Slayt 1

MENOPOZ NEDİR ?
Menapoz kelime anlamı olarak adet
kanamalarının kesin olarak bitmesidir.
Yunanca “ Men” : Ay , “Pause” : Sonlanmak
kelimelerinden oluşmaktadır.
Menopoz kadın hayatında overlerin seks
hormonu ( östrojen, progesteron, testesteron )
üretme fonksiyonlarının bitmesi ile oluşan
doğal bir olaydır.
Bu hormonlar bir kadının gebe olmasını, adet
görmesini sağlar; ve dolaşım sistemi, cilt ve
mukozalar, ürogenital sistem ve kemik gibi
bir çok vücut fonksiyonlarını etkiler.
Adet düzenleri bozulduğunda bir çok kadın
menopoza girdiğini söylesede, MENOPOZ
bir kadının birbirini izleyen 12 ay süre ile adet
görmemesidir.
Menopozun başlangıcı ve ne kadar sürdüğü,
kadından kadına değişir.
Üretkenlik çağı ile yaşlılık dönemi arasında
geçirilen menopoz, kadın hayatının ortalama
olarak yaklaşık üçte birini kapsar.
Menopoza girme yaşı tüm dünyada ve antik
çağlardan beri fazla değişme göstermemiştir
ve ortalama 45-55 civarındadır.
Ülkemizde ise bu yaş 47 olarak bulunmuştur.
Genetik ve çevresel faktörler ( sigara içme,
stres, alkol, kafein, hareketsiz yaşam, gibi )
menopoza giriş yaşını etkilemektedir.
Dolayısıyla annenizin menopoza girdiği yaş,
sizin menopoza girme yaşınız hakkında fikir
verecektir.
1998 TNSA sonuçlarına göre 44 yaşın
üzerindeki kadın sayısı 11 milyonun üzerinde
olup, ortalama kadın ömrü 71 yıldır.
MENOPOZUN KAÇ
ŞEKLİ VARDIR ?
DOĞAL MENOPOZ
CERRAHİ MENOPOZ
ERKEN MENOPOZ
DOĞAL MENOPOZ : Dışarıdan hiçbir
müdahale yapılmaksızın 40 yaş ve üzerinde
ortaya çıkan menopozdur.
CERRAHİ MENOPOZ : Yaşı kaç olursa
olsun adet görmekte olan bir kadının
yumurtalıklarının operasyonla alınması
sonucu gelişen menopozdur.
ERKEN MENOPOZ : Tüm
menopozdaki kadınların yaklaşık % 4
kadarını oluşturur ve genetik nedenlere
bağlı olarak 40 yaşına ulaşmadan girilen
menopozdur.
Gerçektende menopoz, kadın hayatının
yumurtlama fonksiyonlarının sonlandıktan
sonraki doğal bir aşamasıdır.
Ancak menopozda oluşan bazı değişiklikler
kadının hayatını derinden ve öylesine olumsuz
etkiler ki bu durum pek çok hastalıkların
ortaya çıkmasına ve kadının yaşam kalitesinin
azalmasına neden olur.
Bütün bu yakınmalardan temel olarak
yumurtalıkta yapılan östrojen hormonunun
artık yapılmaması sorumludur.
Kadın vücudunda östrojen hormonu azalınca ;
* Kalp damar sistemi
* İskelet sistemi ve kemikler
* Beyin
* Kadınlık organları üzerindeki uyarıcı ve
koruyucu etki ortadan kalkmakta ve çok
çeşitli belirtilere yol açmaktadır.
DAMARLARIN YAPISAL
DEĞİŞİMLERİNE BAĞLI GELİŞEN
BELİRTİLER
 ATEŞ BASMASI : Menopozdaki kadınların
% 75 inde görülür, ani olarak vücut ısısında
artma, özellikle yüz ve boyunda ani sıcaklık
yayılımı hissedilmesi,sıkıntı ve çarpıntı hissiyle
birlikte yüzde kızarma ve terleme gözlenir,
bunları ise titreme takip edebilir.
Ortalama gün içerisinde 5 – 20 kez
gerçekleşir, yaklaşık 1 dakika sürer ve
günlük yaşamı olumsuz etkiler.
 Ateş basmaları eğer gece olursa, gece
terlemeleri uykuyu bozabilir.
50 yılı aşkın süredir ateş basmaları ve
terlemelerin östrojen eksikliğinden
kaynaklandığı bilinmektedir.
METABOLİK DEĞİŞİMLER
ÜRİNER YAKINMALAR :
 Sık
idrara çıkma
 İdrar yaparken yanma
 Gülerken veya öksürürken idrar kaçırma
 İstemsiz idrar kaçırma
 İdrar yolu enfeksiyonları görülebilir.
GENİTAL YAKINMALAR :
 Vajinal
atrofi ( incelme ve elastikiyet kaybı )
oluşur, bu genellikle vajinal kuruluğa yol
açar ve cinsel birleşme rahatsız edici, ağrılı
hale dönüşür.
 Vajinal yanma, kaşıntı, akıntı ve bazende
kanama olabilir.
