Semen ve Seminal Lekeler

KİMLİKLENDİRME
• Adli Kimlik
Nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport gibi resmi evrak
• Tıbbi Kimlik
Yaş, boy, kilo, saç rengi, göz rengi gibi fiziksel,
Uzuv eksikliği, deformiteler, konjenital bozukluklar,
lekeler ve yara izleri gibi patolojik özellikler
Kimliklendirme
Neden yapılır, hangi durumlarda önem taşır?
• Toplu ölüm olayları
– Kazalar (Trafik, tren,
uçak vs.)
– Doğal Afetler
(Deprem, sel, heyelan,
çığ, göçük vs.)
– Yangınlar
• Sahipsiz cesetler
-Tek başına ölü bulunanlar
-Başka suçların
incelenmesi sırasında
bulunanlar
Kimliklendirme
Nasıl yapılır, nelerden yararlanılır?
•
Cesette
Bulunduğu yer (İşyeri, okul, yol, açık alanlar vs.)
Bulunduğu zaman
Üzerindekiler (Giysiler, takılar, cebindeki ve/veya
çantasındaki eşyalar)
Fiziki özellikler (Boy, kilo, yaş, cins, saç, sakal, kıl,
vücut yapısı, göz rengi )
Patolojik özellikler (Konjenital anomaliler, asimetrik
uzuvlar, yara izleri)
Diş yapısı
Kimliklendirme
Nasıl yapılır, nelerden yararlanılır?
• Cesette (2)
Parmak, avuçiçi, ayak, dudak izleri
Irk özellikleri
Antropometrik ölçümler
DNA incelemesi
Diğer ( Vücut lekeleri, benler, dövmeler vs.)
Ölüm süresi ve sebebi
Kimliklendirme
Nasıl yapılır, nelerden yararlanılır?
• Canlıda
Resmi kimlik belgeleri
Parmak izi
DNA incelemesi
Ses tonu
İris taraması
Kimliklendirmenin Gerektiği
Durumlar
Kimliklendirmenin Gerektiği
Durumlar
Kimliklendirmenin Gerektiği
Durumlar
Kimliklendirmenin Gerektiği
Durumlar
Kimliklendirmenin Gerektiği
Durumlar
Kimliklendirme Yöntemleri
Kimliklendirme Yöntemleri
Kimliklendirme Yöntemleri
Kimliklendirme Yöntemleri
PARMAK İZİ İNCELEMESİ
• Belirli bir algoritm ile karşılaştırmalı olarak
incelenmektedirler.Günümüzde bilgisayar
yardımı ile inceleme süreleri çok
kısalmıştır.(AFIS - Automated Fingerprint
Identification System)
• İki parmak izinin birbirini tutma olasılığı
64 milyarda birdir.
PARMAKİZİ ALINMASI
PARMAKİZİ KARŞILAŞTIRILMASI
İSKELETTEN KİŞİSEL
KİMLİKLENDİRME
• Radyolojik ölçümlerin karşılaştırılması (Frontal
sinüs, kraniometri, radyolojik kemik yapısı, el ve
bilek filmleri, 1.kosta ve klavikula yapısı, omuz,
kalça, pelvis)
• Kişiye özgü patolojiler (İyileşmiş kırık, protez,
kemik hastalığı, konjenital defektler)
• Rekonstrüksiyon
Gerasimov (1971, konvansiyonel)
Bilgisayar Destekli Rekonstrüksiyon
• Fotosüperimpozisyon
REKONSTRUKSİYON
FOTOSUPERİMPOZİSYON
FOTOSUPERİMPOZİSYON
DİŞ İNCELEMESİ
Hangi özellikler belirlenebilir?
• Irklara ait özellikler
• Cinsiyet bilgileri
• Yaş tayini
22 yaşından büyüklerde +/- 5 yıl
22 yaşından küçüklerde ~1 yıl
HATA PAYI OLABİLİR
DİŞ İNCELEMESİ
Nasıl yapılır, neler kullanılır?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Çekilmiş dişler
Dolgular
Takma dişler
Protez (köprü vs)
Kaplama
Kırıklar
Konjenital defektler
Malpozisyonlar
Diğer patolojiler (çürük, plak, tütün lekeleri, gingivit
vs.)
ONDONTOGRAM
ONDONTOGRAM
DNA delillerinin toplanması ve
saklanması
• Kriminal araştırmaların başarılı şekilde
sonuçlanması için fiziksel delil
incelemesinin ilk dönemi çok önemlidir.
• Yakın zamandaki olgular delil toplanması
ve saklanması metodları hakkındaki
bilgilerin mahkemede titizlikle incelenmeye
ve itiraz konusu olmaya devam edeceğini
açık bir şekilde desteklemektedir.
• Gerçekten mahkemede DNA testinin
kabul edilebilirliği için, kalan bir kaç
itirazın çoğu metodolojiyi ön plana
almaktadır. Bunlar ;
• Örnek toplanmasının başlangıcını
• Örneğin saklanmasını
• biyolojik delilin işlenmesini
GENEL TEDBİRLER
• Herhangi bir tipte biyolojik materyel alınırken,
•
•
•
•
kan ve vücut sıvıları için genel tedbirler
izlenmelidir;
Kanla taşınan patojenler fazlaca yaygın
olduğundan, kaynağına bakılmaksızın tüm
biyolojik örneklerin enfeksiyöz olduğunu farz
etmek akıllıca olur.
