Müzik kültürü sınıf II

MÜZİK EĞİTİMİ
haftalık 2, yıllık toplam 74 ders saati
GİRİŞ
Müzik, insanoğlunun hem sürekli gereksimini, hem de kültürel gelişiminin bir unsurudur. O, insanoğlu kimliği ile doğrudan ve yapıcı temas
kurarak ses dünyasını şekillendirir.
Müziğin insanoğlunun yaşamındaki rolü ve etkisinden yola çıkarak
müzik eğitiminin ağırlığı da ortaya çıkar. Ilköğretim okullarında müzik
eğitiminin öğrenciler üzerinde öncelikle sağlaması gereken neticeler şunlardır:
 Müzik temsilleri ve medyalar çerçevesindeki müzik programlarını
etkin ve seçmeli olarak dinlemeyi öğretmek..
 Koro grupları ve diğer müzik etkinliklerine katılımını körüklemek.
 Yapısında müzik unsurunun bulunduğu yada müziğe dayalı mesleklere ilgi uyandırarak ileri (müzik) eğitimini sağlamak.
UZAK HEDEFLER
 Neşe, olumlu duygular temin etmek ve değişik müziksel etkinliklere karşı ilgi uyandırmak
 Milli ve dünya müziğine karşı olumlu tutum oluşturmak
 Müzik niteliğini sezerek ve tanıyarak aktif dinlemeyi gerçekleştirmek
 Müzik programları seçmek ve sağlıklı ses ortamı oluşturmak için
eğitmek
 Değerlendirme ve eleştirel düşünme için ölçütler geliştirmek
GENEL VE ÖZEL HEDEFLER
Öğrenciler:
Öğretmenin yönetiminde ortak müzik yapmakta sorumluluk
hislerini geliştirme
47
Onlar:
 Enstruman eşliğinde ve onun dışında halk ve sanat sarkıların taklitle (kulak yoluyla söylüyorlar)
 Taklitle (kulak yoluyla) öncelikle ritm müzik enstrumanlarıyla
sarkıların söylenmesine eşlik yapıyor ayrıca enstrumental içerikleri icra ediyorlar
 Vokal (ses) kültürünü geliştirmekle sarkıların güzel ve doğru söylenmesine saygı göstermek (başlangıç hali, nefes alma, artikulasiyon) ve başka
 Dörtlüklerin hitap edilmesiyle çesit ritm çalışmaları hareket ve
ritm çalgılarıyla icra etmeyi gözlerler
Etkin müzik dinleme yeteneği geliştirirler
 Müzik eserlerini dinlerken yorumlama toplulukları, araçları,
anlatım karakterini fark eder ve gözlerler
 Şarkı söylemekte ve diger müzik faaliyetlerinde (dinamik, kuvvet
renkliğini, hız derecelerini, iniş ve çıkıs hareketlerini ve müzikli
ses niteliklerini ayırt ederler)
Yaratıcı anlatımı geliştirirler:
 Bireysel ilgilerine göre hareket, dans etmek mecazi ve sözlü
anlatım yoluyla, müzik tasvirleri ve yaşantıların ifadelerine teşvik
olurlar
 Bireysel seslilik hayallere dayanarak melodik ve ritmik yaratıcı
ifade için tesvik olurlar
48
Y
O
R
U
M
L
A
M
A
Müzik etkinlikleri
İçerikler
Kazanımlar
 Öğrenciler çalgı
eşliğinde yada
onun dışında
ambitüs, yaşantı
algılama
becerikliği bu
yaşa (seviyeye)
uygun olan tek
sesli halk ve
sanat sarkılarını
söylüyorlar
Okulda çok sayıda yeni şarkılar
öğreniyoruz
Öğrenciler:
 Öğrenciler, basit
müzik aletleri
halk ve ORF
çalgılarında icra
etmekle, müzikli
oyunlara ritm
