Slide 1

Genetigin kısa tarihçesi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1865 Genler özelikleri belirleyen faktörlerdir
1871 Nükleik asitlerin bulunusu (kimyasal anlamda)
1903 kromozomlar kalıtımın birimidir (ünitesi)
1910 Genler komozomda bulunur
1913 Kromozomlar genlerin doğrusal diziliminden oluşur
1927 Muytasyonlar genlerde meydana gelen fiziksel değişimlerdir
1931 Rekombinasyon Krosignover’lar ile oluşur
1944 DNA genetik materyaldir
1945 Bir gen bir proteini kodlar
1951 İlk protein sekansı
1953 DNA dable heliks
1958 DNA yarı tutucu olarak replike olur
1961 Genetik kod triplettir
1977 Ökaryotik genler kesintili (kodlayan ve kodlamayan)
parçalardan olusur
• 1977 DNA sekanslanabilir (dizini çıkartılabilir)
• 1995 İlk genom sekansı tamamlanmıştır
Mendel
• Mendel genin davranışını kısaca iki ana
katagoride ele almıştır,
• Gen “PARTİKÜLAT FAKTÖR” olareak
TANIMLANIR; karakterleri atadan döllere
değişmeden geçen özelikler olarak tanımlar.
(Particulate = özellik)
• Bir genin değişik alternatifleri vardır ve buna
“ALEL” denir.
Genetik materyalin dört özeliği
•
•
•
•
1) Kendini Eşleme (Replikasyon);
2) Bilgi depolama
3) Bu bilğiyi ifade etme
4) Mutasyonla çeşitlenme (varyasyon)
Genler DNA’dır
• Kalıtım’ın (Hereditiy) doğası, canlıların GENOM’u tarafından
belirlenir.
• Genom; uzun bir nükleik asit zinciridir ve bir organizmayı
oluşturacak tüm bilgileri içerir.
• Genom = Bilği (İnformasyon) olarak ifade edilir. Genomun kendisi
İfadede aktif rol oynamaz, daha çok uzun bir zincirden oluşan yapı
olarak görünür.
• Bu bilgi (genomda mevcut bulunan) Uygun ZAMAN, MEKAN ve
KOŞULLAR altında, organizma için gerekli protein ürünlerine
dönüştürülür.
• Genom; kalıtsal bilgini tamamını taşır, birden çok parça üzerinde
(kromozomlar) taşınabilir; fonksiyonel olarak her bir parçada ya da
bütünde GEN’lere bölünmüş olabilir
500 gen Mycoplasma
40 000 gen İnsan
• Gen = Nükleik asit (NA) dizilimi içerisinde protein (polipeptid) veya
rRNA yapmaya karşılık gelen NA dizilimidir.
Avery, MacLeod ve McCarty
• “ Sunulan kanıtlar, deoksiriboz tpinde bir nükleik asitin, Pneumoccus
Tip III’de transformasyon pernsibinin temel birimi olduğunu
desteklemektedir”.
• “bu tip nükleik asitlerin yalnız yapısal olarak önemli degil, aynı
zamanda pnömokok hücrelerinin karakteristik özeliklerini ve
biyokimyasal aktivitelerini saptamada da fonsiyonel” .
• Transformasyon maddesinin IIR hücreleri ile etkileşime girerek bir
dizi koordineli enzimatik reaksiyonlar sonucu, tip IIIS kapsül
polisakkaritin sentezien yol açtıgı öneriliyor.
• Transformasyokn faktörü bir kez geçtikten sonra daha sonraki
kuşaklarda da üretildigi gözleniyor.
• Sonuç: Transformasyon kalıtsaldır ve bu işlem genetik materyali
etkilemektedir.
Ek destekleyici çalışmalar
• Transformasyok çalışmalarına ek olarak Harriet Taylor
çalışmasında Avary deneyinde kullanılan R şusunu
sadece alıcı degil aynı zamanda verici oldugu
gösterilmektedir.
• Transformasyon çalışmaları daha sonra
–
–
–
–
Haemophilus influenza
Bacillus subtilis
Shigella paradysenteriae
Escherichia coli
• Antibiyotik drençliliği ve Besinsel özeliklerinde
transformasyon ile gerçekleşebilecegi kanıtlanmıştır.
Hershey-Chase Deneyi
• T2 fajının yaklaşık %50 Protein ve % 50 si
DNA içermekte
• Enfeksiyon fajın kuyrugunun bakteriye
yapışması ile başlıyor
• Yeni virüs partikülleri konukçu hücre
içerisinde üremekteydi
Transfeksiyon Çalışmaları
• Lizozim ile mumamele edilen bakteriden
– Sferoplast
– Protoplast
• Haline getirilen hücrelerin bulundugu ortama
Parçalanmış T2 partiküllerinin eklendiginde Yeni olgun
virüslerin oluşması virüsün enfeksiyon başlatması için
yeterli olmaktadır.
• G. Guthrie ve R. Sinsheimer saflastırdıkları ØX174
fajının tek iplikçikli halkasal DNA’sını (5386 bp) E. coli
protoplastına ilave etikklerinde transformasyonun
gerçekleştiğini göstermişlerdir.
• Sadece viral nükleik asiit kullanılarak yapılan
enfeksiyona TRANSFEKSİYON denilmektedir.
Ökaryotik hücrelerde Transfeksiyon
çalışmalrı
DNA’nın Ökaryotlarda Genetik materyal
• Dolaylı Destekler
• 1) Lokalizasyon (kompartmant) dolayısıyla Kromozomların
çekirdekte bulunması
• 2) Kromozomların genetik madde içerdiginin bilimesi ve Diploit ve
Haploit hücrelerde bulunan kromozom sayılarının birbirinin 2 katı
olması
• 3) Hapolid yada Diploit hüçrelerde Kromozom miktarı degişirken,
Protein miktarları aynı kalmakta Bak Tablo 11.2)
• Aksiyom Spektrumu (sayfa 229)
• Doğrudan Destekler
• 1) Rekombinant DNA teknolojisi ve Trasgenik ( gen aktarımlı)
hayvanlar
– Alameler arasında gen aktarımı: İnsülün, Beta-globin vb
RNA Genetik materyal
• Tütün Mozaik Virüsü
(TMV) çalışmaları
• Holmes ribgrass (HR)
çalışması (Şek. 11.8)
• RNA replikaz
• Revers Trascriptaz
DNA’nın yapısı