FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ Dr. Hüsnü YAVUZYILMAZ FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ • Dişlerin oklüzal yüzlerindeki anatomik oluşumların, mandibula hareketleri ile fonksiyonel uyum içinde şekillendirilmeleri. FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ TEKNİKLERİ • Fonksiyonel oklüzal morfolojinin, yapay olarak kazandırılmasını sağlayan oyumlama (modelajmaniplüasyon) işlemleri. • Oklüzal yüz anatomisi bir sıra ile etaplar halinde şekillendirildiği için hata oranı azaltılmıştır. Fonksiyonel oklüzal morfoloji teknikleri modeller üzerinde teşhis mumlaması amacı ile uygulanabileceği gibi, hasta ağzında modele edilecek dişlerin oklüzal yüz yapılarının, şekillenebilir maddeler yardımı ile tespit edilmesi şeklinde restorasyon amacı ile de uygulanabilir. Tüberkül kenar sırtı ve tüberkül fossa tekniklerinin yanı sıra çeşitli oklüzyon türleri içinde geliştirilen modelaj teknikleri bulunmaktadır. Fonksiyonel morfoloji tekniklerinde ön işlem, oklüzal yüz elemanlarının (tüberkül ve fossaların) belirlenmesidir. Tüberkül ve fossa lar kayıtsal ve kuramsal olarak iki yöntem ile belirlenirler. OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ BELİRLENMESİ 1. Kayıtsal olarak. 2. Kuramsal olarak. – Bukko lingual boyutta belirleme. • • Üst diş arkında. Alt diş arkında. – Karşıt diş arkından yararlanarak belirleme. 1- OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ KAYITSAL OLARAK BELİRLENMESİ Genellikle üst çene dişlerinin oklüzal morfolojilerini fizyolojik ortamda şekillendirmek amacı ile uygulanan tekniğe "Fonksiyonel Oluşturulan Yol Tekniği (Functionally Generated Path - F.G.P.)" adı verilmektedir. Fonksiyonel Oluşturulan Yol Tekniği (Functionally Generated Path - F.G.P.) Modele edilecek dişlerin oklüzal yüzlerinde şekillenebilir kıvamdaki model mumunun mandibula nın gezinme hareketleri ile karşıt dişler tarafından biçimlendirilmesi olarak tanımlanabilir. Önce, modele edilecek diş ya da dişlerin kesilmiş oklüzal yüzlerine üst kısmı retansiyonlu, resin ya da metalden ince ve dirençli bir başlık uyumlanır . Başlık ile karşıt dişler arasında en az 1 mm. kadar aralık bulunmalıdır. Ağızda şekillenebilir modelaj mumu yumuşatıldıktan sonra retansiyon yüzeyli başlık üzerine yerleştirilir ve mandibula ya, önce sentrik sonra lateral ve protrusive yönlerde sınır hareketleri yaptırılarak modelaj mumu karşıt dişler tarafından şekillendirilerek oklüzal yüzdeki tüberkül ve fossalar fonksiyonel çene hareketleri ile ağızda belirlenir. Mandibulanın tüm fonksiyonel gezinmelerinde şekillenen mum oklüzal yüzey alçı yardımı ile tespit edililerek oklüzal morfolojinin detaylı modelajında karşıt yüzey (Fonksiyonel karşıt model) olarak kullanılır. Teknikte mandibulanın fizyolojik hareketleri sonucu oluşturulan oklüzal yüzeyin tüberkül çatışmalarını engelleyecek yapıda olması amaçlanır. 2- OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ KURAMSAL OLARAK BELİRLENMESİ • Fonksiyonel oklüzal morfolojinin modelaj etabından önce, çalışma yapılacak dişlerin oklüzal yüzleri; karşıt dişler ile aralarında tüberkül yüksekliklerinden biraz fazla aralık kalacak şekilde düzeltilir. • İşlem sonunda sagittal yönde Spee, lateral yönde Wilson eğrilerine uyum sağlanmalıdır. OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ KURAMSAL OLARAK BELİRLENMESİNDE İKİ YÖNTEM UYGULANIR: 1. OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ BUKKOLİNGUAL BOYUTTA BELİRLENMESİ, 2. OKLÜZAL YÜZ ELEMANLARININ KARŞIT DOĞAL DİŞ ARKINDAN YARARLANILARAK BELİRLENMESİ. A- Bukko lingual boyutta belirleme Üst dişlerin fonksiyonel palatinal tüberkülleri, bukko palatinal yönde, oklüzal yüzeyin palatinal 1/3 bölümüne yakın olarak, Alt dişlerin fonksiyonel tüberkülleri, bukko lingual yönde oklüzal yüzeyin bukkal 1/3 bölümüne yakın konumlanırlar. Fonksiyona girmeyen pasif tüberküller; üst dişlerde bukkooklüzal kenara yakın, alt dişlerde ise linguooklüzal kenara yakın konumdadırlar (1/6). Fonksiyonel tüberküller santral oluğa yakın, fonksiyona girmeyen tüberküllerin ise santral oluktan uzak ve bukkooklüzal kenara yakın konumlandırılırlar. Oklüzal yüz, modelde düzgün durumda hazırlandıktan sonra, dişin bukkooklüzal en geniş boyutu yüzey üzerine çizilerek belirlenir. Elde edilen doğru üzerinde ayrılan üç eşit parça; fonksiyonel ve fonksiyona girmeyen tüberküllerin yerlerini belirlemede rehber oluşturur. Çalışan ve dengeleyen tüberkül konilerinin yerleşim hatları: 1- Bukkal çizgi, 2Bukko oklüzal çizgi, 3- Linguooklüzal çizgi, 4- Lingual çizgi, 1-4: Bukkooklüzal boyut, 5Bukkooklüzal boyutun 1/3 bölümü (Çalışan tüberkül konisinin konum bölgesi), 6Bukkooklüzal boyutun 1/6 bölümü (Dengeleyen tüberkül konisinin konum bölgesi). B- Karşıt doğal diş arkından yararlanılarak belirleme 1. Üst diş arkında oklüzal yüz elemanlarının belirlenmesi 2. Alt diş arkında oklüzal yüz elemanlarının belirlenmesi 1. Üst diş arkında oklüzal yüz elemanlarının belirlenmesi Bukkooklüzal kenar çizgisi Palatino oklüzal kenar çizgisi a- Doğal diş dizisine sahip komşu arkdaki dişlerin , bukkooklüzal ve palatino oklüzal kenarlarının çizilerek belirlenmesi b- Kesilmiş diş arkındaki üst 1. küçük azı dişinin fonksiyonel palatinal tüberkül konumunun tespiti c- Doğal diş dizisine sahip komşu arkdaki 1. büyük azı dişinin santral fossasının tespiti (Mesiobukkal - mesiopalatinal ve distobukkal tüberkül tepelerinin birleştirilmesi). d- Üst 1. büyük azı dişinin mesiopalatinal tüberkülünün belirlenmesi için, kanin dişinin kron apeksi ile üst 2. büyük azı dişinin mesiopalatinal tüberkülünün birleştirilmesi. e- Üst 1. büyük azı dişinin santral fossası ile birlikte diğer oklüzal yüz elemanlarının belirlenmesi. 