© Tetra Images/Corbis içindekiler Ön Söz xiii Kısım 1 Piyasalar2 Bölüm 1 Bölüm 2 Ekonomi ve Çevrenizdeki Dünya4 Piyasalar ve Piyasanın İşleyişi 1.Mülkiyet 2. Ekonomik Özgürlük 2.a.Ekonomik Özgürlük ve Yaşam Standartları 5 10 11 1. Dağıtım Mekanizmaları 28 31 1.a.Etkinlik 32 1.b.Piyasa Dağıtımına Alternatifler 33 2. Piyasaların İşleyiş Yöntemi 33 3. Talep 35 11 3.a.Talep Yasası 35 12 3.b.Talep Tablosu (Şedülü) 36 13 3.c.Talep Eğrisi 36 3.a.Okula Gitmenin Fırsat Maliyeti 13 3.b.Kaynaklar ve Gelir 13 3.d.Bireysel Talep Eğrilerinden Piyasa Talep Eğrisine 37 3.e. Talepteki Değişmeler ve Talep Edilen Miktardaki Değişmeler 38 2.b.Ekonomik Özgürlük ve Yaşam Kalitesi 3. Kıtlık ve Fırsat Maliyeti (Alternatif Maliyet) Global İş Anlayışı: Fırsat Maliyetleri 4. Ticaretin Getirileri 4.a.Ticaretin Yararları 14 16 4.b. Uzmanlaşma ve Karşılaştırmalı Üstünlük 16 4.c.Ticaretin Getirileri 17 Özet 19 Alıştırmalar 19 Çalışma Kılavuzu 20 Bölüm 1 Ek Grafiklerle Çalışmak 1. Grafikleri Okumak ve Oluşturmak 23 23 1.a. Tablodan Grafiğe Geçiş 24 1.b.Grafik Üzerindeki Noktaların Yorumlanması 25 1.c.Eğrilerin Kaymaları 25 Özet 26 Alıştırmalar 26 Global İş Anlayışı: “Bedava” Hava? 27 4. Arz 42 4.a.Arz Yasası 42 4.b.Arz Tablosu (Şedülü) ve Arz Eğrisi 42 4.c.Bireysel Arz Eğrilerinden Piyasa Arzına 43 4.d.Arzdaki Değişmeler ve Arz Edilen Miktardaki Değişmeler 45 5. Denge: Talep ve Arzın Biraraya Getirilmesi 47 5.a.Dengenin Belirlenmesi 48 5.b. Denge Fiyatındaki Değişmeler: Talep Kaymaları 49 5.c. Denge Fiyatındaki Değişmeler: Arz Kaymaları 50 Özet 51 Alıştırmalar 52 Çalışma Kılavuzu 53 vii viii İçindekiler 2. Piyasa Müdahaleleri Bölüm 3 Serbest Piyasa Devlet Müdahalesine Karşı 57 1. Kısıtlanmamış (Unfettered) Piyasa 58 65 2.a.Taban Fiyat: Asgari (Minimum) Ücret 67 2.b. Tavan Fiyat: Kiralık Konut Piyasası 68 2.c.Kotalar 70 2.d.Yasaklar: Trans Yağlar Üzerindeki Yasak 71 Özet 72 59 Alıştırmalar 73 1.b.Kısıtlanmamış Emek Piyasası 61 Çalışma Kılavuzu 73 Global İş Anlayışı: Sınır Ötesine (Offshore) Taşınan İşler 62 1.a. Piyasanın İşleyişi: Fiyat ve Miktar Uyarlaması Kısım 2 Tüketiciler, Firmalar ve Sosyal Konular Bölüm 4 Firma ve Tüketici 1. Gelir 1.a.Toplam, Ortalama ve Marjinal Gelir 2. Bir Firma Kendine Yönelik Talebi Nasıl Öğrenir? 78 79 79 80 76 Özet 102 Alıştırmalar 102 Çalışma Kılavuzu 103 Bölüm 6 Rekabet106 1. Rekabet ve Giriş 107 2.a. Örnek: Oto Güvenlik Talebi 81 2.b.Örnek: Portakal Talebi 81 1.a.Mallar ve Farklılaştırma 108 81 Ekonomik Anlayış: Amerikan Kızları Fenomeni 109 2.c.Örnek: Mağaza Vitrinlerinde Yer Almak 3. Tüketiciyi Tanımak 82 3.a.Talebin Fiyat Esnekliği 82 3.b.Fiyat Esnekliği ve Hasılat 84 3.c.Fiyat Esnekliğinin Belirleyicileri 85 1.b.Monopol (Tekel) 110 1.c.Rekabet ve Talep Eğrisinin Şekli 110 2. Giriş Engelleri Yaratılması 113 2.a.Marka İsimleri 113 86 2.b.Batık Maliyetler 114 4. Nereye Geldik? 