Hasta Eğitimi Bilgi Formu

Doküman Adı
Hasta Eğitimi Bilgi Formu
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon Tarihi
Revizyon No
Sayfa No
Broşür No: 16
Konu: Tifo
FR-245
23.10.2009
00
1/2
TİFO
Tifo, Salmonella typhi'nin neden olduğu genel infeksiyon belirtileri ile seyreden akut
sistemik bir hastalıktır. Hastalığın etkeni Salmonella typhi olup, Gram (-) bakterilerdendir.
Genellikle yaz ve sonbahar aylarında salgın halinde ortaya çıkar. İçme suları ve
yiyeceklerle bulaşır.
Vücuda girdikten sonra bağırsağın alt bölümlerinden lenf bezlerine geçen tifo bakterileri,
oradan da lenf yolları ve kan damarları vasıtasi ile bütün organlara yayılırlar. Hızla üreyen
bakteriler safra kesesi yoluyla dışkıya; böbrek yolu ile de idrara karışarak dışarı çıkarlar ve
salgınlara sebep olurlar
Öncelikle hastalığın genel belirtilerini özetleyelim ve daha sonra bu belirtilerin, hastalığın
hangi dönemlerinde ve nasıl ortaya çıktığına bakalım.
Belirtileri:








Yorgunluk, baş ağrısı, ishal ya da kabızlık,
Ateşin yükselmesi,
Nabzın azalması, tansiyonun düşmesi,
Hastalık başladıktan birkaç gün sonra karın ve gögüste ortaya çıkan kırmızı lekeler,
Burun ve barsak kanamaları,
İştahsızlık ve kilo kaybı,
Karın ağrısı,
Ayrıca bazı olgularda dalak büyümesi,
Tifo genelde 4 hafta sürer. İlk başlarda iştahsızlık, yorgunluk ve baş ağrısı şeklinde
seyreder ve ateş hafif yüksektir. 1. haftanın sonuna doğru ateş 40 dereceye kadar çıkar.
Karın ağrısı oluşur. Baş ağrısı artar ve sürekli hale gelir. Hasta kendini çok yorgun
hisseder. Hastanın vücudu kurudur ve terlemez. Bazı vakalarda burun kanaması da
olabilir.
Bu haftadan sonra hastalık en şiddetli halini alır. Ateş çok fazla yükselmiştir. Belirtiler
süreklidir ve kişi çok yorgundur. Karın ve sırt bölgesinde görülen kırmızı lekeler, bu
dönemde ortaya çıkar. Hasta, hayattan biraz soyutlanmıştır. Zekasını kullanamaz ve yüzü
donuk bir hal alır. Hiç bir şey yemek istemez. Hastanın dışkısında kan görülebilir. Son
hafta hastalığın belirtileri kaybolmaya başlar ve hastanın ateşi normale döner.
HAZIRLAYAN:
KONTROL EDEN:
ONAYLAYAN:
HEMŞ.BEDRİYE YARDIMCI
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
BAŞHEKİM
Doküman Adı
Hasta Eğitimi Bilgi Formu
Doküman No
Yayın Tarihi
Revizyon Tarihi
Revizyon No
Sayfa No
Broşür No: 16
Konu: Tifo
FR-245
23.10.2009
00
2/2
Nasıl Ortaya Çıkar?
Yiyeceklerin yeteri kadar temizlenmemesi ya da kirli suların içilmesi sonucu bu bakteri
vücuda alınır. Ağız yoluyla alınan mikrop, mideye geldiğinde burada yaşayamaz. Midenin
asitli olması bu mikrobun yaşamasını engeller ve mikrop burada ölür. Midede oluşan bazı
rahatsızlıklardan sonra (mide asidinin azalması gibi) mikroplar, bu durumdan korunurlar.
Ayrıca bol sıvı ya da besinlerle alındığında yine yaşamlarını sürdürebilirler. Bu bakteri
yeterli düzeye ulaştığında, tifoya neden olur. Ayrıca hastalıklı ya da taşıyıcı kişilerin
dışkılarıyla temas sonucu bulaşma gerçekleşir. Taşıyıcı bir kişinin hazırladığı besinlere
mikrobu bulaştırması ve bu besinlerin tüketilmesiyle hastalık bulaşabilir.
Tifoya kirli el hastalığı denmektedir. Bu yüzden ellerin yıkanması hastalığın bulaşmasını
önlemek için çok önemlidir. Hastanın dışkılarının, yatak eşyalarının temizlenmesiyle de
bulaşmanın önüne geçilebilir
Tedavisi
Tifo, başka tehlikeli rahatsızlıklara yol açtığından, ölümcül olabilir. Mide kanaması, damar
iltihabı, dolaşım yetmezliği gibi sorunlara neden olabilir. Tifo, tedavi edildiği takdirde bu
sorunların oluşma riski ve ölüm oranı çok azalır.
Tifo hastalarına ilaç tedavisi uygulanır. Bakterileri yok etmek için antibiyotik tedavisi
uygulanır. En çok tercih edilen kloromfenikoldür. Böylece yaklaşık 3 gün içinde ateş kontrol
altına alınır. Ampisilin, amoksisilin antibiyotikler de kullanılır. Hamileler ve çocuklar için
farklı tür antibiyotik tercih edilir. Bunların hepsi, doktorunuzun sizin durumunuzu göz önüne
alarak önereceği ilaçlardır.
Ayrıca beslenmeye dikaktr edilmelidir. Alınan besinler protein ve karbonhidrat ağırlıklı
olmalıdır. Bunun yanında bol bol su içmek gerekir. Hastalığın yaygın olduğu bir bölgeye
seyahat eden kişilerin bu bölgedeki kontrol edilmemiş çiğ ve soğuk besinleri, suları
yememeleri gerekir.
Korunma
Tifonun bulaşma yolları dikkate alındığında içme ve kullanma sularının kontrolü, besin
hijyeni, çevre sağlığı koşullarının durumu özellikle lağım ve kanalizasyon tesislerinin hijyen
şartlarına uygun duruma getirilmesi önemlidir. Kişiyi tifodan korumak için tifo aşısı
yapılabilir. Ancak kesin koruyucu değildir. Özellikle besin işi ile uğraşanların periyodik
olarak kontrol edilmelerini gerektiren bir hastalıktır.