1. Alt diş arkında oklüzal yüz elemanlarının belirlenmesi a-Normal morfolojiye sahip doğal diş arkında Küçükazı ve büyükazı dişlerinin bukko oklüzal ve linguooklüzal kenar sırtları boyanarak belirlenir. b-İşlem yapılacak arkdaki küçükazı dişlerinin fonksiyonel tüberkülleri bukkolingual hattın 1/3 bölgesinde, fonksiyona girmeyen tüberkülleri 1/6 bölgesinde işaretlenir. c- Alt küçükazı dişlerinin fonksiyona girmeyen lingual tüberkülleri bukkal yüzlerinin en çıkıntılı noktası ile karşı arkdaki 2.Büyükazı dişinin distobukkal tüberkül tepesini birleştiren doğru üzerinde konumlanır. d- Alt 1.Büyükazı dişlerinin fonksiyona girmeyen mesiolingual tüberkülü bu dişin fonksiyonel distal tüberkülü ile arkın karşı yarısındaki doğal alt 1.küçükazı dişinin bukkal tüberkülünü birleştiren doğru üzerinde konumlanır. e-Alt büyük azı dişlerinde mesiolingual, distolingual ve distobukkal (orta) tüberkül tepelerini birleştirerek oluşturulan üçgen santral fossayı belirler. Bu bölgeye, üst 1. büyük azı dişinin mesiopalatinal fonksiyonel tüberkülü yerleşir, bu ilişki "Oklüzyon Anahtarı" olarak tanımlanır. FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİNİN UYGULAMA TEKNİKLERİ Oklüzal elemanların kayıtsal ve kuramsal olarak belirlenmesinden sonra fonksiyonel mumlama tekniklerine başlanabilir. Fonksiyonel oklüzal morfoloji; mandibula sentrik konumda iken dişlerin karşılıklı iki temel ilişki türüne göre şekillendirilir; 1-TÜBERKÜL KENAR SIRTI İLİŞKİSİ – – – TÜBERKÜL MARGİNAL SIRT İLİŞKİSİ FİZYOLOJİK OKLÜZAL İLİŞKİ BİR DİŞE İKİ DİŞ İLİŞKİSİ 2-TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİ – – – NEUTRAL İLİŞKİ PROTETİK OKLÜZAL İLİŞKİ BİR DİŞE BİR DİŞ İLİŞKİSİ TÜBERKÜL KENAR SIRTI İLİŞKİSİ Bir dişin fonksiyonel tüberkülünün karşıt iki dişin kenar sırtları ya da oklüzal fossaları ile temasta olma durumu. Alt orta kesici ve üst 3. büyük azı dışında tüm dişler karşıtları ile bir dişe iki diş ilişkisindedirler. Tüberkül kenar sırtı ilişkisi doğal dentisyonda % 95 oranında görülen oklüzal ilişki türüdür, bu nedenle "Fizyolojik Oklüzal İlişki" olarak da tanımlanır. Tüberkül kenar sırtı ilişkisinde çiğneme kuvvetlerinin tümü dişin uzun eksenine paralel (vertikal) olarak yönelemediğinden fonksiyona bağlı olarak dişlerde yer değişimi ve gıda birikimi görülebilir. Bu özelliği dikkate alınarak tüberkül kenar sırtı ilişkisinin bir ya da birkaç dişi ilgilendiren lokal protetik rehabilitasyon çalışmalarında uygulanması önerilmektedir . 1- Üst dişlerin fonksiyonel palatinal tüberküllerinin karşıt alt dişler ile temas şekilleri: -Üst 1. Küçükazı dişinin palatinal tüberkülü, alt 1. Küçükazı dişinin distal fossası ile, -Üst 2. Küçükazı dişinin palatinal tüberkülü, alt 2. Küçükazı dişinin distal fossası ile, -Üst 1. Büyükazı dişinin mesiopalatinal tüberkülü, alt 1. Büyük azı dişinin Santral Fossası ile, -Üst 1. Büyükazı dişinin distopalatinal tüberkülü alt 2 Büyük azı dişinin mesial oklüzal kenar sırtı ve alt 1. Büyükazı dişinin distal oklüzal kenar sırtı ile, -Üst 2. Büyükazı dişinin mesiopalatinal tüberkülü, alt 2. Büyük azı dişinin Santral Fossası ile, -Üst 2. Büyükazı dişinin distopalatinal tüberkülü, alt 2. Büyük azı dişinin distooklüzal kenar sırtı ve alt 3. Büyükazı dişinin Mesiooklüzal kenar sırtları ile temastadır 2- Alt dişlerin fonksiyonel bukkal tüberküllerinin karşıt üst dişler ile temas şekilleri: -Alt 1. Küçükazı dişinin bukkal tüberkülü, üst