Oftalmolojideaaaaa Dünden…Bugüneaaa Dr. Suzan GÜVEN Dr Esin Kırıkkaya Doç.Dr.Halil ATEŞ Oftalmoloji Tarihi Mısırlılar (M.Ö 1600); Blefarit, şalazyon, iritis, katarakt, trahom gibi birçok oküler hastalığı tanımaktaydı. Timsah derisi ve kertenkele kanı ile tedavi… Gelişmeler Hindistanda (M.Ö 800); Limbusun 4 mm temporalinden girilen iğne ile kristalin lensi vitreusa düşürerek kataraktı tedavi etme girişimleri… Gözlükler Gelişmeler Sürüyor… Oftalmolojide Son 150 yılda ileriye yönelik dev sıçrayışlar… Oftalmoskop 1851’ de Herman von Helmholtz tarafından ilk oftalmoskobun keşfi. Augenspiegel – “göz aynası”. Oftalmoskop – 1852’ de Maressal de Marsilly tarafından oftalmoskopi kelimesinden türetilmiş. oftalmos-göz skopos-gözlemci İlk Oftalmoskoptaki Sorunlar: • • • Işık kaynağının gücü ↓ Glare sorunu Pupil dilatasyonu gerektirmesi Nedeni ile görüntü kalitesi düşük… Tarihi Oftalmoskoplar-1 Folin Oftalmoskobu 1865-Paris Benson Oftalmoskobu 1885- İrlanda Liebreich, Oftalmoskobu Edelmann Oftalmoskobu Munich Tarihi Oftalmoskoplar-2 1945 Tonometre Schiötz tonometresi-GİB ölçümünde devrim yaratmıştır. GİB’ i korneal indantasyon oluşturarak belirler. Kolay uygulanabilir, ucuz bir yöntem olması nedeni ile 1905-1950’ lerde GİB ölçümünde ‘’Altın Standard’’. . Schiötz tonometresi Kornea kürvatür değişikliklerinden, Skleral rijiditeden etkilenir. Goldman Aplanasyon Tonometresi • Hans Goldman, 1954 yılında Uluslararası Kongrede ilk kez kendi tonometresini tanıtmış. İmbert-Fick pensibi : P=F/A R=3.06 mm iki pirizma. Düzleştirilen alan 3 mm. Bugün; En kesin ölçümler yapan, En popüler tonometre. Glaucoma-Heilmann 1978 Biomikroskop Slit lamba mikroskobu 1911’ de Gullstrand tarafından geliştirildi. Slit Lamba Mikroskobu 1970 Görme Alanı 1956 Konfrantasyon Testi: GA’ da büyük periferik skotomların saptanmasında kalitatif bir test. Ascher Perimetrisi Kinetik Perimetreler Lister Perimetresi Goldman Perimetresi Otomatik Perimetre HUMPHREY 611 , Occasion Refraktometri SON 100 YILDA GLOKOMDAKİ GELİŞMELER XX. Yüzyılda Glokomun Değişen Konsepti Tonometre, gonioskop, biomikroskop ve perimetrenin keşfi ile glokomun sınıflaması tanı ve tedavisinde önemli gelişmeler kaydedildi. 1914’ te gonioskobun keşfi ve daha sonra 1920’ lerde sığ ön kamara ve pupil bloğunun tanınması ile 1925’ te Açık Açılı ve Kapalı Açılı Glokom tanımlandı. 50 yıl önce Von Grafe, normal sınırlarda GİB olan hastaların OD’ de excavasyon bulguları saptadı. Fizyopatolojik Gelişmeler • • • • • Humör aköz sentezinin fiziyolojisi Aköz venler yolu ile humör aköz drenajı Episkleral venöz basıncın saptanması Tonografinin klinik kullanımı Diürnal basınç fluktasyonlarının saptanması Görme Alanındaki Defektler Bjerrum’ un lokalize alan defekti, Roenne’ nin nazal stepi, 1939’da Sloane statik eşik değer kavramını tanıtmas Aulhorn ve Harms’ ın statik perimetreyi popülerleştirmesi Goldman perimetresinin kullanımı ile ile glokomatöz alan defektleri tanımlandı... Sınıflama Glokomun farklı klinik sınıflamaları ilk kez Von Graefe tarafından 1857’ de yapıldı. 1. Akut Glokom 2. Kronik (Absolü)Glokom 3. Sekonder Glokom Tüm bunların gözün gözün konjesiyonu ile karakterize ve bunun da seröz koroidite bağlı olduğuna inanıldı. • 1862’ de Donders hastalığın 3 ana tipinin olduğunu yayınladı. 1. Primer Glokom 2 .Sekonder Glokom 3. Konjenital Glokom • Uzun yıllardır standart Primer Glokom sınıflaması standart 2 kategoriye ayrıldı. 1 Konjestif 2.Non- Konjestif En son akut ve kronik olarak 2 faza ayrıldı. AÇIK AÇILI GLOKOMDA 100 YIL 20. yüzyılın başında ön kamara açısında dışa akım obstrüksiyonun glokoma sebep olduğu kabul ediliyordu. 1873’ lerde Leber humör aközün trabeküler ağ yolu ile ön silyer ve vortex venlerine akış mekanizmasını keşfetti ve GİB a humör aköz akışındaki anormal rezistansın sebep olduğuna inandı. 1901’de Troncosco GİB a albüminoid materyal ile yüklü aközün drenajındaki zorluk ve ön kamara açısındaki mekanik tıkanıklığının neden olduğunu varsaydı. Medikal Tedavi 1876’ da Weber jaborandi (pilokarpin) yi glokom tedavisinde kullandı. Laqueur kalabar fasulyenin özünü (fizostigmin eserin) kullanmayı önerdi. Pilokarpin yan etkiler fazla olan eserine göre daha iyi tolare edildi. 1905 Gibbons miyotik kullanmanın hijyene, diyete, heyecanın her türünden kaçınmanın en iyi sonuçları doğurduğunu ifade etti. XX. Yüzyılın ortalarında birçok kolinerjik ilaç ve kolinesteraz inhibitörü kullanıldı ve bugün hala kullanılmaktadır. Darier glokom tedavisinde epinefrin ve eserini kombine olarak kullanan ilk oftalmolgttu. 1954’ te asetazolamid oküler hipotansif ajan olarak kullanılan ilk karbonik anhidraz inhibitörü idi. 1970-80’ ler boyunca beta-blokerler glokom tedavisinde en çok kullanılan ajanlardı. İlk kullanılan beta- bloker Timolol maleattı. 1987’ de selektif a2-adrenerjik agonist aproklonidin kullanılmaya başlandı. Bu kategoride en iyi ilaç brimonidine dir. 1995’ te ilk defa topikal karbonik anhidraz inhibitörü Trusopt geliştirildi. Prostoglandinler glokom tedavisinde kullanılan en yeni ilaçlardır. Latonoprost prototiptir ve bir prostoglandin F2 analoğudur.