Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

14
TEMMUZ
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Mayıs 2016
Sanayi Üretim Endeksi MTEA
130
Endeks
128
126
124
Toplam Sanayi
122
120
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
TÜİK
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki
aya göre %1,6 artarken, takvim etkisinden arındırılmış endeks yıllık bazda beklentilerin
üzerinde %5,6 oranında artış kaydetti.
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre en
yüksek artış %3,5 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti.
Ana Sanayi Gruplarına Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
150
145
140
135
130
125
120
115
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Toplam sanayi
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
SEM-Sermaye malı imalatı
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
ARM-Ara malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
Nis
May
TÜİK
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, aylık bazda en yüksek artış %12 ile diğer ulaşım
araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %11,1 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve
yarı treyler (yarı römork) imalatı ve %10,5 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin
imalatı takip etti.
1
14
TEMMUZ
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Aylık bazda en yüksek düşüş ise %7,7 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu
azalışı, %3,5 ile içeceklerin imalatı ve %2,4 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri
imalatı izledi.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre
madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,1, imalat sanayi sektörü endeksi %1,9 ve
elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,3 arttı.
Alt sektörler yıllık bazda incelendiğinde, 2016 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına
göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,8 azalırken, imalat sanayi sektörü
endeksi %6,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi
%3,2 arttı.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
130
120
110
100
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Toplam sanayi
B-Madencilik ve taşocakcılığı
C-İmalat sanayi
D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
TÜİK
Petrol fiyatları ABD'de aktif petrol sondaj kuyusu sayısının artırılması ve İran ve Libya'nın
petrol ihracatının artacağına yönelik sinyaller sonrası küresel arz artışı beklentisi ile iki ayın
Enerji Kalemi - Küresel Enerji Piyasası
4000
150
3000
100
2000
50
1000
Enerji
Doğalgaz(NG1:COM)
May
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
0
Haz
0
Petrol (CO1:COM)
Bloomberg -Dow Jones
2
14
TEMMUZ
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
en düşük seviyesi yakınında seyrediyor. Petrol, Nijerya ve Kanada'da üretim kesintileri ve
ABD'de azalan üretimin ardından geçen ay varil başına 51 Doların üzerine çıkmıştı.
Madencilik-Taşocakçılığı Kalemi - Küresel Maden Piyasası
Bin
8
120
100
6
80
4
60
40
2
20
0
B-Madencilik ve Taşocakcılığı
Bakır (LMCADS03:COM)
May
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
0
Kömür (INDEXDJX:DJUSCL)
Bloomberg
Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü üretim endeksi yıllık bazda %0,8 azalırken, ekonomik
faaliyetlere göre dış ticaret verilerine bakıldığında da madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe
hem ihracatta (yıllık bazda %26) hem de ithalatta (yıllık bazda %39,4) düşüş kaydedildiği
görüldü.
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında, dış ticaret kalemlerinin
trendi, ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir. Özellikle ihracat değişimi ile
sanayi üretim endeksindeki değişimin hareketindeki benzerlikler belirgindir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim Oranları (Aylık Bazda)-MTEA
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Haz
Tem
Ağu
İhracat Değişim
Eyl
Eki
Kas
İthalat Değişim
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
Sanayi Üretim Endeksi Değişim
May
TÜİK
3
14
TEMMUZ
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Daha genel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin
büyümesini desteklemektedir. Bu gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Yıllık Değişim OranlarıKarşılaştırmalı
25
15
5
-5
-15
-25
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Sanayi Üretim
Oca
Şub
Mar
Nis
Dış Ticaret Hacmi
May
TÜİK
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi (takvim
etkisinden arındırılmış), 2016 yılı hakkında fikir vermektedir.
(%)
GSYH-Sanayi Üretim Yıllık Büyüme Hızı (TA) Karşılaştırmalı
10
6
8
5
4
6
3
4
2
2
1
0
0
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Sanayi Üretim Büyüme Hızı
Ara
Oca
Şub
GSYH Büyüme Hızı
Mar
Nis
May
TÜİK - TCMB
Bu doğrultuda, 2016 yılı Nisan ve Mayıs aylarında, yıllık bazda ihracatta yaşanan %10,4 azalış
ile %9,6 artış ve dış ticaret hacminde yaşanan %11,3 azalış ile %1,3 artış büyümenin Haziran
4
14
TEMMUZ
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
ayına da bağlı olarak yatay ya da küçük ölçekte aşağı yönde seyredeceğinin işaretlerini verdi.
(Dış Ticaret Verileri Bültenimiz).
Diğer öncü göstergeler incelendiğinde; İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Tüketici
Güven Endeksi ve Reel Kesim Güven Endeksi’nin 2016 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarında
gösterdiği performans büyüme adına olumlu gelişmeler olurken, Mart ayından itibaren 50’nin
altında kalan Türkiye PMI ise ekonomide daralmaya işaret etti. PMI endeksinin düşüş seyrinin
Sanayi üretim endeksini de etkilemesi bekleniyor.
112
110
RKGE-2016
RKGE-2015
108
77
76
106
75
104
74
102
73
100
KKKO-2015
72
98
TCMB
TCMB
80
53
75
52
70
51
65
50
60
49
55
KKKO-2016
TGE-2016
TGE-2015
48
47
50
TCMB
PMI-2016
PMI-2015
Trading Economics
5