kanin dişinin distoinsizal kenarı ve üst 1. Küçükazı dişinin mesial kenar sırtı ile, -Alt 2. Küçükazı dişinin bukkal tüberkülü, üst 1. Küçükazı dişinin distooklüzal kenar sırtı ve üst 2. Küçükazı dişinin mesiooklüzal kenar sırtı ile, -Alt 1. Büyükazı dişinin mesiobukkal tüberkülü, üst 2. Küçük azı dişinin distooklüzal kenar sırtı ve üst 1. Büyükazı dişinin mesiooklüzal kenar sırtları ile, -Alt 1. Büyükazı dişinin distobukkal (orta) tüberkülü, üst 1. Büyükazı dişinin santral fossası ile, -Alt 1. Büyükazı dişinin distal tüberkülü, üst 1. Büyükazı dişinin distal fossası ile (Tüberkül kenar sırtı ilişkisinde fonksiyon dışı olarak da kabul edilmektedir). -Alt 2. Büyükazı dişinin mesiobukkal tüberkülü, üst 1. Büyükazı dişinin distooklüzal kenar sırtı ve üst 2. Büyükazı dişinin mesiooklüzal kenar sırtları ile, -Alt 2. Büyükazı dişinin distobukal tüberkülü, üst 2. Büyükazı dişinin santral fossası ile temastadır 6 5 7 4 3 TÜBERKÜL KENAR SIRTI İLİŞKİSİNDE 2 ÜST 1 ALT DİŞ FONKSİYONEL TÜBERKÜLLERİN ÜST DİŞLERLE İLİŞKİLERİ 1 ALT 2 3 4 5 6 7 6 5 7 4 3 TÜBERKÜL KENAR SIRTI İLİŞKİSİNDE 2 ÜST 1 ÜST DİŞ FONKSİYONEL TÜBERKÜLLERİN ALT DİŞLERLE İLİŞKİLERİ 1 ALT 2 3 4 5 6 7 TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİ Bir dişin fonksiyonel tüberkülünün karşıt bir dişin fossası ile temasta olduğu oklüzal ilişki türüdür. Bu tür ilişkide tüberküller karşı dişlerin fossaları ile "Tüberkül tepesi Fossa", "Tüberkül yüzeyi - Fossa" ve "Tüberkülün Forsaya üç noktada teması" şeklinde ilişkide olabilir, bunlar içinde normal morfolojiye en uygun ilişki türü, tüberküllerin karşıt fossalara üç nokta halinde temas durumudur. Bu tür ilişkide tüberkül tepesi karşıt fossa ile temasta değildir, fonksiyonel tüberkülün karşıt fossaya saç ayağı benzeri üç noktada desteği vardır. A B 1- Üst dişlerin fonksiyonel palatinal tüberküllerinin alt dişlerin fossaları ile ilişkileri: - Üst 1. Küçükazı dişinin palatinal tüberkülü, alt 1. Küçükazı dişinin distal fossası ile, - Üst 2. Küçükazı dişinin palatinal tüberkülü, alt 2. Küçükazı dişinin distal fossası ile, - Üst 1. Büyükazı dişinin mesiopalatinal tüberkülü, alt 1. Büyükazı dişinin santral fossası ile, - Üst 1. Büyükazı dişinin distopalatinal tüberkülü, alt 1. Büyük azı dişinin distal fossası ile, - Üst 2. Büyükazı dişinin mesiopalatinal tüberkülü, alt 2. Büyük azı dişinin santral fossası ile, - Üst 2. Büyükazı dişinin distopalatinal tüberkülü, alt 2. Büyük azı dişinin distal fossası ile temastadır 2 - Alt dişlerin fonksiyonel bukkal tüberküllerinin üst dişlerin fossaları ile ilişkileri: - Alt 1. Küçükazı dişinin bukkal tüberkülü, üst 1. Küçükazı dişinin mesial fossası ile, - Alt 2. Küçükazı dişinin bukkal tüberkülü, üst 2. Küçükazı dişinin mesial fossası ile, - Alt 1. Büyükazı dişinin mesiobukkal tüberkülü, üst 1. Büyük azı dişinin mesial fossası ile, - Alt 1. Büyükazı dişinin distobukkal tüberkülü, üst 1. Büyükazı dişinin santral fossası ile, - Alt 1. Büyükazı dişinin distal tüberkülü, üst 1. Büyükazı dişinin distal fossası ile, - Alt 2. Büyükazı