Biyolojik delille direkt temastan kaçının,
Biyolojik delili hazırlarken yada üzerinde işlemler
yaparken eldiven giyin,
Yemekten-içmekten sakının
DNA KAYNAKLARI
Mitokondrial DNA analizleri dışında, DNA analizi
için uygun deliller, nükleuslu hücreleri içeren
biyolojik substanslarla sınırlıdır.
• Kan ve kan lekeleri
• Semen ve seminal lekeler
• Dokular ve organlar
• Kemikler ve dişler
• Saç ve tırnaklar
• Tükrük, idrar ve diğer biyolojik sıvılar
• Gözyaşı, ter, serum gibi diğer biyolojik delil türleri
nükleuslu hücrelerden mahrum olduğundan standard
DNA analizleri için uygun değildir.
• Gastrik sıvı ve gaita lekeleri gibi diğer materyallerden
DNA izole edilmiştir.
• Bununla birlikte bu materyallerin olgu örneklerinden
yeterli DNA elde etmek güçtür.
• Hatta adı geçen örneklerden sıklıkla DNA
tiplendirilebilmiş olmasına rağmen çoğu olguda,
örneğin kalite ve/veya miktarı DNA analizi için
uygun değildir.
DNA profili elde edebilmeyi
etkileyen faktörler
• Örneğin miktarı
• Örneğin
bozunması yani
degradasyonu
• Örneğin saflığı
• Toplama ve saklama yöntemleri bu 3 konu
•
•
•
•
üzerinde ciddi etkiye sahiptir.
Amaçlanan test için yeterli DNA’nın elde
edilmesini sağlayacak kadar çok miktarda
materyel toplanmalıdır.
Ortamdaki kir, yağ ve diğer pisliklerin
alınmasından kaçınmak esastır.( - PCR)
Örnekler toplandıktan sonra hemen adli tıp
laboratuvarına teslim edilmelidir.
Parçalar laboratuvara teslim edilene kadar
soğuk ve kuru ortamda tutulmalıdır.
Genellikle biyolojik deliller 2 yoldan biri ile
transfer edilir :
• Direkt deposit (döküntü) : Örnek direkt temas
eder
• Sekonder (indirekt) transfer : Bir aracı
yoluyla taşınabilir. Sekonder transferde orijinal
kaynak ile (DNA delilinin donorü) hedef yüzey
arasında direkt temas yoktur.
DNA Delilinin Belgelenmesi
Suç alanında delil :
• Delilin dokunmadan, hareket ettirmeden veya
almadan önce fotoğrafını çekin
• Delili ve suç alanındaki nispi lokalizasyonunu
video-teybe alın
• Delilin durumunu ve yerini belgeleyin
• Olay yerindeki diğer objelerle delilin uzaysal
ilişkisini (3 boyutlu) not edin, krokisini çizin
• Delil paketini işaretleyin, numaralayın ve
mühürleyin
Adli Tıp Laboratuarında Delil :
•
•
•
•
•
•
Delil paketinin mühürünün durumunu, işaretini,
numarasını not alın
Paketi örnek toplayıcının adı, laboratuvar olgu
numarası ve tarihi işaretleyin
Doğru örneğin teslim alındığından emin olun.
Paket içeriğinin fotoğraf ve/veya krokisini not
edin
Herhangi bir örneklemeden önce materyal
üzerindeki biyolojik delilin durumu ve
yerleşimini belgeleyin.
Eğer herhangi bir hazırlık testi yapılacaksa,
testin natürünü ve sonuçlarını kayıt edin.
Otopsi Salonunda Delil :
• Cesedi temizlemeden önce cesedin ve ek
delillerin fotoğrafını çekin
• Delili not edin ve krokisini çizin
• Temiz aletler kullanarak her delil parçasını
sistematik olarak toplayın
• Uygun toplama kaplarına her delil parçasını
ayrı ayrı paketleyin
• Toplama kabını işaretleyin ve toplanan örneğin
miktarını not edin.
• Örneği uygun şekilde saklayın
• Giysileri dikkatli alın
Kan ve Kan Lekeleri
Bir Bireyden Kan :
• Antikuagülan olarak EDTA içeren vakumlu bir tüp içine en az
5 ml. kan alınmalıdır (mor kapaklı).
• Eğer geleneksel serolojik ve/veya ilaç yada alkol analizleri
yapılacaksa ek tüplere kan alınmalıdır.
• Her tüp tarih, saat, olgu adı, alım yeri, alınan miktar, olgu
sayısı ve örnek sayısı ile işaretlenmelidir.
• Kan örnekleri buzdolabına konmalı ve mümkün olduğunca
çabuk bir şekilde laboratuvara gönderilmelidir.
• Eğer serolojik testler yapılması düşünülüyorsa kanın
dondurulmaması gerektiğine dikkat edin.
