Denetim

ATIKSU YÖNETİMİ
Çevre ve Orman Bakanlığı
ÇYGM-Su ve Toprak Yönetimi
Veysel ASLAN
Daire Başkanı
İÇİNDEKİLER







ULUSAL ÇEVRE POLİTİKASININ TEMEL İLKELERİ
TÜRKİYENİN ÇEVRESEL VİZYONU VE TEMEL AMACI
ATIKSU MEVZUATI
OSB MEVCUT DURUMU
AB UYUM ÇALIŞMALARI VE YATIRIM İHTİYAÇLARI
ATIKSU YÖNETİM POLİTİKAMIZ
SONUÇLAR
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ULUSAL ÇEVRE POLİTİKASININ TEMEL İLKELERİ








Sağlıklı ve Dengeli bir Çevrede Yaşama Hakkı
Sektörler Arası Entegrasyon
Kullanan-Kirleten Öder
Kirliliği Önleyici Tedbirlerin Alınması
Doğal Kaynakların Korunması
Sürdürülebilir Kalkınma
Kamu-Özel Sektör İşbirliği
Kamuoyunda Çevre Bilincinin Artırılması ve Halkın
Katılımı
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
TÜRKİYENİN ÇEVRESEL VİZYONU VE TEMEL
AMACI
 Vizyon: Ulusal Çevre Stratejisinin gerçekleştirilmesi ile
Türkiye “Bugünkü ve gelecek kuşakların temel
gereksinimlerinin sürdürülebilir kalkınma yaklaşımıyla
sağlandığı, yaşam kalitesinin artırıldığı, sağlıklı ve
dengeli bir çevrede yaşama hakkını gözeten bir ülke
olacaktır”.
 Temel Amaç: Ülkemizde ekonomik ve sosyal şartları
dikkate alarak ulusal çevre mevzuatımızın AB çevre
müktesebatı ile uyumlaştırılarak uygulanması ile
uygulamanın izlenmesi ve denetlenmesini sağlamaktır.
 Alt Amaçlar:
Mevzuat Uyumu
Uygulama
Yatırım
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
TÜRKİYE’DE ATIKSU MEVZUATI
Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği
(2004)
Tebliğler
Numune Alma ve
Analiz Metotları
Teknik Usuller Tebliğ
İdari Usuller Tebliğ
ÇEVRE KANUNU
(2872-1983)
(5491-2006)

Tehlikeli Maddelerin Su ve
Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin
Kontrolü Yönetmeliği (2005)

İçme ve Kullanma Suyu
Elde Edilen ve Edilmesi Planlanan
Yüzeysel Suların Kalitesine Dair
Yönetmelik (2005)

