Bütçe Bilgisi - Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı

advertisement
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
HÜLYA DENİZ SAZAK
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANI
12 Haziran 2015
1
A BÜTÇENİN TEMEL ESASLARI
Bütçe Kavramı
Türkiye’de kamu mali yönetimi ve kontrol konusundaki
en temel kanun olan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi
ve Kontrol Kanununun 3’ üncü maddesinde bütçe
“belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile
bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve
usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi” ifade
etmektedir.
2
Bütçe, bir kurumun gelecek döneme ilişkin gelir ve gider
tahminlerinin sınıflandırıldığı cetveldir. Başta devlet
olmak üzere bütün kurumların bütçeleri vardır. İktisat
bakımından önemli olan devlet bütçesidir. Bu bütçenin
gelir kısmının temel kalemi vergilerdir. Giderler ise
devletin personeline yaptığı maaş ve ücret ödemelerinden
oluşan cari harcamalar, yatırımlardan oluşan yatırım
harcamaları ve emeklilere verilen ödemelerin oluşturduğu
transfer harcamalarından oluşur.
3
3
Bütçe Açığı
Devlet giderleri, gelirlerini aşarsa aradaki fark bütçe
açığını oluşturur. Günümüz devletlerinin başlıca
sorunlarından birini bütçe açığı teşkil eder. Çünkü bu
açıklar genellikle para basılmasına ve ara enflasyona neden
olmaktadır.
Bütçe Denetimi
Hükümetin, meclisten aldığı yetkiyle gerçekleştirdiği
harcamaların ve gelir toplama faaliyetinin, alınan yetki
çerçevesinde yapılıp yapılmadığının kontrolüdür. Bunu
Türkiye’de Sayıştay (Dış Denetim) yapar.
4
Bütçe Dönemi
Bütçenin uygulandığı dönemdir. Genellikle bir yıldır.
Avrupa Birliğine üye ülkelerde bütçe yılı takvim yılıdır. 1
Ocak’ta başlar. 31 Aralık’ta biter. Türkiye de 1949’ dan
sonra bütçe yılının başlangıcı 1 Mart olarak kabul
edilmiştir. 1983’ ten itibaren yeniden takvim yılı esasına
dönülmüştür.
Bütçe Tasarısı
Türkiye’deki uygulamada bakanlıklar kendi bütçelerini
hazırlar ve Maliye Bakanlığı’na gönderir. Maliye Bakanlığı
bunları birleştirir. Kendi bütçesini de ekler ve Bakanlar
Kurulu’na havale eder. Bakanlar Kurulu’nun onayladığı ve
Meclis’e sunduğu bütçe önerisine bütçe tasarısı
5
denilmektedir.
Çok Yıllı Bütçeleme
Bütçelerin düzenlenme biçimleri iktisadi ve sosyal
hayatta meydana gelen değişmelere göre yeni görünümler
kazanmaktadır. Pek çok ülke son yıllarda kamusal
reformlar kapsamında devlet bütçesine orta vadeli (çok
yıllı) bir bakış açısı kazandırma çabası içine girmiştir.
Temel
amaç,
kamu
yönetiminde
mali
disiplini
sağlamak ve performans esaslı bütçeleme sistemini
uygulamaya koymaktır.
6
Çok yıllı bütçeleme; devletin gelecek bir yıl esas olmak
üzere bu yılı izleyen birkaç yıla ilişkin gider ve gelir
tahminlerinin yer aldığı, gelecek yıla ilişkin gider ve
gelirlerin yürütülüp uygulanması konusunda hükümetin
parlamentodan yetki ve izin aldığı bir bütçeleme şeklidir. Bu
uygulamayla, bütçede yıllık ilkesi geçerliliğini korumakta,
parlamento hükümete giderlerin yapılması ve gelirlerinin
toplanması konusunda, gelecek bir yıl için gerekli hukuki
yetkiyi vermekte, hükümetin gelecek yılı izleyen birkaç yıla
ilişkin gider ve gelir tahminlerini görüşmekte, böylece
hükümetin gelecek yıllara ilişkin mali politikalarını da
denetlemektedir.
7
Orta vadeli harcama programı çerçevesinde;
-
Orta vadeli program hazırlanması
- Orta vadeli mali plan hazırlanması
- İdarelerin stratejik plan hazırlamaları
- İdarelerin yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider
tahminlerini içeren üç yıllık bütçe hazırlanması ile
planlama - bütçeleme bağlantısı kurulmaktadır.
8
Bütçe İlkeleri
Bütçe ilkeleri, geleneksel devlet fonksiyonlarına
bağlı ortaya çıkan ve devletin görevlerine uygun olarak
düşünülmüş, geliştirilmiş ilkelerdir. Esasen bu ilkeler,
bütçenin
hazırlanması,
görüşülüp
onaylanması,
uygulanması ve denetlenmesi aşamalarında göz önünde
bulundurulması gereken kuralları ifade eder.
9
Bütçe ilkeleri şunlardır;
• Genellik ilkesi
• Yıllık olma ilkesi
• Birlik ilkesi
• Denklik ilkesi
• Açıklık ilkesi
• Tasarruf ilkesi
• Doğruluk ilkesi
• Mali saydamlık
• Anlaşılır olma ilkesi
• Hesap verilebilirlik
• Önceden izin alma ilkesi
• Mali disiplin
10
Genellik ilkesi: Devletin bütün gelir ve harcamalarının
bütçede ayrı ayrı ve tam olarak yer almasıdır. Hiçbir gelir ve
harcama birbirinin arkasında gizlenemez. Bu ilke, bütçe
uygulaması bakımından eskiden kullanılan safi metodun yerine
gayrisafi metodun kullanılmasını gerektirmiştir. Safi metot
usulünde kuruluşlar harcama yaparken bir taraftan da elde
ettikleri gelirlerin tümünü göstermeden yaptıkları harcamaları
elde ettikleri gelirlerden düşürdükten sonra harcamalardan arta
kalan kısmını göstermekteydiler. Oysa gayrisafi bütçe usulünde
gelir ve giderler eksiksiz olarak, yani birbiriyle mahsup
edilmeden bütçede yer alır. Bu usule göre herhangi bir gelirin
herhangi bir harcamaya doğrudan tahsis edilmemesi gerekir.
Buna “ademi tahsis yöntemi” de denir. Böylece tüm gelirler
hazinede toplanır ve bütün giderler buradan yapılır.
11
Birlik ilkesi: Kamu sektörünün bütün gelir ve harcamalarını
içeren tek bir bütçe hazırlanması anlamına gelir. Gider ve
gelirlerin tek bütçede gösterilmesi hâlinde kuruluşlar
karşılaştırılabilir. Bütçede birlik ilkesi ile kamu hizmetleri tek
elden planlanmakta ve yönlendirilmektedir. Bu durum
hizmetlerin
finansman
kaynaklarının
oluşturulmasını,
kaynakların planlı kullanılmasını kolaylaştırabilmektedir. Ayrı
ayrı bütçe hâlinde karşılaştırma imkânı azalır ve bu israfa da yol
açar. Ülkede bütün harcama ve gelirlerin ekonomideki etkisini
topluca görebilmek bakımından birlik ilkesi uygulanmaktadır.
Bazı
şartlarda
olağanüstü
harcamalar
yapılması
gerekebilmektedir. Olağanüstü harcamaların mevcut bütçede yer
alması doğru olmayabilir. Bu nedenle olağanüstü bütçe ayrıca
hazırlanır.