87 2.c.Eşsiz Kaynaklar 114 Özet 87 Global İş Anlayışı: Fiyatı Uyarlayan Otomatik Satış Makineleri Alıştırmalar 88 Çalışma Kılavuzu 88 Bölüm 5 2.d.Firma Büyüklüğü ve Ölçek Ekonomileri 115 3. Firma Sayısı: Oligopol 116 3.a.Oligopol ve Rekabet 117 3.b.İkilem: Oyun Teorisi 118 Ekonomik Anlayış: Mahkûmlar Çıkmazı (İkilemi) 119 Maliyetler ve Kâr Maksimizasyonu 92 3.c.Tekrarlanan Oyunlar 120 3.d.Kartel 121 1. Maliyetler 3.e. Kolaylaştırıcı Uygulamalar 122 93 1.a.Toplam, Ortalama ve Marjinal Maliyetler 93 Özet 123 1.b.Maliyet Eğrileri Neden U Şeklindedir? 94 Alıştırmalar 123 2. Kâr Maksimizasyonu 96 Çalışma Kılavuzu 124 2.a.Ekonomik Kâr 97 3. Kâr Maksimizasyonu Kuralı: MR 5 MC 3.a.MR = MC Kuralının Grafiksel Türetilişi 3.b.Neler Öğrendik ? 98 98 101 2. Sağlık Ekonomisi Bölüm 7 İş Âlemi, Toplum ve Devlet ix İçindekiler 128 156 2.a.Sağlık Hizmetinin Kalitesi 156 2.b.Sağlık Hizmeti Hakkı 157 1. Rekabetin Yararları: Gözden Geçirme 129 2. Devletin Piyasaya Dâhil Edilmesi 131 2.c. İktisadi Yasalar Sağlık Hizmetine Uygulanır mı? 158 2.a. Piyasa Sonucu Üzerine Anlaşmazlık 131 2.d.Sağlık Sigortası 160 2.b.Tekelleşme ve Antitröst 132 2.e.Sağlık Maliyetlerinin Yükselmesine Ne Sebep Olur? 161 2.f.Sağlık Hizmeti Reformu: Serbest Piyasaya mı Yoksa Devlet Sistemine Yöneliş mi? 164 Ekonomik Anlayış: eBay ve Online Piyasaları 132 Global İş Anlayışı: Damping 134 2.c.Ekonomik Regülasyon 134 2.d.Kriz: İflas Edemeyecek Kadar Büyük 135 3. Piyasa Başarısızlıkları 137 3.a.Dışsallıklar 138 3.b.Ortak Mülkiyet 140 3.c. Piyasaya Uymayan Bazı Mallar: Kamu Malları 140 3.d.Bilmediğimiz Bir Şey Bize Zarar Verebilir: Asimetrik Bilgi 141 3.e. Piyasa Problemleri ve Devlet 142 Özet 147 Alıştırmalar 148 Çalışma Kılavuzu 149 Bölüm 8 Devlet Müdahalesi Serbest Piyasaya Karşı 1. Piyasaların Yararlılığı Üzerine Görüşler 152 3. Petrol Sızıntısı 3.a.Doğal Kaynaklar Piyasası 165 165 4. Yasa Dışı İlaçlar 168 4.a.Tedarikçiler 168 4.b.Uyuşturucu ile Mücadele 169 4.c.Serbest Piyasa: Yasak İlaçların Yasallaşması 171 5. Ayrımcılık 172 5.a.Serbest Bir Piyasada Ayrımcılık Var Olabilir mi? 172 5.b.İstatistiki Ayrımcılık 173 Ekonomik Anlayış: Ayrımcılık ve Zayıf Kelime-İşlem Becerileri 173 Özet 174 Alıştırmalar 175 Çalışma Kılavuzu 176 153 1.a.Serbest Piyasalarla İlgili Sorun Nedir? 154 Kısım 3 Ulusal ve Global Ekonomiler Bölüm 9 3. Uluslararası Sektör Ulusal ve Uluslararası Ekonomilere Genel Bir Bakış 180 4. ABD Hükûmetine Genel Bakış 1. Hanehalkları 1.a. Hanehalkları Sayısı ve Hanehalkı Geliri 1.b.Hanehalkı Harcaması 2. Firmalar 181 181 181 182 3.a.Ülke Çeşitleri 3.b.Uluslararası Sektör Harcaması 178 184 185 186 187 4.a. Hükûmet Politikası 187 4.b.Hükûmet (Devlet) Harcamaları 188 5. Sektörler Arası Bağlantı 191 5.a.Özel Sektör 191 5.b.Kamu Sektörü 191 2.a.Ticari Organizasyon Biçimleri 182 Özet 2.b.İşletme İstatistikleri 183 Alıştırmalar 194 2.c.Dünya Üzerindeki Firmalar 183 Çalışma Kılavuzu 194 2.d.Firma Harcaması 184 193 x İçindekiler Bölüm 10 Makroekonomik Ölçümler 1. Çıktı ve Gelir Ölçümleri 1.a.Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Ekonomik Anlayış: Ev Kadını Hizmetlerinin Değeri 1.b. Çıktı ve Gelirin Diğer Ölçümleri 2. Nominal ve Reel Ölçümler 198 199 Özet 241 Alıştırmalar 242 Çalışma Kılavuzu 243 199 Bölüm 12 199 Makroekonomik Denge: Toplam Talep ve Toplam Arz 204 206 2.a.Nominal ve Reel GDP 206 2.b. Fiyat Endeksleri 1. Toplam Talep ,Toplam Arz ve İş Çevrimleri 246 247 208 1.a. Toplam Talep ve İş Çevrimleri 247 3. Gelir ve Harcama Akımları 209 1.b. Toplam Arz ve İş Çevrimleri 248 4. Döviz Piyasası 210 1.c.İleriye Bir Bakış 249 2. Toplam Talebi Etkileyen Faktörler 249 4.a.Döviz Kurları 210 4.b. Döviz Kuru Değişimleri ve Uluslararası Ticaret 2.a.Tüketim 249 211 2.b.Yatırım 250 212 2.c. Kamu Harcamaları 250 5.a.Ödemeler Dengesi Hesapları 212 2.d.Net İhracat 250 5.b. Cari Hesap ve Finansal Hesap 213 2.e. Toplam Harcamalar 251 5. Ödemeler Dengesi Özet 215 Alıştırmalar 216 Çalışma Kılavuzu 217 Bölüm 11 İşsizlik, Enflasyon ve İş Çevrimleri 221 222 1.a. Tanımlar 222 1.b. Tarihsel Kayıtlar 223 1.c.Göstergeler 224 226 2.a. Tanım ve Ölçüm 226 2.b. İşsizlik Oranının Yorumlanması 226 Economik Anlayış: Kayıt Dışı Ekonomi 227 2.c. İşsizlik Çeşitleri 228 2.d. İşsizliğin Maliyetleri 229 2.e. İşsizlik Kayıtları 231 3. Enflasyon 3.a.Mutlak ve Göreli Fiyat Değişiklikleri Küresel İş Anlayışı: Avrupa’da Yüksek İşsizlik 3.b.Enflasyonun Etkileri 4. Enflasyon Neden Bir Sorundur? 233 233 234 235 235 4.a.Enflasyon Çeşitleri 238 4.b.Enflasyon Kayıtları 239 252 3.a. Toplam Talep Edilen Miktardaki Değişmeler: Fiyat Düzeyi Etkileri 252 3.b. Toplam Talepteki Değişmeler: Fiyat-Dışı Belirleyiciler 255 4. Toplam Arz 1. İş Çevrimleri 2. İşsizlik 3. Toplam Talep Eğrisi 259 4.a. Toplam Arz Edilen Miktardaki Değişmeler: Fiyat Düzeyi Etkileri 259 4.b. Toplam Arz Açısından Kısa-Dönem Uzun-Döneme Karşı 260 4.c. Toplam Arzdaki Değişmeler: Fiyat-Dışı Belirleyiciler 261 Global İş Anlayışı: OPEC ve Toplam Arz 264 5. Toplam Talep ve Arz Dengesi 265 5.a.Kısa Dönem Dengesi 265 5.b.Uzun Dönem Dengesi 266 Özet 267 Alıştırmalar 267 Çalışma Kılavuzu 268 Bölüm 13 Maliye Politikası 1. Maliye Politikası ve Toplam Talep xi İçindekiler Bölüm 14 272 273 Para ve Bankacılık 1. Para Nedir? 293 294 1.a.Toplam Talep Eğrisinin Kayması 273 1.a.Paranın İşlevleri 294 1.b.Çarpan Etkisi 273 1.b.ABD’de Para Arzı 296 1.c.Global Para 298 1.c. Kamu Harcamalarının Vergi Artışlarıyla Finanse Edilmesi 275 1.d. Kamu Harcamalarının Borçlanmayla Finanse Edilmesi 276 1.e. Dışlama 277 2. Birleşik Devletler’de Maliye Politikası 277 2.a.Bütçeleme Süreci 277 2.b.Tarihsel Kayıt 279 Ekonomik Anlayış: Mükellefin Federal Hükûmet Kredi Kartı Beyanı 280 2.c.Açıklar ve Ulusal Borç 282 2.d.Otomatik İstikrarlandırıcılar 284 3. Farklı Ülkelerde Maliye Politikası 285 3.a.Kamu Harcamaları 285 