1. meşrutiyet - Aygunhoca.com
advertisement
ATATÜRK İLKE VE İNKILAP TARİHİ rrecep çetin 1. MEŞRUTİYET Meşrutiyet: Başında bir hükümdarın bulunduğu, parlamentosu ve anayasası olan sistemdir. Mithat Paşa ve arkadaşları tarafından hazırlanan Osmanlı Devletinin ilk anayasası, Kanuni Esasi ilan edildi. Böylece 23 Aralık 1876’da 1. Meşrutiyet ilan edilmiş oldu. Bu dönemin temel özelliği Osmanlı Devletinin Anayasal bir döneme girmiş olmasıdır. rrecep çetin Trablusgarp Savaşı İtalya siyasi birliği geç tamamlamıştır. Büyük devlet olmanın, ancak sömürge elde etmek olduğunu düşünen İtalya Trablusgarp’ı işgal etti. Aynı zamanda gelişen sanayileri için hammadde ve pazar olarak da burayı uygun bulmuşlardı. Trablusgarp onlara yakındı ve Osmanlı gibi güçsüz bir devletin elinde bulunuyordu. Mustafa Kemâl Paşa ve Enver Paşa Derne, Tobruk ve Bingazi’de İtalyanlarla başarılı savaşlar yaptılar. Bu sırada Balkan Savaşları başladı ve sonucunda 15 Ekim 1912’de Uşi Antlaşması Osmanlı Devleti ve İtalyanlar arasında imzalandı. Bu savaş Mustafa Kemâl’in subay olarak bulunduğu ilk savaştır. rrecep çetin I. Dünya Savaşının Nedenleri - - - İngiltere ile Almanya arasındaki ekonomik yarış Fransa 1871’de Almanlara yenilmiş ve zengin kömür yataklarının bulunduğu Alsas-Loren bölgesini Almanlara kaptırmıştı. Bu yenilginin acısını unutamıyordu. 1908’de gizlice Ruslarla görüşen İngilizler Balkanlarda Rusları serbest bırakmışlardı. Onların panistlavist politikaları bünyesinde pek çok azınlık bulunduran Avusturya-Macaristan’ı rahatsız ediyordu. Balkanlarda Rus çıkarlarını koruyan Sırbistan, Avusturya-Macaristan’daki soydaşlarının bulunduğu toprakları kendi topraklarına katmak istiyordu. rrecep çetin Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918 Maddeleri: - Boğazlar Anlaşma Devletlerine açılacak ve bu devletlerce işgal edilecekti. Osmanlı Devleti güvenliğin sağlanması için gerekli olan sayıdan fazla askerlerini hemen terhis edecekti Tüm ulaşım, haberleşme gereçlerini ve sistemlerini Anlaşma Devletlerinin dolaysız denetimine bırakacaktı. Tersanemize ve donanmamıza el konulacaktı. Anadolu dışındaki cephelerde savaşan askerlerimiz derhal teslim olacaklar. Anlaşma Devletleri istedikleri malzemeye el koyabilecek. Bazı doğu illerinde karışıklık çıkarsa buraları işgal edilecek. (Amaç: Ermenistan Devleti kurmak) Osmanlı Devleti savaşta aldığı esirleri hemen bırakacak. Ama düşmana esir düşen Türkler geri verilmeyecekti. rrecep çetin Milli Varlığa Düşman Cemiyetler 1- Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası 2- Kürt Teali Cemiyeti 3- Teali İslam Cemiyeti 4- İngiliz Muhipler Cemiyeti 5- Rumların Kurduğu Cemiyetler - Mavri Mira, Etniki Eterya Cemiyeti - Rum Pontus Cemiyeti 6- Ermenilerin Kurduğu Cemiyetler: Hınçak, Taşnak rrecep çetin Millî Cemiyetler 1-Trakya Paşaeli Cemiyeti 2-İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye 3-Kilikyalılar Cemiyeti 4-Reddi İlhak Cemiyeti 5-Şark Vilayetleri Müdafaa-ı Hukuk-ı Milliye 6-Trabzon Muhafaza-ı Hukuk-ı Milliye rrecep çetin Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919 Maddeleri: -Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. -Vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını, yine milletin azmi ve kararı kurtaracaktır. Amasya Tamimi, Anadolu’da yayımlanan ilk ulusal genelgedir. rrecep çetin Erzurum Kongresi 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 -Ulusal sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz. -Manda ve himaye kabul edilemez. (İlk kez mandacılığa karşı çıkmıştır.) -Kuvay-i Milliyeyi etkin, milli iradeyi egemen kılmak esastır. (İlk kez devlet anlayışı doğmuştur.) -İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getiremezse yeni bir hükümetin kurulması gereklidir. rrecep çetin Sivas Kongresi 4-11 Eylül 1919 -Erzurum Kongresi kararları genişletilerek kabul edildi. -Manda ve himaye kesin reddedildi. -Bütün millî cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirildi. -İnsancıl değerler esas olmak şartıyla Batının ekonomik ve teknik yardımları kabul edilebilir. rrecep çetin Misak-ı Millî (28 Ocak 1920) -Mondros Mütarekesi imzalandığı sıradaki sınırlarımız bölünmez bir bütündür. -Millî ve iktisadî gelişmemize engel olan kararlara karşıyız. -Arap ülkeleri ve Batı Trakya’nın durumunu halkın vereceği oy belirleyecektir. -Kars, Ardahan, Batum’un komşu ülkelerdeki müslümanlara uygulanan haklar kadar hak verilmelidir. -Güvenliği sağlanırsa Boğazlar uluslararası ticaret ve ulaşıma açılabilir. rrecep çetin TBMM’nin Açılması ve İlk Anayasa 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı. 20 Ocak 1921’de Türkiye Devletinin anayasası Teşkilat-ı Esasiye kabul edildi. rrecep çetin ERMENİ SORUNU VE SAVAŞ Ermeniler saldırılara devam ettiler. Burada XV. Kolordu komutanı Kazım KARABEKİR komutan olarak ilan edildi. 