 Rahim ağzı daralmaları ve rahim sarkması
görülebilir.
PSİKOLOJİK YAKINMALAR :
Özellikle ilk yıllarda kadınlarda adetten
kesilme, ateş basması,terleme, çocuk
doğurma yeteneğini kaybetme gibi
duygularla birlikte yaşlanma korkusu ;
Sinirlilik hali
Depresyon
İçe kapanma
Hayattan zevk almama
Duygu dalgalanmaları görülebilir
CİNSEL YAKINMALAR :
Cinsel istek menopozdan etkilenmez. Genel
olarak gebelik korkusunun ortadan
kalkması, çalışma hayatından (kariyer, para
kazanma v.b.) kaynaklanan kaygıların
azalması, çocuklarının büyümüş olmasıyla
azalan fiziksel bağımlılık eşlerin birbirini,
daha iyi tanımaları sonucu kadının
menopozdaki cinsel hayatı son derece
doğaldır.
Buraya kadar olan değişimler kadınların
genellikle yaşam kalitesini ilgilendirdiği halde,
menopozdan yaklaşık 5-6 yıl sonra kemik
doku, 8 yıl sonra ise kalp damar sistemine ait
olan yaşam süresini etkileyen olaylar baş
gösterir bunlar ;
Kemik erimesi ( Osteoporoz ) ve artan kırık
riski
Damar sertliği ( Ateroskleroz ) ve kalp damar
hastalıklarında artma
OSTEOPOROZ
Kabaca kemik dokusunun temel minerali olan
kalsiyumun yaşlanma ve menopozdaki östrojen
eksikliği sonucu kalıcı olarak kaybedilmesidir.
Kadınlar 75 yaşına geldiğinde ortalama olarak
35 yaşındaki kemik dokusunun % 30 unu
kaybetmiş olurlar.
Menopozla birlikte hızla artan kemik erimesi
sonucu ; sessiz omurga kırıklarıyla bel ağrıları,
boyda kısalma ve kamburluk ortaya çıkar
Menopozdan sonra bir kadında boy 65
yaşına kadar ortalama 4 cm kısalır.
Menopozda kadınlar çarpma düşme sonucu
kalça, el bileği ve diğer kemik kırıklarına da
daha kolay maruz kalırlar.
Bu kırıklardan en ciddi olanı kalça kırığıdır
ve kalça kırından sonra hastalardan % 12-20
si iki yıl içinde kaybedilmektedir. Geriye
kalan bir kısmı da sürekli bakıma ihtiyaç
duymaktadırlar.
KALP VE DAMAR SİSTYEMİ
SORUNLARI
Menopozdan sonra gelişebilecek hayatı
tehdit eden en önemli risk ise kalp-damar
hastalıklarıdır.
 Menopozdan sonra % 60 a varan artışlar
görülmektedir, genellikle hiçbir belirti
vermeden ortaya çıkar.
Menopozdan sonraki dönemde kadınların
ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alır.
 Kalp krizi riski, kan yağlarında artış,
hipertansiyon
AYIRICI TANI
Menopoza geçiş döneminde Gebelik ve
Düzensiz kanamaya neden olan kötü huylu
hastalıklar ayırt edilmelidir.
Serum FSH düzeyine bakılması
Düzensiz kanamalarda rahim dokusundan
örnekleme
Rahim ağzından smear alınması
Düzenli olarak yıllık doktor kontrolü
Düzenli olarak yıllık Mamografi,
Ultrasonografi yapılmalıdır.
TEDAVİ
Düzenli kontroller yapılmalıdır.
Hormon Replasman Tedavisi ;
( Tedavi kişiselleştirilmelidir, her kadına
ihtiyacı olan şekilde yaklaşılmalıdır )
Hormonsuz tedavi ; genellikle direk olarak
menopoza karşı değil, oluşturduğu
hastalıklara ( Osteoporoz v.b.) karşı
kullanılan ilaç ve yöntemleri içerir. Kalsiyum
desteği, bifosfonatlar, D vitamini.
Diyet ; Kalsiyumdan zengin diyet esastır.
Süt, yoğurt,peynir v.b. Diyetle kemik doku
kaybı önlenmeye çalışılır.
Egzersiz ; Her gün 30 dk. Yürüme ve basit
ağırlık kaldırma kas güçlendiren hareketler
ilaçlar kadar önemlidir, yaz aylarında güneş
ışığından (ultraviole) faydalanmak için
düzenli güneşlenme yararlıdır.
ÖNERİLER
Menopozda sağlığın ve canlılığın sürdürülmesi
için
Sigara kullanılmamalı
rutin düzenli egzersiz yapılmalı
Kafein, şeker, tuz kısıtlanmalı
Alkol tüketimi azaltılmalı
Bazı vitamin ve kalsiyum gibi mineraller
kullanılmalı
Gerekli seçilen vakalarda HRT uygulanmalı
•MENOPOZ VE AİLE :
Menopoz kadının tek başına
üstesinden gelmesi zor bir problemdir
eş ve çocuklar bu dönemde kadına
yardımcı ve anlayışlı olmalıdır.