Eğitimin Ekonomik Temelleri

EĞİTİMİN EKONOMİK
TEMELLERİ
Eğitimin Ekonomik Temelleri

Ekonomi kökeni Yunanca’da ki “oikia”(ev) ve
“nomos” (kural) kelimelerine dayanır.

Ev yönetimi anlamına gelir.

Ekonomi yerine, Arapça’dan gelen iktisat kelimesi
de kullanılmaktadır.
Ekonomiye ilişkin çeşitli tanımlar

Ekonomi (veya politik ekonomi), parayla ilgili
olsun yada olmasın, kişiler arasındaki değişim
(mübadele) işlemlerinin incelenmesidir.

Ekonomi, halkın günlük faaliyetlerini, gelir
kazanmasını ve yaşamını sürdürmesini
inceleyen bir bilim dalıdır.

Sahip olunan kıt kaynakların birbirinin
seçeneği veya karşıtı olan ihtiyaçlar
arasındaki dağılımdan en rasyonel şekilde
yararlanma çabasına yönelik toplumsal
olayların değişmez kurallarını araştıran bir
bilim dalıdır.
3
Eğitim- Ekonomi Arasındaki İlişki
* Eğitim, ekonominin ihtiyaç duyduğu
insan gücünü yetiştirir (üretime katkısı)
* Eğitim hizmetinin yürütülmesinin ve hizmetten
yararlanmanın belli bir maliyeti vardır
(eğitim maliyeti),
* Eğitime yapılan harcamalar (makro-mikro)
1. Kısa dönemde tüketim,
2. Uzun dönemde yatırım özelliği taşır,
* Eğitimin gelir yaratma etkisi vardır,
1. Bireysel (mikro) düzeyde,
2. Toplumsal (makro) düzeyde,
4
Eğitim- Ekonomi arasındaki ilişki

Eğitim harcamaları ile eğitime ilişkin
toplumsal talebin karşılanması ve
ekonomik büyümenin veya gelişmenin
hızlanması sağlanmaktadır.

Eğitim düzeyi arttıkça,
toplam üretim düzeyi de artar.

Eğitime yapılan her ek lira harcamanın
milli geliri de artıracağı ifade edilebilir.
Eğitim ve Kalkınma

Kalkınma, bir ekonomide halkın değer yargıları, dünya
görüşü ile tüketim ve davranış kalıplarındaki değişmeleri
içeren toplumsal ve kurumsal yapıda dönüşmeye yol açan
büyüme olarak tanımlanmaktadır.

Kalkınma ile para, ekonomik durum, ekonomiye ilişkin
değişkenler ve ülkenin zenginliği ifade edilmektedir.
Kalkınmışlık durumunda genellikle kişi başına düşen
gelir,”GSMH” ölçütleri dikkate alınmalıdır.

Kalkınma kavramı, toplumsal, kültürel, siyasal, eğitsel ve
ekonomik içeriklidir. Kalkınma ulusun gelişiminin o ülkenin
yurttaşları arasında dengeli dağıtılmasına olanak sağlar.

GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla), bir ülke vatandaşlarının veri
bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir
para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır.
6
Kalkınmakta olan ülkelerde…

Kişi başına milli gelir düşüktür.

Tasarruf ve yatırımlar düşüktür.

Sermaye birikimi yetersizdir.

Hızlı nüfus artışı vardır.

Ortalama insan ömrü kısa ve çocuk ölüm oranı
yüksektir.

Okur yazar olmayanların toplam nüfusa oranı
fazladır.

