Türkiye`de Dışa Açık Sanayileşme ve İstihdam

V. Anadolu International Conference in Economics,
May 11-13, 2017, Eskişehir, Turkey.
Türkiye’de Dışa Açık Sanayileşme ve İstihdam
1
Seren Savacı , Dilek Seymen
2
Özet
Türkiye 1980 sonrasında ithal ikameci politikalardan dışa açık sanayileşme politikalarına yöneldi. Türkiye’nin
sermaye hareketlerine tam serbestlik tanıdığı 1989, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin tamamlandığı 1996 ve
IMF, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü’nün denetim ve gözetiminde iktisadi ve siyasi kurumlarını
neoliberal politikaların biçimlendirmesine bıraktığı 1998 yılları, ‘80 sonrasında önemli dönemeçlerdir.
Geleneksel uluslararası iktisat teorisine göre ekonomik liberalizasyon; artan ticaret, teknolojik değişim,
verimlilik artışları ve büyüme ile sonuçlanır. Kısa vadede belirli sektörlerde olumsuz istihdam etkileri görülebilir.
Uzun vadede kaynak dağılımında etkinlik, refahın ve istihdamın artmasına, gelir dağılımında eşitsizliğin
azalmasına yol açar. Gelişmekte olan ülkelerde ticaretin liberalizasyonunda öne çıkan noktalardan biri, ihracat
için üretim iç pazar için üretime göre daha emek-yoğun olacağından, istihdamda artış sağlanacağıdır. Ülkeler
emek-yoğun sektörlerde karşılaştırmalı üstünlüklerine dayanarak kaynak dağılımında etkinlik sağlar ve dinamik
büyüme süreci ile istihdam artışı gerçekleşir. Ayrıca, düşük vasıflı emek talebi, vasıflı emek talebine göre daha
fazla artacağından, düşük vasıflı işçilerin ücretlerinin vasıflı işçilere göre daha fazla artacağı ve böylece eşitsiz
gelir dağılımının azalacağı ileri sürülür. Bu çalışma Türkiye’nin dış ticaretinde liberalleşme sürecini, sektörlerin
ihracat ve ithalatındaki değişmelerden yola çıkarak incelemekte ve istihdam üzerinde beklenen etkilerin ortaya
çıkıp çıkmadığını araştırmaktadır. Çalışma, politika değişikliğinin sonucu olarak sektörlerin değişen paylarını ve
bu değişimlerin istihdamı nasıl etkilediğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Dışa Açık Sanayileşme, İstihdam
JEL Kodları: F13, F16
1
Corresponding Author. Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, TR, serensavaci@gmail.com
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, TR, dilek.seymen@deu.edu.tr
2