hitabetlerine ve
şarkılara eşlik
yapıyorlar
 Seslerimiz müzik çalgıları
olduğunu anlıyoruz
 Müzik etrafımızda eşlik
yaptığını anlıyoruz
 Gücü azaltmak ve arttırmakla,
daha hafif daha kuvvetli daha
yavaş ve daha çabuk şarkı
söylemeyi biliyoruz
 Koro şefinin yönettiği koroyu
oluşturuyoruz;
Müzik aletleriyle icra ediyoruz
 Vücudumuz müzik aleti de
olabilir
 Müzik aletleriyle icra ederek,
orkestre şefi yönetiminde
orkestreyiz
 Hareket
eşliğinde
 ORF çalgıların sesi daha gübür
çocuklara ait olan
ve daha açık renktedir
kısa dortlükleri
 Öğrenilen şarkıların
çoğunu benimserler
 Kafi, dinamik ve
hızda şarkı
söylemeyi bilecekler
 Güzel ve doğru
şarkı söylemekte
şarkı söylemenin
elementlerini
gerçekleştirir
 ler (nefes alma,
dinamik, telafüz)
 Bireysel yeteneklere
göre çocuk ritmik
çalgılarında icra
etme tekniğini
geliştirirler
 Ritm hitabesi ve
şarkı söyleme
esnasında müzik
aletlerin kullanışını
bilecekler
Önerilen müzik kaynakları
Okul sevgisi – Sefai Acay
Cici köpeğim – Gökhan Akin
Saat – Gökhan Akin
Askerler – Ziya Aydıntan
Öğretmenin – Makbule Dönmez
Mevsimler – Makbule Dönmez
Ninni – Ziya Aydıntan
Kış baba – Adapte: Muhtar
Ataman
Kar – Erdogan Okyay
İlkbahar – Erdoğan Okyay
7 cüce – Muammer Sun
Sağlık – Adapte
Hareli Baso – Türkü yöresi: d.
Anado
Müzik Odası – Refik Saydam
Köyüm – Ramadan Şükrü
Yılabaşı önünde – Ramadan Şükrü
Yurdumuz – Y. Pojgav
Heryerde olsun barış – R. Sükrü
Deniz sana geliriz – R. Sükrü
Karşıdan gel karşıdan – Türkü
Ritmik Hitabetleri
Üşüdüm, El el epenek, Ebe,
Annem bana, Sar makara, Top
oyunu, Dingildo
49
D
I
N
L
E
M
E
50
ritmle hitabe
ediyorlar
 Hareket ve dans
etmekle şarkılara
eşlik yapıyorlar
Oyunları oynuyoruz
 Sanat ve halk
müziğini
dinliyorlar;
Hep beraber müzik dinliyoruz
 Programlı ve
programlı
olmayan
(absolüt) ve
onların becerikli,
yaşantılarına
yakın olan kısa
ezgileri dikkatle
dinliyorlar
Müzik oyunları
(oyunlaştırdığımız oyunlar)
 Nine – dedelerimizin oyunlarını
oynayalım
 Bilmeceler
 Müzik yankıtı
 Taklitler
 Besteci müziği yaratır
 Yazıya geçen müzik bestecidir
 Ezgiler, çeşit hikayeleri,
anlatmaları, olayları, keyifleri
keşfederler
 Dinlerken ses çeşitlerin
renklerini tanıyoruz
 Orkestre ve çalgıların seslilik
renklerini tanıyoruz
Istekle, halk çalgıların ses
renkliliklerini dinliyoruz
Dans edelim (ront) – M. Dönmez
Miki fare – M. Dinçer
Dadi dadi – M. Dinçr
Halay – Saip Egüz
Küçük tavsan – M. Sun
Saatli – Türkü
Kelebek – S. Egüz
Rüzgar (F.Schubert) Çalgı
eşliğinde oyun
Öğrenciler dinlenen
eserleri tekrar tanıyor
Müzik terimlerini ve
anlatımların
sözcüklerini
geliştiriyor
Dinlenilmis olan
eserlerde anlatım
karakterini ayırt
ediyorlar
Dinlenilmis olan
eserlerde öğrenilen
Papatyalar – Ziya Aydıntan (şarkı)
Doğayı seven yaşamı sever – M.
