KANSER ÖNLEMEDE YAPILABİLECEK 8 ŞEY Prof.Dr. Muammer Kaya Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Teknoloji Araştırma Merkezi (TEKAM) Müdürü, mkaya@ogu.edu.tr ERKEKLERİN KANSERİ ÖNLEMEK İÇİN YAPABİLECEKLERİ 8 ŞEY KADINLARIN KANSERİ ÖNLEMEK İÇİN YAPABİLECEKLERİ 8 ŞEY 1. Sigara içme ve/veya duman altı olma. (Akçiğer, lösemi ve diğer kanserlerin en önemli nedenlerinden biri sigaradır ve bu yüzyıl 1 milyar kişiden fazlası tütünden ölmüştür) 2. Emin seks yap ve ilişkide bulunduğun kişi sayısını sınırla (AİDS ve rahim kanserleri riski bu şekilde azalabilir). 3. Düzenli pap smear (rahim kanser) testi yaptır (Rahim kanser riski azalır). 4. Alkol kullanma (Alkol kullanan kadınlarda kanser daha fazla gelişmektedir, Günde 2-5 içki alan kadınlar 1.5 kat hiç içmeyen kadınlara oranla kanser riskine sahiptir). 5. Hareket et (Günde en az 30 dak. ve haftada en az 5 gün eksersiz yap). 6. Hassas bir diet yap (Düşük hayvansal yağlı, meyve ve sebzesi çok diet yapma riski azaltır. Meyve ve sebzeler antioksidantlar nedeniyle bir çok kanser riskini azaltır. Yağlar obesite yapar buda kansere davetiye çıkarabilir. Sağlıklı kilonuzu muhafaza ediniz). 7. Güneş ışınlarından korun (Dış ortamda çalışan kadınlar mutlaka güneş gözlüğü kullanmalıdır. Çok sıcak saatlerde dışarıda dolaşmayınız. Aşırı güneşlenme ve bronzlaşmadan kaçınınız. Her yıl bir milyon kişi cilt kanserine yakalanmaktadır). 8. Ailenin kanser tarihçesini bil (Risk faktörünü belirle, bazı kanser türleri kalıtsal olabilmektedir. Doktorunu uyar buna göre testler yaptır. Özellikle meme, kolon, yumurtalık kanserlerini ailenizde kontrol ediniz). 1. Sigara/alkol içme ve/veya duman altı olma. (Akçiğer, lösemi ve diğer kanserlerin en önemli nedenlerinden biri sigaradır ve bu yüzyıl 1 milyar kişiden fazlası tütünden ölmüştür) 2. Emin seks yap (AİDS, penis ve anal kanserler korunmasız seksten kaynaklanır). 3. Prostat sağlığına dikkat et (Prostat kanserinden korunmak için 1 dakikalık inceleme yeterli). 4. Spor salonlarına git (Düzenli eksersiz bir çok kanseri önleyebilir). 5. Hassas bir diet yap (Düşük hayvansal yağlı, meyve ve sebzesi çok diet yapma riski azaltır. Meyve ve sebzeler antioksidantlar nedeniyle bir çok kanser riskini azaltır) 6. Güneş ışınlarından korun (Dış ortamda çalışan erkekler mutlaka güneş gözlüğü kullanmalıdır. Her yıl bir milyon kişi cilt kanserine yakalanmaktadır). 7. Testislerini her ay kendin kontrol et (Kendi kendine inceleme yaparak riski azalt) 8. Ailenin kanser tarihçesini bil (Risk faktörünü belirle, bazı kanser türleri (gögüs, kolon vs) kalıtsal olabilmektedir. Doktorunu uyar buna göre testler yaptır).