BİRİNCİ BASAMAKTA AKUT PİYELONEFRİT Doç. Dr. Mehmet BAŞTEMİR Özel Sani Konukoğlu Hastanesi Gaziantep İYE EPİDEMİYOLOJİSİ İYE kadınlarda daha sık görülür (Genç gebe olmayan kadınların %1-2) Kadınların %40 ında yaşam süreleri içerisinde semptomatik İYE görülür. Erkeklerde prevalans % 0.04. İleri yaşta İYE (erkeklerde %10 & kadınlarda %20) POTANSİYEL KOMPLİKSASYON ETKENLERİ Yapısal Anomali Fonksiyonel bozukluk /Sistemik Hastalık Tüm obstruktif üropatiler Diabetes Mellitus Vezikoüreteral reflü Gebelik Nörojenik mesane Yaşlılık Üriner Sistem Taş hastalığı İmmün supresif ilaç kullanımı Kateterizasyon veya TAK yapan hasta Erkek cinsiyet Üriner diversiyon Kemo radyoterapi alan hastalar TANIMLAR Rekürren: Üriner enfeksiyonun başarılı tedavisinden sonra yeniden aynı patojen ile gelişen enfeksiyon Genellikle iki enfeksiyon arası süre iki haftadan kısadır Re-enfeksiyon (Relaps): Geçirilmiş enfeksiyon sonrasında dışardan gelen yeni bakteriyel patojen Bakteriyel persistans (devamlılık): Oluşan rekürrenslere neden olan üriner sisteme yerleşmiş patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlar PİYELONEFRİT: KLİNİK TEŞHİS Ateş Yan ağrısı Bulantı/kusma KVA hassasiyeti Sistit semptomları +/ Sepsis/şok PİYELONEFRİT Böbrek yapılarının Inflamasyonudur: renal pelvis renal tübüller İnterstisyel doku Etken çoğu zaman E.coli AKUT PİYELONEFRİT Asendan piyelonefritte altta yatan nedenler : Vezikoüretral ve intrarenal reflü Kronik obstruktif idrar yolu hastalıkları 7 AKUT PİYELONEFRİT KOMPLİKASYONLAR: PAPİLLER NEKROZ PİYONEFROZ PERİNEFRİK ABSE PÜRÜLAN PARANEFRİT ÜROSEPSİS 8 AKUT PİYELONEFRİT PAPİLLERNEKROZ VE İNFARKT 9 KLİNİK AKUT PİYELONEFRİT OLGULARINDA GÖRÜNTÜLEME ENDİKASYONLARI Olası üreteral obstrüksiyon (taş, üreteral darlık, tümor) Taş öyküsü, özellikle enfeksiyon taşları Papiller nekroz (ör: orak hücreli anemi, DM, aşırı analjezik kullanımı) Obstrüksiyon riskini arttıran genitoüriner cerrahi öyküsü 48 -72 saat içinde antibiyotik tedavisine yetersiz yanıt Nörojenik mesane Nadir görülen patojenler ile enfeksiyon (Tüberküloz, mantar vs) İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori 1 Tanım Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut non-komplike sistit Klinik özellikler Laboratuar Dizüri, ani idrara çıkma, ≥10 lökosit/mm3 suprapubik ağrı, mevcut ataktan 4 ≥103 cfu/ml* hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ağrısı; diğer tanılar ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok ≥10 lökosit/mm3 ≥104 cfu/ml* 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 semptomlarının herhangi birinin kombinasyonu; bir veya daha fazla komplike üriner enfeksiyon ile ilintili etken ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*:♀ ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ kateter ile alınan örnek 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara ≤103 cfu/ml* İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori Tanım Klinik özellikler 1 Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut nonkomplike sistit Dizüri, ani idrara ≥10 lökosit/mm3 çıkma, suprapubik ≥103 cfu/ml* ağrı, mevcut ataktan 4 hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ağrısı; diğer tanılar ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok ≥10 