Sentinel lenf nodu tümörün ilk metastaz yaptığı lenf noduna denir. Bekçi lenf nodu da denir. Ameliyat başlamadan önce meme başının çevresine metilen mavisi enjekte edilir. Bu boya sayesinde lenfatik yol tespit edilir. Bu yoldan sentinel lenf noduna ulaşılır. Tabi bunlar ameliyat esnasında olur. Biyopsi alınıp patolojiye gönderilir. FİBROKİSTİK HASTALIK FİBROADENOM DOÇ.DR. ZAFER KILBAŞ Koyu yazılanları okudu. Renkli olanları vurguladı. Bazı yerleri atladı. Kolay gele. Benign meme hastalıkları sınıflandırılması Non-proliferatif meme lezyonları (%70)>>> meme kanserine dönüşmezler. Genelde çıkarılmazlar Kistler ve apokrin metaplazi Duktal ektazi Kalsifikasyon Fibroadenom Atipi içermeyen proliferatif meme lezyonları>>> yakın takip yapılır ya da hastanın durumuna göre çıkartılır. Sklerozan adenozis Radyal skar ve kompleks sklerozan lezyonlar Duktal epitelyal hiperplazi İntraduktal papillomlar Atipik proliferatif lezyonlar>>> izleme önerilmez. Direkt çıkarılmalı. Atipik lobüler hiperplazi Atipik duktal hiperplazi FİBROKİSTİK HASTALIK Siklik hormonal stimülasyona meme dokusunun cevap vermesiyle oluşur. Bu sebeple fibrokistik değişiklik olarak da adlandırılır. Kadınların %60’ında mevcuttur. Sıklıkla 30-40 yaş arası görülür. Hastalar genelde ağrı şikayetiyle gelir FİBROKİSTİK HASTALIK Fibrokistik değişiklikler; Sınırları keskin olmayan, lastik kıvamında nodülarite Makro veya mikrokistler, fibrozis, adenozis, duktal epitel hiperplazi ve lenfositik infiltrasyonlar En sık şikayet meme ağrısı (genelde bilateral, iyi lokalize edilemeyen, kola ve omuza yayılabilen) Meme başında akıntı (yeşilimsi, gri ya da kahverengi) Şikayetler menopoza kadar devam eder Fibrokistik hastalığın özellikleri Sıklıkla selim seyirldir. Fakat duktus epitelinde atipik hiperplazi (fibrokistik hastaların %5’inde vardır) varsa kanser riski artar. Genellikle tedavi gerektirmez Sadece makrokist varlığında kist içeriği aspire edilebilir; eğer aspirat berraksa veya yeşilimsi gri renkli ise sitopatolojik incelemeye gönderilmesi gerekmez. Ama aspirat kanlı ise ileri evaluasyon önerilir. FİBROADENOM Özellikle 15-30 yaş arasında görülür. Memenin en sık görülen benign tümörüdür. Hem epitel hem de stromal elemanlar içerirler. Lobüler hiperplazi ve distorsiyon sonucu gelişir. %10-15 multipl fibroadenomlar bulunur. Genellikle 2-3 cm çapında, iyi sınırlı, lastik kıvamında, mobil, ağrısız kitlelerdir. Fibroadenomlar premalign lezyonlar değildir. Nadiren lobüler neoplazi görüldüğü bildirilmiştir. Kalın iğne biyopsisi (core biyopsi) ve USG ile tanı konulur. Genç hastalarda 3 cm. büyüklüğüne kadar olan adenomlar izlenebilir. Yaşlı hastalarda ise eksizyon uygundur. Lezyonun benin olma ihtimali azdır genelde. Geçti bu başlığı 17’ye atla Meme ağrısı sürekli hassasiyet, keskin yanma ya da meme dokularınızda sertleşme olarak tanımlanabilir. Ağrı sürekli ya da sadece zaman zaman meydana gelebilir. Bazı kadınlar ayda beş günden fazla devam eden şiddetli meme ağrısı yaşarlar. Şiddetli ağrı adet döngüsü süresince bile devam edebilir. Menopoz sonrasındaki kadınlar da, bazen meme ağrısı yaşarlar ama; belirtiler gençlerde, menopoz öncesi ve menopoz sürecindeki kadınlarda daha yaygındır. Meme ağrısı çoğu zaman kanser olmayan meme rahatsızlığının belirtisidir; ve seyrek olarak meme kanserini işaret eder. Yine de, menopozun ardından kaybolmayan ya da menopozun ardından devam eden, açıklanmayan meme ağrısının değerlendirilmesi gerekir. BELİRTİLER Meme ağrısının çoğunluğu adet döngüsüne bağlı ya da adet döngüsünden bağımsız (periyodik ya da periyodik olmayan) olarak sınıflandırılır. Her iki türün de farklı özellikleri vardır Meme ağrısının özellikleri Bu slaytta durdu. Periyodik meme ağrısı Periyodik olmayan meme