35) Duyu Organları #4 – İşitme Duyusu ve Kulak

11. SINIF KONU
ANLATIMI
35
DUYU ORGANLARI 4
İŞİTME DUYUSU VE KULAK
İŞİTME DUYUSU VE KULAK
Kulak, işitme ve dengede görev alan organdır. Yapısal
olarak üç kısımda incelenir.
Bunlar;
✔ dış kulak
✔ orta kulak
✔ iç kulaktır.
1) DIŞ KULAK
Kulak kepçesi ve kulak yolundan oluşur.
► Kulak kepçesi:
✔ Ses dalgalarını toplayarak, kulak yoluna iletir.
► Kulak yolu:
✔ 2 – 2,5 cm. uzunluğundadır. Kulak zarına bağlanır.
✔ Kulak yolundaki örtüde salgı bezi bulunur. Bunun salgısı
kulak yolunu nemli tutar ve kulak zarının esnekliğini artırır.
✔ Kulak kiri bul salgıdan ve kulağa giren tozlardan oluşur.
► Kulak zarı:
✔ İnce bir zardır. Kulak yolundan gelen ses dalgalarını
kuvvetlendirerek orta kulağa iletir.
2) ORTA KULAK
Kulak zarı ile oval pencere arasında kalan bölümdür. Burada
çekiç – örs – üzengi kemikleri ile östaki borusu bulunur.
► Çekiç – örs – üzengi kemikleri:
✔ Kemik köprü de denir.
✔ Kulak zarından gelen ses dalgalarını kuvvetlendirerek
oval pencereye iletir.
► Östaki borusu:
✔ Orta kulağı yutağa bağlayan borudur.
✔ Kulak zarının her iki tarafındaki basıncı ayarlar. Bu boru
olmasaydı kulak zarı patlardı.
✔ Östaki borusunun yutağa açıldığı yerde kapakçıklar vardır.
Esneme, yutkunma esnasında kapakçıklar açılır. Ayrıca ani
basınç değişikliklerinde de kapakçıklar açılır.
3) İÇ KULAK
✔ Hem işitme hem de denge duyusuyla ilgili yapılar bulunur.
✔ Oval pencere ile başlar. Kendi aralarında bağlantılı birçok zar ve
kemikten oluşur.
✔ Orta kulaktaki ilk kısma dalız denir. İç kulaktaki işitme ile ilgili
kısım salyangozdur. (zar labirenti = kohlea)
3) İÇ KULAK
► Salyangoz incelendiğinde 2,5 kez helezon şeklinde kıvrılmış yapıdır.
Birbirlerinden ince zarla ayrılan üç kanal bulunur. Bu kanalların tepe
noktaları ortaktır.
✔ Vestibular kanal  Tabanı oval pencereye bağlanır.
✔ Kohleor Kanal
✔ Timpanik Kanal  Tabanı yuvarlak pencereye bağlanır.
► Vestibular ve timpanik kanal içinde perilenf denilen bir sıvı bulunur.
Kohleor kanal ise iki kanalın arasında bulunur. İçinde endolenf denilen bir
sıvı vardır. Perilenf proteince zengin, endolenf klorca zengin bir sıvıdır.
► Kohleor kanal içinde asıl işitmeyi sağlayan korti organı bulunur. Korti
organının serbest ucu tüylerle kaplıdır. Bu tüylerde reseptörler bulunur.
► İç kulaktaki denge merkezi yarım daire kanallarıdır. Bunlar üç tane
kanaldan oluşmuştur. Kanalın içi endolenf sıvısı ile doludur. Yarım daire
kanalları birbirine tulumcuk denen yapı ile bağlıdır. Tulumcuk ise kesecik
ile bağlantılıdır. Kesecik salyangoza bağlanır. Kesecik ve tulumcuk içinde
CaCO3 tan oluşmuş otolit taşları vardır. Ayrıca tüylü hücreler bulunur.
Denge sinirleri tüylü hücrelere bağlıdır.
İŞİTME OLAYI
Ses Dalgaları
Kulak Kepçesi
Kulak Yolu
Kulak Zarı
Çekiç
Örs
Üzengi
Oval Pencere
Dalız
Korti Organı (Perilenf titreşir, ardından endolenf titreşir)
İşitme Sinirleri
Beyin