2011 ıv. çeyrek strateji raporu makroekonomik gelişmeler 11/09/2014

MAKROEKONOMİK GELİŞMELER
11/09/2014
2011 IV. ÇEYREK STRATEJİ RAPORU
ÖDEMELER DENGESİ
Temmuz Ayı Cari işlemler Açığı 2,63 milyar $ ile beklentilere yakın geldi…
1.CARİ İŞLEMLER HESABI (A+B)
Parasal Olmayan Altın Ticareti Hariç Cari Açık
Net Mal Ticareti
Net Parasal Olmayan Altın Ticareti
Mal Dengesi
Net Turizm Gelirleri
Hizmetler Dengesi
Mal ve Hizmet Dengesi
Gelir Dengesi
A. MAL, HİZMET VE GELİR DENGESİ
B. CARİ TRANSFERLER
2. NET HATA VE NOKSAN
TOPLAM FİNANSMAN İHTİYACI (1+ 2)
Temmuz Temmuz Ocak - Temmuz Ocak - Temmuz Ocak- Temmuz
Ocak- Temmuz Yıllıklandırılmış
2013
2014
2013
2014
2013-2014 (Değ.) 2013-2014 (%Değ.)
(son 12 ay)
-6.287 -2.634
-43.348
-26.767
16.581
-38,3%
-48.485
-4.855 -2.777
-34.929
-26.555
8.374
-24,0%
-44.913
-6.919 -5.055
-40.522
-34.059
6.463
-15,9%
-61.781
-1.432
143
-8.419
-212
8.207
-97,5%
-3.572
-8.351 -4.912
-48.941
-34.271
14.670
-30,0%
-65.353
2.635
2.662
11.520
11.893
373
3,2%
23.553
2.669
2.927
11.106
12.269
1.163
10,5%
24.294
-5.682 -1.985
-37.835
-22.002
15.833
-41,8%
-41.059
-698
-708
-6.143
-5.206
937
-15,3%
-8.418
-6.380 -2.693
-43.978
-27.208
16.770
-38,1%
-49.477
93
59
630
441
-189
-30,0%
992
2.106
1.993
-2.308
8.225
10.533
-456,4%
13.298
-4.181
-641
-45.656
-18.542
27.114
-59,4%
-35.187
Kaynak: TCMB, BMD Araştırma
TEMMUZ 2014
Temmuz ayında 2,639 milyar $ olarak gerçekleşen cari işlemler açığı geçen yılın aynı ayına göre %58,1 OcakTemmuz dönemine göre ise %38,3 azaldı. Yılbaşından beri her ay önceki yılın aynı ayına göre gerileyen cari açığın
düşüş hızında Haziran ayında bir yavaşlama olduysa da Temmuz ayında gerilemenin tekrar hızlanması olumlu. Gerek
Temmuz ayı gerekse Ocak-Temmuz döneminde parasal olmayan altın ticareti dengesinde yaşanan iyileşmeden dolayı
ise parasal olmayan altın ticareti hariç cari açıktaki yüzdesel düşüş, cari açıktaki gerilemeden daha az oldu. Yılın
altıncı ayı sonu itibarıyla 52,14 milyar $ olan yıllıklandırılmış cari işlemler hesabı 48,49 milyar $’a gerilerken, Parasal
olmayan altın ticareti hariç yıllıklandırılmış cari açıkta da yılbaşından beri gerileme eğilimi var.