12
Açıklık ilkesi: Bütçede gelir ve harcamalarla ilgili yer
alan bilgilerin mümkün olduğu kadar açık olması, sadece
uzmanların
değil
ilgi
duyan
vatandaşların
da
anlayabileceği şekilde hazırlanması gerekir, bütçe ile ilgili
belgeler herkesin incelemesine açık olmalıdır. Bütçeler
basılarak
yayımlanmalıdır.
İsteyen
herkesin
alıp
inceleyebilme imkânı sağlanmalıdır. Bütçe ile ilgili bilgi
ve belgelerde herhangi bir gizlilik olmamalıdır.
13
Doğruluk ilkesi:
Bütçenin gelir ve harcama
tahminleri, mümkün olduğu kadar gerçeklere uygun
sonuçlar verebilmelidir. Yıl içerisindeki iktisadi
değişmelerin doğru tahmin edilmesi gerekir. Bütçe
hazırlanırken gerçeğe yakın tahminler yapılmalıdır. Aksi
durumda bütçenin uygulaması güçleşir ve bütçe açığı
meydana gelir. Tahminlerin, önceki yıllarla ilgili istatistiki
bilgilerden faydalanılarak, ülkenin içinde bulunduğu
şartların ve dünyadaki gelişmelerin göz önünde
bulundurularak yapılması gerekmektedir.
14
Anlaşılır olma ilkesi: Bütçede yer alan gelir ve
giderlerin herkesin kolayca anlayabileceği şekilde açık ve
sade olarak düzenlenmesini ifade eder. Bu ilkeye
uyulması, aynı zamanda bütçenin uygulanmasını da
kolaylaştırır. Bütçe gelir ve giderleriyle ilgili rakamların
kolayca anlaşılmasını sağlar.
15
Önceden izin alma ilkesi: Bu ilke, bütçelerin ait
olduğu döneme girilmeden kabul edilmesi üzerinedir.
Bilindiği gibi bütçeler yıllık olarak hazırlanmakta ve
meclis tarafından ait olduğu yıldan bir önceki yılın aralık
ayı sonuna kadar kabul edilmektedir. Bütçe, hükümet
tarafından hazırlanır. Halkın temsilcilerinden oluşan
parlamento tarafından onaylanır. Parlamentonun (yasama
organının) izni olmadan hükümet, bütçeyi uygulayamaz.
Yani ne gelir toplayabilir ne de harcama yapabilir. Bu ilke
yasama organının kamu gelir ve giderleri üzerinde söz
sahibi olduğunu ifade eder.
16
Yıllık olma (zaman) ilkesi:
Söz konusu ilke, bütçenin
uygulanması için verilen iznin bir süre ile sınırlandırılmasını ifade eder. Bu
süre bir yıl olarak kabul edilir. Ancak bazı istisnai durumlarda geçici bütçe
uygulanabilir. Geçici bütçeler, bir yıldan daha az dönemi kapsayabilir.
Ekonomik dalgalanmalar, ekonomik planlar nedeniyle daha uzun süreli
bütçeler yapılabilir. Genellikle her ülkede kabul edilen ve uygulanan mali
yıl, bir yıllık bir süreden oluşur. Bu dönem bütçe uygulaması itibarıyla
uygun bir zaman dilimidir ve ülkemizde de anayasanın 161. maddesinde
“yıllık” ifadesi kullanılmaktadır. Mali bakımdan daha isabetli tahminlerde
bulunmak, muhasebe uygulamalarını kolaylaştırmak, bütçenin
incelenmesi, onaylanması ve meclis denetimine uygun zaman tanınması
açısından bir yıllık süre uygun görülmektedir. Bir yıllık süre meclis
araştırmaları, kamuoyundaki eğilim ve değişmelerin izlenmesi, toplumsal
karar alma süreci açısından doğru bir süredir.
17
Denklik ilkesi:
Klasik maliyecilerin ve ona uygun klasik
maliye görüşünün savunduğu bir ilkedir. Bütçede gelir ve giderlerin
birbirine denk olması gerektiği savunulur. Kamu giderleri, normal
gelirlerle finanse edilmelidir. Bu nedenle harcamalar gelirlere eşit
olmalıdır. Eğer bütçe hazırlanırken giderlerin toplamı, gelirlerin
toplamından fazla çıkarsa aradaki fark iç borçlanmalarla kapatılır ve
gelir gider toplamları eşitlenir. Bu eşitliğe görünüşte denklik denir.
Bütçe uygulandıktan sonra kesin hesap kanununda gelir ve giderler
gerçekten birbirine denk çıkarsa buna gerçek denklik denir. Bu ise
bütçe hazırlanırken gelir ve giderlerle ilgili tahminlerin gerçeğe yakın
olması durumunda mümkündür. Artık klasik iktisatçıların görüşünün
dışında bütçe denkliğinin yıllık olarak sağlanması zorunlu
görülmemektedir. Çünkü ülkenin içinde bulunduğu ekonomik duruma
göre bütçe açık verebilir. Önemli olan, ekonomik duruma uygun olan
ekonomik ve mali politikaların doğru bir şekilde uygulanmasıdır.
18
Tasarruf ilkesi: Tasarruf ilkesinden kastedilen
verimliliktir. En az harcama ile en fazla hizmetin
sağlanmasını savunur. Bütçeler en az maliyetle en fazla
işin görüleceği şekilde kurgulanmalıdır. Bu ilke gereksiz
harcamaların önlenerek, verimliliğin sağlanmaya
çalışılarak, kamu gelirlerinin zorunluluk dereceleri
dikkate alınarak kamu giderlerinde kullanılmasını
açıklar.
19
Mali saydamlık: Mali saydamlık, hükümetin yapısının,
fonksiyonlarının, mali politika planlarının, kamu sektörü
hesaplarının ve mali hedeflerinin kamuoyuna açık
olmasıdır. Ayrıca, mali saydamlık, seçmenlerin, mali
piyasaların, hükümetlerin şimdiki ve gelecekteki mali
durumların doğru olarak değerlendirilmesi için kamu
sektörü dışında oluşan işlemleri de kapsayacak şekilde,
karşılaştırılabilir, anlaşılabilir, zamanında, kapsamlı ve
güvenilir bilgiye ulaşabilmeyi açıklayan kavram olarak da
tanımlanabilir.
20
Hesap verebilirlik: Yeni kamu yönetimi anlayışının
temel kavramlarından biri olan hesap verilebilirlik;
siyasi, idari ve mali yönleri olan bir kavram olarak,
alınan kararların politik ve sosyoekonomik maliyetinin
tamamıyla
karar
alıcılar
tarafından
üstlenilmesi
anlamına gelmektedir.
21
Mali disiplin: Kamu gelirleri ve kamu giderlerinin
birbirine denk
olmasını
ifade
etmektedir. Burada
kastedilen sadece konsolide bütçe denkliği değil, bütçe
gelir ve giderlerinin birbirine denk olması dışında sosyal
güvenlik kuruluşları, yerel yönetimler, fonlar, döner
sermaye ve KİT’lerin bütçelerini de içine alan tüm kamu
gelir ve giderlerinin denkliğidir. Diğer taraftan mali
disiplin keyfiliğin bütçeleme sürecinde dışlanmasını da
içermektedir.
22
B- 5018 SAYILI KANUN KAPSAMINDA TÜRKİYE’DE
BÜTÇELEME
Tanımlar;
Türkiye’de bütçe sistemi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi
ve Kontrol Kanunu uyarınca düzenlenmiştir. Bu bölümde
5018 sayılı Kanun kapsamında, Türkiye’deki bütçe
türlerinden, bütçeleme sürecinden ve Merkezi Yönetim
Bütçe Kanunundan söz edilecektir.
23
Bütçe: 5018 sayılı Kanuna göre, belirli bir dönemdeki
gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına
ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak
yürürlüğe konulan belgedir.
