Son Dönem Kalp Yetmezliğinde Cerrahi Tedavi Doç. Dr. Kıvanç METİN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı 1 2 Kalp yetmezliği yapısal veya işlevsel bir bozukluk ventrikülün dolma veya kanı pompalama yeteneğinin bozulmasıdır 3 Kalp yetmezliği İnsidans: MI ile aynı Stroke x2 Tüm kardiyovasküler hastalıklar arasında ikinci sırada 4 ABD’deki en önemli sağlık sorunu (Türkiye’de?) ABD’de 4,8 milyon kişiyi etkilemekte Her yıl 400,000 yeni olgu. Populasyon yaşlandıkça insidans (oran) ve prevalansta (yaygınlık) artış beklenmekte. 5 New York Kalp Cemiyeti’nin (NYHA) konjestif kalp yetersizliği sınıflaması Günlük olağan fiziksel aktivitelerinde kısıtlanma olmayan kap hastaları Fiziksel aktivitelerinde hafif kısıtlanma olan kalp hastaları (örn. yol yürümekle nefes darlığı olması) Fiziksel aktivitede belirgin kısıtlanma olması, ev içinde yürümek gibi çok hafif aktivitelerle bile semptomların ortaya çıkması İstirahatte bile nefes darlığı olması 6 NYHA Class IV 1 yıllık sağkalım (survival rate) <40% Bir çok Evre I ve II kanser olgusundan daha kötü prognoz 8 EF <40% olanlardaki ölümlerin % 50’si ani KY hastaları 6-9 kat daha fazla ani ölüme yatkın *AVID. N Engl J Med. 1997;337:1576. 9 Etiyoloji Miyokardiyal Valvüler Perikardiyal Kalp dışı Renal Perfüzyon ↓ Pulmoner Endokrin İskelet kası 10 11 Diyastolik disfonksiyon Hipertansiyon İskemik kalp hastalığı Kalp kapak hastalığı Kardiyomiyopatiler Diğer nedenler Normal LV Fonks Sistolik disfonksiyon Remodelling Asemptomatik LV disfonksiyonu 12 Post MI remodelling Diyastolik disfonksiyon Asemptomatik LV disfoksiyonu Hipertansiyon Diabetes Dislipidemi KAH Diğer risk faktörleri LV hipertrofisi Miyokard iskemisi 13 AMI (Saatler) İnfarktın yayılması (Saatler-günler) Global remodelling (Günler-aylar) Yeniden biçimlenmenin düzelmesi ya da önlenmesi kalp yetmezliğinde morbidite ve mortaliteyi olumlu etkiler 14 Yeniden biçimlenmenin geri dönmesi kalp yetmezliğinde mortaliteyi azaltır 15 16 17 Miyokardiyal hasar PVR/Afterload Preload Vazokonstriksiyon Na+-/Su birikimi CO (İleri doğru yetmezlik) Sempatik sistem RAAS Vasopresin LVEDP (Geriye doğru yetmezlik) Renal Perfüzyon 18 Miyokard Hasarı Kasılma bozukluğu Neurohormonal Aktivasyon Periferik Vasokonstrüksiyon Kalp yetmezliğinde ilerleme 19 Doku hasarı MI,inme Vasküler hastalık Yeniden şekillenme Hedef organ hasarı KKY,Böb Yet Vasküler disfonksiyon Risk Faktörleri Diyabet Hipertansiyon Adapted 2003 from Dzau V, Braunwald E. Am Heart J. 1991; Gibbons 1999. 20 Tedavide hedef nedir? 1. 2. 3. 4. Semptomların düzeltilmesi Hastalığın ilerleyişinin durdurulması Yaşam kalitesinin düzeltilmesi Mortalitenin azaltılması 21 GÜNÜMÜZDE KALP YETMEZLİĞİ TEDAVİSİ • Yaşam niteliğinin düzeltilmesi Semptomların düzeltilmesi • Mortalitenin azaltılması Hem hastanın hem de hastalığın stabilize edilmesi 22 Kalp yetmezliği tedavisi 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Yaşam biçimi değişiklikleri Optimal ilaç tedavisi Kardiyak resenkronizasyon tedavisi Sol ventrikül yardımcı aygıtları Kalp nakli Yapay kalp Hasarlı miyokardın onarılması Yeni ilaçlar 23 Umut(lu)suz çabalar Dinamik kardiyomiyoplasti Alain Carpentier M. latissimus dorsi Elektrostimülasyon İnterkostal aralık Kalbin çevresine sarılır 2 seans cerrahi Yüksek mortalite Terkedilmiş yöntem 24 Umut(lu)suz çabalar Batista operasyonu (parsiyel sol ventrikülektomi, sol ventrikül volüm küçültme ameliyatı) Laplace kanunu 25 Umut(lu)suz çabalar P=2αh/R P: transmural basınç α : miyokard duvar gerilimi h: duvar kalınlığı R: ventrikül boşluğunun yarıçapı R↓ → α ↓ → P↑ Operatif mortalite %10-20 Geç mortalite %20-40 Transplantasyona köprü? 