Toprak Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği (2005)
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Kentsel Atıksu Arıtımı
Yönetmeliği
(2006)
ÇEVRE KANUNU
Çevre Kanunu AB uyumu ve ülkemizin
doğrultusunda 2007 yılı içersinde revize edilmiştir.
ihtiyaçları
Bu Kanunun amacı, bütün canlıların ortak varlığı olan
çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma
ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.
Çevre Kanunu’nun 8. maddesi gereği; “her türlü atık ve artığı,
çevreye zarar verecek şekilde, ilgili Yönetmeliklere aykırı
olarak alıcı ortama vermek YASAKTIR.
Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi
önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten,
kirlenmeyi berteraf etmek için gerekli TEDBİRLERİ ALMAKLA
yükümlüdürler. “
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE KANUNU
Atıksu
altyapı
sistemlerini
kullanan
ve/veya
kullanacaklar her türlü yatırım ve işletme giderlerine
katılmak zorundadırlar.
Yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getiren
kuruluşların arıtma tesislerinde kullandıkları elektrik
enerji tarifesinde indirime gidilmesi kanunda yer almıştır.
Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak veya
çevreye zarar verecek kurum, kuruluş ve işletmeler
çevre yönetim birimi kurmak, çevre görevlisi istihdam
etmekle yükümlüdürler.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
ÇEVRE KANUNU
Atıksu arıtma tesisini kurmamış OSB’ler, arıtma
tesisleri ile katı atık bertaraf tesislerinin kurulmasına
ilişkin iş termin plânlarını bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa sunmak ve
kanunda
belirtilen
sürelerde
işletmeye
almak
zorundadır.
Kanun maddesine uygun 2006/15 sayılı İş Termin
Planı Genelgesi yayımlanmıştır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
OSB'LERDEN KAYNAKLANAN ATIKSULAR
VE ARITILMA ORANLARI
Ülkemizde 4562 sayılı OSB Kanununa göre kurularak hükmü şahsiyet kazanmış
242 adet OSB mevcuttur. 107 OSB faaliyete geçmiştir.(OSB Üst Kurulu 2007)
 Doluluk oranı ortalama %67 olan 65 adet OSB nin AAT durumu aşağıda
verilmiştirr.
-Arıtma tesisi mevcut olan 31 adet,
-İnşaat ve ihale aşamasında 6 adet,
-Belediye kanalizasyonuna deşar eden 9 adet, Arıtılmayan Atıksu Miktarı
24.320.000 m³/yıl
-Arıtma tesisi bulunmayan 19 adet,
Söz konusu OSB’lerden yıllık 97.287.000 m3 atıksu oluşmaktadır. Bu atıksuların
%75’i arıtılmaktadır ( TUİK-2004).
25%
Arıtılan Atıksu Miktarı
72.967.000 m³/yıl
75%
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Sanayi
 Ülkemizde 3217 imalat sanayiinden yaklaşık olarak
yıllık
638 milyon m³ endüstri kaynaklı atıksu
oluşmaktadır. Bu atıksuların % 36'sı arıtılarak, %
64'ü ise arıtılmadan alıcı ortamlara deşarj edilmiştir.
410 m3 atıksu yeniden kullanılmaktadır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
AB UYUM ÇALIŞMALARI VE YATIRIM İHTİYAÇLARI
AB Çevre Direktiflerini Uygulamak için Gereken Yatırım İhtiyaçları
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Çevre Yatırımları Toplam Finansman İhtiyacı (2007-2023)
(Milyon €)
Su Sektörü
33.969 €
58%
EKK
14.878 €
25%
Katı atık
9.560 €
16%
Hava kirliliği
428 €
TOPLAM
Çevre Yönetimi Genel
Müdürlüğü : 59.000 €
1%
Çevre Yatırımları Finansman İhtiyacının Yıllara Göre
Dağılımı
(Milyon €)
4.720
4.830
2023
4.489
2021
2022
4.517
4.399
2020
3.601
2016
4.214
3.523
3.264
2.936
2.784
2.672
2015
1.867
2.000
1.591
3.000
2.457
4.000
3.059
5.000
4.095
6.000
1.000
Su Sektörü
Katı atık
EKK
TOPLAM
: 59.000
€
Çevre Yönetimi
Genel Müdürlüğü
2019
2018
2017
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
0
Çevre yatırımları finansman ihtiyacı
ATIKSU YÖNETİM POLİTİKAMIZ
Üretici Sorumluluğu
Su Kullanımının Azaltılması
Suyun Yeniden Kullanımı
