Türkiye Belediyeler Birliği, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, ve
advertisement
PROJE DÖNGÜ YÖNETİMİ ve MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI Kısaltmalar AB Avrupa Birliği MÇ Mantıksal Çerçeve MÇY Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı PCM Project Cycle Management PDY Proje Döngü Yönetimi SMART Specific, Measurable, Agreed Upon, Realistic and Sensitive, Time Bound and Cost Affective (Belirli, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Amaca uygun, Zamanı belirlenmiş) STK Sivil Toplum Kuruluşu 1. Proje ve Programlar Projeler, belirli bir zaman ve bütçe çerçevesinde, belirli bir amaca ulaşmayı sağlayacak sonuçları üretmek üzere insani ve fiziksel kaynakların bir araya getirildiği planlanmış faaliyetlerin bütünü olarak tanımlanır. YOL HARİTAMIZI TAHTAYA ÇİZERSEK EĞER; 1. Proje Nedir? 2. Proje Döngü Yönetimi 3. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı 1. Mevcut durum Analizi 2. Sorun Analizi 3. Hedef Analizi 4. Paydaş Analizi 5. Strateji Analizi 6. Mantıksal Çerçeve Matrisi 4. Sürdürülebilirlik 5. İzleme 6. Değerlendirme 2. PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ Proje Döngüsü Yönetimi; projenin fikir aşamasından tamamlanmasına kadar geçen sürede kaliteyi, verimliliği ve etkinliği en iyi şekilde uygulamayı amaçlayan bir proje yönetim yaklaşımıdır. Bu da ancak hedeflerin net olarak tanımlanması ve bu hedeflere ulaşmak için mevcut ve potansiyel kaynakların verimli şekilde kullanılması ile mümkündür. Tüm bunların yapılabilmesi, etkin bir analiz ve değerlendirme sürecini ve bunun sonucunda “doğru ve etkili planlamayı” gerektirir. Doğru analiz proje planlamasında olmazsa olmazlardandır. PDY, projenin tüm aşamalarının birbiriyle etkileşimli biçimde işletildiği sistematik bir proje yönetim yaklaşımıdır. Buradan Bir Projenin Başarısını Etkileyen Faktörler dersek bunlar; İyi planlama Yeterli düzeyde örgütsel/kurumsal kapasite İşini iyi yapan ve motivasyonu yüksek bir proje ekibi Ortaklar arasında iyi ve açık bir iş bölümü ve üstlenilen görevlerin yerine getirilmesinde kararlılık Projenin gerçek bir sorunu ele alması Yararların kadın ve erkek arasındaki eşitliği gözetmesi Hedef grupların ihtiyaçlarına yanıt vermesi Bunlar, bir projenin başarısını etkileyen en önemli faktörlerdir. Bu faktörlerin arasında gerçek soruna eğilme ve hedef grupların ihtiyaçlarına yanıt verme ise projelerin başlangıç noktasını oluşturmaktadır. Yani, Proje Döngü Yönetimi, proje tasarımının kalitesini iyileştirmek ve etkinliğini artırmak için kullanılan bir araçtır. Geçmiş deneyimlerin başarısızlıklarından hareketle geliştrilen bu aracın özellikleri şöyle sıralanabilir: Sektörel yaklaşım Talebe yönelik çözüm üretimi İyileştirilmiş analizler Hedefe yönelik planlama Doğrulanabilir etki Kaliteye vurgu Sürdürülebilirliğe odaklanma Formatların standard hale getirilmesi Böylelikle bir süreci ifade eden “proje döngüsü yönetimi” altı temel aşamayı içinde barındırır. Bu aşamalar: Proje fikrini belirleme belirleme Değerlendirme Proje fikrinin analizi Uygulama Ön değerlendirme Finansman Proje Fikrini Belirleme: Projeye ilişkin ilk fikirlerin ortaya konduğu tasarım aşaması Proje fikrinin analizi: Projenin teknik ve operasyonel açıdan detaylı olarak tasarlandığı aşama Ön Değerlendirme: Tasarımı tamamlanmış olan projenin teknik, mali, ekonomik, kadın-erkek eşitliği, sosyal, kurumsal, çevresel faktörler açısından tutarlılığının, bütünselliğinin ve işlevselliğinin değerlendirildiği aşama. Öndeğerlendirmeye kadar olan aşama Proje’nin Kurgu Aşaması’dır Finansman:Proje önerisinin yazılması ve finansmanın sağlanması aşaması Uygulama: Projede öngörülen faaliyetlerin hayata geçirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi aşaması Değerlendirme: Proje sonuçlarının değerlendirilmesi aşaması gözden geçirilmesi ve Proje Döngüsü Yönetimi ilkeleri: Proje döngüsünün her aşaması yapılandırılmış ve bilgiye dayalı bir karar oluşturma sürecine dayalı olmak Paydaşların karar verme mekanizmasına katılımını gözeten bir yönelimde olmak (hedef grup yönelimli) Proje tasarımı ve yönetiminde tutarlı ve analitik bir yaklaşım içermek Yararların sürekli kılınmasını sağlayacak mekanizmalara sahip olmak Entegre bir yaklaşıma ve dokümanların standardlaştırılmasına dayanmak Bu ilkelerin gerçekleşmesi için proje planlaması ve yönetiminde kullanılan yöntem ise Mantıksal Çerçeve Yaklaşımıdır. 2. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, 1970’lerde proje tasarımının niteliğini ve açıklığını iyileştirmek üzere geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, birincil paydaşlar dahil olmak üzere anahtar paydaşların katılımına dayalı bir süreçtir. MÇY sürecinin sonucunda ortaya çıkan proje tasarımı, Logframe (Mantıksal Çerçeve) Matrisi olarak adlandırılan bir tabloda özetlenir. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı, aşağıdaki konularda proje tasarımı yapan ve proje yönetenlere yardımcı olur: Proje hazırlama süreci içinde mevcut durumun analiz edilmesine, Hedeflere ulaşmada araçların mantıksal hiyerarşisini kurmaya, Hedeflere ulaşmanın önündeki potansiyel risklerin tanımlanmasına ve sürdürülebilir sonuçların tanımlanmasına, Çıktıların ve sonuçların en iyi nasıl izleneceği ve değerlendirileceğine, Projenin özetinin standard bir formatta sunulmasına, Uygulama sırasında projenin izlenmesi ve gözden geçirilmesine. Yaklaşım, iki temel aşamadan oluşur. Bu aşamalar: Analiz Aşaması Planlama Aşaması Mantıksal çerçeve: Projenin yapısının Sorun analizi: Temel paydaşların, ana tanımlanması, iç mantığının kontrol edilmesi ve hedeflerin ölçülebilir sorunların, kısıtlılıklar ve fırsatların, terimlerle formülasyonu, dışsal nedenler ve sonuçlar arasındaki koşulların belirlenmesi ve risk ilişkilerin tanımlanması yönetimi Hedeflerin Analizi: Tanımlanmış Faaliyet Planlaması: Faaliyetlerin sorunlara yönelik hedeflerin sırasının ve birbirleri arasındaki geliştirilmesi, araç-etki ilişkisinin ilişkinin tanımlanması: zamanın, tanımlanması değerlendirme aralıklarının ve Paydaş Analizi : sorumluluk paylaşımlarının Strateji Analizi:Hedeflere ulaşmak için belirlenmesi farklı stratejilerin tanımlanması, genel Kaynakların Planlaması: Faaliyet Mevcut Durum Analizi: hedeflerin ve proje amacının belirlenmesi planlaması temelinde gereksinilen girdilerin ve bütçenin belirlenmesi Mantıksal Çerçeve Yaklaşımında Temel Adımlar Mantıksal Çerçeve Yaklaşımının en önemli kısmını, proje tasarımının niteliğini ve netliğini iyileştirmek için geliştirilmiş olan analiz süreci oluşturur. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımında seçilmiş ve farklı paydaşlarla birlikte atılacak adımlar aşağıdadır. 1. Projenin genel kapsamını oluşturmak 2. Spesifik planlama çerçevesi, kullanılan terminoloji ve tasarım süreçleri üzerinde fikir birliği sağlamak 3. Detaylı bir durum analizi yapmak 4. Proje stratejisini geliştirmek (hedefler hiyerarşisi, uygulamaya ilişkin düzenlemeler ve kaynaklar) 5. Seçilen strateji için varsayımları ve riskleri tanımlamak ve analiz etmek, varsayımların doğru olmaması ya da risklerin çok tehlikeli olması halinde proje tasarımını değiştirmek 6. İzleme ve değerlendirme çerçevelerini oluşturmak. Proje tasarımına ve mantıksal çerçeve matrisine başlamadan önce ayrıntılı bir mevcut durum analizini yapmak çok önemlidir. MÇY dört temel analitik öğeyi bu sürece katar. • Sorun analizi; • Hedef analizi; • Paydaş analizi; • Risklerin tanımlanması ve uygulama stratejisinin seçilmesi (Strateji Analizi)