Merkezi yönetim bütçe kanunu: Merkezi yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider
tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve
yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur.
24
Kamu Kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen
imkanlar dahil kamuya ait gelirler taşınır ve taşınmazlar,
hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü
değerleri,
Kamu Gideri: Kanunlarına dayanılarak yaptırılan iş,
alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkı
payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri,
borçlanma araçlarının primli satışından doğan farklar,
ekonomik, mali ve sosyal transferler, verilen bağış ve
yardımlar ile diğer giderleri,
25
Kamu Geliri: Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi,
resim, harç, fon kesintisi, pay ve benzeri gelirler, faiz,
zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde
edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen
gelirler, borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde
edilen gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, alınan
bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri,
Özel Gelir: Genel bütçe kapsamındaki idarelerin kamu
görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarında belirtilen
faaliyetlerinden ve fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve
hizmet teslimlerinden sağlanan ve genel bütçede
gösterilen gelirleri,
26
Harcama Birimi: Kamu idaresi bütçesinde ödenek
tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimi,
Stratejik plan: Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli
amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve
önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak
için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren
planı,
Mali yıl: Takvim yılını, ifade eder.
27
İç Denetim:
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu’nun 63. Maddesine göre iç denetim, kamu
idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için
kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına
göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve
rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel
güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetini ifade
etmektedir. İç denetim , iç denetçiler tarafından yapılır. İç
denetçi bu görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu
tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol
ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir.
28
İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli
görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz.
İç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye
sunar.
Bu
raporlar
üst
yönetici
tarafından
değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile
mali hizmetler birimine verilir.
29
İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan
işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç
Denetim koordinasyon Kuruluna gönderilir.
İç Denetim Koordinasyon Kurulu, Maliye Bakanlığına
bağlı kamu idarelerinin iç denetim sistemlerini izlemek,
bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek
üzere kurulmuştur.
30
Dış Denetim (Sayıştay Başkanlığı):
Sayıştay tarafından yapılacak harcama sonrası dış
denetimin amacı, genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin hesap verme sorumluluğu çerçevesinde,
yönetimin mali faaliyet, karar ve işlemlerinin; kanunlara,
kurumsal amaç, hedef ve planlara uygunluk yönünden
Sayıştay Başkanlığı’nca incelenmesi ve sonuçlarının
Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlanmasıdır.
31
Sayıştay tarafından hesapların hükme bağlanması;
Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir,
gider ve mal hesapları ile bu hesaplarla ilgili
işlemlerinin
yasal
düzenlemelere
uygun
olup
olmadığına karar verilmesidir.
32
33
Genel Bütçe
Devlet tüzel kişiliğine dahil olan ve bu kanuna ekli (I)
sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçesidir.
Özel Bütçe
Özel bütçe bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak belirli
bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis
edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen,
kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen ve
5018 sayılı kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan her bir
kamu idaresinin bütçesidir.
34
Özel bütçe ayrı tüzel kişiliğe sahiptir; sosyal, bilimsel,
teknik,
kültür
kendilerine
gibi
özgü
alanlarda
malvarlıkları
görevlendirilebilirler,
vardır,
kendi
gelir
kaynakları vardır, nakit idarelerini kendileri yürütür. 5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre
(md.31), bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama
birimin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir. Özel bütçeli
kuruluşların bütçeleri genel bütçenin tabi olduğu esaslara
göre
hazırlanır,
görüşülür,
sonuçları denetlenir.
uygulanır
ve
uygulama
35
Bütçe Hazırlanırken Uyulması Gereken İlkeler
(5018 sayılı Kanuna göre)
Bütçenin
gerek
hazırlanmasında,
uygulanmasında
gerekse kontrolünde bazı ilkelere uyma zorunluluğu
vardır. Böylece bütçelerin hedeflerine ulaşarak başarılı
olmaları, gerçek bir demokratik parlamenter denetime
imkan tanımaları mümkündür.
36
5018 sayılı Kanuna göre bütçe hazırlanırken uyulması
gereken ilkeler kısaca şunlardır:
• Bütçe hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik
istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak
esastır.
• Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi,
kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine
getirilmesi amacıyla kullanılır.
37
• Bütçeler kalkınma planı ve programlarda yer alan
politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin
stratejik planları ile performans ölçülerine ve faydamaliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol
edilir.
• Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki
yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve birlikte
değerlendirilir.
• Bütçe, kamu mali işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir
şekilde görünmesini sağlar.
38
• Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde
gösterilir.
• Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi
esastır.
• Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır.
• Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce TBMM veya
yetkili
organlarca
kabul
edilmedikçe
veya
onaylanmadıkça uygulanamaz.
• Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer
verilmez.
39
• Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçların görülmesini
sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara
uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tâbi tutularak
hazırlanır ve uygulanır.
• Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının
raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık esas alınır.
• Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir.
• Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla
belirlenmiş yönetim, ilke ve amaçlara uygun olarak
gerçekleştirilir.
• Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere
tahsis edilir.
40
Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu
Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
gelir
ve
gider
tahminlerini
gösteren,
bunların
uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren
kanundur.
41
Merkezi Yönetim Bütçe Kanunda;
• Yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri,
• Varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı,
• Açığın
nasıl
kapatılacağı
veya
fazlanın
nasıl
kullanılacağı,
• Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri
uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri,
42
• Borçlanma ve garanti sınırları,
• Bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler,
• Bağlı cetveller,
• Mali yıl içinde gelir ve giderlere yönelik olarak
uygulanacak hükümler yer alır.
• Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her
birinin gelir-gider tahminleri merkezi yönetim bütçe
kanununda ayrı bölüm veya cetvellerde gösterilir.
43
Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Malî Plan
Orta vadeli program:
Kalkınma planları, stratejik planlar ve genel
ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda hazırlanan
ve makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge
niteliğindeki
temel
ekonomik
büyüklükleri
de
kapsayacak şekilde Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan
bir programdır.
44
Orta vadeli malî plan:
Orta vadeli program ile uyumlu olmak üzere,
gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile
birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu
idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye
Bakanlığı tarafından hazırlanan, Yüksek Planlama
Kurulu tarafından karara bağlanan mali plandır.
45
Merkezi Yönetim Bütçesinin Hazırlanması
•
•
•
•
Gelir ve gider teklifinin hazırlanmasında;
Orta vadeli program ve mali planda belirlenen temel
büyüklükler ile ilke ve esaslar,
Kalkınma planı ve yıllık program öncelikleri ile kurumun
stratejik planları çerçevesinde belirlenmiş ödenek
tavanları,
Kamu idarelerinin stratejik planları ile uyumlu çok yıllı
bütçeleme anlayışı,
İdarenin performans hedefleri, dikkate alınarak hazırlanır.
46
Geçici bütçe hangi hallerde uygulanır?
• Süresinde kanunlaşmayan bütçeler, mali yıla yetişemeyebilir.
• Yasama organı, bütçeyi ret edebilir.
• Seçim takvimi ile bütçe takvimi birbirine uymayabilir.
Zorunlu nedenlerle merkezi yönetim bütçe kanununun süresinde
yürürlüğe konulmaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır.
Geçici bütçe ödenekleri, bir önceki yıl başlangıç ödeneklerinin
belirli bir oranı esas alınarak belirlenir. Geçici bütçe uygulaması
altı ayı geçemez. Cari yıl bütçesinin yürürlüğe girmesiyle geçici
bütçe uygulaması sona erer ve o tarihe kadar yapılan harcamalar
ve girişilen yüklemeler ile tahsil olunan gelirler cari yıl
bütçesine dahil edilir.