Sun (şarkı)
Yerli mali – Cenan Akın (ses ve
piano)
Komürlük dag – Türkü (piano)
Düzenleme – Sabri Yener
Güçlükleri yeneceğiz – Cenan
Akın (şarkı)
Bergama – Türkü düzenleme Ulvi
C. Erkin
W.A.Mozart – “Mayıs şarkısı”
(keman ve piano)
F.Schubert – “Nina-nana” (ses ve
piano)
 Yaratıcı
biçiminde
dinlenilen eserin
karakterini
anlatıyorlar
Y
A
R
A
T
M
A
 Ses renklerini
fark etmek
yoluyla
yaşantılarını
ifade ederler
 Doğadaki ses
kaynaklarını
seçmek yoluyla
ifade ederler
 Yaratıcı tarzında
müzik hitabetleri
ve şarkıları
yorumluyorlar
enstrumanları ve ses
çeşitlerini ayırt
ediyorlar
Dinlenecek eserlerde
çesit seslilik renklerini
ayırt ediyor ve fark
ediyorlar
Müzik bizimledir
Öğrenciler:





Bireysel yeteneğe göre
önerilen yaratıcılık
çalışmalardan birini
gerçekleştiriyorlar
Sesli anlatımları hayal ediyoruz
Şarkıya müziği hayal ediyoruz
Eşlik yapıyoruz
Sesleri çiziyoruz
Müzikle hareketleri yaratıyoruz,
mars yapıyoruz ve dans
ediyoruz
J.Haydn – Çocuklar senfonisi
J.Bize – Opera “Karmen” (tire
çocuk mercanları)
L.V.Beethoven – “Kuşun
inlemesi” (ses ve piano)
F.Schubert – “Ilhamur” (üç sesli
şarkı)
J.Brahms – “Ninni”
W.A.Mozart – “Küçük gece
müziği”
Şahıslarla ve değişik ses
renkleriyle olayı yaratıyoruz
 Hitabet ve
şarkılara eşlik
51
yapıyorlar
 Müzik sorularına
cavapları
biçimlediriyor,
melodi ve
ritmleri
bütünlüyorlar
 Dörtlüklere ezgi,
ezgilere dortlük
yaratıyorlar
Öğrencilerin somut ilerlemesi ve şartlara uygun olan örnekleri öğretmenin tarafından seçilmesi için imkanın
sağlanması amacıyla programda dinlemeye ait eserler ve yorumlamaya ait daha büyük bir sayıda şarkılara yer
verilmiştir.
52
ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
İlkokul ikinci sınıflardaki müzik eğitimi birinci sınıftan müzik dersinin mantıksal devamını oluşturmaktadir. İkinci sınıfta oyun ve yaşantı
ardından kademeli olarak dinleme ve yorumlama sayısiyle müzik faaliyetine karşı bir estetik tavır kurulmaktadır. İyi bir planlama ile, müzik
faaliyetinde öğrencilere sunulan program içeriği (yorumlama, dinleme ve
yaratma) onların genel gelişmesiyle ve özellikle müzik ile uyumlu olmalıdır.
Müzik dersi, esastaki derslerle kombine olarak öğrenim sürecindeki
çok çeşitliliği benimsemekle gerçekleşmelidir. Öğretmen, müzik eğitimi
sürecinde başarıyı garanti edecek çalışma metoduyle şekillerini benimseyecektir
YORUMLAMA
Öğrencilere öğretilen müziğin temel dallarından biri olan yorumlama
şarkı söyleme ve müzik enstrumanları eşliğinde gerçekleşirken şu
esaslara dayanmaktadır.
 Şarkıların ve halk oyunların yorumlanması
 Çocuk sanatsal şarkıların yorumlanması
 Ritmik ve melodik olayların yaşanması (iki ve üç zamanlı ölçü,
ses özellikleri, major ve minor tonalitelerin karşılaştırılması
Şarkı söylemekte öğrencilerin bireyselliyine saygı göstererek kulak
yoluyla (taklit) gerçekleşmektedir. Öğretmen, öğrencilerin ses düzeyine
özen göstermelidir ve sürekli olarak doğru ve güzel şarkı söylemesini
hedeflemelidir. Şarkı söyleme sırasında gerekli nefes alma doğru telaffüz
ve anlamlı ifade etme, dinamik renkliliğin birleşmesi ve hislerin dile
getirilmesi gibi doğru kurallar saygılanmalıdır.