26 Umut(lu)suz çabalar Transmiyokardiyal lazer revaskülarizasyon Palyatif Cerrahi girişim uygulanamayan olgularda Canlı miyokard dokusu gerekli Sol ventrikül kavitesi ile koroner sinüzoidler arasında bağlantı Torakotomi ile miyokarda lazer atışları (onlarca, yüzlerce) Akut dönemde yarar? 2 hafta sonra granülasyon dokusuna bağlı olarak gelişen neoanjiyogenez Klinik yarar? CCS ağrı sınıfında düzelme! Neden? 27 Canadian Cardiovascular Society Anjina Sınıflaması CCS-I: Anjina yalnızca ağır, tekrarlayıcı veya uzamış efor sonrası gözlenir CCS-II: Günlük rutin aktivitenin hafif kısıtlanması söz konusudur.Anjina hızlıca merdiven çıkmak, yokuş yukarı yürümek, yemek sonrası yürürken, soğukta rüzgarda veya emosyonel stres durumlarında oluşur CCS-III: Günlük aktivitenin göze çarpan kısıtlanması söz konusudur.Anjina alışılmış hızda düz zeminde 1-2 blok yürümekle veya 1 kat merdiven çıkmakla oluşur. CCS-4: Rahatsızlık olmaksızın fiziki aktivitenin kendi ağırlığını taşıyamaması. Anjina istirahatte oluşabilir 28 Hasarlı Miyokardın Onarılması CABG endikasyonlarının genişletilmesi Teknolojik gelişmeler (monitörizasyon, perfüzyon, ilaç vb.) Miyokard koruma yöntemleri Örnek: Preoperatif EF <25% olan olgularda operatif mortalite %7-9. Postoperatif EF 40%! Çalışan kalpte CABG: V. Kolessov (1904-1992) Canlılık (viability) testleri PET, Thallium 201, Dobutamin Stres Ekokardiyografi 29 İntra-aortik Balon Pompası IABP (Intra-aortic balloon pump) İABP katetere oturtulmuş polietilen balondan yapılmıştır. Genellikle ana femoral arterden cerrahi veya perkutan yolla konulur Pompa 2.5 cc’den 50 cc’ye kadar farklı boyutlarda yapılmış olup her yaştaki ve boyuttaki hastada kullanılabilmektedir. Mekanik destek Miyokart oksijen perfüzyonunu artırma Kalp debisini yükseltme Koroner kan akımını artırma Miyokarta oksijen sunumunu artırma Sol subklaviyen arterin 2 cm distalinde yerleştirilen, polietilen silindirik balon. Kalp siklusu ile senkronize olarak pulsasyon. 31 IABP Endikasyonları 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Sol ventrikül yetmezliği ve kardiojenik şok (akut miyokard infarktüsü, kardiopulmoner bypass sonrası) Miyokard infarktüsünün (MI) mekanik komplikasyonlarında (post infarkt ventriküler septal defekt, mitral yetmezliği ve sol ventrikül anevrizması) Tedaviye dirençli angina pektoris Post MI tedaviye dirençli aritmi Anstabil angina pektoris’lilerde anjiografi veya anestezi indüksiyonu öncesi Trombolitik tedavi veya perkütan translüminal koroner anjiyoplasti (PTCA) sırasında Akut anterior MI sonrası infarktüsün genişlememesi için Kalp Transplantasyonu öncesi destek Non-kardiojenik şok (septik şok, toraks travması) 32 Fonksiyon bozukluğu gösteren kalbin işlevine yardım eden mekanik dolaşım destek aracı Yapay kalp değil! Kalbin tüm fonksiyonlarını üstlenir. Genellikle kalbin yerine implante edilir (Total kardiektomi!). 