EKSTREMİTE MUAYENESİ

KAS, EKSTREMİTE ve
İSKELET SİSTEMİ
MUAYENESİ
Sağlık SlaytArşivi:http://hastaneciyiz.blogspot.com
Dr. Faysal GÖK
SUNUM PLANI





KASLAR
İSKELET
EKLEMLER
EKSTREMİTELER
OMURGA
KAS, EKSTREMİTELER ve
İSKELET SİSTEMİ


Bu sistemlerin muayenesi diğer
sistemlerle birlikte değerlendirilir.
Muayenede 3 yöntem



İNSPEKSİYON
PALPASYON
KAS GÜCÜ VE HAREKET GENİŞLİĞİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
KASLAR
Kasların muayenesinde
kasların gucu
kasların kitlesi ve
kasların tonusu degerlendirilir
Bunlarda hastanın
yaşına
 Cinsine
 Yaşam alışkanlıklarına
 Beslenme durumuna göre değişiklik gösterir.
KASLAR

MUAYENE
Kas kitlesiİnspeksiyon-Palpasyon



Atrofi kas kitlesinde azalma (ikinci nöron ve periferik
sinir lezyonlarında)
Hipertrofi kas kitlesinin buyumesi (sporcularda)
psodohypertrofi primer kas hastalıklarında ve
metabolik kas hastalıklarında (gilikojen depo hastalıgı)
KASLAR

MUAYENE
Kas tonusuPalpasyon
Eklemlerin pasif hareketlerine karşın kasın gösterdigi direnc olarak tanımlanır

Hipotoni
Kas tonusunun azalması
Bazı metabolik ve degeneratif hastalıklarda
santral ve periferik sinir hastalıklarında görulur

Hipertoni

Kas tonusunun artması
Spastisite kas gruplarında pasif hareketlere baslangıcta direnme
fakat bir anda acılma

Rijidite kas tonusunun cok artması (bazal ganglion hastalıkları )
Fasikülasyon
KAS KUVVETİNİN
DERECELENDİRİLMESİ
Kas gucunun degerlendirilmesi Sistemik ve Simetrik yapılmalıdır






0 kasılma belirtisi yok
1 hafif kasılma belirtisi var eklem hareketi yok
2 yer cekimi ortadan kaldırıldıktan sonra tam
kas hareketi
3 yer cekimine karşı tam kas hareketi
4 orta derecede direnc ile birlikte yer cekimine
karşı tam kas hareketi
5 tam direnc ile birlikte yer cekimine karşı tam
kas hareketi
KAS GUCUNUN KAYPI






Parezi: Kuvvet kaybı
Monoparezi: Bir ekstremitedeki kuvvet
kaybı
Paraparezi: Her iki alt ekstremitedeki
Hemiparezi: Vücudun bir yarısındaki
Pleji: Tam kuvvet kaybı olarak
tanımlanır.
Kuadropleji: Dört ekstremitedeki kuvvet
kaybıdır.
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ





İskelet sistemi inspeksyonla asimetri ve
deformite yönunden degerlendirilir
fonksyon kaybı yonunden araştırılır
Travma hikayesi olan çocuklar inspeksiyon
sonrasında mutlaka palpe edilmelidir.
Palpasyonda lokal duyarlılık, krepitasyon ve şişlik
oluşabilir.
İnspeksiyonda hareket kısıtlılıgı saptanır
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ
KEMİKLERDE SIK KIRILMA

Kırıklar travma haricinde
kistlere, tümörlere veya sistemik bir hastalığa
bağlı oluşabilir.
Osteogenezis imperfekta
Hipofosfatazya
Fibröz displazi
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ
KEMİKLERDE BÜYÜME VE GENİŞLEME







Enfeksiyon
Periosteal kanama (Skorbüt)
Kemik kist ve tümörleri
Kallus formasyonu (Kırık sonrası)
A hipervitaminozu
Konjenital sifiliz
İnfantil kortikal hiperostosis
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ
KEMİK TÜMÖRLERİ



Patolojik kemik kırıklarına neden olabilir.
En sık görülen malign kemik tümörü
osteosarkomdur.
Benign kemik tümörü ise osteokondromdur.
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ
OSTEOMYELİT






