DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI Düzenli Ordunun Kurulma Nedenleri Kuvayi Milliyenin işgalleri durduramaması ve çok büyük toprakların kaybedilmesi 2. Yurdun acilen kurtarılması gereği 3. Kuvayi Milliyecilerin hukuk devlet anlayışına aykırı hareket etmeleri 5. Kuvayı Milliyecilerin belli bir eğitim, disiplin ve düzenden yoksun olmaları 6. Kuvayı Milliyecilerin başlarına buyruk hareket etmeleri,belli bir otorite altına girmek istememeleri 7.TBMM’nin açılmasıyla kurulan yeni Türk Devleti’nin otoritesini kurması için düzenli orduya ihtiyaç duyması 1. İlk Adımlar -Düzenli Ordu kurulmadan önce Sivas Kongresinde Batı Cephesi Komutanlığı’na Ali Fuat Cebesoy atandı ve bölgedeki Kuvayi Milliye birlikleri onun emrine verildi. -Ancak Kuvayi Milliye birlikleri 22 Haziran’da başlayan Yunan taarruzunu durduramamıştır. - Ali Fuat Cebesoy Yunanlıların yığınak yaptığı Gediz Bölgesine merkezin izin vermemesine rağmen taarruz etmiştir.Bu başarısızlıktan sonra Ali Fuat Moskova’ya büyükelçi tayin edilmiştir. -Gediz Muharabelerinde Kuvayı Milliye birliklerinin taarruz gücüne ulaşmadığı anlaşılmış ve düzenli orduya geçiş hızlanmıştır. Düzenli Ordunun Kuruluşu Bu saydığımız nedenlerden ve gelişmelerden dolayı TBMM’nin emriyle Albay İsmet İnönü Batı cephesi komutanlığına atanmıştır. • 8 Kasım 1920 tarihinde Düzenli Ordu kurulmuş Batı bölgesindeki bütün askeri birlikler İsmet İnönü’nün emri altına alınmıştır. NOT: Düzenli ordu çatısı altına girmek istemeyip askerden kaçanları cezalandırmak amacıyla İstiklal Mahkemeleri kurulmuştur. NOT1: Düzenli orduya geçişin en önemli sonucu düşmana karşı direnişin daha etkili daha kuvvetli hale getirilmesidir. • TEPKİLER --Düzenli Ordu kurulunca bazı Kuvayi Milliye reisleri emir altına girmek istemedikleri için TBMM’ye isyan ettiler. --Bu reislerden en önemlileri Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe’dir. --Demirci Mehmet Efe ve Çerkez Ethem isyanları düzenli ordu tarafından bastırılmış ve düzenli ordunun otoritesi sağlanmıştır. NOT: Çerkez Ethem İsyanını fırsat bilen Yunanlılar İnönü Mevzilerine saldırmışlardır.1.İnönü Savaşına sebep olmuştur. BATI CEPHESİ 1.İNÖNÜN SAVAŞININ NEDENLERİ (6-10 Ocak 1921) Yunan ordusunun Çerkez Ethem İsyanından faydalanmak istemesi Sevr Antlaşması’nın TBMM’ne kabul ettirilmek istenmesi Yeni kurulan düzenli birlikler güçlenmeden yok edilmek istenmesi Ankara’yı alarak TBMM’yi dağıtmak Eskişehir gibi stratejik bir yeri ele geçirmek İngiltere yardımlarının devamını sağlamak A- I. İnönü Savaşı’nın Önemi ve Sonuçları (6-10 Ocak 1921) Düzenli ordunun Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı kazandığı ilk zaferdir. İsmet Paşa Albaylıktan Generalliğe terfi etti. Çerkez Ethem isyanı bu zaferden sonra bastırıldı. 20 Ocak 1921’de ilk anayasa ( Teşkilat-ı Esasiye) ilan edildi. 12 Mart 1921’de İstiklal Marşımız kabul edildi. Londra Konferansı’na zemin hazırladı .(21 Şubat 1921) Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı.(1 Mart 1921) Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. (16 Mart 1921) LONDRA KONFERANSI’NIN TOPLANMASININ AMAÇLARI Sevr Antlaşması’nı biraz daha yumuşatarak Türk milletine kakalamak 1.İnönü savaşında yenilen Yunan ordusuna zaman kazandırmak İstanbul heyeti ile TBMM heyeti arasında anlaşmazlık çıkartmak ve bundan faydalanmak KONFERANSA KATILAN DEVLETLER 1-İngiltere 2-İtalya 3-Fransa 4-Yunanistan 5-TBBM 6-İstanbul Hükümeti SORU: M.Kemal ATATÜRK konferanstan bir çözüm çıkmayacağını biliyordu.Buna rağmen Londra’ya neden heyet göndermiştir? 