TH.PR.01 TRANSFÜZYON SÜRECİ PROSEDÜRÜ yeni

TRANSFÜZYON SÜRECİ
PROSEDÜRÜ
DOKÜMAN KODU:TH.PR.01
YAYIN TARİHİ:ARALIK 2015
REVİZYON TARİHİ:00
REVİZYON NO:00
SAYFA SAYISI:4
İÇİNDEKİLER
1.AMAÇ…………………………………………………………………………………………………..…2
2.KAPSAM,SORUMLULAR............................................................................................................2
4.UYGULAMA ........................................................................................................................................................................ 2-5
6.İLGİLİ DÖKÜMANLAR……………………………………………………..…………………………………….5
1.AMAÇ: Güvenli kan transfüzyonunu sağlamak.
2.SORUMLULAR: Başhekim, Sağlık Bakım Hizm. Mdr. , Hekimler, Sağlık Memurları, Laboratuvar Teknisyenleri,
Transfüzyon Komitesi.
3.KAPSAM: Yataklı Servisler,Acil,Hemodiyaliz, Ameliyathane,Yoğun Bakım.
4. TANIMLAR:
5. UYGULAMA:
5.1.Kan ve/veya Kan Ürünleri İçin İstem Formu Doldurulması:
Kan ve/veya Kan Ürünleri İçin İstem Formunda;
 Hastanın;Adı ve soyadı, protokol numarası, tedavi gördüğü bölüm, tanısı, kan grubu, transfüzyon
endikasyonu,
 Hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı,
 Hastanın kadın ise daha önce doğum yapıp yapmadığı,
 Kan ve /veya kan ürününün istem gerekçesi,
 Kan ve /veya kan ürününün türü ve miktarı,
 Planlanan veriliş süresi,
 Hekim Kaşesi ve imzası yer almalıdır.
5.2.Transfüzyon Sürecinin Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Düzenlemeler:
 Transfüzyon öncesi,çapraz karşılaştırma test sonucu ile hasta bilgileri iki sağlık çalışanı tarafından
doğrulanmalıdır.
 Transfüzyondan hemen önce;hastanın kimliği, kan ve/veya kan ürününün türü ve miktarı, ürünün planlanan
veriliş süresi transfüzyonu yapan personel tarafından doğrulanmalıdır.
 Transfüzyonun ilk 15 dakikası transfüzyonu yapan sağlık çalışanı tarafından gözlemlenmelidir.
 Transfüzyon boyunca her 30 dakikada bir hastanın
vital bulguları transfüzyonu yapan sağlık çalışanı
tarafından izlenmelidir.
5.3.Transfüzyon Sürecinde Yapılması Gereken İşlem ve Önlemler:

Transfüzyondan önce hasta dosya kayıtlarından transfüzyon uygulama nedenini, transfüzyon isteyen ve
onaylayan doktorun imzalarını,
transfüzyon öncesi yapılan denetimleri, hastanın kimliğini, kan torbasını,
uygunluk etiketini, transfüzyon öncesi denetimleri yapan kişinin imzasını, transfüzyonda verilen ürünlerin
türünü ve miktarını, her ürünün bağışçı numarasını, verilen ürünlerin kan grubunu, aktarım zamanını,
hastanın aktarımdan önce ve sonrasında yakın izlemine ilişkin ayrıntıları, transfüzyon reaksiyonları denetlenir.

Hastaya kan transfüzyon yapılmasını gerektiren nedenleri hasta dosyasına kaydedilir.

Gerekecek kan miktarını ve kan ürünü belirlenir.
1
TRANSFÜZYON SÜRECİ
PROSEDÜRÜ
DOKÜMAN KODU:TH.PR.01
YAYIN TARİHİ:ARALIK 2015
REVİZYON TARİHİ:00
REVİZYON NO:00
SAYFA SAYISI:4

Acil kan sağlanması gerektiğinde Bölge Kan Merkezi ile telefon yoluyla hemen iletişime geçilir.

Acil durumlar dışında kan ve/ya kan ürünü istemi “Kan Bileşeni İstek Formu” ile yapılır. Form 2 nüsha
düzenlenir, bir nüshası hasta dosyasında, diğer nüsha ise Transfüzyon Merkezi nde muhafaza edilir. Bundan
sonra ameliyat ya da girişimsel işlem tasarlanır.

Uygunluk testleri için hastadan kan örneği alınız ve doğru hasta kimlik bilgilerini içerecek biçimde etiketleyiniz.
Kan örneğini aldıktan sonra hasta adının yazılı olduğu etiketi, barkodu yatak başında ve ivedilikle yapıştırmayı
yeğleyiniz. Böylelikle önceden hasta adı yazılı olan boş bir tüpe başka bir hastanın kanının alınması ve ya
tüpe yanlış hastaya ait etiketin yapıştırılması olasılığı ortadan kalkar.

Transfüzyon yapılacak damar yolunu önceden açıp, kan akımı sorunu olmadığından emin olunur.

Hastanın adını, protokol numarasını, tedavi gördüğü servisi, tanısını, transfüzyon nedenini, hastaya daha
önceden transfüzyon yapılıp yapılmadığı bilgisini, hasta kadın ise önceden doğum yapıp yapmadığı bilgisini,
hazırlanacak kan veya ürünlerinin türünü, sayısını, tasarlanan veriliş zamanını, istemi yapan doktorun kaşesi
ve imzasını içeren “ Kan Bileşeni İstek Formu”nu okunaklı ve eksiksiz doldurarak kan ve ürünleri istenilir.
Eksik doldurulan formlar yasal olarak kabul edilmeyecektir.

Kan almaya hasta ya da yakınları yollanmaz.

Transfüzyon Merkezi tarafından gerekli testleri yapılmış kan ve/veya kan ürünleri birim sorumlusu/birim
personeli tarafından teslim alınarak ilgili birime götürülür

Serviste kan ve bileşenlerini uygulamadan önce “ Kan ve Kan Bileşenleri Nakli İçin Bilgilendirilmiş Onay
Formu” nu mutlaka doldurunuz. Hastaya ya da yasal temsilcisine imzalatınız. Hasta tedaviyi kabul etmiyorsa
dosyasına red ettiğine ilişkin kayıt alınız. Hastaya ya da yasal temsilcisine imzalatılır.

Her ünite kan ve ürünleri için “ Kan Bileşeni Transfer ve Transfüzyon İzlem Formu” doldurulur. Formu iki
sağlık çalışanını aynı anda imzalamasına ve imzaların eksik olmamasına özen gösterilir. Formdaki süreli
gözlem ve izlemleri eksiksiz uygulanır.

Bu formdaki kan ya da kan ürünü numarası ile adının torba üzerindeki ile aynı olduğuna bakılır.

Kan ve ya ürününü uygulamadan önce hastanın adı-soyadı ile ürün etiketindeki hasta adı-soyadı aynı
olduğuna bakılır.

Hastanın kan grubu ile ürün etiketindeki kan grubunun aynı olduğuna dikkat edilir.

Üzerinde etiket bilgileri eksik olan ve çapraz karşılaştırma (cross-match) yapılmayan kanları kullanılmaz.
Çapraz karşılaştırma test sonuçları kontrol edilir.

Kullanmadan önce, kan torbasında ve uygunluk kartında kanın son kullanma tarihini denetlenir. Kan ve
ürününün son kullanma tarihinin geçmemiş olduğundan emin olunur.

Serolojik testlerin (viral tarama testleri ve VDRL) yapılmış ve “negatif” olduğundan emin olunur.

Seti açılan, delinen, düzgün gitmeyen kan ve ürünleri kullanılmaz.

Kan torbasını mutlaka hasar açısından hastanın yattığı servise getirildiği anda veya transfüzyon önce
inceleyiniz. Herhangi bir dışarı sızma ya da renk değişimi transfüzyon sırasında ve sonrasında yaşamsal
önemi olabilecek bakteri ile bulaşın tek uyarıcısı olabilir.
2
TRANSFÜZYON SÜRECİ
PROSEDÜRÜ

DOKÜMAN KODU:TH.PR.01
YAYIN TARİHİ:ARALIK 2015
REVİZYON TARİHİ:00
REVİZYON NO:00
SAYFA SAYISI:4
Transfüzyon başlaman önce son kimlik denetimini yapınız. Son kimlik denetimini, hasta yatağı başında
hastaya kan ürünü uygulanmadan hemen önce yapınız.

Hastanın kol bileğindeki banttaki ad-soyadı ile yatak başındaki ve yatış kağıdındaki formdaki ad -soyadın ve
diğer kimlik bilgilerin aynı olduğu kontrol edilir. Hastanın bilinci açıksa sözlü yanıt alınır. Gerekirse harfleri
kodlamasını istenilir. Benzer isimli hastalara karşı dikkatli olunur.

Hastaya adını, soyadını, doğum tarihini ve gerekli diğer kimlik bilgileri sorulur. Hastanın bilinci yerinde değilse
yakınına ya da kimliğine tanıklık için ikinci bir hastane çalışanına sorulur.

Hastanın kolundaki bileklikten ve hastanın kayıtlarından, uygunluk etiketi bulunan kan torbasındaki bilgilerin
hastanın kimlik bilgi kayıtları ile tam olarak uyuştuğuna dikkat edilir.

Hastanın ad-soyadı, hasta numarası, yattığı servis/cerrahi odası, hastanın kan grubu ABO ve Rh grupları
arasında uyuşmazlık olup olmadığı denetlenir.

Hastaya daha önceden kan transfüzyonu yapılıp yapılmadığı sorgulanır.

“Daha önceden kan transfüzyon yapılmış ve sonrası gelişen komplikasyon var mı”, sorgulanır.

Kan ürününü hastaya damar yoluyla uygulanır.

Hiçbir kan ürününe serum fizyolojik dışında bir süzme çözeltisi ya da tıbbi ilaç eklemeyiniz. Verilecek ilaçlar
ayrı bir damar yolundan uygulanır.

