2-bitkibirligi - Gaziantep Ve Halep İllerindeki Akrilik İplik

BİTKİ
BİRLİĞİ(ASOSSİYASYON)
Hazırlayan: Kübra Özkınalı
Fundahan Ataş
Bitki sosyolojisinde birlik kavramı
geniş anlamlı bir terimdir.
 Çünkü en basit bir sinusia(vejetasyon
katı) bir birlik olabileceği gibi çok
karmaşık olan fitosönez(ekosistem)
de geniş anlamda bir birlik anlamı
taşır.



Bitki sosyolojisinin babası sayılan BraunBlanguet bitki birliğini şöyle tarif etmiştir:
- “Belirli bir strüktür ve floristik kompozisyonu
olan bitkilerin kendi aralarındaki ilişkilere ve
çevreleri ile olan ilişkilere dayanarak bir arada
yaşayan belirli bir alanı işgal eden sosyolojik bir
birimdir.”



Birbirine benzer örnek parseller birleşerek bitki
birliğini oluştururlar.
ÖRNEK PARSEL:Çeşitli bitki katlarını ihtiva
eden, çevre, floristik kompozisyon ve strüktür
bakımından en yüksek benzerlik gösteren bir
bitki kümesidir.
Bitki birliğini oluşturan örnek tür bakımından
tamamen birbirine benzer olması mümkün
değildir. Bunun için floristik kompozisyon,
strüktür, örtüş, bolluk ve habitat bakımından
yeteri kadar benzerlik gösteren parseller bitki
birliği halinde toplanabilirler.
BİTKİLER ARASINDAKİ KARŞILIKLI
İLİŞKİLER
Bitki birliklerini teşkil eden farklı türler
arasında ve bu türlerin bireyleri arasında
bazı karşılıklı ilişkiler vardır. Bu ilişkileri iki
gurupta toplamak mümkündür.
I-Disjanktif(temassız)ilişkiler: Farklı
türlerin bireyleri birbirinden ayrı oldukları
esnadaki ilişkilerdir.

a)Rekabet ilişkileri:Farklı türlerin bireyleri veya
aynı türün bireyleri birbirleri ile çevredeki besin
kaynakları bakımından rekabet halindedir.
Ortamdaki besin kaynakları yeterli olduğu
zaman rekabet önemli değildir. Fakat step ve
çöllerde olduğu gibi yaz aylarında büyük bir su
sıkıntısı başladığı zaman tür bireylerinin bir çoğu
ölür veya birim alana düşen birey sayısı azalır.
 Ormanlardaki rekabet çok dikkat çekicidir.
Ormanlarda aynı bitki türüne ait bireylerin fertleri
arasında topraktaki besin maddelerini alma ve
ışıktan yararlanma bakımından büyük bir
rekabet vardır. Bu yüzden ormanlarda, fertler
arasında dikey bir tabakalaşma oluşmuştur .
b) Sadakat ( bağlılık): Yastık teşkil eden
bitkilerle tek- tek yaşayan bitkiler bazen bir
arada bulunurlar. İç Anadolu dağlarının
alpinik bölgelerinde astragalus ,
acantholimom, carnuta ve bunlara benzer
sık taçlı bitkilerin taçları arasında dianthus
( karanfil), compositae , curiciferae gibi
bazı bitkilere çok rastlanır. Bu bitkiler
şiddetli soğuk ve rüzgarlardan ancak bu
sık taçlı bitkilerin taçları arasına
saklanarak korunabilirler. Yani bu narin
yapılı bu bitkilerin yaşaması başka bir
bitkiye bağlılıkları ile mümkündür.

II-Konjaktif (temaslı) ilişkiler: Karşılıklı
yardımlaşma (mutualizm) veya her iki
tarafta zarar görmeden tek taraflı
yardımlaşma ( kommensalizm ) yeteneği
bakımından birbirleri ile ilişkilidirler.
BİTKİLERİN FİZİKSEL ÇEVRELERİ İLE
OLAN İLİŞKİLERİ
Bitkilerin çevresi çok çeşitli faktörlerden oluşmaktadır.
Bunları başlıca 4 grup altında inceleyebiliriz.
1) İklim faktörleri:Bitkilerin gelişip büyümesi ve yayılışı
üzerinde etkili olan en önemli faktörlerdendir. Her bitki
türünün belirli bir sıcaklık, ışık ve suya ihtiyacı vardır.