47
Bütçe Uygulama Esasları
Bütçe ödenekleri;
• Maliye Bakanlığınca vize edilen ayrıntılı finansman
programına uygun olarak yapılır.
• Serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.
• Kamu idareleri bütçelerinde yer alan ödeneklerin
üzerinde harcama yapamaz.
• Cari yılda kullanılmayan ödenekler yılsonunda iptal
edilir.
48
Ödenek Aktarmaları
• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır.
• Ancak, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri,
aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin, yılı bütçe
kanununda farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine
kadar
kendi
bütçeleri
içinde
ödenek
aktarması
yapabilirler. Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün
içinde Maliye Bakanlığına bildirilir.
49
• Personel giderleri tertiplerinden, aktarma yapılmış
tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma yapılmış
tertiplerden, diğer tertiplere aktarma yapılamaz.
NOT: 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda
oran belirlendiğinden, özel bütçeli idareler, aktarma
yapılacak tertipteki ödeneğin %20’ sine kadar kendi
bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Bu
idarelerin %20’yi geçen diğer her türlü kurum içi
aktarmalarını yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir.
50
Merkez Dışı Birimlere Ödenek Gönderme
• Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri,
merkez dışı birimlere, ihtiyaçlarında kullanılmak üzere
Ödenek Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyle
ödenek gönderirler.
• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde
ödenek
gönderilmesine
ilişkin
usul
ve
esasları
belirlemeye Maliye Bakanı yetkilidir.
51
Yedek Ödenek
• Merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen hizmet ve
amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek
veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için, genel
bütçeli idareler ile özel bütçeli idarelerden merkezî
yönetim bütçe kanununda gösterilecek olanların
bütçelerine aktarılmak üzere, genel bütçe ödeneklerinin
yüzde ikisine kadar Maliye Bakanlığı bütçesine yedek
ödenek konulabilir. Bu ödenekten aktarma yapmaya
Maliye Bakanı yetkilidir.
• Malî yıl içinde yedek ödenekten yapılan aktarmaların tür,
tutar ve idareler itibarıyla dağılımı, yılın bitimini takip
eden on beş gün içinde Maliye Bakanlığınca ilan edilir. 52
Örtülü Ödenek
• Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri,
Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet
itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve
olağanüstü hizmetlerle ilgili Hükümet icapları için kullanılmak
üzere Başbakanlık bütçesine konulan ödenektir. Kanunlarla
verilen görevlerin gerektirdiği istihbarat hizmetlerini yürüten
diğer kamu idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek
konulabilir. Örtülü ödenek, bu amaçlar dışında ve Başbakanın
ve ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare,
propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamaz. İlgili yılda
bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe
başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez.
53
• Başbakanlık ve diğer ilgili idare bütçelerinde yer alan
örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin
tarafından yapılacağı, hesapların tutulma ve kapatılma
yöntemi, gideri yapanın değişmesi halinde yeni
yetkiliye
hangi
belgelerin
aktarılacağı
Başbakan
tarafından belirlenir.
• Örtülü ödeneklere ilişkin giderler Başbakan, Maliye
Bakanı ve ilgili Bakan tarafından imzalanan kararname
esaslarına göre gerçekleştirilir ve ödenir.
54
Yüklenmeye Girişilmesi
Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme
esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş
yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında
geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.
Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye
girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama
yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye
girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı
tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması
için kullanılamaz.
55
Ertesi Yıla Geçen Yüklenme
Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve
sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her
iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin
yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek
ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili
üst
yöneticinin
onayıyla
ertesi
yıla
geçen
yüklenmelere girişilebilir:
56
• Türk Silahlı Kuvvetlerinin yapım, onarım, etüt ve proje
işleri, araştırma-geliştirme projeleri, giyecek ve yiyecek
alımları,
makine-teçhizat,
silah-mühimmat-teçhizat
alımlarıyla bunların bakım, onarım ve imalat işleri.
• Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları.
• Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi
sarf malzemeleri.
57
• Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik,
temizlik ve yemek hizmetleri.
• Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından
tedariki yapılan silah, silah-teçhizat ve mühimmat
sevkinin her türlü riske karşı sigortalanması amacıyla
yaptırılan nakliyat sigortası.
• Makine-teçhizat,
yol
ve
otoyol,
bilgisayar
ve
haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım
işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri.
58
• Emniyet Genel Müdürlüğünün giyecek alımları ile
silah, mühimmat ve teçhizat alımları.
• Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının etüt ve proje
işleri, araştırma-geliştirme projeleri, makine, silah-
mühimmat, teçhizat ve sistem alımlarıyla bunların
bakım, onarım ve imalat işleri.
Ancak süreli yayın alımı taşıma koruma-güvenlik- temizlik
ve yemek hizmetleri için bütçelerinde ödeneklerin yüzde
ellisinin aşılmayacağı hükmü Millî Eğitim Bakanlığı için
aranmaz.
59
Bütçelerden Yardım Yapılması
• Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu
kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya
menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak
kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik,
kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım
yapılabilir.
• Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi,
denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve
usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar
Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
60
BÜTÇE HAZIRLIK TAKVİMİ
EYLÜL
Kalkınma Bakanlığı’nca Hazırlanan Orta Vadeli Programın Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak
resmi gazetede yayımlanması (En geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar)
EYLÜL
Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Mali Planın Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara
bağlanarak R.G. yayımlanması (Eylül ayının 15 ine kadar)
Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberinin R.G. Yayımlanması
(Eylül ayının 15 ine kadar)
Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama
Rehberinin R.G. Yayımlanması (Eylül ayının 15 ine kadar)
EYLÜL
Maliye Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı ile tekliflerin görüşülmesi ( Eylül ayı sonu)
EKİM
Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı mali yılbaşından en az 75 gün önce BK. tarafından
TBMM’ne sunulması (En geç 17 Ekim) Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri (En fazla 55 gün)
ARALIK
Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri devamı Genel Kurul görüşmeleri
Bütçe Kanununun onaylanması ve kabulü Cumhurbaşkanınca onaylanması R.G. yayımlanması
(Aralık ayı sonuna kadar)
61
Merkezi Yönetim Bütçe Takvimi
- Eylül ayının ilk haftasına kadar;
Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli
Programın Bakanlar Kurulunca kabul edilip, aynı süre
içinde Resmi Gazetede yayımlanmasıyla başlar.
- Eylül ayının on beşine kadar;
Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Malî
Plan Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanıp
Resmi Gazetede yayımlanır.
62
- Eylül ayının on beşine kadar;
Maliye Bakanlığı’nca: Bütçe çağrısı ve eki Bütçe
Hazırlama Rehberi,
Kalkınma Bakanlığı’nca: Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım
Programı Hazırlama Rehberi hazırlanarak,
Resmi Gazetede yayımlanır.
63
- En geç Ekim ayının ilk haftası içinde;
YPK’ da bütçe büyüklükleri görüşülür.
- Merkezi Yönetim Bütçe Kanun tasarısı Mali yılbaşından en
az 75 gün önce (17 Ekim’e kadar) Bakanlar Kurulunca TBMM’
ne sunulur.
- TBMM Bütçe kanun tasarısının metnini maddeler,
- Gider ve gelir cetvellerini kamu idareleri itibarıyla görüşür
ve bölümler halinde oylar.
- Aralık ayı sonuna kadar;
- (Mali yılbaşından önce) Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu
Resmi Gazetede yayımlanır.