34 Ventrikül Destek Cihazları HeartMate I Jarvik 2000 Micromed HeartMate II VentrAssist CardioWest Berlin Excor 35 Endikasyonlar Herhangi bir etiyolojiye bağlı şiddetli kalp yetmezliği İdiyopatik dilate kardiyomiyopati Miyokardit Koroner kalp hastalığı Postkardiyotomi Kardiyomiyopatiler Restriktif Hipertrofik Toksik Kalp Tx sonrası 36 38 Kalp yetmezliğinde kök hücre tedavisi Bugün artık yerleşmiş bir tedavi seçeneğidir Belirsizlikler nedeniyle henüz deneysel aşamada kabul edilmelidir Kalp yetmezliği tedavisinde tek seçenektir Miyokarda miyoblast enjeksiyonu en ideal yöntemdir Sistemik olarak kök hücre verilmesi kolaylığı nedeniyle seçilmelidir 39 Dogma değişiyor :Yerleşik kök hücreler MI sonrası dolaşımdan gelen kök hücrelerin miyokard rejenerasyonuna katkısı Sol V disfonksiyonu ve yeniden biçimlenmeyi önlemede yetersiz kapasite 40 Kardiyomiyosite dönüşecek ve neovaskülarizasyon uyaracak hücrelerin implantasyonu Kemik iliğinden kök hücrelerin mobilizasyonu “miyokarda yerleşmesi” ve “yamalanması” Yerleşik kardiyomiyositlerin spesifik büyüme faktörleri ile (insulin-benzeri ve hepatosit büyüme faktörü ) karşılaşması 41 Tartışmalı Noktalar Optimal donör hücre türü ve sayısı Transplantasyon ne zaman yapılmalı? Hücrelerin optimal verilme yöntemi Nakil öncesi hücreler in vitro çoğaltılmalı mı? Kronik iskemik kalp hastalığı ve noniiskemik kardiyomiyopatide kök hücre kullanımı Uzun dönem sonuçlar bilinmiyor 42 Kalp yetmezliğinin kalıcı tedavisi, kalp transplantasyonudur. 43 Kalp Tx Endikasyonları 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Kalp fonksiyonlarında ağır ve geri dönüşümsüz kayıp (EF %20-%25), uygun medikal tedaviye rağmen NYHA III-IV). 2 yıllık sağ kalım beklentisinin <%60 olması Alternatif cerrahi yöntemleri uygulanaması 1. Konvansiyonel revaskülarizasyon (canlılık testi) 2. Ağır AY için kapak replasmanı 3. Ağır MY için kapak girişimi 4. Ventrikülektomi Maksimum O2 tüketiminin (VO2max) 10-14 ml/kgxmin-1’dan az olması Tekrarlayan tedaviye dirençli semptomatik aritmi KKY nedeniyle sık hastaneye yatış İntravenöz inotropik tedaviye bağımlı olma Ventrikül destek cihazlarına veya mekanik solunum desteğine bağımlı olma 44 Kalp Tx Kontrendikasyonları Geri dönüşümsüz pulmoner hipertansiyon Pulmoner vasküler direnç >6 Wood ünitesi Aktif peptik ulcus, divertikülit Transpulmoner basınç farkı (ortalama PAP İleri osteoporoz – PCWP) >15 mmHg Malignite Aktif tedavi edilmemiş enfeksiyon Aktif Geri dönüşümsüz karaciğer hastalığı Yeni geçirilmiş (<10 yıl) malign melanoma, Geri dönüşümsüz primer böbrek yetmezliği Geridönüşümsüz primer akciğer hastalığı Pulmoner emboli (akut/subakut) Yaşam beklentisini kısaltan kalp dışı hastalık İnfiltratif miyokardiyal hastalık (amiloidoz) Morbid obezite (ideal kilonun >%140, BMI >30) Uyum sağlama riski Uç organ hasarı (retinopati, nefropati, nöropati) Madde bağımlılığı (<6 ay) gelişmiş olan IDDM Psikososyal instabilite sarkoma, solid organ malignitesi Semptomatik ileri derecede periferik/serebrovasküler arter hastalığı 45 Kalp Tx Göreceli Kontrendikasyonları Kısmen geri dönüşümlü pulmoner hipertansiyon (IV vazodilatör ajanlarla pulmoner vasküler direncin 3-6 Wood ünitesi olması) İleri yaş (>65) Enfeksiyon odağı Kronik bronşit, bronşektazi Pulmoner emboli öyküsü Kolelityazis, nefrolityazis Obezite (BMI 27-30 arası) Uç organ hasarı olmayan IDDM Peptik ülser ve divertikülit öyküsü Malignite öyküsü Eski (>10 yıl) malign lenfoma, sarkoma veya solid organ tümörü HIV (+) Asemptomatik orta derecede periferik veya serebrovasküler hastalık İnfiltratif miyokardiyal hastalık (sarkoidoz) Uyum sağlama riski Madde kullanımı (>6 ay) Psikososyal instabilite (depresyon) Psikososyal destek eksikliği 46