Slayt 1 - WordPress.com

Sporun Uluslararası
Yapılanması
İçerik
• SPORUN ULUSLARARASI YAPILANMASI
• Spor Hukuku
• Piramit Yapılanma
• IOC
• Uluslar arası Federasyonlar
• Ulusal Olimpiyat Komiteleri
• Konfederasyonlar
• Ulusal Federasyonlar
• Sportif Kurallar
2
Sporun Uluslararası Yapılanması
• “Spor hukuku” var mıdır?
– Spor Kurumları tarafından yaratılmış kurallar
•
•
•
•
Oyun Kuralları (IFAB; Laws of the Game)
Teşkilat Kuralları (Olympic Charter, FIFA Statutes, TFF Statüsü)
Düzenleyici Kurallar (UEFA Disciplinary Regulations)
Yargı Kararları (CAS, FIFA Dispute Resolution Chamber)
– Siyasi Kurumlar tarafından yaratılmış kurallar
• Avrupa Adaleti Divanı Kararları (Walrave kararı, Bosman kararı)
• Avrupa Konseyi Raporları (Arnaut Raporu, Nice Deklarasyonu)
• Ulusal ve uluslararası düzenlemeler (GSGM Kanunu, Lisbon
Ant.)
3
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Spor “hukuku” diğer tüm hukuk dallarından farklı bir
yapılanmaya sahiptir.
– Dernek ve şirket tüzelkişiliklerine sahip kurumlar eliyle
yönetilmektedir. Bir sivil toplum hareketi niteliğindedir.
– Kurallarının büyük bir çoğunluğu bu dernek ve şirketler tarafından
konulmaktadır.
– Piramit bir yapılanma içinde teşkilatlanmaktadır.
– Kendi “yasaması”, “yürütmesi” ve “yargısı” mevcuttur.
– Ulusal olmaktan çok uluslararasıdır.
– Devlet müdahalesine karşı sportif refleksleri bulunmaktadır.
4
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Piramit Yapılanma
–
–
–
–
–
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)
Uluslararası Federasyonlar (ITF, FIFA, IAAF)
Ulusal Olimpiyat Komiteleri (NOCs; TMOK)
Konfederasyonlar (UEFA)
Ulusal Federasyonlar (TFF)
5
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Piramit yapılanma uyarınca bir üstte bulunan kuruluşun
genel düzenlemeleri altında bulunan kurumlar için
uyulması zorunlu birer kuraldır. Örn:
– Spor kurumlarının özerkliği (Olympic Charter)
– Her ulusal futbol federasyonun kendi bünyesi içinde bir disiplin
kurulu oluşturması zorunluluğu (FIFA Standard Statutes)
– Avrupa’da yer alan ve UEFA’ya üye diğer ülkeler arasında organize
edilecek özel futbol karşılaşmalarını sadece UEFA Müsabaka
Organizatörü lisansına sahip kişilerin yapabilmesi (UEFA Match
Agents Regulations)
6
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Uluslararası Olimpiyat Komitesi - (IOC):
– 1894 yılında Pierre de Coubertin tarafından kurulmuştur.
– Eski Yunan’da yapıldığı bilinen Olimpiyat Oyunları’nı canlandırmak
amacıyla kurulmuş bir örgüttür.
– Merkezi İsviçre’nin Lozan kentindedir.
– Olimpik Hareket olarak bilinen sportif hareketin en üst organı olup
sportif piramitin de en tepesinde bulunmaktadır.
– Olimpiyat oyunları IOC tarafından organize edilmektedir.
– “Sporun Anayasası” olarak kabul edilen Olimpik Şart IOC tarafından
yapılarak değiştirilmektedir. Olimpik bir spor olabilmek için bu
şartta belirtilen temel kriterlerin yerine getirilmesi şarttır.
– IOC, İsviçre hukuku uyarınca bir dernektir.
