Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

08
HAZİRAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
NİSAN 2016
Sanayi Üretim Endeksi MTEA
130
Endeks
128
126
124
Toplam Sanayi
122
120
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
TÜİK
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi 2016 yılı Nisan ayında bir önceki
aya göre %1,1 azalırken, takvim etkisinden arındırılmış endeks yıllık bazda beklentilerin
oldukça altında kalarak %0,7 oranında artış kaydetti.
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre en
yüksek azalış %3,7 ile sermaye malı imalatında ve %3,2 azalış ile ara malı imalatı
kalemlerinde gerçekleşti.
Ana Sanayi Gruplarına Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
150
145
140
135
130
125
120
115
May
Haz
Tem
Ağu
Toplam sanayi
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
SEM-Sermaye malı imalatı
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
ARM-Ara malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
Mar
Nis
TÜİK
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, aylık bazda en yüksek artış %11,8 ile diğer ulaşım
araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %2,6 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa
ilişkin malzemelerin imalatı ve %2,0 ile içeceklerin imalatı takip etti.
1
08
HAZİRAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Aylık bazda en yüksek düşüş ise %29,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin
imalatında gerçekleşti. Bu düşüşü %13,6 ile mobilya imalatı ve %3,8 ile motorlu kara taşıtı,
treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı takip etti.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre
madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %5, imalat sanayi sektörü endeksi %1,3 azaldı,
elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %1,8 arttı.
Alt sektörler yıllık bazda incelendiğinde, madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %4,5
azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %0,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi
ve dağıtımı sektörü endeksi %3,5 arttı.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
130
120
110
100
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Nis
Toplam sanayi
B-Madencilik ve taşocakcılığı
C-İmalat sanayi
D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
TÜİK
Petrol, Nijerya, Libya, Venezuela ve Kanada'daki üretim kesintileri ve ABD'deki üretimin
azaltılması nedeniyle Ocak ayında gördüğü 12 yılın en düşük seviyesinin ardından %80
Enerji Kalemi - Küresel Enerji Piyasası
4000
150
3000
100
2000
50
1000
Enerji
Doğalgaz(NG1:COM)
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
0
May
0
Petrol (CO1:COM)
Bloomberg -Dow Jones
2
08
HAZİRAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
oranında artış kaydetti.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Topluluğu (OPEC), bakanların petrol piyasasının iyileşmekte olduğu
konusunda fikir birliğinde olmaları ile birlikte, üretime sınır getirmedi. Küresel petrol arz
fazlasının beklenenden daha hızlı daralması ve günlük 1,3 milyon varil düzeyine gerilemesinin
petrol fiyatı artışını desteklemesi bekleniyor.
Madencilik-Taşocakçılığı Kalemi - Küresel Maden Piyasası
Bin
8
120
100
6
80
4
60
40
2
20
0
B-Madencilik ve Taşocakcılığı
Bakır (LMCADS03:COM)
Nis
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
May
0
Kömür (INDEXDJX:DJUSCL)
Bloomberg
Son açıklanan Çin dış ticaret verisi rakamlarının beklentilerin altında kalmasıyla metal
piyasası düşük seyrini sürdürdü. Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü üretim endeksi yıllık
bazda %4,5 azalırken, ekonomik faaliyetlere göre dış ticaret verilerine bakıldığında da
madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe hem ihracatta (yıllık bazda %0,8) hem de ithalatta
(yıllık bazda %36,3) düşüş kaydedildiği görüldü.
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında, dış ticaret kalemlerinin
trendi, ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir. Özellikle ihracat değişimi ile
sanayi üretim endeksindeki değişimin hareketindeki benzerlikler belirgindir. Bununla
birlikte, zaman zaman ithalat değişimi ile imalat sanayi endeksi değişiminin hareketinde
görülen eşzamanlılık da ülkenin ithal ikameci büyüme yaklaşımını destekler niteliktedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim Oranları (Aylık Bazda)-MTEA
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
May
Haz
Tem
İhracat Değişim
Ağu
Eyl
Eki
İthalat Değişim
Kas
Ara
Oca
Şub
Mar
Sanayi Üretim Endeksi Değişim
Nis
TÜİK
3
08
HAZİRAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Daha genel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin
büyümesini desteklemektedir. Bu gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Değişim OranlarıKarşılaştırmalı (Yıllık Bazda)
25
15
5
-5
-15
-25
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Sanayi Üretim
Ara
Oca
Şub
Mar
Dış Ticaret Hacmi
Nis
TÜİK
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi (takvim
etkisinden arındırılmış), 2016 yılı başlangıcı hakkında fikir vermektedir.
GSYH-Sanayi Üretim Yıllık Büyüme Hızı (TA) Karşılaştırmalı
10
6
8
5
4
(%)
6
3
4
2
2
1
0
0
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Sanayi Üretim Büyüme Hızı
Eki
Kas
Ara
GSYH Büyüme Hızı
Oca
Şub
Mar
Nis
TÜİK - TCMB
Bu doğrultuda, 2016 yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarında, sırasıyla ihracatta yaşanan yıllık
bazda %1,2 ve %2’lik cüzi artış ve ardından Nisan ayında gerçekleşen %10,2’lik düşüş ve dış
4
08
HAZİRAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
ticaret hacminde yaşanan yıllık %4,2, %2,3 ve %11,2’lik azalış büyüme adına endişeleri
arttırdı (Dış Ticaret Verileri Bültenimiz).
Diğer öncü göstergeler incelendiğinde, mevsimsel etkilerden arındırılmış İmalat Sanayi
Kapasite Kullanım Oranının 2016 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sırasıyla 75,2, 75,4 ve
75,4 olması (2015 yılı aynı aylarda sırasıyla 73,9, 74,7 ve 74,7 idi); Tüketici Güven
Endeksinin Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sırasıyla 67, 68,5 ve 68,8 olması (2015 yılı aynı
aylarda sırasıyla 64,4, 65,4 ve 64,3 idi); Reel Kesim Güven Endeksinin 2016 yılı Mart, Nisan
ve Mayıs aylarında sırasıyla 104,1, 105,7, 105,7 olması (2015 yılı aynı aylarda 101,1, 102,6 ve
103,9 idi) büyüme tahminlerini yumuşatıcı gelişmeler olurken İmalat PMI verisinin Mayıs
ayında da 50.0 eşik değerinin altında 49.4 olarak gelmesi ılımlı daralmanın devam ettiğine
işaret etti.
5