NASIL İŞİTİRİZ? HAZIRLAYAN:SUNA GÜLÇEK Dış, orta ve iç kulaktaki yapılar. Dış kulak yolu (1), kulak zarı (3), çekiç kemikçiği (5), örs (4), üzengi (7), koklea (2), işitme ve denge siniri (8), Östaki borusu (9), yarım daire kanalları (6) SUNA GÜLÇEK Kulak Kulağın iki temel görevi vardır, birincisi baş hareketleri ile ilgili bilgi sağlamak, ikincisi çevredeki sesleri işitmektir. Atmosferde yayılan herhangi bir dalganın ses olarak tanımlanabilmesi için kulağa ve kulağın işitme işlevine ihtiyaç vardır. Çevredeki seslerin beyin tarafından algılanabilmesi için kulağın üç ana bölümünde işlem görmesi gerekir: Dış, orta ve iç kulak SUNA GÜLÇEK SUNA GÜLÇEK Dış kulak Sesleri toplayıp orta kulağa iletmekle görevlidir Kulak kepçesi, kulak yolu ve kulak zarından meydana gelir. Kulak kepçesi: Ses dalgalarını toplayarak kulak yoluna iletir. Kulak yolu: İçinde yağlı madde, tüyler vardır. Havadaki toz ve kirleri tutar. Kulak zarı: Titreşerek ses dalgalarını orta kulağa iletir. SUNA GÜLÇEK b. Orta Kulak Kulak zarı çekiç, örs, üzengi kemiklerinden oluşur. Östaki borusu orta kulağa açılır. Kulak yoluyla gelen ses dalgaları kulak zarını titreştirir. Çekiç, örs ve üzengi kemikleri bu titreşimleri iç kulağa aktarır. Östaki borusu orta kulağı, yutağa bağlar. Dış kulak ve orta kulak arasındaki basıncı dengeler. SUNA GÜLÇEK c. İç Kulak İç kulakta hem işitme hem de vücudun dengesini sağlamakla ilgili yapılar bulunur. Oval pencere, yarım daire kanalları ve salyangozdan oluşur. Orta kulaktan küçük kemiklerle taşınan titreşimler iç kulakta oval pencereye aktarılır. Salyangozda, korti organı denilen yapıda işitme duyu hücreleri vardır. Salyangoz içindeki sıvı tarafından iletilen ses uyarıları, duyu hücreleriyle algılanarak işitme sinirleriyle beyne iletilir. Beyinde bu uyarılar yorumlanarak işitme olayı tamamlanır SUNA GÜLÇEK Yarım Daire Kanalları Salyangozun üst kısmında bulunur. Birbirine dik yarım daire şeklinde üç kanaldan oluşur. Her iki kulağımızda bulunur. İçinde sıvı vardır. Yarım daire kanalları beyincik ile birlikte görev yaparak dengede durmamızı sağlar. İşitme olayı ile ilgisi yoktur. SUNA GÜLÇEK Nasıl İşitiriz ? 1-Kulak kepçesi ses dalgalarını toplayarak kulak yoluyla kulak zarına iletir. 2-Kulak zarını titreşimlerini kemik köprü, iç kulağa iletir.Titreşimler iç kulaktaki sıvıyı dalgalandırarak salyangoz içindeki duyu hücrelerini etkiler.Bu etkiyi işitme sinirleri beynimize iletir. Böylece sesleri duyarız. SUNA GÜLÇEK 3. Kulağımızın ikinci görevi de dengemizin sağlanmasına yardımcı olmaktır. Yarım daire kanallarında bulunan denge sinirleri dengemizin bozulup bozulmadığını beynimize bildirir. Beyincik dengeyi yeniden düzenler. SUNA GÜLÇEK SUNA GÜLÇEK Kulak Sağlığı ve Korunması : Kulak sağlığını korumak için; 1- Kulak yolu kirlendiğinde temizlenmelidir. (İşitme zorluğuna yol açabilir). 2- Ucu sivri eşyalarla kulak karıştırılmamalıdır. (Kulak zarı yırtılabilir). 3- Kulağa su kaçtığında temizlenmelidir. 4- Şiddetli darbelerden korunmalıdır. (Kulak zarı yırtılabilir veya kulak kemikleri yerlerinden oynayabilir). 5- Gürültülü (yüksek) ortamlarda bulunulmamalıdır. SUNA GÜLÇEK 6- Çok yüksek gürültüde ağız açılıp kulaklar kapatılmalıdır. (Ağızdan giren hava ile orta kulaktaki hava basıncını dengelemek için). 7- Yüksek sesle bağırılmamalıdır. (Kulak zarının gerilmesine neden olur). 8- Diş sağlığına dikkat edilmelidir. (Çürük dişler orta kulak iltihabına yol açar). 