Danışma Meclisi B : 123 9 . 8 . 1982 O : 1 1961 Anayasası

Danışma Meclisi
B : 123
1961 Anayasası kısıtlanan özgürlükler ve haklara
duyulan büyük açlık nedeniyle onları kişiye bolca
sunmuştur; ama ne yazık ki, aradan geçen yıllarda bu
hak ve özgürlükler yönetenlerin büyük hataları ve
inatları yüzünden, onları getirenlerin düşündüklerinin
tam tersine kullanılmış ve yine vatan millet sevgisin­
den nasibini almamış yönetenlerin vurdumduymazlı­
ğı, kışkırtmaları,"yol göstermeleri ve hatta hıyanetleri
sonucu kargaşanın, kardeş kavgasının nedeni olmuş­
lardır.
Ben 1961 Anayasa metninden çok, onu uygula­
makla yükümlü, 12 Eylül 1980 öncesi yöneticileri suç­
luyorum ve bu suçun ağırlığı altında ezilip, yerin di-,
bine geçmesi gerekenlerin hâlâ ülkenin kaderinde
söz sahibi olabilmek çabası içinde olmalarını millet
adına nefretle kınıyorum. Bu Anayasa Tasarısında bu
yöneticilerin bazı haklarını sınırlayan bir maddenin
olmamasını da büyük eksiklik sayıyorum.
Sayım ©aşikan, değerli arkadaşlarımı;
Fırsat buldukça çalışmalarına zevkle (izlediğini Ana­
yasa Komisyomunun bilimsel Ibiir toplamtıdaymış gilbü,
ıkonuları emine boyuna tartışmalarımdam büyük zevk
alıyor ve yararlanıyordum. Ancak, en somumda orta­
ya İkonan 'eserden, onları dinlediğim sırada 'aldığım
zevki alamadım. İçimde 'biraz 'buruklu, (biraz bayal
İkircikliği ile karışık duygular, düşünceler oluştu.
Tasarı ile güçlü bir devlet getirilmek 'istemiyor­
du, Bumdan yana olmamak akıl sahibi olmamalk 'gibi
ibir.şey; lama 'bu güçlü devleti hemen yakın gelecek
için değil de, uzak gelecek için düşündüğünüzde çe­
lişik fikirlere Ikapıliyorsunuz, arzu edilen güçlü dev­
letim otoriter devlet şeklime geçebileceği kapıları çok
iyi kontrol altına almak gerekiyor. Tasarıda bu teh­
likeyi görür gibiyim.
Doğan çocuk prematüre, yani vaktinden evvel doğ­
muştur. Onu toplumla tanıştanken, tam olgumlaşmadığını, telk başıma yaşama gücüme sahip olmadığını
gördük. Daha 'takdim sırasında basım mensuplarınım
ıhak'lıfceritoitlerimeuğramıştı. Zira, gerekçesi yoktu, ra­
poru yoikitu, muhalefet şerhleri yazılmamıştı, geçici
maddeleri yoktu ve maddeler arasımda yapılan yolla­
malar nokta nokita geçiştıMlmişti. Neden?.. (Kısaca
cevap vermek gerekirse, aceleye getirilmişti. • 'Bir ge­
cede 3(1 maddemin şekffiemdirilmesi ve son gece ça­
lışmalarımın saat Ö3,00'de sonuçlandırılması,, acele
edildiğinin em aşikâr deliliydi. Başlangıç
bölümü
yoktu; ama maddelerde 'bumdan 'bahsediliyordu. Nasıl
olurdu 'ban?.. İkinci maddede, Cumhuriyetim temel ilIkelerinıim dayandırıldığı (başlangıçtan eser yoktu. Bu
9 . 8 . 1982
O :1
(başlangıç bölümünün meler içerebileceği 'herkes ta­
rafımdan tahmin edilebilirdi; ama yazılı olmaması bü­
yük 'bir eksiklik.
(Komisyon üyesi Sayın 'Feyzioğlu'num da karşı oy
yazısı da calibi dikkattir. İmla 'hataları, dil hataları,
maddelerde 'birçok tekrarlar, hakikaten bir yoırgumluğun, aceleciliğim ifadeseydi.
Kamıma göre, Tasarıda düzeltilmesi, iyileştirilme­
si gereken çok madde var. Tasarının tümü üzerimdeki
görüşmeleri çok uzatmamak içim sadece birkaç örmek
vermek istiyorum. (Amcaik bu arada sumu da ifade etmelk istiyorum ki, çok önemli saydığımız bir konuyu
dikkatlerinize sunmak işitiyorum 'bu arada :
İKomisyonum 'aceleciliğini itemkiilt ederken, korka­
rım Meclislimiz de eğer bu tempoyla güderse, .somun­
da aynı acelecilikle tenkit edilecektir. Maddeler üze­
rimdeki çok önemli görüşmeler yeterimce yapılmadan
geçilecektir, Bu ise Danışma Meclisimi ve omum üye­
lerimi büyük <bir vebal altıma sokacaıktır. Bunum tedıbirlerimi şimdiden almak zorundayız.)
Temel halk ve özgürlükler sanki uzaktan gösteri­
lip, geri çekiliyor, neredeyse yaşamanın bile garantisi
yoik.
Basıma getirilen kayıtlar çeşitli yorumlara neden
olabilecek niteliktedir ve bu yorumlar basının ba­
şında «Demoıklesin Kılıcı» gibi sallanıp duracaktır.
Kamu kurumu niteliğimdelki meslek kuruluşları­
nın faaliyet alanı meslekî sınırlar içine alınmasına
rağmen, kamu kurumlarında görevli olan meslek sa­
hiplerinin bu kuruluşlara üyelik 'bafckı kaldırılıyor.
Neden?.. Maddemin gerekçesinde «Kamu kurum ve
kuruluşlarında devamlı çalışanların serbest mesleik
icra etmediklerimden, meslek kuruluşlarıma girmeleri
örüenmişitir.» deniyor. Bu gerekçe yeterli olmamalkla
(birlikte, (Komisyon, üyelerinim ülkemizde /hekimlerin1
aynı zamanda serbest çalıştıklarını unuttuğumu da göstermek'tedir.
,
Çalışma bayatını düzenleyen maddeler, sendikal
'faaliyetleri sınırlamak ve neredeyse sendikaları sade­
ce 'birer levha halime dönüştürmelkite, (hoşgörü ortamı
içinde huzur sağlaması gerekirken, âdeta 'kargaşayı
davet eder görünmektedir. Bir kısım sendikamın geç­
mişteki suçlarının yeniden tekrarlanmamasını (temin
edecek başika .tedbirler ıgetirileibıiliırdiv
'Mıeelis dışından cumhurbaşkanı ve başbakan seçi­
mi veya tayinimi getirem maddeler, demokratik par­
lamenter düzenim seçimle ikaralkterize olan özelliği­
mle ters düşmüyor mu? Yakım 'geleceği düzenlemek
için geçici maddelerle Ibazı kurallar getirilebilirdi.
— 220 —