Temmuz 2014
Mart 2014
Mayıs 2014
Ocak 2014
Eylül 2013
Kasım 2013
Temmuz 2013
Mart 2013
Mayıs 2013
Ocak 2013
Eylül 2012
Kasım 2012
Temmuz 2012
Mart 2012
Mayıs 2012
Ocak 2012
Eylül 2011
Kasım 2011
Temmuz 2011
Mart 2011
Mayıs 2011
Ocak 2011
Eylül 2010
YILLIKLANDIRILMIŞ CARİ AÇIK
Kasım 2010
Temmuz 2010
Mart 2010
Mayıs 2010
Ocak 2010
Eylül 2009
Kasım 2009
Temmuz 2009
Mart 2009
Mayıs 2009
0
-5.000
-10.000
-15.000
-20.000
-25.000
-30.000
-35.000
-40.000
-45.000
-50.000
-55.000
-60.000
-65.000
-70.000
-75.000
-80.000
Ocak 2009
milyon $
YILLIKLANDIRILMIŞ CARİ AÇIK (Parasal Olmayan Altın Tic. Hariç)
Kaynak: TCMB, BMD Araştırma
CARİ İŞLEMLER HESABI

Bir önceki yılın Ocak-Temmuz dönemine göre 2014 yılında genel mal ticareti ihracatındaki %6,2’lik artış ve ithalattaki
%0,7’lik azalış sonucunda genel mal ticareti dengesi açığı %16,2’lik azalışla 33,72 milyar $’a geriledi. Geçen yılın
aynı döneminde 8,42 milyar $ açık veren net parasal olmayan altın dış ticaret dengesinde bu yıl 212 milyon $ açık
var. Parasal olmayan altın dış ticaret dengesindeki iyileşmenin etkisiyle, dış ticaret dengesi açığının %30 azalış ile
34,27 milyar $’a gerilediği görülüyor. Net hizmet gelirlerimiz geçen yılın Ocak-Temmuz dönemine göre %10,5’lik
artışla 12,27 milyar $ oldu. Bu dönemlerde turizm gelirlerinde ve turizm giderlerinde sırasıyla %4,9 ve %12’lik ve net
turizm gelirlerinde ise %3,2’lik (373 milyon $) artış var. Net hizmet gelirlerindeki iyileşmede turizm gelirlerinden çok
taşımacılık ve diğer net hizmet gelirlerindeki iyileşmelerin etkili olduğu görülüyor. Gelir dengesi açığında ise geçen
yılın Ocak-Temmuz dönemine göre %15,3’lük gerileme ile 5,2milyar’lık açık var.
Eren Gül Karaca
eren.karaca@bmd.com.tr
+90 216 547 1350
1
MAKROEKONOMİK GELİŞMELER

2011 IV. ÇEYREK STRATEJİ RAPORU
Ödemeler dengesinde her işlemin alacak ve borç kaydı yapılırken verilerin değişik kaynaklardan elde edilmesi,
değerleme, ölçme ve kayıt zamanının farklı olması sebebiyle oluşan farklılıkların takip edildiği Net Hata ve Noksan
kaleminde geçen yılın Ocak-Temmuz döneminde 2,3 milyar $ sermaye çıkışı varken, bu yıl 8,23 milyar $’lık sermaye
girişi kaydedildi. Buradaki sermaye girişi özellikle yılın ilk çeyreğinde gerçekleşmiş, son 4 ayın toplamında ise 210
milyon $’lık sermaye girişi var.
CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ FİNANSMANI (milyon $)
3. SERMAYE HESABI
4. FİNANS HESAPLARI (E+F+G+H+I)
Yurtdışında Doğrudan Yatırım
Yurtiçinde Doğrudan Yatırım
E. Doğrudan Yatırımlar
Portföy Hesabı-Varlıklar
Portföy Hesabı-Yükümlülükler
Hisse Senetleri
Borç Senetleri (Hükümet, Banka, Özel Sektör)
F. Portföy Yatırımları
Diğer Yatırımlar-Varlıklar
Merkez Bankası
Genel Hükümet
Bankalar
Diğer Sektörler
Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler
Merkez Bankası
Genel Hükümet (IMF Kredileri hariç)
Bankalar
Diğer Sektörler
G. Diğer Yatırımlar
H. IMF Kredileri Kullanım (+)/ Geri ödeme (-)
I. Resmi Rezerv Değişimi Artış(-)/Azalış(+)
TOPLAM FİNANSMAN (3+4)
