KanserKökHücre KanserModelleri • Rastgele(Stokas7k)kansermodeli - Tümöriçindekiherhücreyenibirkanseribaşla5r • Kökhücre(Hiyerarşi)modeli - Tümöriçindekibazıhücreleryenibirkanseribaşla5r KanserKökHücre • Kanserkökhücrelerikanserkitlesiiçindebulunannadirhücre popülasyonudurvekökhücregibidavranarak - tümöroluşumundan, - gelişimindenve - metastazındansorumluolduklarıdüşünülmektedir. • Kanserkökhücrehipoteziilkolarak1983yılındaMackillop taraFndan‘hertümörünfonksiyonelolaraktambirkökhücre özelliğindeolankanserkökhücrepopülasyonuiçerdiği’şeklinde ortayaa5lmış5r KanserKökHücre Tümör;aberranolarakgelişmişkompleksorganolarakfonksiyon görür. ü Tümörünbaşlaması ü Tümöründevametmesi ü Tümörünyayılması ü Uzakyörelerdekolonizeolması KanserKökHücre Tümör;aberranolarakgelişmişkompleksorganolarakfonksiyon görür. ü ATP-bağlayankaset transporterlarınınekspresyonunda ar5ş • KTvetoksinleredirenç ü Apoptozisekarşıdirenç ü AkNfmigrasyonkapasitesi • Niche’dengelenbüyüme inhibisyonusinyallerinden kaçış ü DNAtamirmekanizması KanserKökHücreHipotezi ü Bütünkanserhücreleribirbirininaynıdeğildir.Tümörhücreleri fonksiyonelolarakheterojendir. Tümör dokusu parçalanır Kanser hücreleri Fareye enjekte edilir 103 hücre Tümör oluşmaz 104 hücre Tümör oluşmaz 105 hücre Tümör oluşmaz 106 hücre Tümör oluşur KanserKökHücreHipotezi • Memekanseri hücrelerindenCD44+/ CD24-hücreler ayrış5rıldığındaçokaz sayıdafarelereenjekte edilselerbiletümör oluşturabilirler. KanserKökHücreHipotezi ü Kanserkökhücremodelinegöretümördokusu; - diğerbütünkanserhücrelerinioluşturantümörbaşlaLcı (kanserkökhücre)hücrelerve - kanserkökhücrelerdenoluşanamatümörbaşlatma potansiyeliolmayantümörhücrelerindenoluşur KanserKökHücreHipotezi ü Kanserkökhücrelerikemo-radyoterapiyedirençoluşmasında görevalırlar. KanserKökHücreler • Hayatboyufarklıdokulariçinkansereyakalanmariski,odokuda bulunankökhücrelerinbölünmesayılarıyladoğruoran5lıdır. KanserKökHücreler • Sonyıllardayapılançalışmalarkanserkökhücrelerininbirçokkanser türündevarlığınıgöstermişNr. - - - - - - - - - Hematolojikkanserler Beyinkanseri Memekanseri Başboyunkanserleri Akciğerkanseri Prostatkanseri Overkanseri Pankreaskanseri ... KanserKökHücreler • İlkgörüşlernormalkök hücrelerdemutasyon oluşmasıneNcesinde kanserkökhücrelerinve tümörünoluştuğu yönündedir. • Sonralarıprogenitöryada farklılaşmışhücrelerden kökenalankanserkök hücrelerindeoluştuğu tespitedilmişNr. KanserKökHücrelerinÖzellikleri • Kanserkökhücrelerin kendileriniyenileme kapasitelerivardır. • Kanserkökhücrelerihızla bölünüpçoğalaraktümör dokusunuoluşturur. • Kanserkökhücreleri tümörheterojenitesinin oluşmasından sorumludur. KanserKökHücrelerinÖzellikleri • Kanserkökhücreleri tümördokusuiçerisinde azbirpopülasyonu oluşturur. • Kanserkökhücreleri tümörmetastazında görevalırlar. • Kanserkökhücreleri kemoterapive radyoterapiyedirenç