Hekimin, kan transfüzyonu hasta tabelasına veriliş zamanını ve süresini yazdığından emin olunur.

Kan transfüzyonu sürelerinin, sorumlu hekim tarafından değiştirilmedikçe, tam kan veya eritrosit
süspansüyonları için 4 saat, trombosit çözeltileri için 20 dakika, taze donmuş plazma ve kriyopresipitat için 20
dakika olduğuna dikkat edilmelidir.

Kan takılırken transfüzyon kanüllerinin steril olmasına özen gösterilir ve asla tekrar kullanılmaz. Kan
aktarımında üzerinde özel bir süzgeci olan steril setleri kullanılır. Seti her ünite kandan sonra değiştirilir.

Kan ve bileşenlerini ısıtmadan kullanılır.

Yavaş yapılan kan transfüzyonunda kanı önceden ısıtmanın hastaya herhangi bir yarar sağladığına ilişkin veri
yoktur. Kanın ısıtılması uygulamasını büyük oranlarda hızlı kan transfüzyonunda; (erişkinlerde 50 ml/saat,
çocuklarda 15 ml/saat den hızlı), süt çocuklarında kan değişimi ve hastada soğuk aglütinin varlığı söz konusu
olduğunda uygulayabilirsiniz. Kanı hiçbir zaman bir kap içindeki suda ısıtılmaz. Bu durumda oluşan hemolizin
yaşamı tehdit edebileceğini unutulmamalıdır.

Transfüzyona başladığınız saati mutlaka yazılır.

Transfüzyonun ilk 10 dakikasını olası transfüzyon tepkimelerini gözleyebilmek için yavaş ve mutlaka hemşire
eşliğinde uygulanır.

Transfüzyon öncesi ateş, kan basıncı, nabız ve solunum ölçümlerini yapıp kaydedilir. Bu gözlemi aktarım
başladıktan sonra 10.,30. dakikalarda; 1 saat, 1 saat 30dk., 2 saat, 2 saat 30dk., 3 saat periyotlarında,
aktarım bitince ve 30 dakika sonrasında uygulanır.

Kan ve ya ürününün transfüzyonu sırasında herhangi bir transfüzyon reaksiyonu kuşkusu duyarsanız
transfüzyonu hemen durdurulur.

Ateş, kan basıncı, nabız ve solunum ölçümlerini yapılır. Herhangi bir olağan dışı sonuçla karşılaşırsanız
hastanın hekimi bilgilendirilir.
3
DOKÜMAN KODU:TH.PR.01
YAYIN TARİHİ:ARALIK 2015
REVİZYON TARİHİ:00
REVİZYON NO:00
SAYFA SAYISI:4
TRANSFÜZYON SÜRECİ
PROSEDÜRÜ

Transfüzyon sırasında tepkime gelişirse; setiyle birlikte kan torbasını, diğer koldan 2 tüp kan örneğini (bir
biyokimya tüpünde, bir hemogram tüpünde) ve ilk idrar örneğini tahlil için laboratuvara gönderilir.

Transfüzyon reaksiyonları “Tranfüzyon Reaksiyonları Bildirim Formu” nu eksiksiz doldurarak Transfüzyon

Merkezi’mize bildirilir.

Transfüzyon ilişkili oluşan yan etkileri saptanır ve hemen müdahale edilir. Oluşan her aktarım Transfüzyon
tepkimesi hasta dosyasına kaydedilir.

Hasta Transfüzyon öncesinde, yapılırken ve sonrasında izlenir.

Transfüzyon bitişini hasta dosyasına kaydedilir.

Eğer kan torbası hasarlı ya da anormal görünüyorsa veya buzdolabından çıktığı süre 1 saatten fazla ise
hastaya Transfüzyon için kullanmayınız.

Teslim edildikten sonra 1 saat içerisinde kullanılmayan kanlar geri alınmaz ve başka bir hastaya kullanılamaz.

Transfüzyon Merkezi’nden aldığınız tam kan, eritrosit süspansiyonu ve çözülmüş taze donmuş plazmaları;
Kan Merkezi’ndeki soğutuculardan çıkarıldıktan sonra en fazla 1 saat içinde kullanılır. Bu süre içinde
Transfüzyon başlatılamayacak ise, kan ve ürünlerini uygun bir soğutucuda 2-6 ºC de saklanır.

Kan ve ürünlerini, kullanıştan 15 dakika öncesinde oda sıcaklığına çıkarılır.

Teslim edildikten sonra 1 saat geçmemiş olsa bile seti açılan, bir kısmı kullanılan ya delinen/arızalanan kanlar
geri alınmaz ve başka bir hastaya kullanılamaz. Kullanılmayan bütün kan ve kan ürünleri kayıt edilmek,

saklanmak veya imha edilmek üzere Transfüzyon Merkezi’ne geri gönderilir.
Hazırlayan: Transfüzyon Merkezi Sorumlusu.
Kontrol Eden: Kalite Yönetim Direktörü
Onaylayan: Hastane Yöneticisi -Başhekim
4