TEMMUZ 2014
ÖDEMELER DENGESİ
NET HATA NOKSAN
11/09/2014
Temmuz Temmuz
Ocak Ocak Ocak- Temmuz
Ocak- Temmuz Yıllıklandırılmış
2013
2014 Temmuz 2013 Temmuz 2014 2013-2014 (Değ.) 2013-2014 (%Değ.)
(son 12 ay)
-13
-21
-66
-35
31
-47,0%
-62
4.194
662
45.722
18.577
-27.145
-59,4%
35.249
-213
-259
-1.638
-2.383
-745
45,5%
-3.859
1.953
1.030
7.237
7.917
680
9,4%
13.585
1.740
771
5.599
5.534
-65
-1,2%
9.726
91
386
2.185
-693
-2.878
-131,7%
-277
-3.200
3.362
12.742
14.580
1.838
14,4%
22.928
-605
661
-801
2.119
2.920
-364,5%
3.761
-2.595
2.701
13.543
12.461
-1.082
-8,0%
19.167
-3.109
3.748
14.927
13.887
-1.040
-7,0%
22.651
1.633 -4.658
2.524
-5.287
-7.811
-309,5%
-5.417
0
0
1
0
-1
0
-1
-1
-696
-199
497
-71,4%
-260
-768 -4.406
289
-4.571
-4.860
-1681,7%
-5.119
2.402
-251
2.930
-517
-3.447
-117,6%
-38
2.170
1.012
28.252
5.912
-22.340
-79,1%
14.941
-199
-225
-780
-1.111
-331
42,4%
-2.331
709
81
370
-721
-1.091
-294,9%
-1.109
1.276
101
22.649
4.630
-18.019
-79,6%
14.232
384
1.055
6.013
3.114
-2.899
-48,2%
4.149
3.803 -3.646
30.776
625
-30.151
-98,0%
9.524
0
0
-852
0
852
-100,0%
0
1.760
-211
-4.728
-1.469
3.259
-68,9%
-6.652
4.181
641
45.656
18.542
-27.114
-59,4%
35.187
Kaynak: TCMB, BMD Araştırma
FİNANS HESAPLARI



Doğrudan yatırımlarda yurtdışında azalış ve yurtiçinde artışlar sonucunda Ocak-Temmuz döneminde sağlanan net
finansman geçen yıla göre neredeyse değişmemiş ve sadece 65 milyon $ azalışla 5,60 milyar $ olmuş. Böylece bu yılın
ilk yedi ayında Doğrudan Yatırımları cari açığın %20,7’ sini finanse etmiş. 2012 ve 2013 yıllarında bu oran sırasıyla
%18 ve %15 olarak gerçekleşmişti.
Varlıklarda azalış ve yükümlülüklerde artışlar sonucunda 2014 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı
dönemine göre Portföy Yatırımları 1,04 milyar $ azaldı. Bu dönemde yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi
piyasasında 2,12 milyon $ ve devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında 1,19 milyar $ tutarında net alım
gerçekleştirdi. Bir önceki yılın aynı döneminde yurtdışı yerleşiklerin 801 milyon $ tutarında net hisse senedi satımı ve
4,34 milyar $ tutarında DİBS alımı gerçekleştirdikleri düşünüldüğünde, yabancı sermaye girişinde geçen yıla göre DİBS
tarafında önemli azalış, hisse senedi tarafında ise önemli artış olduğu ancak toplamda önemli bir azalma olmadığı
görülüyor. Diğer yandan, Hükümet Eurobond ihraçları, bankalar ve diğer sektörler de yurtdışı tahvil ihraçları
gerçekleştirerek kaynak sağlamış ve portföy yatırımları, Ocak-Temmuz 2014 döneminde cari açığın %51,9’unu
finanse etmiş. 2012 ve 2013 yıllarında portföy yatırımlarının cari açığı finanse etme oranı sırasıyla %84 ve %36,5
seviyesindeydi. TCMB haftalık menkul kıymet verilerine göre Ağustos ayında ise yabancı yatırımcılar hisse senedi
piyasasında 162 milyon $ ve DİBS piyasasında 699 milyon $ net satımdalar.