64
2015 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE KANUNU
(KANUN NO: 6583)
BÜTÇE KANUNUNDA;
İLK MADDEDE; ‘’ GİDER ’’, İKİNCİ MADDEDE;
‘’ GELİR ve FİNANSMAN ‘’,
ÜÇÜNCÜ
MADDEDE ; ‘’ DENGE ‘’ yer almaktadır.
1. Bütçe Dengesi
Ödenekler toplamı ile tahmini gelirler toplamı arasındaki
fark net borçlanma ile karşılanır.
65
2.
Bütçe Düzeni
BAĞLI CETVELLER
Bağlı cetvellerin bazıları şunlardır;
A Cetveli: Bütçe Kanunu ile verilen ödenekler (Gider Cetveli)
B Cetveli: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri
tarafından ilgili mevzuata göre tahsiline devam olunacak
gelirler (Gelir Cetveli)
C Cetveli: Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
gelirlerine dayanak teşkil eden temel hükümler
E Cetveli: Bazı ödeneklerin kullanımına ve harcamalara ilişkin
esaslar
H Cetveli: 10/02/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu
hükümleri uyarınca verilecek
66
gündelik ve tazminat tutarları (Harcırah cetveli)
Yurt İçinde Verilecek Gündelikler (2015 yılı)
Memur ve Hizmetlilerden;
Gündelik miktarı
Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar
(43,00)
Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar
(40,00)
Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar
(37,50)
Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar
(33,00)
Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar
(32,00)
6245 sayılı Harcırah Kanununun 33. Maddesinin (b) fıkrasına
göre verilecek gündeliklerin hesabında bu tutar esas alınır.
6245 sayılı Harcırah Kanununun 33. Maddesinin (b) ve (d)
fıkralarına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin
hesabında, gündeliklerin %50 artırımlı miktarı esas alınır.
67
İ
Cetveli: Çeşitli kanunlara göre Bütçe Kanununda
gösterilmesi gereken parasal sınırlar (5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanununun 35. Maddenin 1. Fıkrası
gereğince yapım işleri ile mal ve hizmet
alımları kapsamında 2015 yılı için geçerli
olmak üzere avans
miktarı 1.150 TL
olarak belirlenmiştir.)
68
K Cetveli: Ek ders, konferans ve fazla çalışma ücretleri
ile diğer ücret ödemelerinin tutarları
T Cetveli: 5018 sayılı Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı
cetvellerde yer alan kamu idarelerinin yıl
içinde edinebilecekleri taşıtların cinsi, adedi,
hangi hizmetlerde kullanılacağı ile
05/01/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt
Kanununa tabi kurumların yıl içinde satın
alacakları taşıtların azami satın alma
bedellerini gösterir.
69
3. Gerektiğinde Kullanılabilecek Ödenekler
- Personel giderlerini karşılama ödeneği
- Yedek ödenek
- Yatırımları hızlandırma ödeneği
- Doğal afet giderlerini karşılama ödeneği
Mevcut veya yeni açılacak tertiplere ödenek
aktarmaya, Maliye Bakanı yetkilidir.
70
ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ
Analitik
bütçe
sınıflandırması
ile;
kamu
harcamalarında verimliliğin, etkinliğin ve denetimin
arttırılabilmesi, ekonomik verilerin daha ayrıntılı ve analize
elverişli olarak tespit edilmesi maliye ve ekonomi
politikalarının daha gerçekçi verilere dayalı olarak
belirlenmesi, mali planların ve mali raporların uluslararası
standartlara uygunluğu sağlanarak konsolide edilebilir hale
getirilmesi, mali yapıda saydamlığın ve hesap
verilebilirliğin gerçekleştirilmesiyle bütçe sisteminin daha
şeffaf, fonksiyonel ve etkin duruma getirilmesi
amaçlanmaktadır.
71
ÖDENEK DAĞILIMI
72
BÜTÇE KODLAMASI
Bütçe kodlaması, Devletin Mali İstatistiklerinin daha düzenli,
daha güvenilir, daha tutarlı analize ve ölçmeye elverişli şekilde
tutulması amacıyla hazırlanmıştır.
HARCAMALARDA KODLAMA:
• KURUMSAL KODLAMA
• FONKSİYONEL KODLAMA
• FİNANSMAN TİPİ KODLAMA
• EKONOMİK KODLAMA
GELİRİN KODLANMASI;
TERTİP: Kurumsal, fonksiyonel, finansman tipi kodların
bütün düzeyleri ile ekonomik sınıflandırmanın ilk iki
73
düzeyidir.
Kurumsal Bütçeleme
2010 yılında yükseköğretim kurumlarının bütçeleme
düzeyi farklılaştırılarak, harcama birimlerinin ayrı olarak
gösterildiği birim (Başkanlık, Fakülte, Yüksekokul vb.)
esaslı bütçeleme yerine ödeneklerin toplu olarak
tertiplendiği kurum esaslı bütçelemeye geçilmiştir.
Yükseköğretim kurumlarının bütçe teklifleri tek bir
kurumsal kod altında kurumsal sınıflandırmanın III ve IV
üncü düzeyinde (00.01 üst yönetim, akademik ve idari
birimler) e-bütçe sistemine girilerek hazırlanmaktadır.
74
Kurumsal Sınıflandırmanın Genel Açıklamaları
• Dört düzeyli ve sekiz haneli bir kodlama sistemi benimsenmiştir.
• Birinci düzey, bakanlıklar ile anayasal olarak eşdeğer kurumları
ve bütçe türlerini belirlemektedir.
• İkinci düzey, birinci düzeyde tanımlanan yöneticilere karşı
doğrudan sorumlu birimler ile bütçe türleri kapsamında yer alan
kurumları ifade etmektedir.
• Üçüncü düzey kodlar, ana hizmet birimleri gibi ikinci düzeye
bağlı birimleri kapsar.
• Dördüncü düzey kodlar, destek ve lojistik birimleri ile
politikaları uygulayan birimleri tanımlar.
75
Sınıflandırmanın Genel Görünümü
76
Fonksiyonel Sınıflandırma
•
•
•
•
•
•
Fonksiyonel sınıflandırma, devlet faaliyetinin türünü göstermek üzere tasarlanmıştır.
Dört düzeyli ve altı haneli kod grubundan oluşmaktadır.
Birinci düzey, devlet faaliyetlerini 10 ana fonksiyona ayırmaktadır.
Ana fonksiyonlar, ikinci düzeyde programlara bölünmektedir.
Üçüncü düzey kodlar ise nihai hizmetleri göstermektedir.
Dördüncü düzey açılarak muhtemel ihtiyaçlar için boş bırakılmıştır.
77
Finansman Tipi Kodlama
•
•
•
Genel devlet tanımına giren bütün kurumları kavrayabilmek için ihtiyaç
duyulmuştur.
Harcamanın hangi kaynakla finanse edildiğini gösterir.
Tek haneli koddan ibarettir.
FİNANSMAN TİPİ KODLAR
78
Ekonomik Sınıflandırma
•
•
•
•
Ekonomik sınıflandırma devlet faaliyetlerinin, milli ekonomi üzerindeki
etkilerine göre gruplanmasıyla oluşturulmuştur.
Devlet faaliyetlerinin, milli gelir ve piyasa ekonomisi üzerindeki etkilerinin
ölçülmesini amaçlar.
Altı haneli ve dört düzeyli kod grubundan oluşur
Bütçe politikalarının seçici bir şekilde uygulanmasını sağlar.
79
01- Personel Giderleri;
Kamu personeli ile kamu
personeli gibi çalıştırılarak hizmetinden faydalanılan
kişilere nakden yapılan ödemeleri kapsamaktadır.
02- SGK Devlet Primi Giderleri; Devletin işveren
sıfatıyla SGK katkı payları bu bölümde izlenecektir.