Kemik dokusunun iltihabı demektir.
Genellikle stafilokoklara bağlı gelişir.
Uzun kemiklerin metafizinde oluşur.
Tbc, sifiliz gibi spesifik etkenlerlede gelişebilir.
Radyolojik bulgular 2-3 hafta sonra çıkar.
Komşu deride ödem, hiperemi, hassasiyet oluşur.
İSKELET YAPININ
DEGERLENDIRMESİ
SKORBÜT
 C vitamini eksikliğinde kemikler palpasyonla
ağrılıdır.
 Hasta ağrı nedeniyle kurbağavari, alt
ekstremiteler fleksiyonda sırtüstü yatar.
 Psödoparalizi: Ağrı nedeniyle bu hastalar
alt ekstremitelerini hareket ettirmezler.
EKLEMLER


Eklemler vücut hareketlerinin
yapılabilmesini sağlayan kemiklerin
bağlantı yerleridir.
Anatomik yapılarına göre
1. Sinoviyal Eklemler
2. Kartilaginöz eklemler
3. Fibröz eklemler
EKLEMLER
Eklemlerin muayenesi
simetrik karşılaştırmalı yapılmalıdır
1.
2.
3.
4.
5.
Hareket kısıtlılığı
Üzerlerinde şişlik
Kızarıklık
Hassasiyet
Fluktuasyon
EKLEMLER
Fonksiyonel




1.Evre: Fonksiyonel kusur yok,
2.Evre: Kendi işleri için yardımcı araç kullanır.
3.Evre: Giyinemez-Yıkanamaz
4.Evre: Yatalaktır-Tekerlekli sandalyededir.
EKLEMLER

Hipermobilite eklemlerde beklenenden
daha fazla harekete izin verme
durumudur.
1. Ehlers-Danlos send.
2. Marfan send.
3. Lowe send.
4. Primer hiperparatiroidi
5. Morquio send.
EKLEMLER
Hareket kısıtlılıgı
1. Mukopolisakkaridozlarda
2. Konjenital artrogripozis multipleks
3. Akondroplazi send.
4. Serebral palside
EKLEMLER

Eklemlerde ağrı birçok nedenle olabilir.






Üst solunum yolu enf. (Postenfeksiyöz)
Kollajen doku hastalıkları (JRA, ARA, SLE)
Parvovirüs enfeksiyonları
Allerjik reaksiyonlar
Hipermobilite send.
Ehler Danlos send
EKLEMLER
Ağrı muayenesi
pasif hareket veya
ekleme bastırılarak yapılır.




Grade 1: Muayenede ağrı-İstirahatte yok
Grade 2: Muayenede orta derecede ağrı
Grade 3: Muayenede şiddetli ağrı vardır.
Grade 4: Hekimin muayenesine izin vermeyecek
kadar şiddetli ağrı vardır.
EKLEMLER

Eklemlerde şişlik






Sıvı
Kan (Hemartroz: Travma-Hemofili sonucu)
Bursaların şişmesi
Artrit
Eklem şişliği olan hastanın eklem çevresi
günlük olarak ölçülmelidir.
Fluktasyon şişliğin önemli bir bulgusudur.
EKLEMLER
Artrit: Eklemin çeşitli nedenlere bağlı
inflamasyonudur.
Eklemde şişme
 Duyarlılık
 Lokal ısı artışı
 Hiperemi
 Hareket kısıtlılığı

EKLEMLER







ARTRİT
JRA (Gezici değil, küçük eklemleri)
Romatizmal ateş artriti (Gezici tiptedir)
Septik artrit (Genellikle monoartriküler)
Bağ dokusu hastalıkları (SLE, HSP, Serum
hst. Dermatomyozit, skleroderma)
Viral kökenli (EMN, Kızamık, Kabakulak)
Reiter send: Artrit, konjuktivit, üretrit
Nadiren Behçet hst, Sarkoidoz, Psöriazis
EKSTREMİTELER


İnspeksiyonla muayene başlar (Yürüyüş)
Palpasyonla




Nabazanlara
Lokal ısı artımına
Hassasiyete
Krepitasyona
EKSTREMİTELER





ANOMALİLER
Hemihipertrofi: Vücut yarısının diğer tarafa göre büyük
olmasıdır. (Nörofibromatozis, Russel-Silver Send.,
Wilms Tm.)
Polidaktili: Parmakların fazla sayıda olması
Makrodaktili: El veya ayakta bir veya daha fazla
parmağın diğerlerinden daha büyük olması (Maffucci
send, Konjenital lenfödem)
Brakiyodaktili: Parmakların normalden kısa olması
(Turner send, Psodohipoparatiroidizm)
Sindaktili: İki veya daha fazla parmağın deri veya kemik
düzeyinde yapışık olmasıdır. (Kraniyosinositoz)
EKSTREMİTELER




