CERRAHİ STRES 1 STRES Stres: Bedenin stresörlere verdiği tepkidir. Stresör: Bedenin uyum kapasitesini etkileyerek, stres tepkisinin gelişmesine neden olan çevresel faktörlerdir. 2 Stresörlerin Sınıflandırılması Endojen Stresör: Genetik yapı, yaş, cinsiyet Eksojen stresörler: Sıcak, soğuk, radyasyon. 3 Stresörlerin Sınıflandırılması Biyolojik stresörler: Genetik yapı, yaş,cinsiyet Fiziksel - kimyasal stresörler: Sıcak,soğuk,zehir Psikolojik stresörler: Sevilen bir kişinin kaybı Sosyolojik stresörler: Farklı bir ülkeye gitme 4 Sağlık Yaşamda karşılaşılan stresörlerle başedebilmek için sürekli enerji kullanımı gerektiren, dinamik bir durumdur. İnsan, stresörlerle kontrol mekanizmaları yoluyla başeder; homeostazisi sürdürür. 5 Kontrol Mekanizmaları Genetik sistem Endokrin sistem Sinir sistemi 6 Hans Selye Stresi: Bedenin stresörlere verdiği “özel olmayan tepki” olarak tanımlar. 7 Hans Selye Bedenin stresörlere, hücre ve doku düzeyindeki tepkilerini 2 şekilde açıklar: Lokal Adaptasyon Sendromu(LAS): Enflamasyon Genel Adaptasyon Sendromu(GAS): Kalp hızı ve beden ısısı 8 Bu tepkiler özellikle endokrin ve sinir sisteminin etkisiyle gelişir. Bu Selye’ e göre 3 aşamada gerçekleşir: 1-Alarm 2-Direnç 3-Tükenme 9 10 11 Stres(Travma) Durumunda Vücuttan Salgılanan Hormonlar Arka hipofizden ADH salgılanır. Ön hipofizden ACTH salgılanır. Bu adrenal korteksten glikokortikoidlerin ve aldesteronun salgılanmasını arttırır. 12 Stres(Travma) Durumunda Vücuttan Salgılanan Hormonlar Sempatik sinir sistemi yoluyla adrenal medulla norepinefrin ve epinefrin salınımını sağlar. Norepinefrin: Periferik vazokonstr. sağlar. Epinefrin: Kalbin kasılma gücünü arttırır. 13 14