Dengesiz gelir dağılımı, işsizlik, gecekondulaşma,
teknolojik yeniliklere uyum sağlayamama, beyin
göçü, yetersiz bir fiyat ve vergi politikası vardır.
7
Kalkınmış ülkeler…

Kişi özgürlüğüne, sosyal güvencelere,
sosyal adalete ağırlık veren
demokratik yöntemlerle yönetilirler.
Eğitim Bilimine Giriş Dersi
8
ÜLKE
KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GSMH
(2010 yılı itibariyle-Dünya Bankasına göre)
ABD
47.184 Dolar
Almanya
37.591 Dolar
Fransa
33,820 Dolar
Kazakistan
12.050 Dolar
Cezayir
8.322 Dolar
Çin
7.536 Dolar
Peru
9.470 Dolar
TÜRKİYE
15.340 Dolar
Ülke
Derslik başına düşen
öğrenci sayısı
(İlköğretim)
Türkiye
OECD ortalaması
Avusturya
Çek Cumhuriyeti
Finlandiya
Lüksemburg
İzlanda
32
21,4
19,9
20
19,8
15,8
18,2
Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı
Ülke
ilköğretim
Ortaöğretim
Türkiye
22
18
Belçika
12,6
10,2
İspanya
13,6
10
Macaristan
10,2
11,1
Portekiz
11,8
8,1
Japonya
19
13,5
2006 Yılı Öğrenci Başına Düşen Yıllık Eğitim Maliyetlerinin
Toplam Tutarı
Ülkeler
Okulöncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim
ABD
8.522
7.560
8.779
22.234
Danimarka
İtalya
4.542
5.972
7.572
6.783
8.113
8.258
14.280
8.347
İsveç
3.504
6.295
6.482
11.589
Fransa
4.323
4.777
8.107
8.837
Almanya
4.956
4.237
6.620
10.504
İngiltere
7.595
4.415
5.933
10.753
OECD
Ortalama
Türkiye
4.490
4.819
6.688
12.319
276
1.214
3.046
7.847
Toplam Eğitim Harcamalarının GSYİH İçindeki Payı (%)
Ülkeler
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Almanya
4,4
4,5
4,7
4,7
4,5
4,4
4,4
4,5
4,5
5,0
Avusturya
5,6
5,7
5,6
5,5
5,4
5,4
5,4
5,3
5,4
6,0
Belçika
5,9
6,0
6,0
5,9
5,9
5,9
6,0
6,4
6,4
6,5
Danimarka
8,2
8,4
8,4
8,3
8,4
8,3
7,9
7,8
7,6
8,7
Finlandiya
6,0
6,0
6,2
6,4
6,4
6,3
6,1
5,9
6,1
6,8
Fransa
6,0
5,9
5,9
5,9
5,8
5,6
5,6
5,6
5,6
5,8
İngiltere
4,9
5,5
5,4
5,6
5,3
5,0
5,4
5,3
5,4
5,4
İspanya
4,2
4,2
4,2
4,2
4,2
4,2
4,2
4,3
4,6
5,0
İtalya
4,4
4,8
4,6
4,7
4,5
4,4
4,6
4,2
4,5
4,7
Portekiz
5,4
5,3
5,3
5,3
5,1
5,2
5,0
5,1
4,8
5,7
Yunanistan
3,7
3,5
3,5
3,5
3,8
4,0
-
-
-
-
AB Ort
4,9
4,9
5,1
5,1
5,0
5,0
5,0
4,9
5,0
5,4
Türkiye
2,9
3,9
4,0
3,4
4,0
4,3
4,2
4,7
3,2
3,8
Kaynak: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/education/data/main_tables
Alternatif maliyet (vazgeçme maliyeti)
(Vazgeçilmiş kazanç)




Bir öğrencinin eğitim aldığı için bu süre içerisinde
yararlanamadığı gelirle ilgilidir.
ÖRNEK: Aynı yaştaki iki kişiyi ele alalım. Bunlardan
birisi liseyi bitirdikten sonra bir işe girerek para
kazanmaya başlamış, diğeri ise üniversiteye devam
etmiş olsun.
Üniversiteye devam edenin en az dört yıl eğitim almak
zorunda olduğu düşünüldüğünde, dört yıl boyunca birisi
çalışıp para kazanırken, diğeri eğitim aldığı için
çalışamamakta, para kazanamamakta, hatta harcama
yapmaktadır.
İşte bu kişinin dört yıllık süre içerisinde mahrum olduğu
gelire vazgeçme maliyeti veya alternatif maliyet adı
verilmektedir.