TÜRKİYE`DE ÇEVRE KİRLENMESİ ÖNLENEBİLİR Mİ?

TÜRKİYE’DE ÇEVRE
KİRLENMESİ ÖNLENEBİLİR Mİ?
Prof. Dr. Derin Orhon
İstanbul Teknik Üniversitesi
Kültür Mirasının Tahribi
Kültür Mirasının Tahribi
Doğal Çevrenin Tahribi
Doğal Çevrenin Tahribi
{
{
{
{
{
Avrupa Birliğine geçiş döneminde en zorlu
konulardan biri Çevre Dosyası
Çevre sorunları Türkiye’de gündem maddesi
değil
Çevre sorunlarına yaklaşım Türkiye ile AB
arasındaki farkın en belirgin olduğu alan
Türkiye’de, kirletici güçlü, denetim zayıf,
toplum umursamaz
AB’de kirletici uyumlu, denetim güçlü, toplum
bilinçli
Türkiye’de en önemli üç eksik:
İBF
{
İlgi
Bilgi
Finansman (Para)
{
Yetki/Bilgi Kargaşası
{
{
Hangi Sorunlar?
{
{
{
{
{
{
{
{
{
{
{
{
Küresel ısınma?
Su
Lağım
Fosseptik
Arıtma
Dere
Çöp
Sanayi
Tehlikeli atıklar/maddeler
Plaj
Baca; egzos
Doğal miras
İki Önemli Sorun
¾ Su
¾Atıksu
Susuz Dönemlere Hazırmıyız?
¾ Su tasarrufu bir çözüm getirir mi?
9 Alternatif kaynaklar
¾ Tuzlu Su
¾ Deniz/Yeraltı Suyu
¾ Kıyılarımızı/akarsularımızı kirletiyormuyuz?
¾ 1991 Urban Wastewater
Discharge Directive
¾ Hassas Bölge Kavramı
Turistik Kıyı Şeridi
Atıksular, Göller
Su Koruma Havzaları
Arıtma Tesislerimiz Yeterli mi?
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
¾
Tesisin atıksu debisi ile ilgili bilgi mevcut değildir.
Atıksu karakteri hakkında bilgiler yoktur yada yetersizdir.
Kurum, atıksu debisi (tesiste su kullanımı) ve/veya atıksu yapısı ve
karakterini yansıtan bilgilerin tümünü yapımcı firmaya
yansıtmamaktadır.
Atıksuların arıtılabilirliği araştırılmamıştır.
Atıksu arıtma tesisi yapımı istenirken teknik şartname
hazırlanmamıştır.
Kurumun atıksuyu ve kirletici özelliklerine kısıtlamalar getiren
mevzuat (Yönetmelik, v.b.) yeterince bilinmemektedir.
Yukarıdaki maddelerden bir yada birkaçı doğru iken anahtar teslimi
teklif istenmiştir.
Teklif ile birlikte bir teknik açıklama raporu istenmemiştir.
Teklifin teknik yönlerinin değerlendirilmesinde kurum kadro olarak
yetersizdir ve bu eksikliğin değerlendirme aşamasında
değerlendirilmesi gereksiz görülmüştür.
Teklifin mali yönü sadece ilk yatırım maliyeti olarak yapılmıştır ve
işletme maliyeti (enerji, kimyasal madde, v.b.) dikkate alınmamıştır.
Arıtma tesisi için ekipman ve malzeme kalite farkları ve bunun tesis
maliyetine yansıması araştırılmamıştır.
Yapımcı firmanın iş referansı istenmemiş ya da fiyat ötesinde dikkate
alınmamıştır.
Yapımcı firmanın iş referansı olarak sadece ibraz ettiği liste
incelenmiştir. Yapmış olduğu tesislerin yeterli olup olmadığı
araştırılmamıştır.
Rutin analizler ve resmi raporlar dışında bilimsel kuruluşların bilgi
birikimlerine başvurulmamıştır.
Arıtma tesisinin işletilmesi için, o konuda bilgi isteyen bir kadro
ayrılmamış ve düşünülmemiştir.
Kurumda bir çevre mühendisi görev yapmamaktadır.
Arıtma tesisinin işletilmesi için teklifte bir eğitim hizmeti önerilmiştir
(işletme el kitapları + pratik eğitim). Bu hizmet talep edilmemiştir.
Arıtma tesisinin işletilmesinin izlenmesine yönelik basit izleme ve
ölçüm imkanlarının tanımlanması ve temini istenmemiştir.
Tehlikeli Atıklar
En Önemli İki Konu?
Denetim !...
Denetim !...
{
{
{
{
{
{
Denetimin özelleştirilmesi
Güvenilir ölçüm
Akredite laboratuarlar
Sağlıklı denetim programı
Tüm kirleticilerin denetlenmesi
Topluma açık veriler
En Önemli İki Konu?
Finansman
{
{
{
{
Peşin para ile yatırım
İller Bankası modeli
Yatırımın kredilendirilmesi
Bağımsız işletme modeli
Önce insan sonra sistem!
TEŞEKKÜRLER