Mal veya hizmet üreten bütün kuruluşlara işletme adı verilir.
advertisement
İşletme, belli ölçüde kar elde etmek ve hizmet yaratmak amacıyla üretim faktörlerini bilinçli ve sistemli olarak bir araya getirip tüketicilerin istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda mal veya hizmet üreten veya pazarlayan ekonomik, sosyal ve teknik kuruluşlardır. • İşletmelerin temel amacı uzun sürede kar maksimizasyonudur. İşletme Fonksiyonları • • • • • • Temel fonksiyonlar Üretim Muhasebe İnsan kaynakları Pazarlama Yönetim • İşletmeler günümüzün değişen koşullarına uymak zorundadırlar. • Geleceğin yöneticileri değişim ve gelişmeleri takip etmek durumundadırlar. İşletmelerin canlı bir varlık olarak yaşamlarına devam edebilmeleri için sahip olmaları gereken temel özellikler: • • • • • • • • • Kalite bilinci Hizmet bilinci Çevre değişimlerine tepki verebilme Çabuk değişebilme Değişimlere adapte olabilme Pazar nişleri yaratabilme Yüksek katma değerli ürün yaratabilme Düşük hiyerarşi Yüksek eğitimli esnek işgücü Sistem Yaklaşımı Çevre Koşulları GİRDİ Dönüşüm Süreci Geri Besleme ÇIKTI Sistem Yaklaşımı Sistem, belirli parçalardan oluşan, bu parçalar arasında belirli ilişkileri olan ve aynı zamanda bu parçaların dış çevre ilişkisi olan bir bütündür. • Böyle bir yaklaşımın amacı, yönetim olayının ve birimlerinin birbirleri ile olan ilişkilerini ve bu ilişkilerin niteliğini incelemek, belirli bir birimdeki gelişmelerin diğer birimler üzerindeki etkilerini araştırmak; kısaca yönetim olaylarını başka olaylarla ve dış çevre şartları ile ilişkili olarak incelemektir • Bir sistemin taşıması gereken unsurlar vardır.Bunlar: 1. Belirli parçalardan meydana gelir. 2. Bu parçalar arasında sıkı bir ilişki vardır. 3. Bu parçalar aynı zamanda dış çevre ile ilişkili olan bir bütünü meydana getirmelidir. • Yönetimde sistem yaklaşımı denildiği zaman, yönetim olaylarını ve bu olayların cereyan ettiği birimlerin birbirleri ile ilişkili bir şekilde ele alan yaklaşım anlaşılmaktadır. Sistem yaklaşımı, organizasyonu çeşitli parçalar, süreçler ve amaçlardan oluşan bir bütün olarak ele alır. Organizasyon ana sistemdir. Bu sistem birbirleri ile ilişkili ve karşılıklı bağımlı alt sistemleri içermektedir. Yönetimsel davranışta esas olan bu karşılıklı ilişki ve bağımlılıktır.. • Yönetici bu ilişki ve bağımlılığı temel alan yönetim fonksiyonları olarak adlandırılan planlama,organizasyon,yürütme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarını yerine getirirken gerçekleştirir. • Sistem ve Alt-sistemler: Bir sistem çeşitli parçalardan oluşmaktadır. Bu parçalar altsistem olarak adlandırılmaktadır. Her sistem belirli alt-sistemlerden oluştuğu gibi, her sistem ayrıca daha büyük ve kompleks bir sistemin alt-sistemi durumundadır Sistemler kapalı ve açık sistem olmak üzere ikiye ayrılır. Açık sistemler biyolojik ve sosyal sistemin çevresiyle dinamik bir ilişki içerisinde olduğunu ve aldığı çeşitli girdileri biçim değişimine uğrattıktan sonra çıktı olarak ihraç ederler. • Sistem ile çevresi arasında enerji,bilgi ve materyal alışverişi yoksa sistem kapalı sistemdir. • Biyolojik ve sosyal sistemler açık sistemler olarak kabul edilirken, mekanik sistemler kapalı ve açık sistemler olarak kabul edilmektedir AÇIK SİSTEM OLARAK İŞLETME ÖRGÜTLERİ 1. İşletmeler zaman ve mekan içinde bir insan kaynak sistemidir. 2. İşletme örgütlerinin çevreleri ile çeşitli etkileşimleri vardır. 3. İşletme örgütlerinde örgüt içi ve örgüt dışı uzlaşma ve çatışma ilişkileri vardır. 4. Örgüt içinde ve dış çevrede çeşitli düzeylerde güç geliştirme ve bunları kullanma özelliği vardır. AÇIK SİSTEM OLARAK İŞLETME ÖRGÜTLERİ 8. Her işletme belirli sınırlar içinde bağımsız, kısmen denetlenebilen ve iyi birleştirilmemiş parçalardan oluşan gevşek bir sistemdir. 9. İşletmeler kısmi belirsizliğe sahip oldukları gibi kısmen optimize edilebilen sistemlerdir. DURUMSALLIK YAKLAŞIMI • • • Organizasyonlarda tek bir en iyi yol yoktur. Organizasyonda kullanılan her bir yolun etki ve verimliliği farklıdır. Organizasyonun oluşturulması, içinde bulunduğu çevre koşullarına bağlıdır. DURUMSALLIK YAKLAŞIMI • Bu temel varsayıma göre yöneticilerin önceden benimseyebilecekleri hiçbir evrensel yönetim ilkesinin veya yönetim tekniğinin bulunmayacağı kabul edilmektedir. • Durumsallık yaklaşımına göre değişik durumlar ve koşullar yönetimde başarılı olmak için değişik kavram, teknik ve davranışları gerektirir. Bu nedenle her yer ve koşullarda geçerli tek bir en iyi organizasyon yapısı yoktur DURUMSALLIK YAKLAŞIMI • Durumsallık yaklaşımının bir diğer özelliği de organizasyonu bir sistem olarak ele almasıdır. Organizasyon yapısı ve organizasyon içinde kullanılan çeşitli süreçlerle organizasyon içi ve dışı faktörler arasında ilişki araştıran böyle bir yaklaşımın, organizasyonu sistem olarak ele alması gerekmektedir. Durumsallık yaklaşımı bir yandan organizasyon içindeki alt-sistemlerin kendi aralarındaki ilişkilerle bir yandan da bu alt-sistemlerin dış çevre unsurlarla ilişkileri üzerinde durmaktadır.. DURUMSALLIK YAKLAŞIMI • Durumsallık yaklaşımının özellikle üzerinde durduğu ve yöneticilerin yönetim biçimlerini doğrudan etkilediği kabul edilen üç önemli faktör vardır. Bu faktörler çevre, teknoloji ve örgütün benimsediği stratejiler olarak belirtilmektedir. Çevre faktörü örgütün işleyişini doğrudan etkilerken, diğer faktörler örgüt yapısını dolaylı olarak etkilemektedir. Durumsallık Yaklaşımı • Durumsallık yaklaşımına göre örgütler, çevresel faktörlerden etkilenir; bu nedenle, dinamik bir çevrede sabit ilkelere bağlı kalmak yanlıştır. • Durumsallık Yaklaşımına göre örgütler değişmez ilkelere göre değil, içinde faaliyet gösterdiği çevrenin koşullarına göre şekillenir. • Böyle bir yaklaşım, değişen her yeni durum için farklı yönetim uygulamalarını gerektirir. • Örgütler çevresel koşullara uyum sağlayacak esnek ve organik yapılar olmak durumundadır. • Teknoloji ve çevre (dış faktörler) en önemli unsurlardır • • • • • • • • • • • • Durumsallık Yaklaşımı • Organizasyonla ilgili her şeyin “koşullara bağlı” olduğu fikri esastır. • Organizasyon yapısı içsel ve dışsal koşulların ilişkisine göre şekil alır. • Her yer ve koşulda tek bir en iyi organizasyon yoktur. “En iyi” durumdan duruma değişecektir. • Organizasyonu sistem olarak ele alır. • Koşullar ile yönetimin kararları yani yönetim organizasyon arasındaki ilişki dikkate alınır. • Durum ve koşullara göre hangi ilke ve koşullara ne zaman‐nasıl uyulması gerektiği bellidir. Aynı Aynı