03- Mal ve Hizmet Alım Giderleri; Faturalı olarak veya
ilgili mevzuatına uygun şekilde belgelendirilerek alınan
mal ve hizmet bedellerini kapsayacaktır. Bu bölüm, büro
malzemesi alımları, kira, limitlere bakılmaksızın rutin
bakım-onarım giderlerini, düşük değerli veya bir yıldan az
kullanım ömrü olan ekipmanlar için yapılan ödemeleri
kapsamaktadır.
80
06- Sermaye Giderleri;
Sabit sermaye edinimleri,
gayrimenkuller ya da gayri maddi aktiflerin edinimi için
yapılan ve devlet mal varlığını artıran ödemelerdir. Bu
ödemeler, her yıl bütçe kanunlarıyla belirlenecek asgari
limitin üzerinde olmalıdır ve kullanım ömürleri bir yıl
veya daha uzun olmalıdır.
81
GELİRİN KODLAMASI
GELİRİN EKONOMİK SINIFLANDIRILMASI (BİRİNCİ DÜZEY)
82
Öz gelir : Kurumun, faaliyetleri sonucu elde ettiği
gelirler olup Örgün ve Yaygın Öğretimden elde edilen
gelirler, İkinci Öğretimden elde edilen gelirler, Yaz
Okulu gelirleri, Tezsiz Yüksek Lisans gelirleri, Sosyal
Tesis İşletme gelirleri, Uluslararası Ortak Eğitim ve
Öğretim Program Gelirleri, Uzaktan Öğretimden elde
edilen gelirler, Uzaktan Öğretim Materyal gelirleri,
Lojman kira gelirleri, Araştırma Projeleri gelirleri payı
olarak özetlenebilir.
83
84
AYRINTILI FİNANSMAN PROGRAMININ(AFP) HAZIRLANMASI
AYRINTILI FİNANSMAN
PROGRAMI (AFP):
5018 sayılı Kanuna ekli (II), (III)
ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan
idareler tarafından hazırlanacak
olan ve aylar itibarıyla
yapabilecekleri harcama (tertip
düzeyinde) ve tahsil edecekleri
gelir miktarı ile net finansmanın
kullanımına ilişkin gerçekleşme
hedefini gösteren programı ifade
eder.
•BÜMKO tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda oluşan AFP formları vize edilerek idarelere gönderilir.
•Yapılan vizelerin e-bütçede onaylanmasıyla bütçe ve harcama işlemleri yapılabilecektir.
85
Ayrıntılı Finansman Programı oluşturma ilkeleri
Kamu idareleri finansman programı tekliflerini kesintili
bütçe başlangıç ödeneklerine göre;
- Uygulanmakta olan ekonomik program,
- Önceki yıllar bütçe gider ve gelir gerçekleşmeleri ile
AFP vize oranları, ilgili yıla devredebilecek nakit
imkanları,
- Teşkilat yapılarındaki değişiklikler,
- Mevsimsel özellikler,
- Harcamaların niteliği ve diğer özel durumları dikkate
alarak hazırlarlar.
86
BÜTÇE İŞLEMLERİ
Bütçe
Kanununun
resmi
gazetede
yayımlanıp
yürürlüğe girmesini takiben bütçe uygulama süreci
başlamaktadır.
Ödenek serbest bırakma işlemi, revize işlemi,
aktarma işlemi, ödenek devri, ödenek eklemesi işlemleri
olarak
sıralayabileceğimiz
düzenlemeler
5018
sayılı
bütçe
işlemlerine
kanunda
ve
yılı
ilişkin
Bütçe
Kanunlarında yer almaktadır.
87
Bütçe;
- Bütçe
görüşmeleri
öncesi
harcama
birimlerinin
ihtiyaçlarının kurumlarca belirlenmesi sağlanır.
- Toplulaştırılmış
tertipler
düzeyinde
bütçe
fişleri
hazırlanır.
Kurumsal düzeyde bütçe görüşmeleri yapılır.
88
Ödenek Gönderme İşlemleri
- Birim detayında kullanılabilir bütçe ödenekleri, Ödenek
Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyle ilgili harcama
birimlerine gönderilecektir
E-Bütçede ödenek gönderme belgesi düzenlenmesi;
- Tertibin
kurumsal
sınıflandırma
bölümüne
kanunda
gösterilen torba/havuz tertip (38.16.00.01gibi) yazılacaktır.
E-bütçede
onaylanan
ödenek
gönderme
belgeleri
muhasebeleştirilmek üzere say2000i sistemine aktarılacak ve
muhasebeleştirilerek kullanıcıların bilgisine sunulacaktır.
89
90
Serbest Bırakma İşlemi
- Ayrıntılı Finansman Programı (AFP) yürürlüğe girmeden
önceki dönemde,
- Aylık harcamalara ilişkin genelgelerle düzenlenen harcama
izinlerinin yetersiz kaldığı durumlarda,
Ödenek kullanımına izin veren işlemdir
Revize İşlemleri
Ayrıntılı Finansman Programında (AFP) yıl içindeki gelişmeler
neticesinde yapılacak her türlü değişiklik işlemini ifade
etmektedir.
Toplulaştırılmış tertipler düzeyinde Maliye Bakanlığı’nca vize
edilen AFP’yi değiştirmeyen revizelerin tamamı kurum
91
yetkisindedir.
Söz konusu işlemler;
• Fonksiyonel, finansman ve ekonomik kodlar aynı olan tertipler
arasında,
• Toplulaştırılmış tertip düzeyinde yapılan AFP’de yer alan aylık
toplamlar değiştirilmeden, Birim ödeneklerin aylara göre
dağılımının karşılıklı olarak değiştirilmesi suretiyle yapılacaktır.
92
• Toplulaştırılmış tertipler düzeyinde Maliye
Bakanlığı’nca vize edilen AFP’ye ilişkin revize
işlemlerinin tamamı Maliye Bakanlığı tarafından
sonuçlandırılır.
• Söz konusu revize işlem AFP Birim Detaya
yansıtılacaktır.
• Yansıtma işlemi kurumlar tarafından
gerçekleştirilmektedir.
93
Ödenek Ekleme İşlemleri
• Gelir fazlası karşılığı ödenek kaydı, likit karşılığı
ödenek kaydı, şartlı bağış ve yardımların ödenek
kaydı ve diğer ödenek kaydı işlemleri kurumlar
tarafından gerçekleştirilecektir.
• Ekleme işlemlerinin tamamı toplulaştırılmış
tertiplerdeki ödenekleri değiştirmektedir.
• Ekleme işlemlerinin ödenek dağılımına yansıtılması
işlemlerinin tamamı yine kurum tarafından
gerçekleştirilmektedir.
94
Aktarma İşlemi
Belirli bir tertibe tahsis edilmiş olan ödeneğin,
- 5018 sayılı yasa,
- Yılı merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer kanun
hükümlerine dayanarak,
bir tertipten düşülüp başka bir tertibe eklenmesi
işlemidir.
95
96
Aktarma işleminin yapılabilmesi için;
Aktarılacak ödeneğin, işlemin yapıldığı tarih itibarıyla;
- Serbest,
- Ödenek gönderme belgesine bağlanmamış,
- Ön ödeme yapılmamış durumda olması,
- 06-Sermaye Giderleri” kodunda yer alan ödeneklerle
ilgili aktarma talebinde bulunulmadan önce “2015 Yılı
Programının
Uygulanması,
Koordinasyonu
ve
İzlenmesine Dair Karar’a” uygun olarak gerekli program
değişikliklerinin yapılması gerekmektedir.
