Slayt 1 - bucaanadolu2

HAZIRLAYAN
MİNE HATİPOĞLU
İÇİNDEKİLER
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
AMAÇLAR
KAZANDIRILACAK 21.YÜZYIL BECERİLERİ
TEMEL SORU
KİM BULMUŞ?
KAÇ ÇEŞİT?
NÜKLEİK ASİTLERİN YAPISI
DNA –RNA YAPISAL FARKLILIKLARI
DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT
DNA
DNA’nın Eşlenmesi
(Replikasyon)
DNAnın GÖREVLERİ
(RNA)RİBONÜKLEİK ASİT
mRNA (Elçi RNA)
tRNA (Taşıyıcı RNA)
rRNA (Ribozomal RNA)
TEŞEKKÜR
AMAÇLAR
• Öğrencilerin kendi bilgilerini kullanarak farklı yollarla çözüm
üretmelerini sağlamak.
• Araştırma isteklerini ortaya çıkarmak.
• Sorumluluk alarak engelleri aşabileceklerinin farkına varmalarını
sağlamak.
• İletişim ve etkileşim ile öğrenmelerini kolaylaştırmak.
• Yaratıcı düşünme becerilerini ortaya çıkarmak.
KAZANDIRILMAK İSTENEN 21.YÜZYIL
BECERİLERİ
• Problem çözmek ve soruları yanıtlamak üzere bilgiyi sınırlandırmak,
çözümlemek ve birleştirmek,
• Ortak bir amaca ulaşabilmek için gerekli çabayı gösterecek şekilde
esnek ve istekli olmak ve takım çalışması yapabilmek,
• Problemlerin çözümüne yönelik olarak; bilgiye yeterli ve etkili
düzeyde
ulaşmak,
bilgiyi
eleştirel
ve
yeterli
düzeyde
değerlendirmek, doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanmak,
• Bilgiyi araştırmak, düzenlemek, değerlendirmek ve paylaşmak üzere
teknolojiyi araç olarak kullanmak, ve bilginin erişimine ve
kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa
sahip olmak,
Anne babamıza benzerliğimiz
nereden gelmektedir?
KİM BULDU?
•
Bu moleküller ilk defa Friderich
Miescher tarafından balık spermi ve
akyuvar çekirdeğinde tespit edilmiştir.
• En çok çekirdekte bulundukları için
nükleik asitler(çekirdek asitleri) diye
isimlendirilmiştir.
KAÇ ÇEŞİT?
 Asidik özelliğe sahiptirler. Hücre yönetiminden sorumludurlar.
 DNA ve RNA olmak üzere 2 tiptir.
 Bunlar
hücrenin
 Nükleotitlerden
polinükleotidtir.
en
oluşmuştur.
büyük
Onun
için
dev
DNA ve
moleküllerdir.
RNA birer
NÜKLEOTİD YAPISI
Nükleotid denilen birimlerden
meydana gelmişlerdir.
Nükleotid;
 Fosfat(H3PO4),
 5 C lu şeker
 Azotlu organik bazdan oluşur.
Nükleotidler isimlerini taşıdıkları
organik baza göre alırlar.
DNA-RNA YAPISAL FARKLILIKLARI
NÜKLEİK
ASİT
DNA
RNA
PENTOZ
(5 C’LU
ŞEKER)
DEOKSİRİBOZ
RİBOZ
N’LU ORGANİK BAZ
FOSFORİK
ASİT
PÜRİN
PRİMİDİN
ADENİN
GUANİN
CİTOZİN
TİMİN
H3PO4
ADENİN
GUANİN
CİTOZİN
URASİL
H3PO4
1) DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT(DNA)
•
Çift
•
Deoksiriboz şekeri bulunur.
•
Nükleotitleri A,T,G,S’dir.
zincirlidir ve
yapıdadır.
sarmal
•
Adenin sayısı Timin sayısına,
Guanin sayısı Sitozin sayısına
eşittir.
•
Adenin ile Timin arasında iki,
Guanin ile Sitozin arasında ise üç
tane zayıf hidrojen bağı vardır.
DNA
• Kendini tek taraflı olarak eşleyebilir.
• Genlerdeki değişmeye mutasyon denir.
• Mitokondri, kloroplast, çekirdek,
çekirdek yoksa sitoplazmada bulunabilir.
Ancak kloroplast ve mitokondrideki
DNA’lar kalıtım materyali sayılmazlar,
bunlar eşlenirken çekirdek DNA’sına
bağımlıdırlar.