3 Aralık 1920’de Gümrü Ant. imzalandı. rrecep çetin I. İNÖNÜ ZAFERİ (6-10 Ocak 1921) iki büyük siyasi sonucu olmuştur. Londra Konferansı Ruslarla imzalanan Moskova Antlaşması rrecep çetin MOSKOVA ANTLAŞMASI Rus Devleti TBMM Hükümetini tanıdı. Sovyet Rusya ile yapılan bir antlaşma TBMM Hükümetinin diplomatik bir zaferidir, İlk defa büyük bir devlet “TBMM’ni ve onun kurduğu düzeni” tanımıştır. rrecep çetin Sakarya Meydan Muharebesi Bu zaferden sonra M.Kemal Paşaya Mareşallik ve gazilik unvanı verildi. Doğu sınırımız çizildi. rrecep çetin Fransa ile Ankara Antlaşması Fransızlar TBMM ile 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşmasını imzaladılar. Bugünkü Suriye sınırımız (Hatay ve İskenderun hariç) çizilmiş oldu. Fransa Anadolu işgalinde diğer dostlarından kopmuştur. rrecep çetin Büyük Taarruz ve Başkumandan Meydan Muhaberesi 30 ağustosta Dumlupınar’da düşman güçleri yenildi. İtilaf devletleri ateşkes önerisinde bulundular. rrecep çetin Mudanya Ateşkes Antlaşması 3-11 Ekim 1922 Büyük Taarruzun siyasi sonucudur. Kurtuluş Savaşının cephe boyutu kapanmıştır. Saltanatın Kaldırılması 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı. rrecep çetin Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz 1923 Katılan Devletler: İngiltere,Fransa,İtalya,Yunanistan,Yugoslavya, Romanya,Japonya,ABD,Rusya ve Bulgaristan. Maddeler: Sınırlar Güney sınırı Irak Musul Meselesi Batı sınırı Kapitülasyonlar Devlet Borçları Boğazlar Azınlıklar İstanbul’un Boşaltılması rrecep çetin Cumhuriyet’in İlanı 29 Ekim 1923 Devlet Başkanlığı Sorunu Çözülmüştür Kabine Sistemi Getirilmiştir Halifelik Kaldırılmıştır rrecep çetin Çok Partili Döneme Geçiş 9 Ağustos 1923’te Türk Devletinin İlk Siyasal Partisi Halk Fırkasını Kurdu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 1925’te Şeyh Sait İsyanı Çıktı 4 Mart 1925’te Takrir-i Sükun Kanunu Çıkarıldı rrecep çetin Hukuk’ta Laikliğe Geçiş Aşamaları Saltanat Kaldırıldı 1 Kasım 1922 Halifelik Kaldırıldı 3 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat 3 Mart 1924 rrecep çetin Medeni Kanunun Kabulu 17 Şubat 1926 Türk Kadınlarına 1930’da Belediye Seçimlerine Katılma Hakkı Tanındı 1934’te milletvekili Seçme ve Seçilme Hakkı Tanındı rrecep çetin Eğitim ve Kültür Alanında İnkılaplar Tevhid-i Tedrisat Kanunu Çıkarıldı 3 Mart 1924 Eğitim ve Öğretim Birleştirildi Eğitim Milli Eğitim Bakanlığına Bağlandı Harf İnkılabı 1 Kasım 1928 Türk Tarih Kurumu Kuruldu 1931 Türk Dil Kurumunun Kurulması 1932 rrecep çetin Toplumsal Yaşayışla İlgili İnkılaplar Kılık Kıyafet Değişikliği Tekke ve Zaviyeler Kapatıldı Takvim,Saat ve Ölçülerde Değişiklik Yapıldı Soyadı Kanunu Çıkarıldı 1934 rrecep çetin Ekonomik Alanda Gelişmeler 18 Şubat 1923’te İzmir’de Türkiye İktisat Kongresi Toplandı Kapitülasyonların Kapatılması rrecep çetin Tarım Alanında Gelişmeler 17 Şubat 1925’te Öşür Vergisi Kaldırıldı Köylüye Ucuz Kredi Sağlandı Tarım Kredi Kooperatifleri Kuruldu Yüksek Ziraat Enstitüsü Kuruldu 1933 rrecep çetin Ticaret Alanında Gelişmeler İş Bankası Kuruldu 1924 Kabotaj Kanunu Çıkarıldı 1 Temmuz 1926 rrecep çetin Sanayi Alanında Gelişmeler Teşvik-i Sanayi Kanunu Çıkarıldı Beş yıllık Kalkınma Planına Geçildi 1933 rrecep çetin Bayındırlık,Ulaştırma,Sağlık ve Tıp Alanında Gelişmeler Demir Yollarına Öncelik Tanındı 1939 Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Kuruldu Ankara’da Hıfzıssıhha Enstitüsü Kuruldu rrecep çetin Türkiye Cumhuriyeti’nin Dış Siyaseti Nüfus Mübadelesi Yabancı Okullar Sorunu Musul Sorunu Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Girişi Balkan Antantı 9 Şubat 1934 Sadabat Paktı Hatay Sorunu 1921 rrecep çetin Atatürk İlkeleri Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Halkçılık Laiklik Devletçilik İnkılapçılık rrecep çetin rrecep çetin