Suç alanında sıvı kan örnekleri
•
•
•
•
Steril iğne veya disposiple pipet kullanılarak
alınmalı ve temiz tercihen steril bir test tüpüne
nakledilmelidir.
Bir kan pıhtısı temiz bir spatüla kullanılarak temiz
bir test tüpüne aktarılabilir.
Temiz bir pamuklu kumaş sıvı kan yada kan
pıhtısının emdirilmesi için kullanılabilir.
Kan paketlenmeden ve laboratuara teslim
edilmeden önce hava ile kurutulmalıdır (fakat direkt
güneş ışığı altında değil).
Kar, Buz veya Su İçindeki Sıvı Kan
• Kar yada su içinde bulunan kan örnekleri
•
daha fazla dilüsyondan kaçınmak için derhal
alınmalıdır
Bu örneklerin en konsantre kısmı ve
mümkün olduğunca fazla miktarı temiz
uygun bir kap içine alınmalıdır (örneğin
örnek fincanı ile) ve dondurulmamalıdır
Islak Kan Lekeli Giysiler
• Islak kan lekeli giysiler temiz bir yüzey
•
•
üzerine konmalı ve hava ile kurumasına izin
verilmelidir ( direk güneş ışığı, sac kurutma
makinesi kullanmayın )
Kapalı, hava geçirmez kutu yada plastik
çantaya konmamalıdır. ( degredasyon )
Giysiler ve lekeler kuruyunca temiz bir kağıt
ile paketlenir yada kağıt kutuya konur
Büyük Ve Taşınamayan Objeler
Üzerindeki Kuru Kan Lekeleri
•
•
•
•
•
Kan lekesinin şekli fotoğraflanmalı, belgelenmeli ve
krokisi çizilmelidir
Kan lekesi temiz bir kağıt üzerine kazınmalıdır.
Alternatif olarak, her bir leke yüksek kalitede bir
yapışkan bant kullanılarak yüzeyden kaldırılabilir.
Eğer bant bulunamazsa, örnek, distile su ile
nemlendirilmiş numune kumaş ile lekeli alan sürtülerek
alınabilir.
Son olarak obje üzerine bir kaç kez pipetle küçük
miktarda distile su damlatılırak, leke serbestleştirilir ve
daha sonra örnek temiz bir test tüpü içine aktarılır.
Ceset üzerindeki kan lekeleri
•
•
•
•
Ceset üzerindeki kan lekeleri örnek alınmadan önce
tamamen belgelenmelidir
Lekenin yeri, büyüklüğü, miktarı, şekli ve paterni
not edilmelidir
Cesedin deri hücrelerinin alınmasını minimumuma
indirmek için leke mümkün olduğu kadar nazikçe
alınmalıdır.
Tırnak altlarındaki kan lekeleri temiz bir kürdanla
kazınmalıdır. Tırnaklar temiz bir tırnak makası ile
nazikce kesilmeli ve alınmalıdır
Semen ve Seminal Lekeler
•
•
•
•
•
Semen delilleri belgelenmelidir
Sıvı semenin temiz bir test tüpüne aktarılmasında,
temiz bir iğne yada disposable pipet kullanılmalıdır
Daha önce anlatıldığı gibi her biri işaretlenmelidir
Örnekler buzdolabında tutulmalı ve mümkün
olduğunca çabuk laboratuara teslim edilmelidir
Alternatif olarak sıvı semen temiz bir pamuklu
kumaş parçasına yada swaba emdirilebilir. Daha
sonra örnek kurutulur
Taşınabilir objeler üzerindeki
seminal lekeler
• İç çamaşırları, giysiler, çarşaflar, yastıklar ve
•
•
•
diğer taşınabilir objeler üzerindeki seminal
lekeler o haliyle alınır
Leke hala nemli ise hava ile kurumasına izin
verilmelidir
Her örnek ayrı ayrı temiz kağıt kutuya
konarak paketlenmelidir
Örnekler mümkünse buzdolabında
saklanmalı ve mümkün olduğu kadar çabuk
laboratuvara teslim edilmelidir
Doku, Organ ve Kemik
• Her delil örneği not alınarak açıklanmalı ve
•
•
fotoğraf, kroki, videobandlarla
belgelenmelidir
Her örnek temiz bir çift forsepsle toplanmalı
Her örnek temiz ve fiksatif içermeyen bir
kaba yerleştirilmelidir
Sıvı Örnekler
• Sıvı idrar yada tükrük mümkün olduğunca çabuk
temiz steril bir kaba (plastik yada cam örnek kabı)
alınmalıdır
Saçlar
• Saç deliller temiz bir çift forceps ile toplanmalıdır
• Her örnek yada saç grubu ayrı olarak paketlenmelidir
• Saç kökü dokusuna zarar vermemek için toplama
sırasında dikkatli olmak gereklidir
• Eğer saçlar nemli vücut sıvılarına bulaşmışsa,
gönderilmeden önce hava ile tamamen kurutulmalıdır
DNA “PCR” UYGULAMASI
Pcr. ex e
DNA TİPLENDİRİLMESİ
Cycseq.exe