1-İşgallerin haksızlığını bütün dünyaya duyurmak 2-TBMM’nin barış yanlısı bir politika izlediğini göstermek 3-TBMM’ nin resmen tanınmasını sağlamak 4-TBMM’nin halkın gerçek temsilcisi olduğunu göstermek 5-Türk halkının bağımsızlık konusunda ne kadar kararlı olduğunu ortaya koymak a-) Londra Konferansı’nın Önemi ve Sonuçları (21 Şubat-12 Mart 1921) İtilaf Devletleri Sevr Antlaşmasını yumuşatarak T.B.M.M kabul ettirmek için konferansı toplamışlardır. İstanbul hükümeti adına Tevfik Paşa, T.B.M.M adına Bekir Sami Bey konferansa katılmıştır. NOT: Konferans esnasında Tevfik Paşa söz hakkını Bekir Sami Bey’e vermiştir.Böylece İtilaf Devletleri’nin oyunları suya düşmüştür. İtilaf Devletleri T.B.M.M’ni konferansa çağırmakla , T.B.M.M ’nin varlığını ilk kez hukuki olarak tanımıştır. İtilaf Devletleri Sevr Antlaşması’nda büyük çapta değişiklikler yapılması gerektiğini anlamışlardır. Yunan ordusu zaman kazanmıştır. Afganistan ile dostluk Antlaşması(AnkaraAnt.) Moskova’da Rusya ile diplomatik görüşmeler yapan TBMM heyeti ile Afgan heyeti arasında yapılmıştır. (1 Mart 1921) Bu antlaşma ile Türkiye Afganistan’a subay ve öğretmen göndermeyi kabul etmiştir. İki taraf birbirlerinin bağımsızlıklarını tanımıştır. NOT:TBMM’ ni tanıyan ilk müslüman devlet Afganistan’dır. MOSKOVA ANTLAŞMASI’NA ORTAM HAZIRLAYAN GELİŞMELER Güney cephesinde Fransızlara karşı başarılı olunması 1.İnönü Savaşı’nın kazanılması TBMM’nin İtilaflarca tanınması Doğu Cephesindeki Ermeni zaferinden sonra TBMM’nin Kafkaslarda güçlenmesi M.Kemal’in diplomatik çabaları RUSYA’NIN ANTLAŞMADAN ÇIKARLARI 1-Yeni rejimi (Kominizm) tanıtmayı hedefledi. 2-Güney sınırını Türkiye dostluğu ile güvenlik altına almayı 3-TBMM’yi batılı devletlerin yanından ayırmayı kendi yanına çekmeyi amaçlamıştır. 4-Müttefik bir Türkiye ile Bakü petrollerini güvence altına almayı hedeflemiştir. TBMM’nin ANTLAŞMADAN ÇIKARLARI 1- Kendisini yani yeni rejimini tanıtmak 2- Misak-ı Milliyi tanıtmak 3- Rusya’dan silah ve maddi destek almak 4- Doğu sınırına kesinlik kazandırmak Moskova Antlaşması’nın maddeleri ( 16 Mart 1921) İki taraftan birinin tanımadığı bir antlaşmayı diğer tarafta tanımayacak Osmanlı Dev. ile çarlık Rusya’sı arasında imzalanan antlaşmalar geçersiz olacak Sovyet Rusya Misak-ı Milliyi tanıyacak. Kapitülasyonlar kaldırılacaktır. Batum, Rus işgali altındaki Gürcistan’da kalacak diğer sınırlarda değişiklik olmayacaktır. Boğazların ticaret gemilerine açık kalması amacıyla Karadeniz’e kıyısı olan devletlerin katılacağı bir konferans toplanacaktır. MOSKOVA ANTLAŞMASI’NIN YORUMU 1- Sovyet Rusya ile TBMM birbirlerini karşılıklı olarak tanımışlardır. 2- Sevr Antlaşması Rusya tarafından ret edilmiştir. 3- Kapitülasyonların kaldırıldığını kabul eden ilk Avrupalı devlet Rusya olmuştur. 4-Batum, Rus işgali altındaki Gürcistan’a bırakılmıştır. Misak-ı Milliden ilk taviz verilmiştir. 5-Her iki tarafta rejim değişikliği olmuştur.Her iki taraf birbirlerinin rejimini kabul etmiştir. 6-Kurtuluş Savaşı’nda Rusya’nın desteği sağlanmıştır. 