ANOMALİLER
Ameliya (Ektromelia): Ekstremitelerden
bir veya birkaçını doğuştan yokluğu
Fokomeliya: Ekstremitenin proksimal
segmentinin oluşmaması
Hemimeliya: Ekstremitenin distal
kısmını yokluğu
Mikromeliya: Ekstremitenin tamamının
veya bir kısmının normalden küçük
olmasıdır.
EKSTREMİTELER
ÜST EKSTREMİTE
OMUZ
 Her yöne geniş ölçülü hareket,
 Vücudun en geniş hareket yapan eklemi,
 Çıkıkları sık görülür.
 İnspeksiyonda; şişlik, deformite, kaslarında
fasikülasyon veya atrofiye bakılır.
 Diğer omuz eklemi ile kıyaslanarak eklem kapsülü
içinde efüzyon, önde kabarıklık, üzerinde hiperemi
yönunden degerlendirilir.
 Erb paralizisi:Yenidoğanda omuz hareketlerinin
olmaması
EKSTREMİTELER
ÜST EKSTREMİTE
DİRSEK







Nötral pozisyonunda ön kol ekstansiyondadır
Pronasyon, supinasyon ve fleksiyon yapar
Eklemde sıvı toplandığında olekranonun her iki
yanındaki çukurlar kaybolur.
Tenisçi dirseği: Lateral humeral epikondilit
Golfçü dirseği:Medial humeral epikondilit
Konjenital ankiloz: Nadir görülür, dirsek
hareketleri yoktur.
Kubitus valgus açıklığı dışa bakan, kubitus varus
açıklığı içe bakan açı oluşması (Trizomi 8, turner)
EKSTREMİTELER
ÜST EKSTREMİTE
ÖN KOL



Pronasyon ve supinasyon hareketi kontrol
edilmelidir.
Radius hipoplazisi-aplazisi diğer kemiklere göre
sık, bu hastalarda KVS ve Hematolojik sistem
incelenmelidir.
Radiyoulnar sinositozis: Nadirdir, ön kolun
pronasyon ve supinasyonu azalmıştır.
EKSTREMİTELER
ÜST EKSTREMİTE
EL BİLEĞİ



Nötral pozisyonda avuç içi aşağı bakmalıdır,
Dorsofleksiyon (ekstansiyon), Palmar
fleksiyon, Ulnar deviasyon, Radiyal deviasyon,
çepeçevre dödürme hareketleri yapar.
Volkmann Kontraktürü: İskemiye bağlı el bileği
ve parmaklarda fleksiyon kontraktürü
EKSTREMİTELER
ÜST EKSTREMİTE
EL ve PARMAKLAR
 Muayenede





Başparmak diğer parmak uçlarına değdirilir
Anahtar- kalem tutturulur
Düğme iliklettirilir.
Yumruk yaptırılıp açtırılır. (Fleks-Ekstan)
Parmaklar açtırılır birleştirilir. (Abduk-Adduk)
•Klinodaktili: 5. parmağın mediyal veya laterale
deviasyonudur. (Down Send)
•Kampodaktili: Konjenital parmakların kontraktürlü olması
•Araknodaktili: Parmakların ele oranla uzun olmasıdır.
EKSTREMİTELER
ALT EKSTREMİTE
KALÇA EKLEMİ


Vücudun ikinci büyük eklemidir.
Muayenesine hasta odaya girerken başlanır.
Çocuklarda topallama;








Travma
Snovyit
Artrit-Artralji
Dislokasyon
Kırık
Perthes Calve Leg hastalığı
Hematolojik-Onkolojik nedenler
Kollajen doku hastalıkları
EKSTREMİTELER
ALT EKSTREMİTE
KALÇA


Hareketleri:Fleksiyon, ekstansiyon, addüksiyon,
abduksiyon, rotasyon
DKÇ en sık rastlanan anomalisidir (Doğuştan)





