Güncel Yapay Zeka Konseptleri - Doç. Dr. Utku KÖSE / GDG Burdur

Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Burdur
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
 Yapay Zeka Nedir?
 Yapay Zeka Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Tarih: 04.05.2020
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
1. YAPAY ZEKA NEDİR?
 Nedir?







Akıllı çözüm üretme bilimi.
İnsanların, canlıların ve doğal dinamiklerin benzetimi.
Etkinlik ve verimlilik artırma yolu.
Geleceğin bilimi.
Çok-disiplinli bir bilim.
İnsan ve makine arasındaki arabulucu.
…vb.
 Peki… Ne değildir?
Burdur





Teknolojik bir tehdit.
İnsan türünün yok oluş sebebi.
İnsansız bir bilim.
Kendi kendine gelişen bir bilim.
…vb.
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
1. YAPAY ZEKÂ NEDİR?
Veri İşleme
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
Yapay
Zeka
Görüntü
Sibernetik
Makine
Öğrenmesi
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Robotik
Derin
Öğrenme
Veri
Madenciliği
Burdur
Sinyal
Yapay Zekâ ve Çevresi Üzerinden
Bilimsel Bir Sınıflandırma
Öğrenme Yaklaşımları:
 Danışmanlı (Supervised)
 Danışmansız (Unsupervised)
 Takviyeli (Reinforcement)
 Yarı-Danışmanlı (Semi-Supervised)


Danışmanlı  Sınıflandırma,
Danışmansız  Kümeleme
anlamlarına da gelir…
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
2. YAPAY ZEKA KULLANIM ŞEKİLLERİ
 Makine Öğrenmesi
/ Derin Öğrenme
Problemin
Modeli
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Eğitim Sorunsalı
Burdur
Hangi teknik?
Hangi parametre?
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
2. YAPAY ZEKA KULLANIM ŞEKİLLERİ
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
 Geçerli kullanılan YZ genel olarak Yapay Dar Zeka’ya
(Artificial Narrow Intelligence) karşılık gelmektedir…
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
3. YAPAY GENEL ZEKA
 Yapay genel zeka (AGI: Artificial General Intelligence), bir
insanın yapabileceği herhangi bir zihinsel görevi başarıyla
gerçekleştirebilecek bir makinenin zekasıdır.
 Şu çözümlerin kullanımı gerekmektedir:
 Gerekçe, strateji kullanmak, bulmacaları çözmek ve belirsizlik
altında karar vermek,
 Bilgiyi temsil etmek, ortak bilgi ​dahil,
 Planlama,
 Makine öğrenimi,
 Doğal dil ile iletişim kurmak,
 ve tüm bu becerileri ortak hedeflere yönlendirmek.
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
3. YAPAY GENEL ZEKA
Yapay genel zekâ'yı onaylayan testler:
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
 Turing testi (Turing)
İkinci bir insana görünmeden bir makine ve bir insan konuşmalıdır,
ikinci insan bu iki konuşundan hangisinin makine olduğunu
anlamalıdır, eğer makine bu ikinci insanı kısıtlı süre içinde kandırıp
kendini insan olarak düşündürürse testi geçer. Not: Turing zeka için
yeterli bir test değildir, ama akıllı bir makinenin geçmesi gerekli
olduğu bir testtir.
 Kahve Testi (Wozniak)
Bir makine sıradan bir Amerikan evine girmek ve nasıl kahve
yapılacağını bulması gereklidir: kahve makinesini bulmak, kahve
bulmak, su eklemek, bir kupa bulmak ve uygun düğmelere basarak
kahveyi demlemek.
Burdur
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
3. YAPAY GENEL ZEKA
Yapay genel zekâ'yı onaylayan testler:
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
 Robot Kolej Öğrencisi Testi (Goertzel)
Bir makine bir üniversiteye kaydolur, insanların alacağı aynı sınıfları
alıp geçer ve bir derece alır.
 Görevlendirilme Testi (Nilsson)
Bir makine ekonomik olarak önemli bir işe girer ve o işi bir insan
kadar iyi bir şekilde gerçekleştirir.
 Düz paket mobilya testi (Tony Severyns)
Bir makine, mobilya paketini açmak ve bir araya getirmek zorundadır.
Tüm armatürleri doğru şekilde yerleştirerek talimatları okumalı ve
ürünü tanımlandığı şekilde monte etmelidir.
Burdur
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
4. AÇIKLANABİLİR YAPAY ZEKA
 Normalde Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenmesi
teknikleri birer kapalı kutudur.
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
 Yani ulaştıkları çözümün tam olarak anlamlandırılması
(belki matematiksel modellenmesi) mümkün
olmamaktadır.
 İnsanlar normal olarak kapalı kutu durumundaki
sistemlerin ulaştıkları kararlara güvenmek zorundadırlar.
Ancak bu durum çelişki yaratmaktadır.
 Ulaştığı sonuçları-çıkartımları açıklayabilen Yapay Zeka
teknikleri Açıklanabilir Yapay Zeka (XAI; Explainable
Artificial Intelligence) olarak adlandırılmaktadır.
 Bu tür sistemlerin sonuçları-çıkartım süreçleri insanlar
tarafından anlaşılabilmektedir.
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
4. AÇIKLANABİLİR YAPAY ZEKA
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
5. ORTAM ZEKASI
 Ortam zekası (AmI: Ambient Intelligence), insanların
varlığına duyarlı ve cevap verebilir elektronik ortamları
kapsayan bir YZ konseptidir.
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
5. ORTAM ZEKASI
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
6. SÜPER ZEKA
 Süper Zeka (Superintelligence), en zeki, en üstün insan
zekasını açık ara geçtiği kabul edilen yapay zeka
seviyesine karşılık gelen kavramdır.
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
6. SÜPER ZEKA
 YZ Kullanım Şekilleri
Süper Zeka
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
Hızlı Süper
Zeka
Kolektif Süper
Zeka
Kaliteli
Süper Zeka
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
7. TAVSİYE KAYNAKLAR
 Takip edilesi:
 Nick Bostrom
 Roman Yampolsky
 Ray Kurzweil
 Yuval Harari
 Stuart Russell
 vb...
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
7. TAVSİYE KAYNAKLAR
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
7. TAVSİYE KAYNAKLAR
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
 Soru – Cevap
Burdur
7. TAVSİYE KAYNAKLAR
Google Developer Groups (GDG)
< > GDG Burdur
Tarih: 04.05.2020
Sunum Akışı
 Yapay Zeka Nedir?
8. SORU – CEVAP
 YZ Kullanım Şekilleri
 Yapay Genel Zeka
 Açıklanabilir Yapay Zeka
 Ortam Zekası
 Süper Zeka
 Tavsiye Kaynaklar
« Katılımınız için
teşekkür ederim.  »
 Soru – Cevap
~ Sunum ~
Doç. Dr. Utku KÖSE
Burdur
Süleyman Demirel Üniversitesi
Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
utkukose@sdu.edu.tr
utkukose@gmail.com
http://www.utkukose.com