7-Boğazlar konusunda büyük devletler saf dışı bırakılmak istenmiştir. İSTİKLAL MARŞI’nın KABULÜ(12 MART 1921) ---Türk Kurtuluş Savaşı'nın en çetin döneminde, bir millî marşa duyulan gereksinmeyi göz önüne alan Milli Eğitim Bakanlığı, 1921yılında bunun için bir şiir yarışması düzenledi. Yarışmaya 724 şiir gönderildi. Kazanacak şiire para ödülü konduğu için başlangıçta Mehmet Akif katılmak istemedi. Ama Millî Eğitim bakanı Hamdullah Suphi'nin (TANRIÖVER) ısrarı üzerine, ödülsüz olmak şartıyla o da şiirini gönderdi. ---Yapılan seçim sonunda, Mehmet Akif'in 20 Şubat 1921'de yazdığı "Kahraman Ordumuza" ithafıyla şiir 12 Mart 1921 günü büyük çoğunlukla TBMM'nce İstiklâl Marşı olarak kabul edildi. B- II. İnönü Savaşı’nın Önemi (23 Mart-1 Nisan 1921) Batı Cephesi’nde Yunanlılara karşı kazanılan ikinci zaferdir. İtalya, bu zaferden sonra Antalya ve Muğla’dan çekilmeye başladılar. Fransızlar, anlaşmak için Ankara’ya temsilci gönderdiler. C- Kütahya-Eskişehir Savaşlarının Önemi ( 10-24 Temmuz 1921) Ordumuz İtilaf Devletleri’nden yardım alan Yunanlılar karşısında başarısız olarak Sakarya Irmağı’nın doğusuna kadar gerilemiştir. Böylece 1683 II.Viyana kuşatmasından itibaren devam eden geri çekilme Sakarya Irmağı’nın doğusuna kadar devam etmiştir. Bu yenilgiden sonra 5 Ağustos 1921’de M. Kemal’e başkomutanlık verildi. Ayrıca meclisin 3 aylığına tüm yetkileri M. Kemal’e verildi. M. Kemal ilk olarak Tekalif-i Milliye Emirlerini 8 Ağustos 1921’de ilan ederek Sakarya Savaşı için halktan yardım toplamıştır. Yenilgi sayılabilecek tek savaşımızdır. D-Sakarya Meydan Savaşı’nın Önemi (23 Ağustos-13 Eylül 1921) 1683 Viyana bozgunundan itibaren devam eden geri çekilme sona erdi. Karşı taarruza geçildi. T.B.M.M büyük bir zafer kazandı.Yunan ordusunun taarruz gücü kırıldı. Yunanlılar savunmaya geçti. T.B.M.M M. Kemal ’e Mareşallik ve Gazilik unvanı verdi. (19 Eylül 1921) Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması imzalandı. (13 Ekim 1921) Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalandı.(20 Ekim 1921) İtilaf Devletleri barış teklifinde bulundular. a-)Kars Antlaşması’nın Önemi ( 13 Ekim 1921) Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan ile yapılmıştır. Kars Antlaşması ile doğu sınırlarımız kesinlik kazanmıştır. b-).Ankara Antlaşması’nın Önemi (20 Ekim 1921) Hatay dışında Suriye sınırı çizildi. Fransa, Yeni Türk Devleti’ni resmen tanıdı. Fransızlar, Misak-ı Milliyi tanıyan ilk İtilaf Devleti oldular. E-Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi 26Ağus-18 Eylül 1922) Milli mücadelenin silahlı mücadelesi başarıya ulaştı. Yunan işgali sona erdi. Yunanlılar Ege Denizi’ne döküldü. Afyon,Uşak,Kütahya, Manisa, Balıkesir,Aydın,İzmir ve Bursa Yunan işgalinden kurtuldu. Malazgirt Savaşı Anadolu’nun kapılarını Türklere açmış, Miryakefalon Türk yurdu olduğunu belgelemiş, Başkomutanlık Meydan Muharebesi ise Anadolu’nun sonsuza kadar Türk yurdu olarak kalacağını ispatlamıştır F-Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın Önemi (11 Ekim 1922) Toplantıya İngiltere,Fransa ve İtalya katılmış, Yunanlılar bir gemide sonucu beklediler. Türkiye adına İsmet paşa katıldı. Türkiye ile Yunanistan arasındaki silahlı mücadele sona erdi. Yunanlılar 15 gün içerisinde Doğu Trakya’yı Meriç Irmağı’nın sol kıyısına kadar ,terk edecek. İstanbul ve Boğazlar T.B.M.M ‘ne bırakıldı. Böylece savaşmadan İstanbul , Boğazlar ve Doğu Trakya’yı kurtarmış olduk. Kurtuluş Savaşı’nın silahlı safhası bitmiş, diplomatik safhası başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin merkezi İstanbul T.B.M.M ’ne bırakılmakla, Osmanlı Devleti hukuken sona erdi.