (plica colli ventralis longitudinalis), • Carnivor’un anus bölgesinde bezden oluşmuş keseye sinus paranalis Özel deri oluşumları Cutis (deri) a) Epidermis b) Corium (derma) c) Subcutis (hipodermis- deri altı bağ doku) Glandula cutis (deri bezleri) 1. Glandulae sebaceae (yağ bezleri): Salgısına sebum denir. Bu salgı deri ve kılların yağlanmasını sağlar. Genital organlar ve anus civarındaki kıllı bölgede daha fazla bulunur. Ayrıca dudak, göz kapakları, glans penis ve preputium’da da rastlanır. 2. Glandulae sudoriferae (ter bezleri): Salgısına sudor (ter) denir. Bu sıvının deri üzerinde buharlaşması fazla ısının kaybolmasına neden olduğu gibi içeriğinde bulunan maddelerin dışarıya atılması ile de böbreklere yardım eder. Ter bezleri carnivor’ların tabanlarında, ovis’te kuyruk altı bölgesinde, felis’te meme başlarına yakın bölgede yaygın olarak bulunurlar. Canis’te küçük, felis’te ise bazı bölgelerde hiç yoktur. 3. Özel deri bezleri: Bunlar gll. sebaceae ve gll. sudoriferae gibi bezlerin büyümesi ve değişmesi sonucu meydana gelmiş oluşumlardır. Gll. plani nasolabiales: Büyük ruminant’ta planum nasolabiale’de bulunur. Gll. plani nasales: Küçük ruminant’ta planum nasale’de bulunur. Gl. plani rostralis : Domuzda planum rostralede bulunur. Gl. mentalis: Domuzda mentum bölgesinde bulunur. Gll. sinus infraorbitalis: Koyunda medial göz açısı altında, fossa lacrimalis externa içindeki sinus’da büyümüş ter ve yağ bezleridir. Gll. sinus interdigitales: Koyunda parmak arası boşluğu içinde bulunur. Klinik ! Gll. sinus inguinales: Koyunda inguinal bölgede bulunur. Gll. cornuales: Keçide boynuz kökünde bulunur. Gll. tori: Carnivorda tela subcutanea tori üzerinde bulunur. Gl. carpea: domuzda art. Carpi’nin medialinde bulunur. Gl. caudalis dorsalis: Kedide kuyruğun dorsali’inde bulunur. Gll. sinus paranales: Carnivorda anus’un her iki tarafında craniale’e doğru yer alan anal keseler içindedir. Klinik ! Gll. circumorales: Kedide ağız çevresinde bulunur. Gll. circumanales: Köpekte anus bölgesinde bulunur. Gl. preputiales: Preputium üzerinde domuzda bir diverticulum içinde çok iyi gelişmiş olarak bulnur. Diğer türlerde az gelişmiştir. Gl. circumorales: kedide ağız girişi çevresinde bulunan bezlerdir. Gll. ceruminosae: Meatus acusticus externus’ta (dış işitme yolu) bulunur. Özel deri bezleri Özel deri bezleri Pili 1.Örtü kılları: Kalın ve kaba kıllar Ara kıllar 2. Duyu kılları (pili tactiles) Deriden oluşmuş kılsız organlar TORUS 1. Torus carpeus: Carnivorda carpal eklemin arkasında pati şeklinde görülür. Equdae’de kestane adı verilen yapıdır. Kestane’de yastıkçık (pulvinus) yapısını oluşturan elastik iplikler yoktur. 2. Torus tarseus: Atlarda tarsal kestane olarak isimlendirilir. Bu oluşum merkepte bulunmaz, katırda ise çok küçüktür. Arka bacakta ise medial’de, tuber calcanei’nin biraz distal’inde yer alır. 3. Torus metacarpeus-metatarseus: Carnivorda pati şeklinde (metacarpalmetatarsal pad) bulunur. Equdae’de ergot veya mahmuz olarak isimlendirilen yapılardır. 4. Torus digitalis: Carnivorda pati (digital pad) şeklinde bulunur. Ungulata’da pulvinus digitalis şeklinde tırnak içinde bulunur. Deriden oluşmuş kılsız organlar Deriden oluşmuş kılsız organlar CORNU