KIVRIMLI ve SARMAL BAKTERİLER

Kıvrımlı ve Sarmal
Bakteriler
Campylobacter cinsi
Helicobacter cinsi
Arcobacter cinsi
Brachi spira cinsi
Lawsonia cinsi
Leptospira cinsi
Treponema cinsi
Borrelia cinsi
1
Campylobacter cinsi
Gram negatif
ince, sarmal, kıvrık çomaklar
mikroaerob
%3-%5 CO2 ya da %3-%15 O2
Memeli ve kuşların intestinal sisteminde çoğunlukla komensal yaşarlar
Bazı türleri gıda kaynaklı infeksiyonların en önemli nedenleri arasındadır
2
Campylobacter fetus
subsp. fetus
KOYUN SIĞIR
ABORT
sindirim
bağırsak
safra kesesi
hayvan bağışık değilse
gebeliğin 4.
Kan (bakteriyemi)
ayından itibaren
PLASENTA
Plasenta ve koriyonik
3
dokulara afinite!
Koyunlarda önce 1-2 abort; sonra sayı artar
Son dönemde ölü doğumlar/zayıf yavru doğumu olabilir
Abort salgınları da iki-üç yılda bir görülür (sürü bağışıklılığı
Erken dönem tanı!! Antibiyotik tedavisi uygulanabilir
Salgın şeklinde abortlar başladıktan sonra plasentada
lezyonlar oluşmuş anlamına gelir ki tedavi başarısız kalır
AŞI (Koç katımından 1 ay önce)
4
Campylobacter fetus
subsp. veneralis
çiftleşme
İNFERTİLİTE
SIĞIR
ABORT
İnek---boğa----inek
dişi genital organları
Gebe olmayan ineğin
uterusuna da yerleşebilir
Boğalar asemptomatik taşıyıcı;
prepisyum, glans penis, üretrada
Yaşlılarda bu oran daha yüksek
(vajina, serviks, uterus, ovidukt)
5
etken ------- vajina --------
uterus ve ovidukt
Endotoksinleri ile ovidukttaki siliar aktiviteyi bozar ve
embriyonun ölümüne neden olur, embriyonun implante olmasını engeller
Uterus içerisinde ölü embriyo bir süre kalır------ geçici infertilite
Bazı durumlarda embriyo gelişir;
İlerleyen dönemde abort olur
Gebelik nedeniyle immun sistemin baskılanması, etkenin sayıca artması
ve endotoksinlerine karşı gelişen anaflaktif reaksiyon
6
Termofilik kampilobakterler
Zoonoz
42-43°C de üreme
C. jejuni, C. coli, C. lari
Koyun
Sığır
Epizootik ABORT
Sporadik ABORT
mastit
insan
tüm hayvan türleri
ENTERİT
7
HELICOBACTER İNFEKSİYONLARI
İNSAN
Hayvan türleri
MİDE
yangısal değişiklikler
Üreaz
Flagellin
8
Helicobacter pylori
insan
Gastrit
Peptik ülser
Mide kanseri
KEDİ midesi
KUSMA ????
Bulaşma
sindirim
(oral-oral)
Zoonoz !
9
Helicobacter felis
Kedi - Köpek
kronik gastrit
Bulaşma
sindirim
(oral-oral)
Semptom
• iştahsızlık
• zayıflama
• kusma
• mide kanaması
10
LYME
KÖPEK
(BORRELIOSIS)
İNSAN
At
Sığır
Koyun
Borrelia burgdorferi
ZOONOZ
11
Kene (Ixodes)
küçük rodent
kan emme
hayvan türleri
insan
12
KLİNİK BULGULAR
•ARTRİT
•ateş
arka bacaklarda
tek taraflı tOPALLIK
•bitkinlik
• böbrek bozuklukları
• sinir sistemi belirtileri
13
LEPTOSPİROZ
 İnsan ve değişik hayvan
türlerinde, çeşitli patojen
Leptospira serovarları
tarafından oluşturulan akut ya da
kronik seyirli infeksiyöz ve
dünyada yaygın olarak görülen
önemli bir zoonoz hastalıktır
 Leptospira cinsi
 Leptospira interrogans (patojen)
 Leptospira biflexa (saprofit)
 L. interrogans antijenik kompozisyonuna göre
serogrup ve serovarlara ayrılmıştır.
