Kırılma Kanunu

Aysuhan OZANSOY, Ankara Üniversitesi
18. 05.2005
KIRILMA
Işık, bir saydam ortamda hareket ederken, başka bir saydam ortamın ara yüzüne
geldiğinde ışığın bir kısmı bu ara yüzeyden yansır, bir kısmı da bu ikinci ortama girer.
İkinci ortama giren ışık ışını doğrultusunu değiştirmiştir. Işığın doğrultusunu
değiştirerek başka bir saydam ortama geçmesine kırılma denir. Kırılan bir ışık ışını için
ışığın izlediği yol tersinirdir. Işığın değişik ortamlarda geçerken kırılması, hızında da
değişikliğe neden olur. Işığın boşluktaki hızı diğer saydam ortamlardaki hızından
büyüktür. Belli bir ortam için ışık hızı sabittir. Bir ortam için kırılma indisi n; ışığın
boşluktaki hızının o ortamdaki hızına oranıdır. n birden büyük ve boyutsuz bir sabittir.
n =
c
v
Gelen
ışın
Normal
θ1
Yansıyan
ışın
θ1
1.ortam n1
2.ortam n2
θ2
Kırılan ışın
Şekil 1. Kırılma
1
Kırılmanın büyüklüğü geliş açısına ve ortamların kırılma indisleri oranına bağlıdır(n1/n2 ).
Kırılma açısı, kırılan demetin yüzey normali ile yaptığı açıdır. Gelme açısı büyüdükçe
kırılma açısı da büyür.
•
Gelen ışın, yansıyan ışın ve kırılan ışın aynı düzlemde yer alır.
•
Gelme açısının sinüsünün, kırılma açısının sinüsüne oranı, bir sabittir. Bu oran
ortamların bağıl kırılma indisini verir. Bu kanun Snell Yasası olarak bilinir.
Snell’in kırılma yasası şu şekilde verilir;
n1Sinθ1 = n2Sinθ2
Sinθ1 n2
=
= n12 Î İkinci ortamın birinci ortama göre bağıl kırılma indisi
Sinθ 2 n1
2