• DNA tabiatta kendini eşleyerek
benzerini yapabilen tek moleküldür.
• DNA sentezi sırasında açığa çıkan su
sayısı (n;nükleotit sayısı olmak üzere)
3n-2 tanedir.
DNA’nın Eşlenmesi
(Replikasyon)
• DNA kendini yarı korunumlu
olarak eşler.
• Bu olaylar hücre bölünmesinin
interfaz safhasında meydana
gelir.
• Replikasyonda görev alan
enzim DNA polimeraz enzimidir.
• DNA’nın kendini bu şekilde yarı
korunumlu olarak eşlemesine
seminkonservatif eşlenme denir.
DNA REPLİKASYONU
• Bir hücrede DNA’nın eşlenmeye
başlaması hücrenin mutlaka
bölüneceği anlamına gelir.
• Eğer DNA bir ucundan değil de
orta kısımlarından açılırsa protein
sentezi için şifre verecek
demektir.
DNA’nın Görevleri
•Bölünme ile oluşan DNA’lar aynı
genetik bilgiyi taşır,hücre sayısı
artar,canlılarda büyüme ve üreme
olur, üremeyle karakterler yavrulara
aktarılır.
• DNA’nın görevi canlılar arasındaki
çeşitliliği sağlamak ,hücreyi yönetmek
,replikasyon ile canlılarda büyüme ve
kalıtsal karakterlerin aktarılmasını
sağlamak,trankripsiyon ile de RNA
sentezini yapmaktır
(RNA) RİBONÜKLEİK ASİT
• Tek zincirlidir.
• Riboz şekeri bulunur.
• Nükleotitleri A,U,G,S’dir.
• Kendini eşleyemez.DNA’dan
sentezlenir.
•Mitokondri,kloroplast,çekirdek
ve sitoplazmada bulunabilir.
RNA
• 3 çeşittir ve hepsi de protein
sentezinde görevlidir.çekirdekte
üretilir ve tekrar tekrar
kullanılabilirler.
• Riboz şekeri bulunduran Adenin
nükleotidi RNA’dan başka
ATP,NAD,NADP ve FAD gibi
moleküllerinde bulunur.
• Bazı virüslerde sadece RNA
bulunduğu için bunlarda RNA kalıtsal
görevi üstlenmiştir,yani kendini
eşleyebilir.
RNA
• RNA’nın yapısında protein
yoktur.
• RNA’ların DNA üzerinden
sentezine transkripsiyon
(yazılma) denir.
• Bu olay DNA’nın tek
zincirinden olur.
• Bu olayda görevli enzim
RNA polimeraz enzimidir.
• RNA’ya şifre veren DNA
parçasına gen denir.
mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA)
• DNA’dan aldığı bilgiyi ribozoma taşır.
• Ribozom birimlerini aktifleştirir ve
protein sentezine kalıplık yapar.
• Her protein çeşidi için ayrı bir mRNA
sentezlenir.
• Bir mRNA aynı proteinin sentezinde
çok defa kullanılabilir.
• Yeterli protein sentezlendikten sonra
mRNA yıkılır.
• mRNA düz bir zincir biçiminde olup
hücredeki RNA’ların en az oranda
bulunanıdır.
mRNA (Elçi RNA = Mesajcı RNA)
• mRNA’ daki üçlü nükleotit
grubuna kodon denir.
• Her kodon bir tRNA ve bir
aminoasiti belirler.
• 43=64 çeşit kodon
vardır.Bunlardan biri başlama
kodonu (AUG);
üç tanesi de (UAG-UGA-UAA) bitiş
kodonudur.
Bitiş kodonlarının aminoasiti
yoktur.
tRNA (Taşıyıcı RNA)
• Sitoplazmadaki aminoasitleri mRNA’
daki şifreye göre ribozoma götürür.
• tRNA’ daki üçlü nükleotit grubuna
antikodon denir.Maksimum 64 çeşit
antikodon olması gerekirken 61 çeşit
antikodon vardır.Bunun sebebi ise
bitiş kodonlarının aminoasitlerinin
olmamasıdır.
• Düz zincirli değildir.Belli bölgelerinde
çiftler oluşmuştur.
rRNA (Ribozomal RNA)
• Proteinlerle birlikte ribozomun
yapısını oluşturur.
• Düz zincirlidir.
• Hücredeki RNA’ların çoğu
rRNA’dır.