lökosit/mm3 ≥104 cfu/ml* 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 semptomlarının herhangi birinin kombinasyonu; bir veya daha fazla komplike üriner enfeksiyon ile ilintili etken ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*:♀ ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ kateter ile alınan örnek 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≤103 cfu/ml* Laboratuar İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori Tanım Klinik özellikler Laboratuar 1 Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut nonkomplike sistit Dizüri, ani idrara çıkma, suprapubik ağrı, mevcut ataktan 4 hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥103 cfu/ml* 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ≥10 lökosit/mm3 ağrısı; diğer tanılar ≥104 cfu/ml* ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 semptomlarının herhangi ≥10 lökosit/mm3 birinin kombinasyonu; bir veya daha ≥105 cfu/ml*:♀ fazla komplike üriner enfeksiyon ile ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ kateter ile alınan ilintili etken örnek 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≤103 cfu/ml* İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori Tanım Klinik özellikler Laboratuar 1 Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut nonkomplike sistit Dizüri, ani idrara çıkma, suprapubik ağrı, mevcut ataktan 4 hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥103 cfu/ml* 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ağrısı; diğer tanılar ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok ≥10 lökosit/mm3 ≥104 cfu/ml* 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 ≥10 lökosit/mm3 semptomlarının herhangi ≥105 cfu/ml*:♀ birinin kombinasyonu; ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ bir veya daha fazla kateter ile alınan örnek komplike üriner enfeksiyon ile ilintili etken 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≤103 cfu/ml* İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori Tanım Klinik özellikler Laboratuar 1 Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut nonkomplike sistit Dizüri, ani idrara çıkma, suprapubik ağrı, mevcut ataktan 4 hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥103 cfu/ml* 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ağrısı; diğer tanılar ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok ≥10 lökosit/mm3 ≥104 cfu/ml* 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 semptomlarının herhangi ≥10 lökosit/mm3 birinin kombinasyonu; bir veya daha ≥105 cfu/ml*:♀ fazla komplike üriner enfeksiyon ile ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ kateter ile alınan ilintili etken örnek 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≤103 cfu/ml* İYE SINIFLAMA – EAU 2010 KILAVUZLARI Kategori Tanım Klinik özellikler Laboratuar 1 Kadınlarda akut non-komplike İYE; kadınlarda akut nonkomplike sistit Dizüri, ani idrara çıkma, suprapubik ağrı, mevcut ataktan 4 hafta öncesine kadar herhangi bir üriner semptom yok ≥10 lökosit/mm3 ≥103 cfu/ml* 2 Akut non-komplike pyelonefrit Ateş, terleme, böğür ağrısı; diğer tanılar ekarte edildi; ürolojik anomaliye ait öykü veya klinik (ultrasonografi vs.) kanıt yok ≥10 lökosit/mm3 ≥104 cfu/ml* 3 Komplike İYE Kategori 1 ve 2 semptomlarının herhangi ≥10 lökosit/mm3 birinin kombinasyonu; bir veya daha ≥105 cfu/ml*:♀ fazla komplike üriner enfeksiyon ile ≥104 cfu/ml*:♂ veya ♀ kateter ile alınan ilintili etken örnek 4 Asemptomatik bakteriüri Üriner semptom yok 5 Rekürren İYE Son 12 ayda kültür ile kantılanmış en az 3 enfeksiyon atağı: ≥10 lökosit/mm3 ≥105 cfu/ml*: iki ardışık orta akım idrar kültüründe ≥24 saat ara ASEMPTOMATİK BAKTERİÜRİ –TANI KRİTERLERI Tanı Kriteri Kanıt düzeyi Kadın İşenen idrarda 10 5 cfu/mL 2b Erkek İşenen idrarda 10 3 cfu/mL 2a Erkek Eksternal kondomla toplanan idrar 10 5 cfu/mL 2a Her iki cins Üretral sondadan alınan idrarda 10 5 cfu/mL 2b Gebe kadın 2 kez işenen idrarda 10 5 cfu/mL 2a ASEMPTOMATIK BAKTERIÜRI – KIME TEDAVI? Tarama ve Tedavi önerilen Grup Kanıt düzeyi Hamile kadın 1a Mukozal yüzeyde travma yaratacağı bilinen cerrahi girişimler 1a Tarama ve Tedavi Önerilmeyen Grup Kanıt Düzeyi Postmenopozal kadın 1a Diabetik kadın 1b Sağlıklı erkek 2b Uzun dönem bakım gerektiren hastalığı olanlar 1a Üretral kateteri olanlar 1b Nefrostomi kateteri veya üreteral stentli hasta 4 Spinal kord hasarlı hasta 2a Kandidürili hasta 1b TEDAVİ: GENEL PRENSİPLER İdrar yolu enfeksiyonu için antibiyotik tedavisi üriner sistem içerisinde ki bakterilerin çoğalmasına engel olmalıdır. Antibiyotik tedavisinin etkinliği, idrardaki antimikrobiyal seviyeye ve mikroorganizmanın MİK değerini aşıp aşmamasına bağlıdır. GENEL PRENSIPLER İYE’ nin tedavisi antimikrobiyal ajanın serum değil, idrardaki seviyesine bağlıdır. Enfeksiyonun rezolüsyonu, idrarda bakterinin hassas olduğu antibiyotik düzeyi erişildikten sonra mümkün olabilmektedir. GENEL PRENSIPLER Komplike olmayan üriner enfeksiyonlarda antibiyotiklerin kan konsantrasyonu önemli değildir. Kan konsantrasyonu; bakteriyemide ve parankimal tutulumu olan pyelonefritler, prostatitler gibi febril üriner enfeksiyonlarda önemlidir. GENEL PRENSIPLER • • • Böbrek yetmezliği olan hastalarda, primer olarak böbrekten atılan ve başka şekilde elimine edilemeyen ajanlar için doz ayarlaması gereklidir. Böbrek yetmezliğinde, böbrekler antimikrobiyal ajanı idrarda konsantre edemez ve bakterinin eradikasyonu zorlaşır. İdrar yolundaki obstrüksiyonda da idrardaki antimikrobiyal ajan konsantrasyonu azalır. ANTIBIYOTIK SEÇIMI VE SÜRESI Olabilecek patojenler Komplike - Nonkomplike Olası yan etkiler Maliyet Antibiyotiğin GİS ve vajinal flora üzerine etkisi Daha önce antibiyotik kullanımı Antibiyotikler Etki mekanizması Direnç gelişme mekanizması β-Laktamlar (penisilinler, sefalosporinler, aztreonam) Bakteri hücre duvarı sentez inhibitörü β-lactamaz üretimi Aminoglikozidler Ribozomal protein sentezi inhibitörü Kinolonlar Bakteriyel DNA giraz inhibitörü Nitrofurantoin Birçok bakteriyel enzimin inhibisyonu Trimethoprim-sulfamethoxazole Bakteriyel folat mekanizması antagonizmi Vankomisin Bakteriyel hücre duvarı sentezi inhibisyonu (β-laktamlar dışında) Penisilin bağlayıcı proteinlerin sentezinde değişiklikler Hücre duvarı porin boyutunda değişiklik İlacın bakteri içerisine alınmasının down-regülasyonu Aminoglikozid modifiye edici enzimlerde modifikasyon DNA-giraz bağlayıcı bölgede mutasyon Hücre duvarı porin boyutunda değişiklik Aktif efflux Not fully elucidated—develops slowly with prolonged exposure Ortamdaki folatı alır(enterococci) Peptidoglikanda enzimatik değişiklikler TRİMETHOPRİM-SULFAMETHOXAZOLE İlaç direnç oranı <%20 olan bölgelerde etkinliği yüksek (A-I) %20 eşik değerine yakın olanlarda ise klinisyenin klinik tecrübesi doğrultusunda (B-III) Direnç %20’den fazla ya da son 3 ay içerisinde kullanıldıysa tercih etme!!!! TRİMETHOPRİM-SULFAMETHOXAZOLE TMP-SMX, yaygın üropatojenlerin çoğuna karşı oldukça etkilidir. Enterokok ve Psödomonas türlerine karşı ise etkin değildir. FOSFOMİSİN TROMETAMOL • Bakterisidal etki • Gram (-) ve gram (+) etkinlik • Tek doz tedaviden sonra en az 24-36 saat idrarda terapötik konsantrasyonda bulunur. FOSFOMİSİN TROMETAMOL 3 gr tek doz kullanım Düşük yan etki profili Düşük direnç oranı Klinik etkisi diğer birinci basamak tedavilerle yarışabilecek düzeyde!!! NİTROFURANTOİN • Sık görülen üropatojenlere etkilidir. • Pseudomonas ve Proteus türlerine etkisi yok • Rezistans oranları çok düşüktür. • 40 yılı aşkın bir süredir profilakside etkili bir şekilde kullanılmaktadır. NİTROFURANTOİN Süratle idrardan atılır. Vücut dokularında terapötik seviyelere ulaşamazlar. Bu yüzden üst İYE’ lerde ve komplike vakalarda kullanımı etkisizdir. FLOROKİNOLONLAR Florokinolonlar, geniş bir etki spektrumu olması nedeniyle, İYE’ nun ampirik tedavisinde idealdir. • Etkili olduğu mikroorganizmalar: Enterobacteriaceae P. Aeruginosa S. Aureus S. Saprophyticus • FLOROKİNOLONLAR • Anaerobik bakterilerin çoğu dirençlidir; – • • Barsak ve vajen florası etkilenmez Nefrotoksik değildir ama böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlanması gerekmektedir. Çocuklar, gebeler ve emziren annelerde kontrendikedir. FLOROKİNOLONLAR • • • Kullanıma girdiği ilk dönemlerde bakteriyel rezistans yaygın değildi Gelişigüzel kullanımı sonrası artan oranda direnç gelişimi rapor edilmektedir. Artan direnç oranları ve yan etkileri nedeniyle ilk tercih?????? FLOROKİNOLONLAR Kinolonlarla ilgili önemli ilaç etkileşimleri vardır. Magnezyum veya alüminyum içeren antasitler, kinolonların emilimini engellemektedir. Teofilinin yarı ömrünü uzatırlar ve plazma seviyelerini yükseltirler. FLOROKİNOLONLAR - Ampisilin ve TMP-SMX direncinin %20’ nin üzerinde olduğu bölgelerde - Yakın zamanda antibiyotik almış hastaların ampirik tedavisinde - Komplike İYE’ lerde ayaktan ampirik tedavide birinci tercih SEFALOSPORİNLER Sefalosporinlerin üç jenerasyonununda akut İYE’ lerin tedavisinde kullanılan oral preparatları vardır. Bu ilaçların kullanımıyla ilgili artan kaygının nedeni Vankomisin’ e dirençli enterokokların ortaya çıkmasıdır. SEFALOSPORİNLER 3. kuşak sefalosporinler hastane kaynaklı enfeksiyonlarda ampirik tedavide ilk tercihler arasında Komplike enfeksiyonlar ve parenteral tedaviye ihtiyaç duyulan toplum kaynaklı enfeksiyonlarda tercih edilir. SEFALOSPORİNLER Gebelik boyunca da kullanımı uygundur. Maliyetleri nedeniyle kullanımları parenteral tedavinin gerektiği ve standart antibiyotiklere direncin söz konusu olduğu durumlarla sınırlandırılmalıdır. AMPİSİLİN VE AMOKSİSİLİN Geçmişte İYE için çok sık kullanıldı Direnç oranları yüksek (%40-60) β -laktamaz inhibitörü ile kombinasyon ilacın aktivitesini oldukça arttırmaktadır. AMPİSİLİN VE AMOKSİSİLİN Geniş spektrumlu penisilin türevleri (piperasilin, mezlosilin, azlosilin) daha etkili Hastane kaynaklı idrar yolu enfeksiyonları Akut komplike olmayan toplum kaynaklı pyelonefritlerde daha etkili AMİNOGLİKOZİDLER TMP-SMX veya Ampisilin ile kombine edilince ürosepsisli hastaların ampirik tedavisinde öncelikli tercihlerden biri. Nefrotoksisite Ototoksisite AZTREONAM Aminoglikozidler ve β-laktamlara benzer spektrum Nefrotoksik etkisi yok Penisilin allerjisi olan hastalarda kullanılmalı HANGI ANTIBIYOTIK???? Komplike İYE Komplike olmayan HANGI ANTIBIYOTIK???? Olası patojen Hipersensitivite öyküsü? Maliyet Bölgesel rezistans paterni Olası yan etkiler BÖLGESEL REZISTANS PATERNI E. coli suşlarında antibiyotik direnç oranları Toplumsal Hastane kaynaklı kaynaklı - Ampisilin % 37 % 68 - Amoksisilin % 21 % 41 - Gentamisin % 11 % 17 - Seftriakson - Siprofloksasin TMP-SMX - % 6 % 19 % 29 % 11 % 46 % 53 TÜRKIYE Global Prevalence of Infections in Urology (GPIU) En güncel veriler Dünya genelinde hastane kaynaklı üriner enfeksiyonlarda rezistans oranı en yüksek ülkelerden biri TÜRKİYE EARS Çalışması verileri Sefalosporin Direnci %25-50 E. Coli; üçüncü kuşak sefalosporinlere karşı dirençli invazif suşlar. 2008 TÜRKIYE EARS Çalışması verileri Kinolon Direnci >%50 E. Coli; florokinolonlar karşı dirençli invazif suşlar. 2008 TÜRKIYE Aminoglikozid Direnci %25-50 Tanı En sık patojenler Başlangıç Tedavi süresi ampirik tedavi seçenekleri Akut • E. coli 1 gün Kompike olmayan sistit • Klebsiella Fosfomisin trometamol Pivmecillinam • Proteus • Staphylococci Nitrofurantoin Alternatifler (5-)7 gün Florokinolonlar (1-)3 gün (3-)7 gün Cepodoxime 3 gün proxetil Trimethoprim3 gün sulphamethoxazo le Trimethoprim 5 gün Tanı En sık patojenler Başlangıç ampirik tedavi seçenekleri Tedavi süresi Akut komplike olmayan Pyelonefrit • E. coli Florokinolonlar 7-10 gün • Proteus Sefalosporinler (grup 3a) • Klebsiella Alternatifler: • Diğer enterobacteria Aminopenisillinler/BLI • Staphylococci Aminoglikozidler Tanı Komplike edici faktörlerin eşlik ettiği İYE En sık patojenler Başlangıç ampirik tedavi seçenekleri • E. coli • Florokinolonlar • Enterococci • Pseudomonas • Staphylococci Tedavi süresi Komplike edici faktörün ortadan • Aminopenisillin/BLI kaldırılması veya tablonun gerilemesinden • Sefalosporinler sonraki 3-5 güne (grup 2) kadar • Sefalosporinler (grup 3a) Tanı En sık patojenler Ürosepsis • E. coli Başlangıç ampirik Tedavi süresi tedavi seçenekleri • Sefalosporinler (grup Komplike edici 3a/b) faktörün ortadan kaldırılması veya • Diğer enterobacteria • Florokinolonlar tablonun gerilemesinden sonraki Ürolojik girişimler • Anti-pseudomonal sonrası multirezistan aminopenisilinler/BLI 3-5 güne kadar suşlar • Pseudomonas •Karbapenem • Proteus •Aminoglikozidler • Serratia • Enterobacter ERKEKLERDE ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLARI Komplike Altta yatan sebep Taş (%88 taşlı hastada UTI, bunun %82’si Üreaz +) Obstrüksiyon Sistemik hastalıklar (DM ..vs) ……. SEMPTOMLAR • Sistit: Dizüri – Pollaküri – Ani idrara çıkma hissi – • Pyelonefrit ateş (>380C) – böğür ağrısı – kostovertebral açı hassasiyeti – • Febril İYE akla gelmesi gerekenler: – • akut prostatit, orşit ve epididimit Tüm hastalarda idrar kültürü Başlangıç Tedavisi Olarak Önerilen Antibiyotikler Fluoroquinolones Aminopenicillin plus a BLI Cephalosporin (Groups 2 or 3a) Aminoglycoside Ağır olguda veya başlangıç tedavide başarısız olunan olgularda Önerilen Antibiyotikler Fluoroquinolone (if not used for initial therapy) Ureidopenicillin (piperacillin) plus BLI Cephalosporin (Group 3b) Carbapenem Combination therapy: - Aminoglycoside + BLI - Aminoglycoside + fluoroquinolone Ampirik Tedavide önerilmeyen Antibiyotikler Aminopenicillins, e.g. amoxicillin, ampicillin Trimethoprim-sulphamethoxazole (patojen tahmin edilebliyorsa) Fosfomycin trometamol EAU,Mart 2011 PREMENAPOZAL HAMILE OLMAYAN KADINLARDA NONKOMPLIKE AKUT PYELONEFRIT Tedavi (hafif ve orta şiddette) 10-14 gün süreyle oral Florokinolon 3. kuşak sefalosporin Cefpodoxime proxetil Ceftibuten Florokinolon direncinin yüksek olduğu bölgelerde Aminoglikozid Karbapenem 63 NON-KOMPLIKE İYE (AKUT PYELONEFRIT) Tedavi (şiddetli tabloda) Parenteral florokinolon 3. kuşak sefalosporin Amino penisilin+ β-laktamaz inhibitörü (gram pozitif organizma şüphesi varsa) Aminoglikozid Karbapenem Hospitalizasyon Sepsis bulguları varsa Komplike edici faktör elimine edilemiyorsa 64 NON-KOMPLIKE İYE (AKUT PYELONEFRIT) TAKIP Başarılı tedavinin ardından 2 hafta içinde tekrarlayan pyelonefrit Tedaviye rağmen 3. günde iyileşme yok İdrar kültürü + komplike İYE? KADINLARDA KOMPLIKE-OLMAYAN YINELEYEN İYE Genç kadınlarda altta yatan herhangi bir patoloji olmaksızın görülebilir. Tanıda idrar kültürü gereklidir. Sürekli ya da postkoital profilaksi Antibiyotik , İmmünoproflaksi 66 KADINLARDA KOMPLIKE-OLMAYAN YINELEYEN İYE ANTIBIYOTIK PROFLAKSI Sürekli profilaksi Postkoital profilaksi Antibiyotik Kullanım şekli Antibiyotik TMP-SMX 40/200 mg Günde tek TMP-SMX 40/200 mg Trimethoprim 100 mg Günde tek TMP-SMX 80/400 mg Trimethoprim 50 mg Günde tek Nitrofurantoin 50mg ve 100mg Nitrofurantoin 50mg Günde tek Cephalexin 250mg Nitrofurantoin Günde tek Norfloksasin 200mg Cefaclor 250 mg Günde tek Ciprofloksasin 125mg Cefaclor 125mg Günde tek Ofloksasin 100mg Cephalexin 125mg Günde tek Cephalexin 250mg Günde tek Norfloksasin 200mg Günde tek Ciprofloksasin 125mg Günde tek Fosfomisin 3g 10 günde bir tek doz 67 GEBELIKTE İYE Asemptomatik bakteriürilerin %20-40’ı pyelonefrite dönüşür Gebelerde anlamlı bakteriüri: İki ardışık idrar kültüründe ≥105koloni/ml bulunması İYE semptomları varsa ≥103 koloni/ml İlk trimesterde bakteriüri taraması yapılmalı 68 GEBELIKTE İYE –ABÜ TEDAVISI Antibiyotik Günlük kullanım Süre Amoksisilin 500 mg 3x1 3-5 gün Amoksisilin-klavulunat 500mg 2x1 3-5 gün Sefaleksin 500mg 3x1 3-5 gün Fosfomisin 3g Tek doz 1 gün GEBELIKTE İYE – AKUT PYELONEFRIT Semptomlar hafif ve takip ayaktan yapabilen hastalar hospitalize edilmeden tedavi edilmeli. Antibiyotik Günlük Kullanım Seftriakson 1-2gr IV veya IM 1x1 Aztreonam 1gr IV 3x1 Veya IV 2x1 Piperacillin-tazobaktam 3.375 -4.5gr IV 4x1 Sefepim 1gr IV 2x1 POSTMENAPOZAL KADINLARDA İYE Sağlıklı bireylerde Sistit ve pyelonefrit tedavisi premenapozal bireyler ile aynı. Asemptomatik bakteriüri tedavi gerektirmez Lokal östrojen İYE gelişimini engelleyebilir Kanıt düzeyi düşük Yineleyen İYE Altta yatan etken bulunmaz ise tedavisi premenapozal ile aynı Teşekkürler...