dişinin mesiobukkal tüberkülü, üst 2. Büyük azı dişinin mesial fossası ile, - Alt 2. Büyükazı dişinin distobukkal tüberkülü, üst 2. Büyükazı dişinin santral fossası ile temas eder TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİ Tüberküllerin üç nokta halinde teması oklüzal yüzey aşınmasına engel ve kuvvet iletimini vertikal yönlendiren fizyolojik bir ilişki türüdür. Tüberkül fossa ilişkisinde bu yapı, bir dişe bir diş ilişki olarak uygulanmaktadır ve bu doğal dişlenmede ender rastlanan bir durumdur. Tüberkül fossa ilişkisinde; tüberkül kenar sırtı ilişkisine oranla, fossalar ile birlikte kenar sırtlarına da temas eden fonksiyonel tüberküllerin oblik kuvvet oluşturarak, karşıt dişleri pozisyon değişikliğine itme riski ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle sabit ve kontrol edilebilir ilişki sonucu, kuvvetleri vertikal yönlendiren tüberkül fossa ilişkisi, birçok sayıda dişin oklüzal rehabilitasyonu için tercih edilmektedir. 5 6 7 4 3 TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİNDE 2 ÜST 1 ALT DİŞ FONKSİYONEL TÜBERKÜLLERİN ÜST DİŞLERLE İLİŞKİLERİ 1 ALT 2 3 4 5 6 7 5 6 7 4 3 TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİNDE 2 ÜST 1 ÜST DİŞ FONKSİYONEL TÜBERKÜLLERİN ALT DİŞLERLE İLİŞKİLERİ 1 ALT 2 3 4 5 6 7 Fonksiyonel oklüzal morfolojinin ideal şekillendirilmesi için geçerli kurallar 1- Kişiye özel oklüzyon türünü önceden belirleyerek fonksiyonel oklüzal morfoloji tekniği buna göre seçmek, 2- Kişinin alışkanlıkları, stomatognatik sistem elemanlarının yapısı göz önüne alınarak, fizyolojik yapıya ve fonksiyona uyumlu modifikasyonlar yapabilmek, 3- Diş kontaktlarını; pozisyonlarına uygun olarak üç nokta teması şeklinde hazırlamak, 4- Fonksiyonun ideal olarak sağlanmasının estetikten daha önemli olduğunu kavrayarak, tüberküllerin yapı ve uyumunda başarılı olmak, 5- Fonksiyonel kuvvetlerin vertikal yönlenmesini sağlayacak metotları tercih etmek, 6- Sentrikte maksimum kontakt temasını sağlamak, 7- Bir kaç dişi ilgilendiren lokal şekillendirmelerde; tüberkül kenar sırtı, fazla diş eksikliklerinde; tüberkül fossa tekniğini kullanmak, 8- Hasta, hekim, teknik eleman ile kullanılan materyal ve metodun; fizyolojik, mekanik, hijyenik ve estetik uyumunu sağlamak. UYGULAMA MATERYALİ • • • • • • • • Modelaj spatülü (Ward) Modifiye modelaj sondu Yapıştırıcı mum (Siyanoakrilat yada sirkolant) Modelaj mumları (farklı renklerde) Çinko stereat yada pudra (Kontrol materyali olarak) İki uçlu fırça (temizleme ve uygulama için) Isı kaynağı(Mum banyosu yada bek) Kalem,pergel ve cetvel (Ölçüm ve işaretleme işleri) TÜBERKÜL - KENAR (MARGİNAL) SIRTI İLİŞKİSİNDE FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ LABRATUVAR İŞLEMLERİ • • • • • İLGİLİ DİŞLERİN OKLÜZAL YÜZEYLERİ ÖNGÖRÜLEN TÜBERKÜL YÜKSEKLİĞİNİ AŞACAK BOYUTTA SPEE VE WİLSON EĞRİLERİNE UYGUN OLARAK ALÇALTILIR. REHBER TÜBERKÜL TEPELERİ BOYALI KALEMLE İŞARETLENİR. YÜZEYE SİYANOAKRİLAT YA DA ŞEFFAF SİRKOLANT SÜRÜLÜR. REHBER KONİLER KONUMLANDIRILIR. ALT VE ÜST DİŞLER KARŞILIKLI