Parkinson hastalığı

Parkinson hastalığı
Beyinde nigrostrial dopaminerjik yolağın
nöronların sayıca azalmasına bağlı olarak
bazal gangliyonlardaki dopaminin azalması
sonucu gelişen idiyopatik hast.
Akinezi ve bradikinezi
Çizgili kaslarda rijidite
İstirahat halinde oluşan tremorlar
Postural instabilite ve yürüme güçlüğü
 Patoloji
subsitantia nigranın pars
kompaktasındadır
 Toksik oksijen radikallerinin ve hidrojen
peroksid oluşumunda artma
 Nöron membran lipid peroksidasyonunun
artması
 Demir metabolizmasının bozulması
 İntrasellüler kalsiyum metabolizmasının
bozulması
İlaç tedavisi
 Parkinson
hastalığının tedavisinde ilaçlar
belirlisıra ile uygulanır
 Erken dönemde ilaç verilmez
 Biraz daha ilerlemiş olgularda (selejin,
antikolinerjik ilaçlar veya amantadin)
 Hastalık ilerlemişse (levodopa veya
levodopa- dopa dekarboksilaz inhibitörü)
Dopaminerjik etkinliği artıran ilaçlar

Levodopa beyinde dopamin düzeyini yükseltmek
amacıyla verilir
 Dopamin prekürsörüdür
 Levodopa kan beyin engelini aşar (dopa dekarboksilaz
enzimi tarafından dopamine çevrilir)
 Ağız yolundan alınır. Mide-barsak kanalından tam
absorbe edilir. Levodopa barsak çeperi ve kc. Geçişi
sırasında dopamine dönüşür
 Bundan dolayı uygulanan dozun çok azı kan beyin
engelini aşar
 Dopa dekarboksilaz inh. İlaçlarla birlikte alındığında
beyine geçen fraksiyon artar
Kullanılışı: parkinson hastalığında isteğe bağlı
hareketlerde mevcut kısıtlılığıdüzeltir
 Tremor ise geç düzelir
 İlacın dozu hastanın gereksinimine göre
bireyselleştirilmelidir
 Levodopa ile tedavinin ilk 2 yılında ilaç etkili
daha sonra giderek azalır( hastalığın ilerlemesi,
agonist ilaçların uzun süre kullanılması
postsinaptik D2 reseptör sayısının azalmasına









Tek başına artık nadiren kullanılır
Kombine levodopa müstahzarları (karbidopa,
benserazid, metildopa)
Yan tesirleri;
Gastrointestinal bozukluk
Kardiyovasküler yantesir
İstek dışı anormal hareketler(diskineziler) ekseriya
bacak, el ve dil yüz ağız kaslarında görülür ençok
koreiform diskinezi şeklinde olurlar,
Diskineziler doza bağımlıdır. Dozun azaltılması
diskineziyi azaltır
Mekanizması belli değil
 Cevapta
fluktasyonlar, tedavinin ilk
yılından sonra ortaya çıkan doz sonu
akinezisi on-off şeklinde
 Psişik tesirler
 Kontrindikasyonlar, psikozlar dar açılı
glokom,aktif peptik ülser ve maling
melanom
 Etkileşimler
 Pridoksin
(levodopanın periferde
dekarboksilasyonunu artırarak santral
etkiyi azaltır
 MAO inh.ile alındığında hipertansif kriz
 Rezerpin ve nöroleptikler levodopanın
santral etkisini antagonize eder
 Antikplinerjikler absorbsiyonunu azaltır





Bromokriptin mezilat dopamin D2 reseptörleri
aktive etmek süretiyle dopaminerjik etki yapar
Levodopanın kontrendike olduğu hastalarda tek
başına veya kombine kullanılır
Etkinliği kısmen sinir ucundan salıverilen
dopamin etkinliğini artırmak suretiyle olur
Levodopa almakta olan hastalara bromokriptin
verileceği zaman levodopa azaltılır
Amantadin veya antikolinerjik verilecekse onların
dozunun azaltılması gerekmez
 Lizurid
 Postsinaptik
D2 reseptörlerigüçlü şekilde
aktive eder
 Ayrıca serotonin reseptörlerinide aktive
eder
 Mide barsak kanalından abs.edilir kc. İlk
geçişte inaktive olur
 Tek başına veya levodopa ile birlikte
kullanılır
Diğer ergot türevleri
 Pergolit
mezilat
 D2 ve D1 reseptörleri aktive eder
 Kabergolin levodopa ile kombine kullanılır
 Ropinirol sentetik dopamin D2 agonisti
 Bütün dopaminerjik ilaçlar tedaviye küçük
dozlarda başlanmalı alınan yanıta göre
artırılır
 Tedavi kesileceginde doz azaltılarak
kesilmelidir
 Amantadin
influenza A virüsünün çeşitli
suşlarına karşı profilaktik olarak kullanılır
parkinsonda dopaminerjik sinir uçlarından
dopamin salıverilmesini artırmak ve reuptake azaltmak suretiyle yapar
 Diğer dopamin agonistti pribedil ve
apomorfin (D1 ve D2 reseptör stimülanı)
Selejin

MAO B enziminin selektif ve irreversibl inhitörü
 Parkinson hast. İlerlemesinde rol oynayan
dopaminden oluşan serbest oksijen radikallerini
azaltarak etki göstermektedopaminerjik sinir
uçlarında dopaminin MAO ile oksidatif
deaminasyonu hidrojen peroksit ve diğer oksijen
radikallerini oluşturur
 Selejinin MAO B inh. Etmesi oksidan stresi ve bu
oluşumu yavaşlatır
 Entakapon
 Beyinde
ve periferde dopaminin KOMT ile
inaktivasyonunu engeller.
 Levodopa ve dopa dekarboksilaz
kombinasyonu ile stabilize edilemeyen
yada doz sonu akinezisi olan hast verilir
 KOMT selektif inh.diger ilaç tolkapon,
 Hepatotoksitesi nedeniyle terk edilmiştir
Santral etkili antikolinerjikler
 Atropin
ve skopolamin
 Santral etkili antikolinerjikler SSS geçenler
(nikotin, fizostigmin, ) rijiteyi azaltmada
tremor üzerinde olduğunda daha az etkili
 Kognitif fonksiyon bozukluğu yapma
olasılıkları düşük genç hast. Tercih edilir
 En fazla biperidin(akineton), triheksifenidil
(artena)
 Antihistaminikler en sık difenhidramin
 Diğerleri
trisiklik antideprasanlar
 E vitamini
 Cerrahi tedavi
Diğer hareket bozuklukları
 Distoniler
 SSS
de lezyonuna bağlı gelişen çizgili kas
tonusundaki bozukluk
 Tedavide antikolinerjikler(trheksifenidil)
 Esansiyel tremor
 Ekstremiteler, parmaklar, baş çene ağız
göz nisbeten ufak amplitütlü titreşimler
tedavide beta blokörler
 Kore
 Öngörülmeyen
bir şekilde meydana gelen
kısa süreli düzensiz istem dışı hareketler
 Bütün bir ekstremiteyi ilgilendiriyorsa
batizmus
 Nöroleptik ilaçlar
 Tikler
 Kısa
süreli istem dışı hareketler
 Tedavi nöreleptikler
 Myoklonuslar
 Şıçrama şeklinde istem dışı hareketler
 Tedavi fenitoin primidon, barbitüratlar