9- Rahatsızlıklarda doktora gidilmelidir. SUNA GÜLÇEK İşitme Bozuklukları : İşitme bozuklukları doğuştan veya sonrada hastalıklara veya kazalara bağlı olarak oluşabilir. Kulak zarının sertleşmesi, orta kulaktaki kemiklerin kaynaşması veya iç kulaktaki zedelenmeler doğuştan sağırlığa yol açar. Şiddetli darbeler sonucu kulak zarının yırtılması, kulak kemiklerinin yerinden oynaması veya işitme duyu sinirlerinin zedelenmesi sağırlığa yol açar. Ağız ve burundan giren mikroplar östaki borusundan geçerek orta kulağa gelir ve orta kulak iltihabına yol açar. Tedavi edilmezse iltihap beyne geçebilir veya kulaktan dışarı akabilir. Bu hastalıkta kulakta çınlama, uğultu, şiddetli ağrı ve işitme bozuklukları görülür. Beyne geçen iltihap menenjit hastalığına yol açar. SUNA GÜLÇEK NOT : 1- Ses, havada (veya diğer maddesel ortamlarda) (su dalgaları gibi) dalgalar halinde yayılır. 2- Yüksek gürültülü ortamlarda ağız açılıp kulak kapatılmalıdır. Bu sayede dış kulaktan giren ses dalgalarının kulak zarına yaptığı basınç ile ağızdan girerek orta kulağa bağlı olan östaki borusu ile gelen havanın kulak zarında yaptığı basınç birbirini dengeler ve kulak zarı yırtılmaz. 3- Çekiç–örs–üzengi kemikleri şekillerinden dolayı bu isimleri alır ve vücudun en küçük kemikleridir. 4- Olduğu yerde sürekli dönen insanın yarım daire kanallarındaki sıvı da döner. İnsan durduğunda sıvı halen dönmeye devam eder ve insanda dönme hissi uyandırır. 5- Kulak zarına bağlı olan kaslar, düşük şiddetteki seste kulak zarını gerginleştirir, yüksek şiddetteki seste kulak zarının gerginliğini azaltır. Bu sayede ses iyi işitilir. SUNA GÜLÇEK 6- Oval pencerede zar bulunur. Çekiç kemiği kulak zarına, üzengi kemiği oval pencereye bağlıdır. 7- İnsan kulağı her sesi algılayamaz, duyamaz. Kulak, 16 – 20000 hertz (sn–1) frekansındaki seslere karşı duyarlıdır. (Her sesi algılasaydı kasların kasılıp gevşemesi bile duyulabilirdi). 8- Kulak kepçesi, üzerindeki girinti ve çıkıntılardan dolayı çevreden gelen ses dalgalarını yönlerine göre yansıtarak sesin geldiği yönün belirlenmesini sağlar. 9- Yarım daire kanallarının tulumcuğa bağlandığı yerde bulunan ampul şeklideki yapılar ile tulumcuk ve keseciğin içindeki CaCO3 kristallerinden oluşan otolit denilen denge taşları dengenin sağlanmasında görevlidir. Denge sinirleri önce beyne, sonra da beyinciğe gelir. Asıl dengeyi beyincik sağlar. SUNA GÜLÇEK KULAKLARIMIZI TEMİZ TUTALIM SUNA GÜLÇEK Kaynaklar www.ozida.gov.tr/egitim/egitimseti/isitme.htm www.geocities.com/yorulmazi/disease/vt.htm (biyolojiegitim.yyu.edu.tr/.../Kulak_jpg.htm www.starmed.com.tr/isitmehakkinda.htm www.yankiisitme.com/kulak.html www.alternatif-tip.net/.../kulak_cinlamasi.asp www.saglikyeri.com/category/anatomi/p age/2/ www.harunyahya.org odm.berrin.sitemynet.com/beray/index. onpunto.com/ShowBlog.aspx?archives www.fenokulu.net www.habervitrini.com/haber.asp?id=54808tm www.indigodergisi.com/gulsen_kbb_06.htm www.yenisafak.com.tr www.yonja.com/NewsTagSearch.jsp?tid=11396 www.gebelik.org/dosyalar/haftalar/hafta23.htm www.sabah.com.tr/2007/07/26/gny/bolum,sag.html wwwyonja.com/NewsTagSearch.jsp?tid=11396 pedi.iletmax.com/Seminer_Goster.asp?ID=229 www.ntvmsnbc.com/news/376731.asp www.yankiisitme.com/hakkimizda.html www.tekdenhastanesi.com.tr/bolumlerimiz/detay www.leventcerrahi.com/brans.php?detay=21 www.aspendoshospital.com/poliklinikdetay.asp?... . pedi.iletmax.com/QDetay.asp?QID=3317 anaokulu.kou.edu.tr/saglik.html SUNA GÜLÇEK