97
Aktarma İle İlgili Yasaklar
- Personel Giderleri tertiplerinden
- Aktarma yapılmış tertiplerden
- Yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden, diğer
tertiplere aktarma yapılamaz.
98
STRATEJİK PLAN, PERFORMANS PROGRAMI VE
FAALİYET RAPORU
Günümüzde kamu kesiminin içinde bulunduğu
sorunlar dikkate alındığında kamu kuruluşlarının
faaliyetlerini planlı bir şekilde yerine getirmelerinin
önemi gittikçe artmaktadır. Kamu kuruluşlarının planlı
hizmet üretmeleri, belirlenen politikaları somut iş
programlarına
ve
bütçelere
dayandırmaları
gerekmektedir. Bu çerçevede “Stratejik Planlama” temel
bir araç olarak gündeme gelmektedir.
99
Makro düzeyde belirlenen ulusal stratejiler ve kalkınma
planları çerçevesinde kuruluşlarca hazırlanacak olan
stratejik planları ile birlikte uygulama sürecinin etkinliğini
arttırması ve kaynakların ölçülü kullanımına katkıda
bulunulması söz konusudur.
Bütçe, stratejik plan, performans programı ve faaliyet
raporu
arasındaki
ilişki
özünde
performans
esaslı
bütçeleme ile ilgilidir. Söz konusu kavramlar performans
esaslı bütçelemenin unsurlarıdır.
100
Stratejik planlamaya dayalı performans esaslı bütçeleme
sistemi; stratejik plan, performans programı ve faaliyet
raporu olmak üzere üç unsur üzerine kuruludur. Stratejik
planlar; kurumların ileriye dönük misyon ve vizyonlarını
ortaya koyarak kurumun orta ve uzun vadeli stratejik amaç
ve hedeflerini belirlerken, performans programları; stratejik
planda belirlenen stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda
kurumun bir mali yıldaki performans hedef düzeylerini, bu
hedeflere ulaşmak için yürütülmesi gereken faaliyet ve
projeler ile kurumun kaynak ihtiyacını, performans
göstergelerini ortaya koyan ve kurumun bütçesine dayanak
oluşturan belgelerdir.
101
Faaliyet raporları ise, kurumun performans programı
uyarınca yürüttüğü faaliyet sonuçlarını, hedeflerden
sapmaları
ve
sorumluluğunu
nedenlerini
içeren
gerçekleştirmek
hesap
üzere
verme
hazırlanan
raporlardır.
102
Stratejik Plan
Kamu idarelerince; kalkınma planları, programlar,
ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler
çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını
oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler
belirlemek, performanslarını önceden belirlenmiş olan
göstergeler doğrultusunda ölçme ve bu sürecin izleme
ve değerlendirilmesini yapmak amacıyla katılımcı
yöntemlerle hazırlanan plandır.
103
Stratejik plan kamu idarelerince; kalkınma planları,
programları ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler
çerçevesinde hazırlanmaktadır. Kuruluşun bulunduğu
nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu
bize stratejik plan tarif eder. Stratejik planlar ile kamu
idareleri şu an nerede bulunduklarını, nereye gitmek
istediklerini,
gitmek
istedikleri
yere
nasıl
ulaşabileceklerini ve performanslarını nasıl takip edip,
değerlendireceklerini ortaya koymaktadırlar.
104
105
Stratejik Planlama;
• Sonuçların planlanmasıdır,
• Değişimin planlanmasıdır,
• Gerçekçidir,
• Kaliteli yönetimin aracıdır,
• Hesap
verme
sorumluluğuna
temel
oluşturur,
Katılımcı bir yaklaşımdır
106
Performans Programı
Ülkemizde performans esaslı bütçe uygulanmaktadır.
Performans esaslı bütçeleme; Performansa göre kaynak
dağıtmak değildir. Performans programları elimizdeki
sınırlı kaynakları en etkin kullanmanın yollarını bulmak
için hazırlanmaktadır.
Performans esaslı bütçelemenin temel unsurları;
Stratejik plan, performans programı ve faaliyet raporudur.
107
PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME
Performans esaslı bütçelemenin temel
amacı; mali saydamlık ve hesap verebilirliği
sağlamak olup kamu kaynaklarının etkili,
ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak
üzere
geliştirilmiştir.
Bu
amacı
gerçekleştirmek üzere stratejik planlar, bu
planların yıllık uygulamasını oluşturan ve yılı
bütçesine temel oluşturan performans
programları ve hesap verebilirliğin temel
belgesi
olan
faaliyet
raporları
kullanılmaktadır. İdarenin faaliyetlerinin
belirlenmiş hedef ve göstergeler ışığında
yürütülmesi ve sonuçların bu hedef ve
göstergelere dayalı olarak değerlendirilmesi
bu bütçeleme sisteminin özünü oluşturur. Bu
yaklaşım aynı zamanda kamu idarelerinde
performansa dayalı bir yönetim anlayışının
yerleşmesine yardımcı olur.
108
109
Faaliyet Raporları
Kamu İdarelerinin;
• Stratejik plan ve performans programları uyarınca
yürütülen faaliyetlerini,
• Performans hedeflerine ulaşma düzeyini,
• Performans göstergelerinin seviye ve gerçekleşme
durumu,
• Hedeflere ulaşma düzeyinde ve göstergelerin
sağlanamaması hallerinde oluşan sapmaların nedenlerini
açıklayan,
İdarenin genel ve mali bilgileri de içeren yıllık rapordur.
110
Faaliyet raporu performans esaslı bütçelemenin son
basamağı olan başarının ölçülmesi ile ilgilidir. Performans
temelde başarı anlamına gelmektedir. Faaliyet raporu da
performans programı ile öncelikli olarak ele alınan amaç ve
hedeflere ne derece ulaşıldığını performans göstergeleri yoluyla
ölçmektedir. Performans programında amaç ve hedefleri ölçmek
için belirlenen performans göstergeleri faaliyet raporlarında
gerçekleşmeleri ile ortaya konulmaktadır. Mali saydamlık ve
hesap verme sorumluluğunun en önemli unsurlarından olan
faaliyet raporları bir yıllık bütçe uygulamasının sonrasında üst
yöneticiler ve kendilerine bütçe ile ödenek tahsis edilen
harcama yetkilileri tarafından hazırlanır.
111
Faaliyet
raporlarının
hazırlanmasındaki
temel
amaç, harcanan kamu kaynağının hedefleri ne derece
gerçekleştirdiğini; kamu kaynağının etkili, ekonomik ve
verimli
kullanılıp
kullanılmadığının
ölçülmesidir.
Performans esaslı bütçelemenin özünde stratejik plan ile
belirlenen
ve
performans
programları
ile
önceliklendirilen amaç ve hedeflere, faaliyet raporları ile
ne derece ulaşıldığının ölçülmesi yatmaktadır.