Varlıklar ve yükümlülüklerde azalış sonucunda 2014 yılı Ocak-Temmuz döneminde Diğer Yatırımlar (IMF ile kredi
işlemleri hariç) 30,15 milyar $ azaldı. Bankaların ve diğer sektörlerin yurtdışı muhabirlerindeki mevduat artışları ve
bankaların açtıkları kredilerdeki azalışlar varlıklardaki düşüşün temel nedenleri olmuştur. Yükümlülükler tarafında
düşün sebepleri ise, yurtdışında yerleşik ihracatçıların yurtiçinde yerleşik ithalatçılara açtığı kısa vadeli kredilerdeki
azalış ve yine bu kredilerin geri ödemelerindeki artışlar ile birlikte bankacılık sektörünün kısa vadeli net kredi
kullanımındaki azalışlar.
2
MAKROEKONOMİK GELİŞMELER
2011 IV. ÇEYREK STRATEJİ RAPORU
Ocak ayında yaşadığımız en yüksek Resmi Rezerv azalışının (5,8 milyar $ azalış) ardından, yılın ilk yedi ayı sonunda
rezervlerde 1,47 milyar $ artış var. Ancak, bu artış menkul kıymet rezervlerindeki artış sayesinde gerçekleşmiş, döviz
rezervlerinde ise 4,05 milyar $’lık azalış var. Yıl geneline bakıldığında Nisan ve Mayıs aylarının en fazla resmi rezerv
artışının yaşandığı aylar (iki ayda toplam 4,65 milyar $) olduğu görülüyor. Ancak, bir önceki yılın Ocak-Temmuz
döneminde döviz ve menkul kıymet rezervleri hemen hemen aynı miktarda artarak toplamda 4,73 milyar $ resmi
rezerv artışı yaşanmış.
TEMMUZ 2014
ÖDEMELER DENGESİ

11/09/2014
Sonuç olarak… 2014 yılında cari açıkta iyileşmenin dış ticaret dengesindeki iyileşmenin öncülüğünde her ay devam
ettiği görülüyor. Cari açığın finansmanına bakıldığında; yılın ilk yedi ayında 26,6 milyar $ cari açık ve bu dönemde
finans hesaplarından 20,1 milyar $ döviz girişi var. Cari açığın 8,2 milyar $’lık kısmı net hata noksan kalemi ile geri
kalanı finans hesaplarıyla finanse edilmiş ve kalan 1,5 milyar $’da TCMB’nin rezervlerine eklenmiş. OVP de 2014 yılı
için Cari İşlemler Açığı 55,5 milyar $ ve bunun GSYH’ya oranı -%6,4 öngörülüyor. Son durum itibariyle yıllıklandırılmış
cari işlemler açığının son dört çeyrek GSYH’ya oranı -%6,1 ile OVP’de öngörülen oranın altında seyrediyor. Dün
açıklanan 2. çeyrek büyüme rakamlarında da görüldüğü gibi, zayıf seyreden iç talep ve güçlü seyreden ihracat
eğiliminin yılın ikinci yarısında da devam etmesi halinde, yılı 55,5 milyar $’ın çok altında bir cari açıkla kapatabiliriz.
Diğer yandan, yılın son çeyreğinde Fed’in faiz artırımına erken başlayacağı ile ilgili beklentilerin artması ve ülkemizin
reel faizlerinin yabancı yatırımcılarca cazip bulunmaması halinde yatırımcı çekmemiz zorlaşacağından, bu durum cari
açığımızın finansmanı riskini de artırabilir.