Atıksu Geri Kazanımında Yeni Teknolojilerin Geliştirilmesi
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Üretici Sorumluluğu
-Kanalizasyon şebekesinin inşası veya
iyileştirilmesi
-Atıksu arıtma tesisinin inşaası
-Atıksu altyapı sisteminin mevzuata uygun
işletilmesi
-Arıtma çamurunun çevre mevzuatına uygun
bertarafı
-Altyapı sistemini kullananlardan yatırım ve
işletme giderlerinin tahsili
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Su Kullanımının Azaltılması
-Su kaçaklarının azaltılması
-Temiz üretim teknolojilerinin uygulanması
-Atıksuyun minimizasyonu
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Suyun Yeniden Kullanımı
-Sulama suyu olarak
-Sanayi suyu (soğutma ve proses suyu olarak)
-Yeraltı sularının suni beslenmesi
-Meskun bölge içerisinde tekrar kullanım (Çift
dağıtım sistemleri)
-Rekreasyon alanlarının oluşturulması
-Diğer kullanımlar (İnşaat, tuzlu su girişiminin
önlenmesi, içme suyu gibi)
Türkiye’de ise arıtılmış atıksular, Sulama ve Sanayi
suyunda, Rekreasyon alanlarının oluşturulmasında
kullanılmaktadır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Sanayi Suyu Olarak Tekrar Kullanım
Ülkemizde sanayi atıksularının tekrar
kullanımı daha ziyade atıksuların geri
kazanılarak
tesis
içinde
geri
devrettirilmesi
şeklinde
uygulanmaktadır. Bilhassa İstanbul
civarındaki sanayi tesisleri için yüksek
su maliyetleri sebebiyle atıksuların geri
kazanılması ekonomik yönden de
oldukça cazip olmaktadır.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Atıksu Geri Kazanımında Yeni
Teknolojilerin Geliştirilmesi
Yeni teknolojilerin geliştirilmesinde hedefler
 Su kullanımının azaltılması
 Alıcı ortam su kalitesinin yükseltilmesi
 Kalitesi uygun olmayan su kullanımı sebebiyle oluşan
sağlık ve sosyal problemlerin çözümü
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
SONUÇLAR
 Su kaynaklarının etkin ve sürdürülebilir
korunması ve kullanılması için gerekli olan
güncel yaklaşım ve politikaları belirlemek,
 “Bütüncül yönetim”, “kirleten öder” ve diğer
etkin prensip ve sistemlerin
uygulanmasını
gerçekleştirmek
üzere
gerekli
mevzuat
çalışmalarını yapmak,
 Atıksu
arıtma
tesislerinin
işletilmesi
aşamasındaki
kullanılan
elektrikte
teşvik
amacıyla indirime gidilmesi,
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
SONUÇLAR
 Su kirliliğinin önlenmesi için uygun teknoloji ve sistem
seçiminde Bakanlığımızın belirleyici ve yönlendirici
olmasını sağlamak ,
 Ülkemizde toprak kirliliğinin kaynakları, mertebesi ve
önlenmesine yönelik strateji geliştirmek,
 Ulusal ve uluslararası uygun fon ve kaynaklarının
ülkemizde su kirliliğinin önlenmesi
açısından öncelik
taşıyan projelere yönlendirilmesini sağlamak,
 Avrupa Birliği Mevzuat Uyum çalışmalarını ülkemiz
öncelik, ihtiyaç ve alt yapısını dikkate alarak
gerçekleştirmek,
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
SONUÇLAR
 Altyapı yatırımlarının zamanında yapılması ve
işletilmesi,
 Kullanan-kirleten öder,
 Su ve atıksu ücretleri yatırım ve işletme için
minimum gelir akışını sağlamalı,
 Çevre yönetim birimi kurmak veya görevlisi
istihdam edilmesi,
 Atıksuyun geri kazanılması,
 Arıtma çamurunun uygun bertarafının
sağlanması,
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
SONUÇLAR
 AAT uygun yer seçimi ,
 Ham su analiz sonuçlarına göre tasarım yapılması,
 Kanalizasyon sistemine bağlantı yapan endüstrilerden
gerekli tedbirlerin aldırılması,
 Arıtma çamuru berterafının önceden planlanması,
 Ülkede üretilen Elektro-mekanik aksamın kullanılması,
 Bilhassa teknik altyapısı yeterli olmayanların kompleks
olmayan sistemleri seçmeleri,(Basit, işletmesinin kolay,
işletme masraflarının az olması),
 AAT lerinin kademeli, Modüler (genişletilebilir) yapılması.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü