ÇOCUK SA⁄LI⁄I Anne Çocuk Sa¤l›¤› ve Aile Planlamas› fiubesi ‹SHALDE ORS (ORAL REHİDRATASYON SIVISI) KULLANIMI ‹shal; günlük 3'ten fazla say›da, sulu ve miktar olarak fazla d›flk›lama olarak tan›mlanabilir. ‹shalin en önemli tehlikesi beslenme yetersizli¤i ve hastan›n susuz kalmas› ve bunun sonucunda geliflebilecek ölümdür. Ölüm öncelikle akut ishalde, su ve elektrolit kayb›n›n neden oldu¤u dehidratasyondan oluflur. Özellikle çocukluk ça¤›nda s›k görülen ishal genellikle virüsler veya bakteri toksinleri ile geliflir. Bakteriler ve protozoonlar›n neden oldu¤u ishaller daha az say›dad›r. Basit bir hastal›k gibi görülen ishal, hastaya yeterli su ve sulu besinler verilmezse, a¤›zdan s›v› tedavisi üzerinde yeterince durulmazsa öldürücü sonuçlar do¤urabilir. ‹shalin tedavisinde iki ana amaç bulunmaktad›r: -Su ve tuz kayb›n›n önlenmesi -Kaybedilen su ve tuzlar›n yerine konmas› Dehidratasyonun klinik belirtilerini göstermeyen ishalli çocuklarda çocu¤un dehidratasyondan korunmas›, evde ve ayakta tedavisi için 3 ana kural›n ailelere mutlaka ö¤retilmesi gerekir. 1-Çocu¤a normalde içti¤inden daha fazla su ve di¤er içecekler verilmelidir (ör:ayran ). Anne sütü al›yorsa daha da s›k emzirilmelidir. 2-Çocu¤un beslenmesine devam edilmelidir. 3-Dehidratasyon belirtileri izlenmelidir. Susama hissi, koyu renkli az idrar ç›karma, yorgunluk, husursuzluk, gözlerde çöküklük, a¤›z kurulu¤u, turgorun bozulmas› dehidratasyon belirtileridir. A¤›r dehidratasyonlu çocuklar acil olarak hastanede yatarak tedavi görmelidir. Hafif ve orta dehidratasyonda ORS ile tedaviye bafllan›p çocu¤un kay›plar› yerine konmal›d›r. ORS tedavisi de sa¤l›k personeli taraf›ndan izlenmelidir. ORS Nas›l Haz›rlan›r: -Haz›rl›k öncesi eller sabun ve su ile iyice y›kanmal›d›r. -Temiz bir kaba 1 litre (yaklafl›k 5 su barda¤›) kaynam›fl so¤umufl su konmal›, 1 paket ORS tozu içine konarak temiz bir kafl›kla iyice eriyene kadar kar›flt›r›lmal›d›r. -Kab›n a¤z› kapat›larak temiz ve serin bir yere konmal›d›r. -24 saat sonra kalan dökülmeli, tekrar tazesi haz›rlanmal›d›r. ORS Nas›l Verilir: -6 aydan küçük çocuklarda sodyum yüklenmesine karfl› ORS dikkatli kullan›lmal›d›r. Aralarda hastaya su verilmelidir. -Her kaka yapt›¤›nda 6 ay-2 yafl aras› çocuklara 1 çay barda¤›, 2 yafl›ndan büyük olanlara 2 çay barda¤› ORS yavafl yavafl içirilmelidir. Dehidratasyon bulgular› düzeldi¤inde ORS kesilerek bol s›v› ve diyet program›na devam edilebilir. ORS paketleri bütün sa¤l›k ocaklar› ve AÇSAP merkezlerinde ücretsiz olarak Sa¤l›k Bakanl›¤› taraf›ndan da¤›t›lmaktad›r. ORS paketinin nas›l haz›rlanaca¤› anneye mutlaka ö¤retilmelidir. Tedaviye ra¤men ishali 48 saat içinde düzelmeyen çocuklar mutlaka bir üst sa¤l›k kurumuna sevk edilmelidir. ‹STANBUL’DA SA⁄LIK 4 9