gösterirler. KanserKökHücre • Kanserkökhücrelerininvarlığıilkolarak1997senesindeAkut MyeloidKanserli(AML)hastalardagösterilmişNr. KanserKökHücreİşaretçileri • Kanserkökhücreleridiğertümörhücrelerindenbirkısımyüzey işaretçilerininvarlığıaçısındanfarklılıkgösterir. Kanser KKHİşaretçisi AkutMyeloidLösemi CD34+CD38-Thy-1-;CD47+ MemeKanseri CD44+CD24-/low; KolonKanseri CD133+;Lgr5+ Glioma CD133+;CD15+ NazofarinjiyalKarsinoma ABCG2(SidePopulaNon) HepatoselülerKarsinoma CD133+;CD90+;EpCAM Melanoma ABCB5+ CiltKanseri(Musmuscular) CD34+ KanserKökHücreİşaretçileri • MemeKanseri:CD44+CD24-/low; CD44andCD24–adhezyonmolekülleri KanserKökHücre • YanPopülasyon(SidePopulaNon) • HoechstBoyası KanserKökHücre • YanPopülasyon(SidePopulaNon) - HoechstBoyası • Yanpopülasyonunklonogenikve tümorigenikpotansiyelininyüksek olduğugösterilmişNr. KanserKökHücre • Nöroküreoluşturma(Neurosphere) Kanserkökhücreleruygunbesiyeriortamındakürecikleroluştururlar. CD133+ Nöron KKH’leri; serumsuz, EGF ve bFGF varlığında KanserKökHücre–İlaçDirenci ü ÇoğuKKH,hücresiklusununisNrahatdönemindedir(G0) - Ara-C(Cytarabine)gibihücresiklusunabağımlıajanlarakarşı hassasiyejeazalma ü ABCilaçtaşıyıcılarındanABCB1andABCG2ekspresyonundaar5ş - CD34+CD38-AMLkanserkökhücrelerindebaştaantrasiklinler olmaküzereçoğuilacınhücredışınapompalanması - CD34+CD38-KMLkanserkökhücrelerindeİma2nibMesilatakarşı direnç - ALDHakNvitesindear5şileSiklofosfamidedirenç ü Apoptozisedirenç - TGF-βyolağıile - HedgehogyolağınınakNvasyonu - Bmi-1,Bcl-2ifadesindear5ş KanserKökHücre–RadyoterapiDirenci • Invitroradyoterapiuygulandığındakanserkökhücrepopülasyonu artar. • Örneğin,gliomakanserhücrelerinderadyoterapisonrasındaCD133+ hücreoranıartmış5r. KanserKökHücre–Metastaz Metastazpotansiyeliolan kanserkökhücreleri KanserKökHücre–İdealTerapi • Farklıyüzeyişaretçilerinin hedeflenmesi • ABCTransporter proteinlerininhedeflenmesi • Normalkökhücreyikoruyup, kanserkökhücresininkendi- kendiniyenilemeyolağını hedeflemeli(Notch,Wnt, SHH) • G0fazındakihücrelerin hedeflenmesi • Kanserkökhücrenişinin hedeflenmesi KanserKökHücre–Terapi • Kanserkökhücrelerinihedefalan60’danfazlaklinikdenemevardır. • Verastem;200milyon$ya5rım KanserKökHücreİzolasyonu • Kanserkökhücreleritümördokusununiçerisindenfarklıyöntemler kullanılarakayrış5rılabilir. KanserKökHücre–Gelecek? • Kanserkökhücrelerininkarakterizasyonutamolarakyapılmalıdır. - Kanserkökhücrelerineözgüyüzeyişaretçileri - Transkripsiyonfaktörleri • Kendiniyenileme,simetrikveasimetrikbölünmeişlemlerinikontrol edengeneNkvebiyokimyasalmekanizmalarınayrın5lıolarak aydınla5lması. - Businyalyolaklarınınnormalkökhücredenfarklılıklarıaçığa çıkarılmalı • Kanserkökhücrelerinkemoterapiyedirençgöstermesininnedenleri • KanserkökhücrelerihedefalanterapiyaklaşımlarınıngelişNrilmesi - Normalkökhücrelerihedefalmayacakbirtedaviyaklaşımı