XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005 BKP106 MANGAN TOKSİSİTESİ UYGULANMIŞ ROKA (Eruca sativa) BİTKİSİNDE BAZI ANTİOKSİDAN ENZİMLERİN VE LİPİD PEROKSİDASYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Seda Çınar1, Tülin Aydemir1 1 Celal Bayar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Biyokimya Anabilim Dalı, Muradiye Kampüsü, 45010 MANİSA Mangan solunumda ve nitrojen metabolizmasında temel faktördür ve her iki metabolizmada enzim aktivatörü olarak fonksiyon görür. Ayrıca Mn bitki büyümesini kısıtlayan ana faktördür. Mn toksisitesi uygulanan bitkilerde ilk gözlenen belirtiler yapraklarda kahverengi noktalar, bunu takiben yapraklarda kararmalar ve yaprakların dökülmesidir. Toksik miktarda manganın hücre duvarlarında okside olması bu belirtilerin oluşumunu etkilemektedir. Çalışmamızda kullanılan Eruca sativa bitki tohumları seyreltik hipoklorit solüsyonu ile sterilize edildi, saf suyla yıkanarak 7 gün süre ile çimlendirildi ve filizler Hougland solüsyonuna aktarıldı. 15 gün süre ile değişik Mn konsantrasyonlarında büyütülen Eruca sativa bitkisinde antioksidan enzim aktiviteleri ve LPO düzeylerindeki değişimler takip edildi. Her enzim ölçümü için farklı enzim ekstraktları hazırlandı. 12 000 g de 40 dakika santrifüjlendikten sonra süpernatant enzim kaynağı olarak kullanıldı. Antioksidan enzimlerden süperoksit dismutaz 560 nm de NBT’nin % 50 sini inhibe eden enzim miktarına bağlı olarak Fridovich (1986) tarafından geliştirilen yönteme göre, askorbat peroksidaz (290 nm) ve guasikol peroksidaz (470 nm) Nakano ve Asada (1981) tarafından önerilen yönteme göre, katalaz 240 nm de Aebi (1983) tarafından geliştirilen yönteme göre tayin edildi [1-3]. LPO seviyeleri tiyobarbütirik asit yöntemine göre ve protein miktarı Bradford (1976)’a göre hesaplandı [4]. Mn konsantrasyonu arttıkça askorbat peroksidaz aktivitesinde maruz süresi boyunca düşme, guasikol peroksidaz ve katalaz da ise artma gözlendi. Stres koşullarındaki LPO düzeylerinde ise artan Mn konsantrasyonlarına bağlı olarak maruz süresi buyunca artma olduğu belirlendi. Kaynaklar 1. I. Fridovich, Annu Rev. Biochem. 1986, 247, 1-11. 2. Y. Nakano, K. Asada, Plant Cell Physiol. 1981, 22, 867-880. 3. H. Aebi, Methods Enzymol, 1984, 105, 121-126. 4. M.M. Bradford, Anal. Biochem. 1976, 72, 248-254. 533