2)Toprak faktörleri: Bilindiği gibi toprak bitkilerin
tohumlarını düştüğü ve orada çimlendiği ,
köklendiği yerlerdir. Toprak olmadan bitkilerin
yaşaması mümkün değildir. Karbondioksit ve
oksijen hariç bitkiler tüm besin maddelerini
topraktan alırlar. Bu nedenle toprak faktörleri
bitkiler için başta gelen önemli faktörlerden
birisidir .
3) Topoğrafik faktörler: Yükseklik , eğim yön ve engebelik
gibi özellikler topoğrafik faktörler olarak bilinir. Topoğrafik
faktörler bitkilerin gelişmesi ve yayılışı üzerinde dolaylı
bir etkiye sahiptir. Bunlar iklim faktörlerini değiştirerek
dolaylı bir şekilde bitkilerin yayılışı ve dağılışı üzerine etki
ederler.
4) Biyotik faktörler: Bitkilerin gelişip büyümesi ve dağılışı
üzerinde etkili olan faktörlerin en önemlisinden biri de
budur. Örneğin, bazı bitkilerin tozlaşmaları için böceklere
ihtiyacı vardır . Böceklerinde beslenebilmesi için bal
özüne ihtiyacı vardır.
 Bütün bu faktörler bazen teker- teker bazen de müşterek
olarak bitki örtüsü üzerinde etkili olurlar . Bitkilerin
dağılışı ve birlik oluşturması üzerinde etkili olmaktadır .
BİTKİ TÜRLERİNİN EKOLOJİK
BAŞARISI

Bitki türlerinin ve bitki topluluklarının ekolojik başarısı
çevreye uyabilme ve birazda çevredeki diğer canlılarla
anlaşabilme kapasitesine bağlıdır. Uzun süre aynı
çevrede bulunma ve çevreye adaptasyon ile bu kapasite
türlerde veya populasyonda yavaş- yavaş gelişir .

Dışarıdan çevreye yeni giren türlerin o
çevrede tutunabilmesi yani oluşan
melezlerin ve mutantları başarı
gösterebilmesi o çevrenin ekolojik
dengesinin bozuk olması gerekir. Çünkü
her bitkinin o habitat içerisinde ekolojik bir
nişi vardır. O habitat içerisinde yangı , aşırı
otlatma,biçme vb. gibi ekolojik dengeyi
bozacak herhangi bir faktörün müdahalesi
olmadığı sürece bitkiler kendi nişlerini işgal
ederler.


Bitki türlerinin ekolojik başarısı birlikte bulunduğu
diğer türlerin rekabet durumuna göre azalıp
çoğalabilir. Örnek Rumeks sp. türleri lolium
pirenne ile beraber bulundukları zaman rumeks
fidelerinin bulunduğu yere yerleşme şansları
azalır ve büyüme oranı geriler, çiçeklenme durur
Toprak ve su gibi ekolojik faktörlerden
yararlanma oranı değişir.
Otlatma ve biçme gibi biyotik faktörlerde bitki
türlerinin ekolojik başarısını etkiler.
BİTKİLERİN GURUPLAŞMASI

Çeşitli nedenlerle bitki örtüsünün kaldırılması ile
bitkisiz kalmış toprakların kısa bir süre sonra
bitkilerle örtüldüğü görülür. Bitkisiz yerlere önce
çevreden gelen bitkiler yerleşir ve tohumları ve
rizomları ile çoğalarak ana bitkinin etrafında bu
bitkinin bireylerinden oluşmuş koloniler ve
topluluklar oluştururlar. Bu kolonilerin yoğunluğu
ana bitkinin üreme şekline tohumların dağılış
şekline ve bitkilerde oluşan tohum sayısına göre
değişir .

Tohumları fazla hareketli olan bitkilerin
bireylerinde guruplaşma genelde zayıf
olur. Saf koloniler veya guruplar içine
yabancı türlerin karışması ve orada
tutunabilmesi , yabancı türün o habitata
uyabilme kapasitesi veya rekabet gücüne
bağlıdır. Genel olarak karışık
guruplaşmada rekabet gücü fazla olan
türler başarılı olur ve bazen baskın
duruma geçer.
BİTKİLERİN GURUPLAŞMASINI
SAĞLAYAN FAKTÖRLER
Bitki birliği rast gele toplanmış bir bitki kümesi
değildir. Bitkilerin birlik oluşturmasında çeşitli
faktörlerin önemi çok büyüktür. Bu faktörler
şunlardır;
1.Toprak faktörleri,
2.Bitki türlerinin ekolojik hoşgörülülüğü
3:Bitki türlerinin beraber yaşayabilme kapasitesi,
4:Bitki türlerinin saldırganlık derecesi,

5.Bitki türlerinin rekabet güçleri,
6.Bitkilerde fazla tohum ve spor oluşumu,
vejetatif organları ile üreme kapasitesi,
7.Tohumların çimlenme güçleri
8.Bitki göçleri,
9.Yükseklik, yön ve eğim gibi
topografikfaktörler
 DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜRLER;)))