200 den fazla serovarı belirlenmiştir
Hayvanlarda infeksiyona neden olan serovarlar
ülkelere ve bölgelere göre değişiklik gösterirler
Leptospira’ların genetik tiplendirilmesi
sonucu ise 13 genomtür ortaya çıkmıştır.
 L. alaxenderi
 L. meyeri
 L. biflexa
 L. noguchii
 L. borgpetersenii
 L. parva
 L. fainei
 L. santarosai
 L. inadai
 L. weilii
 L. interrogans
 L. wolbachii
 L. kirschneri
 Patojen Leptospira’ların
belirlemede
L. interrogans terimi
yaygın
olarak
kullanılmaya
devam
etmekte olunup asıl
taksonomik
birim
serovardır
 Helikal
 0,1x6-12µm uzunluğunda
 Aerob
 28-30°C optimum üreme ısısı
 6-16 saat bölünme süresi
Mikroskopta görüntülenmeleri için
Karanlık Saha
ya da
Faz-Kontrast Mikroskobisi
Giemsa
Gümüşleme
ya da
İmmun Boyama
Sahip oldukları aksial flament sayesinde aktif hareketlidir.
 Yer yüzünde çok yaygın olarak bulunurlar
 Hastalığın epidemiyolojisinde su(su kaynakları ve
yağış, bölgesel sıcaklık ortalaması) çok önemli bir
yere sahiptir. Ayrıca nötr ya da hafif alkali toprak
ve meralarda daha uzun süre canlı kalır
 Diğer önemli nokta ise konakçı adaptasyonudur.
Konakçı adapte bir serovar ile infekte olan
hayvan etkeni uzun süre taşır ve saçar. Konakçıya
adapte olmayan bir etken ile yanlızca rastlantısal
bir infeksiyon gelişir ve etken saçım süresi de
sınırlıdır
ASIL KONAKÇI
RASTLANTISAL KONAKÇI
Bulaşma
Yaygın
Sporadik
Akut Hastalık
Tablosu
Hafif seyirli
Ağır seyirli(hepatit, hemolitik
kriz, genel organ bozuklukları)
Kronik Hastalık
İnfertilite, abortus,
üveitis
-
İdrarla Saçılma
Uzun süre/hayat boyu
Gün-hafta
Sero Pozitif
Populasyonun Oranı
Yüksek, hayvanların
yaşı ile artış gösterir
Düşük, yaş ile bir ilişki
göstermez
Tanı Testleri İçin
Örnekleme
Sürü, küme, grup
Etkilenmiş birey
Sığır
L. hardjo
L. grippotyphosa vd
Domuz
L. bratislava
L. pomona ve L. autumnalis vd
Köpek
L. canicola
L. icterohaemorrhagiae vd
At
L. bratislava
L. pomona vd
Rodentler
L. icterohaemorrhagiae
L. pomona vd
SIĞIR LEPTOSPİROZU
 Sığır leptospirozu; iştahsızlık, yüksek
ateş, sarılık, hemoglobinüri, mastitis,
organ
ve
dokularda
peteşial
hemorajiler,
hemolitik
anemi,
infertilite, abortus ölü doğum ve
septisemi ile karakterize klinik tablosu,
infeksiyon oluşturan serovarlara göre
değişiklik gösterir
Etiyoloji
 Sığırlarda konakçı adapte leptospiroz
L. interrogans serovar hardjo (L. hardjo)
tarafından oluşturulur
 Ayrıca L. grippotyphosa, L. pomona,
L. icterohaemorrahagiae ve diğer serovarlarda
izole edilmektedir
Epidemiyoloji
 Etkenler gerek rezervuar gerekse infekte
hayvanların böbrek proksimal tübülüslerine
kolonize olurlar. Leptospirozisin yayılmasında
idrarlarıyla çevreye mikroorganizmaları
taşıyan renal taşıyıcı hayvanlar çok önemli rol
oynarlar
 Diğer saçılma yolları etkilenmiş hayvanların
organları, sütleri, aborte fötüsler, yavru zarları,
uterus akıntıları ve spermalarıdır
 Bilinen pek çok rodent, keseli ve memeli
türleri leptospiraların taşıyıcısı ve saçıcısıdırlar
 Etkenler direkt ve indirekt yollarla bulaşırlar
 İnfeksiyonun duyarlı hayvanlara bulaşmasında
hemen hemen bütün bulaşma yolları etkili
olabilmektedir
Direkt bulaşma
 Deri ve mukoza
 Sindirim
 Vertikal
 Veneral
İndirekt bulaşma
 Çevrede bulunan özellikle
taşıyıcı hayvanların idrarları
ve diğer infekte materyalleri
ile kontamine olmuş havuz,
göl ve nehir gibi yüzey suları,
lağım suları, mezbahalardaki
drenaj sıvıları, kanal suları,
çamur ve toprak gibi çevesel
kaynaklardan leptospiraların
vücuda girmesi ile olur
Patogenez ve Semptomlar
4-10 gün
1-5 gün
• Deri ve mukoza hücrelerine penetrasyon
• Leptospiremi ve tüm vücuda yayılma
• Karaciğer, dalak, böbrek ve bazen beyin zarında
lokalizasyon
• Böbreklere yerleşmesi sonrası Leptospirüri
 Gebe







hayvanlarda
plasentit,
fetusa
penetrasyon sonucu fötal ölüm ve
rezerpsiyon, abortus ya da erken doğum
Leptospiraların damarların endotelyumunu
yıkımlamaları sonucu hemoraji ve iskemi
Hemoglobinüri
Böbrekler nekroz sonucu yetmezlik
Karaciğerde bozukluklar ve sarılık
Menenjit
Mastit (genellikle süt koyu kahverengi) ve süt
veriminde düşme
Çizgili kaslarda yangı
Tedavi
 Akut olgularda streptomisin, penisilin ya da




tetrasiklin kullanılır
Streptomisin tedavisi penisilin-G ya da
ampisilin ile kombine kullanılabilir
Doksisiklin insan ve köpeklerde sıklıkla
kullanılmaktadır
Kronik olgularda streptomisin dışında uzun
etkili tetrasiklin ve uzun etkili amoksisilin
preparatları kullanılmaktadır
Destekleyici bakım ve önemlidir
Koruma ve Kontrol
 Populasyona infeksiyonun sokulmaması
 Portörlerin
izolasyonu ve infeksiyon
kaynaklarının yok edilmesi
 Şüpheli taşıyıcıların elimine edilmesi
(kemiricilerin kontrolü)
 Çevresel kontaminasyonların elimine
edilmesi
 Aşılama (çiftlik hayvanları ve köpekler için
değişik serovarları içeren ticari aşılar
bulunmaktadır)
Diğer Hayvanlarda
 Koyun ve keçilerdeki hastalık sığırlardakine
çok benzer ancak daha nadir görülür
 Domuzlarda hastalık sığılardakine benzemekle
birlikte erişkin hayvanlarda L. bratislava’nın
neden olduğu subklinik hastalık sık görülür.
 Atlarda serovarların çoğu aktif sekelin bir
parçası olarak gece körlüğü ya da perioftik
oftalmiye neden olabilir
 Köpeklerde hastalıkta L. canicola ve
L. icterohaemorrahgiae serovarları sorumlu
olmakla beraber Türkiye’ de L. grippotyphosa
serovarıda saptanmıştır