Müzik enstrümanlarının özellikle’de ritm çalgıların kullanılmasında
şarkı eşliğinde yada hareket ve dans etmekten yararlanılmaktadır
DİNLEME
İkinci sınıflarda müzik dinleme bu sınıfin gayesini göz önünde
bulundurmakla ve eserin müzikli telafüzünün ebediyetleştirilmesiyle gerçekleşmelidir.
Dinlemenin metodik yöntemi, ilgiyi bir araya toplama işlevliğinde ve
dinleme esnasında yaratıcı ifade etme olanaklarında eserin kafi süresini
göz önünde bulundurarak dikkatlice gerçekleşmelidir.
53
Dinlemeler kisa ve sikça olmalıdır. Bir eserin tekrarlanarak dinletilmesi öğrencilere, müzik alanında yeni araç ve müzik elementlerin farkına
varıp ayırt etmelerini sağlamaktadır. Müzik dinleme esnasında fark edilen yorumlama, araç ve oluşumları, eserin anlatım karakteri, değişik ses
renkleri ve ritm, melodi, armoni (major ve minor gibi tonalitede olan sesleri ayırt etmekle) gibi müzik elementleri konusunda ısrar edilmelidir.
Öğretmen, dinlemek için, eğitim programıyla önerilen örneklerden eserlerin seçimini yapmaktadır. Bu yönde (yorumlama ve yaratıcılık) gibi konusal içerik ile diğer faaliyetlere bağlantılı olmalıdır. Dinlemeden önce
ve sonrasındaki motive edici hazırlıklar etkin ve dikkatli bir dinlemeyi
sağlamaktadır.
YARATICILIK
Bu sınıflardaki yaratıcı etkinlikler genelde yaratıcı oyunlar sayısiyle
gerçekleşir. Bu, onların yaratıcılık özünün göstergesini oluşturmaktadır.
Hareket ve dans etme, öğrencilerin müzik yaşantılarını dile getirdikleri
esas etkinliklerini oluşturup aynı zamanda, mecazi ve sözlü teşvik edilmektedir. Bunlar çalışmanın değişik şekilleri olabilir. Örneğin; Ritm ve
melodi emprovizeler müzik sorularına cevaplar, müziğin etkisiyle mecazi
ifade, seçmeli ritm aletleri şarkılara eşlik yapmakta, vb. Öğretmen serbest
yaratıcılık ifade için yaratmaktadır.
DEĞERLENDİRME
Öğretmen, profesyonel, didaktik ve psikolojik istemler esasınca müzik eğitiminde elde edilenlerin değerlendirmesini yapar. Değerlendirme,
etkin dinleme ve vokal (ses) enstrümental müsiki icra ile yaratıcı çalışmada öğrencilerin bireysel müzik gelişmesinde elde edilenlerin değerlendirilmesiyle grup çerçevesinde yapılmaktadır. Öğretmen, müzik yeteneğini, yorumlama beceriklerini, öğretici bilgilerini ve öğrencilerin ilgisini talip ederek kaydeder ve değerlendirmesini yapar. Dinlenen eserlerde
müzik anlamının deneyimi ve takdimi yeniden tanıtımı değerlendirilmektedir. Vokal ve enstrumental yorumlama belirlenen şarkılar sayısının eşitleştirilmesi ve enstrumental içerik (yaşanan yorumlama) esasınca değerlendirilmektedir. Öğretmen yaratıcılığa ilgisi olan öğrenciyi takip ederek
teşvik etmeli ve sürekli bir şekilde onun ilerlemesini izleyerek değerlendirme yapmalıdır. Öğretmen, değerlendirme süresince öne sürülen gaye
54
esasınca düzey ve elde edilen sonuçlara ait standartları göz önünde bulundurmalıdır;
 Vokal yorumlamanın
 Müzik aletlerinde yorumlamanın
 Yaşanım ve yaratma ifadenin
 Etkin dinleme ve
 Müzik dersinde öğrenilen bilgilerin pratikte uygulanması
Öngörülen hedeflere bağlı olarak öğretmen değerlendirme sırasında
düzeye göre standartların ve müzikte elde edilen sonuçları göz önünde
bulundurmalıdır.
55