7
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Uluslararası Federasyonlar – (IFs) - (FIFA):
– Uluslararası federasyonlar IOC’ye bağlı olarak kendi spor dalları ile
ilgili uluslararası düzenlemeleri yapmakla yükümlüdürler. FIFA,
futbolun uluslararası federasyonudur.
– İsviçre’de tescilli bir dernek olan FIFA’nın genel merkezi de
İsviçre’nin Zürih kentindedir. Dünya futbolunun en üst kuruluşu
niteliğine sahip FIFA’nın üyeleri; ulusal federasyonlar ve ulusal
federasyonların bulundukları bölgelere oluşturulmuş olan futbol
konfederasyonlarıdır.
– FIFA’ya üye altı konfederasyon; UEFA (Avrupa), CONMEBOL
(Güney Amerika), AFC (Asya), CAF (Afrika), CONCACAF (Kuzey
ve Orta Amerika ve Karayipler), OFC (Okyanusya).
8
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Ulusal Olimpiyat Komiteleri – (NOCs) - (TMOK):
– Olimpik Şart uyarınca kendi ülkelerinde Olimpik Hareketin
geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla faaliyet göstermek üzere
kurulmuş örgütlerdir.
– IOC’ye üye toplam 203 ulusal olimpiyat komitesi bulunmaktadır.
– Bir Ulusal Olimpiyat Komitesi’nin bünyesinde en az beş adet ulusal
federasyon bulunmalıdır.
– TMOK 1908 yılında kurulmuş ve 1911 yılında IOC’ye üye olmuştur.
9
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Konfederasyonlar – (CONs) - (UEFA):
– Her spor dalının bir konfederasyonu bulunmamaktadır.
– Uluslararası federasyonlara bağlı olan konfederasyonlar kendi
coğrafi bölgelerinde faaliyet göstermekte ve düzenlemeler
yapmaktadırlar.
– FIFA’ya üye 6 konfederasyon bulunmaktadır.
– TFF olarak bağlı bulunduğumuz konfederasyon olan UEFA bir
dernek olup merkezi İsviçre’nin Nyon kentindedir ve kendisine üye
53 tane ulusal federasyon bulunmaktadır.
10
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Ulusal Federasyonlar (NAs) – (TFF):
– Sportif faaliyetleri belli bir ülke sınırları dahilinde yürütmekle ulusal
federasyonlar görevlidir.
– Ulusal federasyonlar sportif piramidin en alt basamağında yer alırlar.
– Kendi spor dalları ile ilgili olarak uluslararası federasyonlarına ve
varsa bölgesel konfederasyonlarına üye olarak faaliyet gösterirler ve
bu kurumların müsabakalarında yer alırlar.
– Ulusal düzeyde Olimpik Şart’ın öngördüğü ölçüde özerkliğe sahip
olmaları beklenmektedir.
– Türkiye’de futbolun ulusal federasyonu Türkiye Futbol
Federasyonu’dur.
11
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Türkiye Futbol Federasyonu (TFF):
– 1923 yılında Yusuf Ziya Öniş başkanlığında “Futbol Heyet-i
Müttehidesi” ismiyle kurulmuş ve aynı yıl FIFA’nın 26. üyesi
olmuştur.
– Birçok farklı yapılanma modeli içinde en sonunda 1992 yılında
çıkarılan 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanun ile bugünkü özerk yapısına kavuşmuştur.
– 1992 yılından bu yana 3813 sayılı Kanun birçok değişikliğe uğramış
ve en sonunda 4 Aralık 2007 yılında yürürlüğe giren değişikliklerle
Spordan Sorumlu Devlet Bakanlığı’nın denetim ve gözetim yetkisi
de kaldırılmıştır.
12
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Türkiye Futbol Federasyonu (TFF):
– 3813 sayılı Kanun uyarınca TFF’nin hukuki merkezi Ankara’da
bulunmaktadır ancak fiilen birimler faaliyetlerini İstanbul’da
sürdürmektedir.