durumda durumdakalmamak kalmamak DEĞİŞİM Başka Başkabir birbiçim biçimyada yadaduruma duruma geçmektir. geçmektir. • • • • • Değişim nedir Niçin değişmem(miz) gerekiyor Gerçekten buna ihtiyacım(mız) var mı Mevcut olan her zaman kötü müdür “Yeni” her zaman iyi midir DEĞİŞİM: • Genel olarak herhangi bir şeyi bir düzeyden başka bir düzeye getirmeyi ifade eder. • Organizasyonlardaki değişimde organizasyon faaliyetleri ile ilgili hususlarda mevcut durumdan farklı duruma gelme anlamındadır. DEĞİŞEN DÜNYADA DEĞİŞEN İHTİYAÇLAR İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı Saygınlık İhtiyacı Ait Olma İhtiyacı Güvenlik İhtiyacı Fizyolojik İhtiyaçlar • Toplumsal Yaşamın Karmaşıklaşması • Gereksinimlerin Farklılaşması ve Dayanışma Yoluna Gitmeden Karşılanamaması • Örgütlenmeye Duyulan Gereksinimin Artması • Değişim Olgusunu Getirmektedir. Zorunlu Hale • 1980’li yıllarda “KALİTE” • 1990’lı yıllarda “YENİDEN YAPILANDIRMA” Ön plana çıkmıştır. 21. Yüzyılın Öncelikleri • Bilgi Strateji Değişim Değişimde; – Aciliyet duygusu yaratılmalı – Güçlü bir değişim ekibi yaratılmalı – Uygun vizyon ve stratejiler geliştirilmeli, – Vizyonu tabana yaymalı ve gündemde tutulmalı, – Çalışanlar yetkilendirilmeli – Erken başarılar oluşturulmalı – Organizasyon kültürü dikkate alınmalıdır. Değişim nedir? • Değişimin birçok anlamı vardır. Hareket, yer değiştirme ya da bir durumdan diğerine geçme, gelişme, büyüme ve kalkınma, geleneksel, kalıplaşmış düşünce sistemlerinden uzaklaşma, daha yüksek verimlilik ve etkenlik sağlayacak yöntemler geliştirme gibi. • Değişim,olumsuz olan bir durumdan daha iyi olan bir duruma geçmeyi, daha önceden var olan bir nesnenin ya da durumun ortadan kaldırılarak yerine yenisinin geçirilmesidir Değişim ile ilgili kavramlar • Yenilik, geleneksel bir şekilde ürünler ve süreçler üzerine odaklanmış olumlu ve özel bir değişmedir. • Değişim ise yenilik kavramından daha geniş kapsamlıdır, başka değişim süreçlerinin tecrübe ve yöntemlerinden yararlanma söz konusudur Yenilik Türleri • Teknolojik Yenilik; yeni araç, teknik, ürün, sistem ve süreçlerin keşfi ya da kullanımıdır. • Yönetsel Yenilik; örgütün yapısında ya da yönetsel süreçlerinde yapılan yeniliktir. • Yardımcı Yenilik; başarısı tamamen denetlenmeyen yeniliktir. Gelişme Kavramı • Daha önceden yapılan bir işin veya ürünün üzerinde farklılık yaratarak bulunulan konumdan veya durumdan daha ileri bir duruma geçilmesidir • Burada söz konusu olan mevcut ürün veya yapı üzerinde farklılık yaratılmasıdır. Örgüt Geliştirme • Genellikle örgüt amaçlarının, çalışma sistemlerinin, strateji, politika, prosedür, yapı ve benzerlerinin kritik sınamalarını içerir. • Örgüt geliştirmenin amacı örgütün ve çalışanlarının fonksiyonlarını geliştirmektir. Değişim Mühendisliği • İşin gereğine göre işe yönelik süreçlerin yeniden düşünülerek, örgütün sıfırdan başlayarak tasarlanmasına yönelik bir sistemdir • Örgüt yapısı, maliyet ve zamanı azaltıp kalite, hizmet ve hızı artıracak şekilde oluşturulur. Reorganizasyon • Mevcut organizasyon yapısının yetersiz veya fazla gelmesi durumunda mevcut yapı üzerinde iyileştirme yapılması yönünde bir düzenlemedir. • Örgüt yapısını küçülterek veya büyüterek daha az ya da daha çok sonuç elde etmeyi amaçlar.
