Slayt 1 - WordPress.com

B. ISI VE SICAKLIK
Karların erimeye başladığı ilkbahar mevsiminde
kalın, yünlü giysilerin yerine daha ince ve
pamuklu giysiler giyeriz. Bunun nedeni Güneş’in
doğayı kışa oranla daha fazla ısıtmaya başlamasıdır.
Havanın sıcaklığı bu mevsimde artar.
Sıcak bir ortamda bulunan bir bardak ve bir
çaydanlığın suyla dolu olduğunu düşünelim.
Sıcaklıkları eşit olan bu su örneklerini, içinde bolca buz
parçaları bulunan iki farklı kaba dökelim. Sizce hangisi
daha çok buz eritir? Sıcaklıkları eşit olduğu halde
çaydanlıktaki suyun erittiği buz, daha fazla olur. Bu
durum bize ısı ve sıcaklığın farklı kavramlar olduğunu
gösterir mi?
Sıcaklıklar farklı olan maddeler birbirine temas
ettiğinde ısı alışverişi olur. Söz gelimi sıcaklıkları farklı
olan suları karıştırdığımızı düşünelim. Sıcak su ısı
verir, soğuk su ısı alır. Bu olay her ikisinin sıcaklığı
eşitlenene kadar devam eder.
Maddelerdeki sıcaklık artışı maddelerin aldıkları
ısı miktarına bağlıdır
 Madde ne kadar çok ısı alırsa sıcaklık artışı da o
kadar fazla olur. Özdeş ısıtıcılarda, aynı miktardaki
maddelerden daha uzun sure ısıtılan maddenin
sıcaklığı daha yüksek çıkar.
Farklı miktarlardaki maddelere eşit ısı verildiğinde
maddelerdeki sıcaklık artışı farklı olacaktır. Bunun
nedeni, madde miktarlarındaki farklılıktır.
1) Isı ve Sıcaklık Farklı mıdır?
Sıcaklık ve ısı ifadeleri günlük hayatımızda birbirine
sık sık karıştırılmaktadır. Reklamlarda, hava durumu
raporlarında karşılaştığımız “Düşük ısılarda bile
mükemmel temizlik.”, “Bugün Ankara’da en yüksek
ısı 25 C’tur.” gibi ifadelerde sıcaklık yerine yanlışlıkla
ısı kullanılmaktadır. Isı bir enerji türüyken
sıcaklık termometreyle ölçülebilen bir değerdir.
Sıcaklık enerji türü değildir.
2. Yakıtlarda Depolanmış Enerji
Akarsuların gücünden yararlanmak için
barajlarda depolanan su, hidroelektrik
santrallerde elektrik enerjisi elde etmek için
kullanılır. Akarsular yağışlarla beslenirken,
yağışlar ise su döngüsü nedeniyle oluşmuştur.
Elektrik enerjisinin kaynağı da güneş enerjisidir.
Bitkiler güneş enerjisini kullanarak
besin üretir. Bu besinlerde depolanan
enerji, bitkileri yiyerek beslenen
canlılara aktarılır. Canlılar, bu enerji
sayesinde yaşamlarını sürdürürler.
Yandaki şekilde görüldüğü gibi.
Kömür, petrol ve doğal gaz yenilenemez enerji
kaynaklarımızdandır. Milyonlarca yıl önce
bataklıkların dibinde kalan bitkiler, üzerindeki
katmanların etkisiyle ısınıp sıkışarak kömürleşmiştir.
Petrol de deniz canlılarının kalıntılarının benzer bir
süreç geçirmesiyle oluşur.
Yakıtların Enerjisi Harekete
Dönüştürülebilir mi?
1 g suyun sıcaklığını 1°C artırmak için
gerekli ısı miktarı, bir kaloridir. Aynı ısı,
yaklaşık 4 J’dur. Bu iki birim 1 cal≈4J eşitliği
ile birbirine dönüştürülebilir. Sindirilen
besinler vücudumuzda kullanıldığında bol
miktarda enerji verir.