EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT
advertisement
AHİLİ K Güçlü bir sivil toplum örgütü ESKİ BİR SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜMÜZ; AHİLİK Bilindiği gibi Türklerin tarih sahnesine çıkışı neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Türkler M.Ö. 4000 yıllarında Hun Devleti ile başlayan tarihsel süreçte Göktürk Devleti, Uygur Hanlığı, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Devletlerini kurarak günümüze kadar ulaşmışlardır. Türk Devletlerinin yanı sıra dünyada pek çok devletler kurulmuş, kültürler yaşamış, bunlardan birçoğu yıkılmış ve kaybolmuşlardır. Türklerin bu kadar bilinen 6000 yıldır tarih sahnesinde oluşunun önemli sebebi kültür değerlerine verdiği önemden kaynaklanır. Tarih sürecinde söz konusu değerler ahilik kültürüne dönüşerek yenilenmiştir. Ahilik Nedir? “Ahilik binlerce yıldan beri süregelen Eski Türk Kültür ve Medeniyetinin, Anadolu’nun fethiyle yakın temasa geçtiği İslam Kültürü ile bir uyum içerisinde kaynaşmasından doğan yeni bir kültür kuruluşudur.” Tarih boyunca Türkler daima iyiyi, güzeli aramışlar ve bulduklarında da tereddüt etmeden almışlardır. Dünyada pek çok dinler, inançlar ile karşılaşan Türkler bazılarını denemişler, fakat yaşayışlarına en uygun olan İslam dinini kabul etmişlerdir. Bu dini seçerken hiçbir zorlama, hiçbir baskı yapılmamış kendi istekleri ile bu yüce dine bağlanmışlardır. Kendi kültür değerleri de günümüz tabiriyle evrensel normlara uygun olduğundan ahilik kültürünü bünyelerinden çıkarmışlardır. Ahiliğin Kelime Anlamı Dil bilimciler arasında “Ahi” sözcüğünün kökeni konusunda görüş ayrılığı vardır. Şöyle ki ; Fransız Türkolog J.Deny ve Fuat Köprülü Türkçe de “eli açık, cömert, yiğit “ anlamlarına gelen “akı” kelimesinin “ahi” şeklini aldığını ileri sürmüşlerdir. İlk Türkçe lügat olan Divan-ı Lügati’t-Türk’de “ahi” kelimesinin eli açık,cömert anlamına Gelen “akı” kelimesinden türediği kaydedilmiştir. “Akı “kelimesindeki “ k” harfinin “h” olarak telaffuz edilmesi ile ahi sözcüğü türemiştir. Bu teze karşı çıkanlar ise “ahi” kelimesinin Arapça “ kardeşim” anlamına geldiği ve kökeninin Arapça olduğu iddiasındadırlar. Her üç görüşe göre de olsa “Cömert, yiğit, eli açık,kardeş” anlamlarında kullanabiliriz. NASIL EĞİTİM GÖRDÜLER? OSMANLI’DA MESLEK EDİNDİRME TEŞKİLATI: AHİLİK Ahilik Teşkilatı 13. yy.da Anadolu’da, dericilikle uğraşan Ahi Evran tarafından kurulmuş esnaf ve sanatkarlar birliğine denir.Bu teşkilat çok uzun yıllar esnaf ve sanatkarlara rehberlik ederek çalışma ilkelerini belirlemiştir.Ahilikte önemli olan sadece bir sanat öğrenmek değil; ayrıca ahlaklı olmaktır. Güçlü bir sivil toplum örgütü olan Ahiliğin görevleri şunlardır: *Üye sayısını, malların kalitesini ve fiyatları belirlemek.Denetimden geçen mal damgalanır ve pazara ondan sonra sunulurdu. Bozuk mal çıkaran esnaf cezalandırılırdı. “Pabucu dama atıldı.” deyimi buradan kalmadır. Düşük kaliteli mallar da fakirlere dağıtılırdı. Güçlü bir sivil toplum örgütü olan Ahiliğin görevleri şunlardır: *Müşterilerinin haklarını korumak *Üretimi ihtiyaca göre belirlemek *Sanatkârlara sanat ahlakını yerleştirmek *Esnaf ile hükümetin ilişkilerini düzenlemek *Üyelerin zararlarını karşılamak ve kredi vermek AHİLİKTE: Usta-Kalfa-Çırak ilişkisi vardır.12-13 yaşındaki çocuk velisi tarafından yeteneklerine uygun bir sanat faaliyeti gösteren ustanın yanına çırak olarak verilirmiş. Ahilikte ustalık töreni özenle yapılır; tören sonunda usta adayının kendi iş yerini açabilmesi ve öğrendiği sanatıyla geçimini sağlaması için kendisine “destur” verilirdi. AHİLİK NASİHATI ( Ustanın Çırağına Nasihati ) • Harama bakma. • Haram yeme. • Haram içme. • Doğru , sabırlı , dayanıklı ol. • Yalan söyleme. • Büyüklerden önce söze başlama. • Kimseyi kandırma. • Kanaatkar ol. • Dünya malına tamah etme. • Yanlış ölçme , eksik tartma. • Kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini , hiddetli iken yumuşak davranmasını bil. • Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol.