MODELE EDİLECEK İSE İŞLEME ÖNCE ALT DİŞLERİN FONKSİYONELBUKKAL TÜBERKÜL KONİLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ İLE BAŞLANIR. TÜBERKÜL KENAR SIRTI İLİŞKİSİNE GÖRE FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ ETAPLARI • • • • • • • • • • • • • • • • 1- Mandibular dişlerin fonksiyonel bukkal tüberküllerinin belirlenmesi 2- Maksiller dişlerin fonksiyona girmeyen bukkal tüberküllerinin belirlenmesi 3- Mandibular dişlerin bukkal tüberküllerinin, bukkal tüberkül sırtlarının belirlenmesi 4- Maksiller dişlerin bukkal tüberküllerinin, bukkal tüberkül sırtlarının belirlenmesi 5- Maksiller dişlerin bukkal tüberküllerinin, üçgen oklüzal sırtlarının belirlenmesi 6- Maksiller dişlerin bukkal tüberküllerinin meziyal ve distal kenar sırtlarının belirlenmesi 7- Mandibular dişlerin bukkal tüberküllerinin meziyal ve distal kenar sırtlarının belirlenmesi 8- Maksiller dişlerin fonksiyonel palatinal tüberküllerinin belirlenmesi 9- Maksiller dişlerin palatinal tüberküllerinin palatinal ve oklüzal üçgen sırtlarının belirlenmesi 10-Maksiller dişlerin palatinal tüberküllerinin meziyal ve distal kenar sırtlarının şekillendirilmesi 11-Mandibular fonksiyonel bukkal tüberküllerin üçgen oklüzal sırtlarının belirlenmesi 12-Mandibular dişlerin lingual tüberküllerinin belirlenmesi 13-Mandibular dişlerin lingual tüberküllerinin lingual ve oklüzal üçgen tüberkül sırtları 14-Mandibular dişlerin lingual tüberküllerinin meziyal ve distal oklüzal kenar sırtları 15-Maksiller ve mandibular dişlerin meziyal ve distal oklüzal kenar sırtları ve kontaktların şekillendirilmesi 16- Maksiller ve mandibuler dişlerin oklüzal yüz morfolojilerinin detaylı şekillendirilmesi ve son kontroller. MANDİBULA MAKSİLLA MANDİBULA MAKSİLLA MANDİBULA MAKSİLLA MANDİBULA MAKSİLLA MANDİBULA MAKSİLLA MANDİBULA MAKSİLLA TÜBERKÜL – FOSSA İLİŞKİSİNDE FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ TÜBERKÜL FOSSA İLİŞKİSİNE GÖRE FONKSİYONEL OKLÜZAL MORFOLOJİ ETAPLARI • • • • • 1- MANDİBULAR DİŞLERİN TÜBERKÜLLERİNİN BELİRLENMESİ 2- MAKSİLLER DİŞLERİN TÜBERKÜLLERİNİN BELİRLENMESİ 3- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN KENAR SIRTLARI İLE OKLÜZAL KENAR SIRTLARININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ 4- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN OKLÜZAL ÜÇGEN SIRTLARININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ 5- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN OKLÜZAL MORFOLOJİLERİNİN DETAYLI ŞEKİLLENDİRİLMESİ VE SON KONTROLLER. MANDİBULA 1- MANDİBULAR DİŞLERİN TÜBERKÜLLERİNİN BELİRLENMESİ 2- MAKSİLLER DİŞLERİN TÜBERKÜLLERİNİN BELİRLENMESİ 3- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN KENAR SIRTLARI İLE OKLÜZAL KENAR SIRTLARININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ MAKSİLLA MANDİBULA 4- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN OKLÜZAL ÜÇGEN SIRTLARININ ŞEKİLLENDİRİLMESİ MAKSİLLA MANDİBULA 5- MAKSİLLER VE MANDİBULAR DİŞLERİN OKLÜZAL MORFOLOJİLERİNİN DETAYLI ŞEKİLLENDİRİLMESİ VE SON KONTROLLER MAKSİLLA