3.b.Vergilendirme 286 Global İş Anlayışı: Katma Değer Vergisi 287 Özet 288 Alıştırmalar 289 Çalışma Kılavuzu 289 Kısım 4 Makroekonomik 1. Federal Rezerv Sistemi 316 300 2.a.Finansal Aracılar 300 2.b.ABD’de Bankacılık 300 Global İş Anlayışı: İslami Bankacılık 302 2.c.Uluslararası Bankacılık 303 2.d.Gelişmekte Olan Ülkelerde Gayriresmî Finans Piyasaları 304 3. Bankalar ve Bankacılık 306 3.a.Mevduatlar ve Krediler 306 3.b.Mevduat Genişleme Çarpanı 308 Özet 309 Alıştırmalar 310 Çalışma Kılavuzu 311 Politika Bölüm 15 Para Politikası 2. Bankacılık 314 Özet 339 Alıştırmalar 340 Çalışma Kılavuzu 341 317 1.a.Fed’in Yapısı 317 Bölüm 16 1.b.Fed’in Fonksiyonları 318 2. Para Politikasının Uygulanması 319 Ekonomik Anlayış: 20-Dolarlık Banknotun Üzerinde Ne Var? Makroekonomik Politika, İş Çevrimleri ve Büyüme 320 1. Phillips Eğrisi 345 346 2.a. Politika Hedefleri 321 1.a.Bir Enflasyon-İşsizlik Değiş-Tokuşu? 2.b.Uygulama Süreçleri 323 2.c.Döviz Piyasası Müdahalesi 329 1.b. Kısa-Dönem Değiş-Tokuşu/Uzun-Dönem Değiş-Tokuşu 347 3. Para Politikası ve Denge Geliri 331 3.a.Para Talebi 331 3.b.Para ve Denge Geliri 335 4. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 337 4.a.Bir Avrupa Merkez Bankası İhtiyacı 337 4.b.ECB’nin Yapısı 338 4.c.ECB Politikası 338 2. Beklentilerin Rolü 346 350 2.a. Öngörülen (Beklenen)/Öngörülmedik (Beklenmeyen) Enflasyon 350 2.b.Beklentilerin Oluşumu Global İş Anlayışı: Ücretler Resesyonlarda Neden Düşmez? 353 354 xii İçindekiler 3. İş Çevrimlerinin Kaynakları 355 3.a.Politik İş Çevrimleri 355 3.b.Reel İş Çevrimleri 357 4. Para ve Maliye Politikaları Arasındaki Bağlantı 358 5. Ekonomik Büyüme Bölüm 18 Küreselleşme 1. Küreselleşmenin Tanımı 390 391 359 1.a. Küreselleşme Ne Yenidir Ne de Yaygın 391 5.a.Büyümenin Belirleyicileri 359 1.b.Teknolojik Değişmenin Rolü 392 5.b.Verimlilik 362 1.c.Küreselleşmenin Ölçülmesi 392 2. Küreselleşme Tartışmaları 395 Özet 363 Alıştırmalar 364 2.a.Küreselleşme Karşıtı Görüşler 395 Çalışma Kılavuzu 364 Global İş Alayışı: Dünya Ticaret Örgütü (The World Trade Organization) 396 2.b.Küreselleşme Lehine Görüşler 397 Bölüm 17 Uluslararası Ticaret ve Finans Konuları 368 3. Küreselleşme, Ekonomik Büyüme ve Gelir 400 4. Finansal Krizler ve Küreselleşme 401 369 4.a. 1990’lardaki Krizler 402 1.a.Karşılaştırmalı Üstünlük 369 4.b. Döviz Kurları ve Finansal Krizler 402 1.b.Karşılaştırmalı Üstünlüğün Kaynakları 370 4.c.Krizleri Yaratan Nedir? 404 1. Dünya Ticaretine Genel Bakış 2. Uluslararası Ticaret Kısıtlamaları 2.a.Koruma Lehine Görüşler 2.b. Politika Araçları 374 Özet 406 374 Alıştırmalar 406 377 Çalışma Kılavuzu 407 Ekonomik Anlayış: Smoot - Hawley Tarifesi 378 3. Döviz Kuru Sistemleri ve Uygulamalar 382 Şimdi Siz Deneyin/Cevaplar 411 Global İş Anlayışı: IMF ve Dünya Bankası 384 Çalışma Kılavuzu Alıştırmaları/Cevaplar 415 Özet 385 Sözlük 427 Alıştırmalar 386 Dizin433 Çalışma Kılavuzu 387