– 3 Haziran 2008 tarihinde TFF Genel Kurulu’nda kabul edilen TFF
Statüsü ile TFF yeni bir döneme adım atmaktadır. Bu Statü’nün
birçok hükmünün 3813 sayılı Kanun’a aykırı olmasından dolayı TFF
Statüsü halen yürürlüğe girmemiştir.
– Türkiye Futbol Federasyonu, FIFA’ya üye ülkeler arasında Kanun ile
kurulmuş tek ulusal federasyondur.
13
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Sportif Kurallar
– Sportif kuralların en temelinde oyun kuralları bulunmaktadır. Spor
kurallarının kodifikasyonu ile spor birçok farklı coğrafyada aynı
kurallarla yapılır hale gelmiş ve bir uluslararası spor
yapılanmasından bahsedilir olmuştur.
– Oyun kuralları Uluslararası Federasyonlar veya bunlar tarafından
öngörülmüş kurumlar tarafından düzenlenmekte ve
değiştirilmektedir.
– Futbol özelinde oyun kurallarını yapma ve değiştirme yetkisi IFAB
adı verilen özel bir kuruldadır.
– Bu kurul tarafından hazırlanan Oyun Kuralları FIFA tarafından
onaylanır.
14
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Teşkilat Kuralları
– Sportif kurumların kuruluş metinleridir.
– Diğer sportif kurumlarla olan ilişkileri belirleyen ve ilgili örgütün
yapısını açıklayan maddeler bütünüdür.
– FIFA’nın Statüsü, UEFA’nın Statüsü, TFF’nin Kuruluş Kanunu
(3813) veya IOC’nin Olimpik Şartı teşkilat kurallarına birer örnek
teşkil etmektedir.
– Piramit yapılanma içindeki bir üst kurumun “olmazsa olmaz”
hükümleri teşkilar kuralları içinde yer alır ve bir alta kademede
bulunan kurum için bağlayıcı niteliktedir.
15
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Düzenleyici Kurallar
– Lex Sportiva adıyla anılmaya başlayan Spor Hukuku’nun temel
metinleridir.
– Spor kurumları tarafından düzenlenmekte ve ilgili spor dalına ilişkin
kurallardan oluşmaktadır.
•
•
•
•
UEFA Disiplin Talimatı
FIFA Futbolcu Temsilcisi Talimatı
FIFA Transfer Talimatı
TFF Müsabaka Talimatı
– Devletler tarafından konulmuş olan düzenlemeler ile bu kurallar
arasından sıklıkla çatışmalar meydana gelmektedir.
16
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Yargı Kararları
– Anglo-Sakson hukuk anlayışının Spor Hukukuna yansıması
neticesinde Spor Yargı Kurulları tarafından verilen kararlar ve
bunların gerekçeleri bugün birer kural olarak kabul edilmektedir.
• Haksız fesih tazminatının hesaplanma yöntemi (Webster kararı)
• Kulüplerin taraftarlar tarafından çıkan olaylardaki sorumluluğunun
sınırları (PSV Eindhoven kararı)
– 1983 yılında IOC tarafından “Dünya Sporunun Üst Mahkemesi”
sıfatıyla kurulmuş CAS (Spor Tahkim Mahkemesi) tarafından verilen
kararlar bugün uluslararası ve ulusal federasyonlar açısından birçok
yönden bağlayıcı nitelik taşımaktadır.
17
Sporun Uluslararası Yapılanması
• Siyasi kurumlar tarafından konulan kurallar ve bu kurumlar
tarafından kurulan yargı mercileri tarafından verilen
kararlar da bugün spor hukukunun temel metinleri arasında
sayılmaktadır.
• 1974 yılında verilmiş olan Walrave kararı ile spor Avrupa
Birliği hukukunun konusuna girmiştir.
• 1995 yılında verilen Bosman kararı ile sportif düzenlemeler
birçok açıdan değiştirilmek zorunda kalmıştır.
• Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan
raporlar da spor kurumları tarafından dikkate alınmakta ve
düzenlemeler içinde benimsenmektedir.
18
Teşekkürler
Av. Talat Emre Koçak
19