Kız çocuklarda 8 kat fazla görülür.
Diz düzeyleri farklıdır.
Her iki ekstremite uzunluğu farklıdır.
Femura eksternal ve internal rotasyon yaptırılır.
Ortaloni-Barlov testi DKÇ için yapılır.
EKSTREMİTELER
ALT EKSTREMİTE
KALÇA
 Konjenital koksa valga: Femur kollumu ile
diyafizi arasındaki açının normalden
geniş olmasıdır.
 Konjenital koksa vara: Femur boynu ile
diyafizi arasındaki açının normalden
daha dar olmasıdır.
EKSTREMİTELER
ALT EKSTREMİTE
DİZ









Vücuttaki en büyük eklemdir.
Nötral pozisyonu tam ekstansiyonudur.
Hiperekstansiyonunda en fazla 5º hareket eder.
Daha fazla hareketine genu rekurvarum denir.
Muayeneye inspeksiyonla başlanır.
Hasta yürürken, otururken, yatarken gözlenir.
Eklemde sıvı toplandığında
patella yanındaki çukurlar düzleşir.
Sıvı fazla ise bombeleşme oluşur.
EKSTREMİTELER
ALT EKSTREMİTE
DİZ








Bulge muayenesi: Az miktardaki sıvının tespiti için
Patella kırıklarında palpasyonla kırık hattı farkedilir.
Med. Çapraz lig. Yıtılmasında dizin iç kısmında ağrı
Genu valgum: (> <) X bacak
Genu varum: (< >) O bacak
Osgood Schlatter Hst: Tuberositaz tibia iltihabı
Konj. Patella luksayonu
Konj. Patella yokluğu: Nail-patella send., Hiperosteıektazi
EKSTREMİTELER
AYAK BİLEĞİ ve AYAK






ALT EKSTREMİTE
İnspeksiyonla muayeneye başlanır.
Deformite, nodül, şişlik kontrol edilir.
Palpasyonla ayak bileği ön yüzü, aşil tendonu ve
topuk palpe edilir.
Sırt üstü yatan bir kimsenin ayağı 20º
dorsofleksiton, 50º plantar fleksiyon yapar.
Açılarda ağrı varsa eklemde patoloji vardır.
Bu bölgede artrit, burkulma, travma, ligament
lezyonlarında ağrı olur.
EKSTREMİTELER










ALT EKSTREMİTE
AYAK BİLEĞİ ve AYAK
Tibiada
psodoartrozu sık rastlanan anomalidir.
Konjenital yokluğu nadirdir
Ayak hareketleri
Supinasyon, inversiyon, eversiyon
Ayak anomalileri
konj. Anomaliler içerisinde en sık görülenidir.
En sık görüleni pes ekinovarus
pes planus-pes kavusda görülen
anomalilerdendir.
OMURGA








Omurga anomalilerine fizik muayeneden çok
radyolojik yöntemlerle tanı konulur.
Çocuklarda muayenesi-değerlendirilmesi zordur.
Yenidoğanda torasik ve servikal bölgede hafif
konveksite vardır.
Yürüme ile servikal ve lumbal konkavite oluşur.
Baş ve sakrum aynı hizadadır.
Omuzlar ve pelvisin heriki yanı aynı seviyededir.
Prosessus spinozuslar kalemle işaretlenir yandan
ve arkadan bakılarak deformite araştırılır.
Servikal, torakolomber ve sakral vertebra
hareketlerine bakılır.
OMURGA
Omurga Hareketlerinde
Kısıtlılık
 Ankilozan spondilit
 Tuberküloz spondiliti
 Disk hernileri
 Travmalar
 Tetanoz
 Vertebra osteomyeliti
 Peritonit
 Perinefritik apse
 Menenjit







Boyun Hareketlerinde
Kısıtlılık
Yandakilere ek olarak
Vertebra kırıkları
JRA
Tortikoliz
Retrofaringeal apse
Peritonsiller apse
Ekstrapiramidal
lezyonlar
OMURGA
Vertebra Anomalileri






Vertebral sinositoz: İki veya daha fazla vertebranın
birbirine yapışık olmasıdır.
Spina bifida: Vertebral arkusların birbiri ile
birleşmeyerek açık kalmasıdır.
Skolyoz: Omurganın lateral kavislenmesidir.
Kifoz: Torakal vertebraların normal konveksliğinin
artması, anteroposterior açının keskinleşmesidir.
Gibbus: Lokalize aşırı kifozdur.
Lumbar lordoz: Lumbal bölgedeki normal kıvrımın
dahada belirginleşmesidir.
Sağlık SlaytArşivi:http://hastaneciyiz.blogspot.com