3
MAKROEKONOMİK GELİŞMELER
11/09/2014
TEMMUZ 2014
ÖDEMELER DENGESİ
2011 IV. ÇEYREK STRATEJİ RAPORU
Bizim Menkul Değerler A.Ş
Araştırma Departmanı
Email : arastirma@bizimmenkul.com.tr
Telefon : 0216-444-1-263
0216-547-13-00
Önemli Uyarı
Burada yer alan bilgiler Bizim Menkul Değerler A.Ş. tarafından okuyucuyu bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri
yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile
müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede
bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da belli bir getiri garantisi olarak
yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere
dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun olmayan sonuçlar doğurabilir.
Burada yer alan bilgiler BMD’nin güvenilir olduğunu düşündüğü yayımlanmış bilgilerden ve veri kaynaklarından derlenmiştir. Kullanılan bilgilerin
hatasızlığı ve/veya eksiksizliği konusunda BMD hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. BMD Araştırma raporları şirket içi ve dışı dağıtım kanalları aracılığıyla
tüm BMD müşterilerine eşzamanlı olarak dağıtılmaktadır. Ayrıca, Burada yer alan tahmin, yorum ve tavsiyeler dökümanın yayınlandığı tarih itibariyle
geçerlidir. BMD Araştırma Bölümü daha önce hazırladığı ya da daha sonra hazırlayacağı raporlarda bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerden farklı ya
da bu raporda sunulan görüş ve tavsiyelerle çelişen başka raporlar yayınlayabilir. Çelişen fikir ve tavsiyeler bu raporu hazırlayan kişilerden farklı zaman
dilimlerine işaret ediyor, farklı analiz yöntemlerini içeriyor ya da farklı varsayımlarda bulunuyor olabilir. Böyle durumlarda, BMD’nin bu raporlardaki
tavsiye ve görüşlerle çelişen diğer BMD Araştırma Bölümü raporlarını okuyucunun dikkatine sunma zorunluluğu yoktur.
Bu çalışma kesinlikle tekrar çıkarılmak, çoğaltılmak, kopyalanmak ve/veya okuyucudan başkasına dağıtılmak üzere hazırlanmamıştır ve BMD Araştırma
Bölümü’nün izni olmadan kopyalanamaz ve çoğaltılıp dağıtılamaz. Okuyucuların bu raporun içeriğini oluşturan yatırım tavsiyeleri, tahmin ve hedef
fiyat değerlemeleri de dahil olmak üzere tüm yorum ve çıkarımların, BMD Araştırma ‘nün izni olmadan başkalarıyla paylaşmamaları gerekmektedir.
BMD bu araştırma raporunu yayınlamaya, müşterilerine ve gerekli yatırım profesyonellerine dağıtmaya yetkilidir. BMD Araştırma Bölümü gerekli
olduğunu düşündüğünde düzenli olarak yatırım tavsiyelerini güncellemekte ve temel analize dayalı araştırma raporları hazırlamaktadır. Bununla
birlikte, bu çalışma herhangi bir hisse senedinin veya finansal yatırım enstrümanlarının alımı ya da satımı için BMD ve/veya BMD tarafından direk veya
dolaylı olarak kontrol edilen herhangi bir şirket tarafından gönderilmiş bir teklif ya da öneri oluşturmamaktadır. Herhangi bir alım-satım ya da herhangi
bir enstrümanın halka arzına talepte bulunma kararı bu çalışmaya değil, arz edilen yatırım aracı ile ilgili kamuya duyurulmuş ve yayınlanmış izahname
ve sirkülere dayanmalıdır. BMD ya da herhangi bir BMD çalışanı bu raporun içeriğindeki görüş ve tavsiyelere uyulması sebebiyle doğabilecek doğrudan
ya da dolaylı herhangi bir zarar ya da kayıpla ilgili olarak sorumlu tutulamaz.
4