112
(I) SAYILI CETVEL
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ
1) Türkiye Büyük Millet Meclisi
2) Cumhurbaşkanlığı
3) Başbakanlık
4) Anayasa Mahkemesi
5) Yargıtay
6) Danıştay
7) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
8) Sayıştay
9) Adalet Bakanlığı
10) Millî Savunma Bakanlığı
11) İçişleri Bakanlığı
12) Dışişleri Bakanlığı
13) Maliye Bakanlığı
14) Millî Eğitim Bakanlığı
15) Sağlık Bakanlığı
16) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
17) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
18) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı
19) Kültür ve Turizm Bakanlığı
20) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
21) Avrupa Birliği Bakanlığı
22) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
113
23) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
24) Ekonomi Bakanlığı
25) Gençlik ve Spor Bakanlığı
26) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
27) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
28) Kalkınma Bakanlığı
29) Orman ve Su İşleri Bakanlığı
30) Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği
31) Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı
32) Jandarma Genel Komutanlığı
33) Sahil Güvenlik Komutanlığı
34) Emniyet Genel Müdürlüğü
35) Diyanet İşleri Başkanlığı
36) Hazine Müsteşarlığı
37) Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı
38) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu
39) Devlet Personel Başkanlığı
40) Türkiye İstatistik Kurumu
41) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
42) Gelir İdaresi Başkanlığı
43) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
44) Meteoroloji Genel Müdürlüğü
45) Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü
46) Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
47) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
48) Göç İdaresi Genel Müdürlüğü
114
(II) SAYILI CETVEL
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER
A) YÜKSEKÖĞRETİM KURULU, ÜNİVERSİTELER VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜLERİ
1) Yükseköğretim Kurulu
2) Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı
3) İstanbul Üniversitesi
4) İstanbul Teknik Üniversitesi
5) Ankara Üniversitesi
6) Karadeniz Teknik Üniversitesi
7) Ege Üniversitesi
8) Atatürk Üniversitesi
9) Orta Doğu Teknik Üniversitesi
10) Hacettepe Üniversitesi
11) Boğaziçi Üniversitesi
12) Dicle Üniversitesi
13) Çukurova Üniversitesi
14) Anadolu Üniversitesi
15) Cumhuriyet Üniversitesi
16) İnönü Üniversitesi
17) Fırat Üniversitesi
18) Ondokuz Mayıs Üniversitesi
19) Selçuk Üniversitesi
115
20) Uludağ Üniversitesi
21) Erciyes Üniversitesi
22) Akdeniz Üniversitesi
23) Dokuz Eylül Üniversitesi
24) Gazi Üniversitesi
25) Marmara Üniversitesi
26) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
27) Trakya Üniversitesi
28) Yıldız Teknik Üniversitesi
29) Yüzüncü Yıl Üniversitesi
30) Gaziantep Üniversitesi
31) Abant İzzet Baysal Üniversitesi
32) Adnan Menderes Üniversitesi
33) Afyon Kocatepe Üniversitesi
34) Balıkesir Üniversitesi
35) Celal Bayar Üniversitesi
36) Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi
37) Dumlupınar Üniversitesi
38) Gaziosmanpaşa Üniversitesi
116
39) Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
40) Harran Üniversitesi
41) İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
42) Kafkas Üniversitesi
43) Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
44) Kırıkkale Üniversitesi
45) Kocaeli Üniversitesi
46) Mersin Üniversitesi
47) Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
48) Mustafa Kemal Üniversitesi
49) Niğde Üniversitesi
50) Pamukkale Üniversitesi
51) Sakarya Üniversitesi
52) Süleyman Demirel Üniversitesi
53) Bülent Ecevit Üniversitesi
54) Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
55) Galatasaray Üniversitesi
117
56) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Ahi Evran Üniversitesi
57) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Kastamonu Üniversitesi
58) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Düzce Üniversitesi
59) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
60) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Uşak Üniversitesi
61) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
62) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Namık Kemal Üniversitesi
63) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Erzincan Üniversitesi
64) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Aksaray Üniversitesi
65) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Giresun Üniversitesi
66) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Hitit Üniversitesi
67) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Bozok Üniversitesi
68) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Adıyaman Üniversitesi
69) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Ordu Üniversitesi
70) (Ek: 1/3/2006-5467/5 md.) Amasya Üniversitesi
71) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
72) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Ağrı Dağı Üniversitesi
73) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Sinop Üniversitesi
74) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Siirt Üniversitesi
118
75) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
76) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Karabük Üniversitesi
77) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Kilis 7 Aralık Üniversitesi
78) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Çankırı Karatekin Üniversitesi
79) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Artvin Çoruh Üniversitesi
80) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
81) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Bitlis Eren Üniversitesi
82) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Kırklareli Üniversitesi
83) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
84) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Bingöl Üniversitesi
85) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Muş Alparslan Üniversitesi
86) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Mardin Artuklu Üniversitesi
87) (Ek: 17/5/2007-5662/9 md.) Batman Üniversitesi
88) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Ardahan Üniversitesi
89) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Bartın Üniversitesi
90) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Bayburt Üniversitesi
91) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Gümüşhane Üniversitesi
92) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Hakkari Üniversitesi
93) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Iğdır Üniversitesi
119
94) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Şırnak Üniversitesi
95) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Tunceli Üniversitesi
96) (Ek: 22/5/2008-5765/3 md.) Yalova Üniversitesi
97) (Ek: 1/4/2010-5979/4 md.) Türk-Alman Üniversitesi
98) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
99) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) Bursa Teknik Üniversitesi
100) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) İstanbul Medeniyet Üniversitesi
101) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi
102) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) Necmettin Erbakan Üniversitesi
103) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) Abdullah Gül Üniversitesi
104) (Ek: 14/7/2010-6005/2 md.) Erzurum Teknik Üniversitesi
105) (Ek: 31/3/2011-6218/2 md.) Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
106) Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
120
B) ÖZEL BÜTÇELİ DİĞER İDARELER
1) Savunma Sanayi Müsteşarlığı
2) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
3) (Ek: 25/6/2009-5917/47 md.) Atatürk Araştırma Merkezi
4) (Ek: 25/6/2009-5917/47 md.)Atatürk Kültür Merkezi
5) (Ek: 25/6/2009-5917/47 md.)Türk Dil Kurumu
6) (Ek: 25/6/2009-5917/47 md.)Türk Tarih Kurumu
7) Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü
8) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
9) Türkiye Bilimler Akademisi
10) Türkiye Adalet Akademisi
11) Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu
12) Karayolları Genel Müdürlüğü
13) Spor Genel Müdürlüğü
14) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
15) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü
16) Orman Genel Müdürlüğü
17) Vakıflar Genel Müdürlüğü
18) Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü
19) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
121
20) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
21) Türk Akreditasyon Kurumu
22) Türk Standartları Enstitüsü
23) Türk Patent Enstitüsü
24) Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü
25) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
26) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
27) Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
28) GAP Bölge Kalkınma İdaresi
29) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
30) Kamu Denetçiliği Kurumu
31) Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu
32) (Ek: 21/9/2006-5544/31 md.) Meslekî Yeterlilik Kurumu
33) (Ek: 24/3/2010-5978/30 md.) Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
34) (Ek: 28/12/2010-6093/14 md.) Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı
35) (Ek: 6/3/2011-643/13 md.) Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
36) (Ek: 6/3/2011-643/13 md.) Konya Ovası Projesi Bölge İdaresi Başkanlığı
37) (Ek: 8/8/2011-649/60 md.) Doğu Karadeniz Projesi Bölge İdaresi Başkanlığı
38) (Ek: 11/10/2011-KHK-662/58 md.) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
39) (Ek: 10/10/2011-KHK-658/12 md.) Türkiye Su Enstitüsü
40) (Ek: 11/10/2011-KHK-663/58 md.) Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
41) (Ek:21/6/2012-6332/22 md.) Türkiye İnsan Hakları Kurumu
42) (Ek:19/11/2014-6569/40 md.) Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı
122
(III) SAYILI CETVEL
DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR
1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
2) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
3) Sermaye Piyasası Kurulu
4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
6) Kamu İhale Kurumu
7) Rekabet Kurumu
8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu
9) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
(IV) SAYILI CETVEL
SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI
1- Sosyal Güvenlik Kurumu
2- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü
123
TEŞEKKÜR EDERİM
hdsazak@anadolu.edu.tr
124
Hiç kimse başarı merdivenine
elleri cebinde tırmanmamıştır.
•
J.KETH MOORHEAD
125
Download