Bağışıklık Sistemi

SAĞLIK
Sağlık Okuryazarlığı
- Kan ve Bağışıklık Sistemi -
Kan
Kan, damarlar içerisinde sürekli
hareket hâlinde olan canlı bir
sıvıdır.
Normal bir insanda 5-6 litre
kadar kan bulunur. Bu mik-tar,
ortalama vücut ağırlığı-nın %
8’ini oluşturur.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Kan Ne İşe Yarar?
Kan plazma, alyuvarlar, akyuvarlar ve
pıhtılaşma hücrelerinden oluşur.
Damarlarımızda dolaşarak vücuttaki tüm
hücrelere besin ve oksijen taşır.
Hücrelerin çalışmaları sonucunda oluşan
karbondioksit, atık ve zehirli maddeleri
hücrelerden alarak ilgili organlara taşır.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Kan Ne İşe Yarar?
Hormonların taşınmasını sağlar.
Virüs, bakteri ve benzeri hastalık etkenleriyle
savaşta rol alır.
Pıhtılaşmayı sağlar.
Vücut ısısını düzenler.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Plazma
Kandaki alyuvarlar ve akyuvarların içinde
yüzdükleri sıvıya plazma denir.
Kanın damarlarda akmasını sağlar.
Sarımtırak bir renge sahiptir.
% 90-92 oranında su, % 6-8 oranında protein,
ayrıca eriyik hâlinde tuz, glikoz, yağ, aminoasit,
azotlu atık ve hormonlar içerir.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Alyuvarlar
Kırmızı kan hücreleridir.
Oksijen yüklüdürler.
Plazmada en fazla sayıda
bulunan hücrelerdir.
Bir milimetre küp kanda 4,5-5
milyon alyuvar bulunur.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Alyuvarlar
Kandaki alyuvarlar azaldığında ya da alyuvar
sayısı normal olduğu hâlde hemoglobin
miktarı düşükse kansızlık diye bilinen anemi
durumu ortaya çıkar.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Akyuvarlar
Beyaz kan hücreleridir.
Bir milimetre küp kanda
7.000 – 10.000 kadar
akyuvar bulunur.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Akyuvarlar
Akyuvarlar vücudun savunma askerleridir.
Solunum ve sindirim sistemi gibi vücut dışına
açılan boşluklardan mikroplar vücuda girmeye
çalışırlar. Ancak yutakta bulunan bademcikler
karakol gibi davranarak mikropları yakalar ve
yok eder. Bu karakollarda bolca akyuvar
bulunur.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Pıhtılaşma Hücreleri
Renksizdirler ve kanın pıhtılaşması için gerekli olan özel
bir protein oluştururlar.
Pıhtılaşma hücreleri yaralanan damar duvarına yapışır.
Bu sayede damarda tıkaç
oluşturarak kanamanın durmasını sağlarlar.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Kanamanın Durması
Damar yaralanır.
Damarın bütünlüğü bozulup kanama meydana
geldiğinde pıhtılaşma sistemi tetiklenir.
Önce damarlar kasılarak akan kan miktarı
azaltılır.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Kanamanın Durması
Daha sonra pıhtılaşma hücreleri bir araya
gelerek pıhtı oluşturur.
Pıhtı sayesinde kanama durur.
Daha sonra plazmin denen bir protein
tarafından damar içindeki pıhtı eritilir.
Böylece kan akışı normale döner.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Bağışıklık Sistemi
Yabancı maddelerin vücuda girmelerini engeller.
Vücuda giren yabancı maddeleri yok eder.
Bu maddelerin yayılmalarını engeller ya da
geciktirir.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Bağışıklık Sistemi
Bağışıklık anne sütünden geçen bazı
maddelerle ve geçirilen hastalıklarla kazanılır.
Bu, doğal bağışıklık sistemidir.
Aşı gibi dışarıdan alınan maddelerle de
bağışıklık sağlanabilir. Buna kazanılmış
bağışıklık sistemi adı verilir.
Sağlık Okuryazarlığı – Kan ve Bağışıklık Sistemi
Fotoğraflar ve Grafik Çalışmaları
© Tobilander, © ag visuell, © beawolf, © victorhabbick - Fotolia.com