ağrısı •Açık bir şekilde adet döngüsüyle bağlantılıdır. •‘Hafif, şiddetli ya da acıyan’ olarak tanımlanır. •Çoğunlukla memede şişme ya da yumru eşliğinde olur. •Genellikle her iki memeyi de etkiler, özellikle üst ve dış bölümlerde ortaya çıkar ve koltuk altına vurur. •Adetin başlangıcına kadar olan iki haftada yoğunlaşır, daha sonra hafifler. •Genellikle 20 ve 30’larındaki menopoz öncesi kadınlarla 40’larındaki menopoz sürecindeki kadınları etkiler. •Adet döngüsüyle bağlantılı değildir. •Kasılmış, yakıcı ya da iltihaplı olarak tanımlanır. •Sürekli ya da aralıklıdır. •Genellikle tek memeyi belli bölgesinde etkiler ama dağınık şekilde tüm memeye yayılabilir. •Genellikle menopoz sonrası kadınları etkiler. Meme ağrısının özgün bir ilacı yok. Kafein ağrıyı artırırmış. Maddeleri okumadı. Ağrının şiddeti önemli. Şiddetliyse ilaç reçete edilirmiş 40’a atla Doktora ne zaman başvurmalı ? Birkaç haftadan fazla devam eden meme ağrısı varsa Ağrı memenin belli bir bölgesine özgüyse Ağrı zaman içerisinde şiddetleniyorsa Günlük aktiviteleri etkiliyorsa Meme kanserinin yaygın belirtisi olmamakla birlikte, belli bölgeye özgü meme ağrısı, kadınların küçük bir oranında meme kanseriyle bağlantılıdır. SEBEPLERİ Hormonlar: Periyodik meme ağrısı çoğunlukla hamilelik ya da menopozla azalır. Anatomik faktörler: Periyodik olmayan, yani adetten bağımsız olarak ortaya çıkan meme ağrısının nedenleri meme kistleri, meme yaraları, meme ameliyatı öncesi ya da memede bulunan diğer faktörlerin başlattığı hormonal ağrılar olmaktan çok, anatomiktir. Periyodik olmayan meme ağrısı, göğüs kafesi, kaslar, eklemler ya da kalp gibi meme dışından gelebilir ve memeye vurur. Yağ asidi dengesizliği: Hücre içindeki yağ asitlerinin dengesizliği, dolaşımdaki hormonlara karşı meme dokularının duyarlılığını etkileyebilir. İlaç kullanımı: Meme hassasiyeti, östrojen ve progesteron hormon terapisinin muhtemel yan etkisidir, bu da bazı kadınların menopoz sonrasında neden hala meme ağrısı çektiğini açıklar. Ayrıca meme ağrısıyla fluoksetin ve sertralin gibi selektif serotonin geri alım inhibitörleri de dahil reçeteli antidepresanlarla bağlantılıdır… Meme büyüklüğü: Büyük göğüslü kadınlar periyodik olmayan meme ağrıları yaşayabilirler. Bu türdeki meme rahatsızlığı genellikle boyun, omuz ve sırt ağrısı eşliğindedir. Bazı çalışmalar, meme küçültme ameliyatıyla bu belirtilerin azaldığını göstermiştir.. ANAMNEZ Ağrının süresi ? 10 üzerinden değerlendirmek üzere, yaşanan ağrının şiddeti ? Ağrı bir mi yoksa her iki göğüste de mi ? En son mamografi ? Memede yumru, sertleşmiş bölge ya da meme ucu akıntısı gibi başka belirtiler? Kızarıklık vs gibi ağrıya eşlik eden cilt değişiklikleri ? Özgeçmiş ? Soygeçmiş ? FİZİK MUAYENE • Memedeki değişiklikler kontrol edilir, koltuk altındaki ve boynun alt kısmındaki lenf bezleri gözle ve elle incelenir. • Herhangi bir anomali tespit edilmemiş riskli yaş grubunda bulunmayan genç hasta için soygeçmiş ve özgeçmiş de özellik arz etmiyorsa ek bir teste ihtiyaç duyulmaz. TESTLER MAMOGRAFİ Bir meme yumrusu, meme dokusunda alışılmadık sertleşme ya da ağrının odaklandığı bir bölge belirlenirse, meme dokuları için yapılan X ışını (röntgen) olan mamografi çektirilmesi gerekir. Meme dokusu normal olsa bile, eğer hasta 30 yaşında ya da daha büyükse ve meme ağrısı yeni başlamışsa, teşhis için mamografi tavsiye edilebilir. Teşhis mamografisi, memedeki şüpheli alana odaklanır ve elle hissetmek için çok küçük olan lezyonları çifte kontrol için yapılır ULTRASON Ultrasonda memeninin görüntülerini çıkarmak için ses dalgaları kullanılır ve çoğunlukla mamografiyle birlikte yapılır. Mamografi normal olsa bile, ağrının odaklandığı yeri değerlendirmek için ultrason istenir. MEME BİYOPSİSİ Şüpheli meme kitleleri, sert bölgeler ya da görüntüleme testlerinde şüpheli alanlar, Teşhis için biyopsi gerektirebilir. Bir biyopsi sırasında, radyolog şüpheli alandaki meme dokularından küçük bir örnek alarak mikroskobik analize gönderir. Biyopsi teknikleri İnce iğne aspirasyon biopsisi (İİAB) Tru-cut biopsi (Core) Stereotaktik USG rehberliğinde Vakum yardımlı biopsi (Mammotome®) Gelişmiş meme biopsi cihazı (ABBI) Stereotaktik açık biopsi Açık biopsi TEDAVİ Çoğunlukla meme ağrısı birkaç ay içerisinde kendiliğinden kaybolur. Meme ağrısının tedavisinde tavsiyeler: Altta yatan sebebi ya da ağrıyı kötüleştiren faktörler ortadan kaldırılmalı. Bu, daha fazla destek sağlayan sutyen giymek gibi basit düzenlemelerle, doğum kontrol yöntemlerini değiştirmek gibi önemli değişiklikler olabilir. NSAİİ kullanılabilir. İlaç, periyodik olmayan meme ağrısının etkilediği bölgeye doğrudan uygulanır Oral kontraseptif alınabilir. Menopoz için hormon terapisi dozu azaltılabilir. ÖNERİLER Göğüslerin üstüne sıcak ya da soğuk kompres uygulanmalı, Sıkı destek sağlayan sutyen giyilmeli, Egzersiz ve uyuma sırasında sporcu sutyeni takılmalı, Kafein alımı sınırlandırılmalı ya da kesilmeli, Beslenmedeki yağ azaltılmalı; yağın toplam kalorinin yüzde 20’den daha azına çekilmesi yağ asidi dengesini değiştirerek meme ağrısını iyileştirebilir. Ağrı kesici kullanılmalı (analjezik), asetaminofen ya da ibuprofen gibi ilaçlar meme ağrısını hafifletir. Günlük tutulmalı, yaşanan meme ağrısıyla diğer belirtileri not edip ve ağrının periyodik olup olmadığı belirlenir. Kendi kendine meme muayenesi GRANÜLAMATÖZ MASTİT Non-enfeksiyöz. Emzirmek sıkıntı değilmiş bebek için. Meme başı hijyeni önemli. Fakat anneler genelde hele ki yara belirginse pek emzirmek istemezmiş o memeden. Bundan mütevellit anne emzirtmiyorsa sağdırmalıdır. Bulgular meme kanserininkine benzer. BENİGN MEME HASTALILARI GRANÜLAMATÖZ MASTİT Mastit, meme dokusunun inflamasyonudur. Meme dokusunun granülamatöz inflamasyonlarına ise granülamatöz mastit denir. Granülamatöz lobüler mastit veya granülamatöz lobülit olarak da adlandırılır Granülamatöz Mastit Bu hastalıklarla da karışabilir. Sarkoidoz Histoplazmoz is Tüberküloz Tifo Wegenner Parazit Mantar Bruselloz İdiyopatik Granülamatöz Mastit Nadir Etyolojisi bilinmeyen Kronik inflamasyon Otoimmün? Travma? infektif ajanlar? İdiyopatik Granülamatöz Mastit Genç kadınlar Tek taraflı Doğuma sekonder Oral kontraseptif? Klinik Ağrı Kitle Apse Fistül Meme başında çekilme Kızarıklık Aksiller lenfadenopati Kısa sürede oluştuysa kanser olma ihtimali zayıftır. Anamnez önemli Tanı Mammografide; En sık fokal asimetrik opasite Daha az sıklıkta mikrokalsifikasyon içermeyen, düzensiz sınırlı kitle ya da çok sayıda düzgün sınırlı bir araya toplanmış kitleler , Mammografi bulguları tamamen normalde olabilir Tanı Ultrasonda; Mamografiye oranla daha spesifik bulgular Sıklıkla düzensz sınırlı heterojen hipoekoik kitle ve Kitleyle devamlılık gösteren hipoekoik tübüler uzantılar Ultrasonda izlenen diğer bulgular ise tek yada çok sayıda tübüler yada nödüler hipoekoikoluşumlar veya Pankimal ekojenitede fokal azalma ve arkasında akustik gölgelenme içeren alandır Klinik ve radyolojik özellikleri ile meme kanserini taklit eder Tanı Kesin tanı histopatolojik olarak konur Histopatolojik incelemede, Meme lobüllerini bozan enflamatuar reaksiyon ile Kazeifiye olmayan çok sayıda granülomların görülmesi Diğer etkenlerin(tüberküloz vb.)dışlanmasıyla tanı konur Tanıda ki en büyük sorun malignite ile karışmasıdır. Radyolojik/patolojik muayene isterken meme kanseri(?) yazmalıyız. Granülamatöz mastit tanısını kesin olarak koyana kadar kanser muamelesi yapılmalıdır. Tedavi Antibiyotik ve ağrı kesici Cerrahi Steroid